Exitgesprek (inclusief voorbeeldformulier) In elk bedrijf komen en gaan werknemers. Het vertrek van werknemers kan uw organisatie op verschillende manieren beïnvloeden. Bijvoorbeeld doordat de werknemer een bepaalde specialisatie heeft die nu uit de organisatie verdwijnt. Of doordat de werknemer een belangrijke spilfiguur in teamwerkzaamheden is. In een exitgesprek kunt u met de werknemer praten over zijn vertrek en zijn beleving van uw bedrijf. Wat is het? Het exitgesprek is het laatste formele gesprek dat u met uw werknemer voert. Aanleiding is het aangekondigde vertrek van de werknemer. U nodigt elke vertrekkende werknemer uit voor een exitgesprek. Dit gesprek is echter voor de werknemer niet verplicht. Een goed exitgesprek zal ertoe leiden dat u allebei op een prettige manier afscheid neemt en een goed gevoel overhoudt aan de periode dat de werknemer bij u in dienst was. Waarom is het belangrijk? Voor u als leidinggevende is het belangrijk te weten waarom werknemers uw organisatie verlaten. In een exitgesprek kunt u hierover met de vertrekkende werknemer spreken. Met de informatie die u krijgt, kunt u in de toekomst wellicht onnodig verloop voorkomen. Ook met werknemers die met pensioen gaan, kunt u een exitgesprek houden. Zij kunnen u waardevolle feedback geven over hun ervaringen met werken in uw organisatie. Ook is het behouden (of herstellen) van de goede relatie tussen u en de werknemer een reden om een exitgesprek te voeren. Een werknemer die met een goed gevoel afscheid neemt, zal zich tegenover anderen positief uitlaten over uw organisatie. Bovendien zorgt u ervoor dat de werknemer in de toekomst bij u zou kunnen terugkeren. Ook naar de werknemers die blijven, is het exitgesprek een positief signaal. Het geeft aan dat u het belangrijk vindt hoe werknemers het werken in uw organisatie beleven. Hoe pakt u het aan? 1. Plan het gesprek Zodra u weet dat een werknemer afscheid zal nemen, nodigt u hem uit voor een exitgesprek. Kies hiervoor een goed, rustig moment. Houd er rekening mee dat u enige tijd nodig hebt om u op het gesprek voor te bereiden. 2. Bereid het gesprek voor Zet op een rij hoe de loopbaan van de werknemer er uitzag. Ga zo nodig ook na wat de werknemer gedaan heeft voordat hij bij u in dienst kwam. In exitgesprekken krijgt u vaak informatie over het werkplezier. Wat verwacht u van de betreffende werknemer te horen? Houd hier rekening mee terwijl u uw vragen opstelt. Tip: Ga tijdens het exitgesprek niet in discussie. Houd het gesprek neutraal. Bedenk neutrale vragen. 3. Het gesprek Een exitgesprek heeft meestal een vaste opbouw: Opening; Feliciteert de werknemer met zijn nieuwe functie (indien van toepassing) en zegt dat u het fijn vindt dat hij uw uitnodiging voor dit gesprek heeft aangenomen. Vertelt kort waar het gesprek over zal gaan. Vragen aan werknemer over zijn loopbaan; Vraag de werknemer te vertellen over zijn loopbaan. Op welke afdeling(en) heeft hij gewerkt? Met wie heeft hij samengewerkt? Wie waren zijn leidinggevenden? Wat heeft hij allemaal geleerd? Uw doel als leidinggevende is verbeterpunten te achterhalen voor uw organisatie.Vraag dus ook vooral hoe de werknemer het ervaren heeft om in de betreffende situatie(s) voor uw organisatie te werken. Voor een formulier met voorbeeldvragen van een exitgesprek kunt u hier klikken Redenen voor vertrek Vraag waarom uw werknemer vertrekt. Luister actief naar uw werknemer. U hoeft niet in discussie te gaan of in de verdediging te springen. U kunt uiteraard wel doorvragen op de informatie van uw werknemer. Doe dit echter alleen om zelf zaken helder op een rij te krijgen. Bewaak de neutrale sfeer in het gesprek. Voorkom emotioneel negatieve reacties bij de werknemer. Prettig afscheid Een werknemer die met een goed gevoel afscheid neemt, zal zich naar anderen toe positiefuitlaten over uw organisatie. Het is daarnaast voor u allebei prettig om op vriendschappelijke basis afscheid te nemen. 4. Actie na het gesprek Evalueer het exitgesprek (samen met een andere leidinggevende of de directie) en zet dit zo nodig om naar acties of aandachtspunten. Uw werknemer heeft verteld waarom hij vertrekt. Wat wilt u, naar aanleiding van zijn redenen, in uw personeelsbeleid verbeteren? Wat zeggen deze motieven over de (secundaire) arbeidsvoorwaarden die uw organisatie de werknemers biedt? Uw werknemer heeft u ook verteld welke positieve herinneringen hij heeft aan het werken bij u. Wellicht putten de overige werknemers hun werkplezier ook uit deze punten. Wat kunt u doen om uw organisatie hier nog in te versterken? En hoe kunt u deze positieve informatie gebruiken om uw organisatie te profileren? . Voorbeeldformulier exitgesprek Arbeidsinhoud Moeilijk - prima – makkelijk 1. Waren uw taken (te) makkelijk of (te) moeilijk? 2. Waardoor kwam dat? 3. Waren uw taken stressvol? Nooit - soms - vaak 4. Hoe gevarieerd vond u de werkzaamheden? Slecht - voldoende - goed. 5. Welke verandering of verbetering zou u in de arbeidsinhoud wenselijk vinden? Arbeidsomstandigheden 1. Hoe was de omgeving waarin u werkte voor wat betreft: * geluid/ lawaai . Slecht - voldoende – goed * verlichting Slecht - voldoende - goed. * temperatuur, luchtvochtigheid, mogelijkheid tot ventilatie? Slecht - voldoende - goed 2. Welke verandering of verbetering zou u in de arbeidsomstandigheden wenselijk vinden? Arbeidsverhoudingen 1. Hoe was de relatie met uw directe chef? Slecht - voldoende - goed. 2. Wat vond u van hem? Slecht - voldoende - goed. 3. Hoe was de relatie met uw collega's? Slecht - voldoende - goed. 4. Hoe was de communicatie/samenwerking binnen uw afdeling? Slecht - voldoende - goed. 5. Hoe was de communicatie/samenwerking met andere afdelingen? Slecht - voldoende - goed. 6. Bestond er duidelijkheid over taken en verantwoordelijkheden? Slecht - voldoende - goed. 7. Hoe was de begeleiding en ondersteuning? Slecht - voldoende - goed. 8. Wat zou er aan de arbeidsverhoudingen veranderd of verbeterd moeten worden? Arbeidsvoorwaarden 1. Wat vond u van uw werktijden? Slecht - voldoende – goed 2. Wat vond u van de primaire arbeidsvoorwaarden? Slecht - voldoende – goed 3. Wat vond u van de secundaire arbeidsvoorwaarden? Slecht - voldoende – goed 4. Wat vond u van de toekomstperspectieven? Slecht - voldoende – goed 5. Wat zou u willen veranderen of verbeteren met betrekking tot de arbeidsvoorwaarden? Motieven voor vertrek 1 Welke van de volgende . motieven spelen een rol bij uw vertrek: * persoonlijke omstandigheden als woon-/werksituatie, gezondheid * negatieve kanten van de functie * aantrekkelijkheid van de nieuwe functie 2. Kunt u uw motief toelichten? 3. Wat zijn verschillen tussen uw oude en uw nieuwe functie? 4. Heeft u zelf nog iets dat u kwijt zou willen? Positieve Afsluiting Waaraan denkt u met plezier nog eens terug?