lesbespeking lo-be - Portfolio aardrijkskunde

LESONTWERP
ALGEMENE VAKKEN / VOEDING - VERZORGING
Campus Heverlee
Hertogstraat 178
3001 Heverlee
Tel. 016 375600
www.khleuven.be
School:
Onderwijsvorm:
naam ..............................................................................................................................................................................................
reeks en vakkencombinatie : ................................................................................................................................
Heilig Hart Heverlee
ASO
Vak (Leergebied):
Aardrijkskunde
Onderwerp:
Factoren die weer en klimaat
beïnvloeden
Richting:
Lesuur:
Klas:
Aantal lln:.
Vakmentor:
Datum:
Aantal PC’s:
Les gegeven door:
Beginsituatie:
(leerplan, leefwereld, vorige lessen?)
VERANTWOORDING
Situering in de eindtermen (relevante vakgebonden en vakoverschrijdende eindtermen):
3.3 weer en klimaat: de leerlingen kunnen voor enkele factoren uitleggen hoe ze weer en klimaat
beïnvloeden. (18)
Situering in het leerplan:
ET 18 nr 5 Voor enkele factoren eenvoudig uitleggen hoe ze het weer en het klimaat beïnvloeden.
(Welk leerplan, jaar)
ALGEMEEN LESDOEL:
De leerlingen kunnen uitleggen waarom het op sommige plaatsen waar het natter, koeler, droger of
warmer is.
Schoolagenda (leerling):
Les 7: Factoren die weer en klimaat beïnvloeden, WB p. 165-170.
Gebruikte bronnen bij het lesontwerp (door de student/stagiair):
Leerwerkboek Geogenie 1
Leerboek Geogenie 1
Atlas De Boeck Atlas (uitgebreide versie)
Wolters algemene Atlas 1994
?????
Gebruikte leermedia:
Transparanten Welke?
Werkblaadjes p. 165-170.
PowerPoint
Atlas Bronvermelding?!
Transparantstiften
Krijt
Gebruikte onderwijsmedia in het leslokaal:
Schoolbord
Overheadprojecter
3
Didactisch lesontwerp
Lesfasen
& timing
Leerdoelen
Instap:
motivatiefase:
4’
De leerlingen
tonen
belangstelling in
hun omgeving
(A3)
Lesfase 1:
De leerlingen
kunnen in eigen
woorden zeggen
dat de
temperatuur
afhankelijk is van
het seizoen. (C3)
Lesfase 2:
Waarneming&
Verwerking
De leerlingen
kunnen in eigen
woorden uitleggen
dat de
temperatuur
afhankelijk is van
het tijdstip van de
dag. (C3)
De leerlingen
kunnen in eigen
Probleemstelling:
0,5’
10’
KRACHTIGE LEEROMGEVING
Onderwijs- en leeractiviteiten
Lk toont lln filmpje.
Over wat gaat dit filmpje?
Als je aan het weer denkt, is overal het weer
hetzelfde? wat verschilt?
Hoe zou dit komen?
Denk bijv. is aan zee – binnenland of aan Italië
en Groenland.
Doceren:
Lkr zegt: “Welke zijn de factoren die weer en
klimaat beïnvloeden?”
Lkr schrijft op bord: factoren die weer en
klimaat beïnvloeden
Media
Leerinhoud
filmpje : 1min
bord
Onderzoek:
Lkr schrijft op bord: 1. Stand van de zon
bord
- seizoen
Lkr vraagt lln kaart op te zoeken
atlas E/F p.35
 Zoek eens in je atlas naar een kaart die
de januari- en julitemperatuur van
Europa weergeeft.
Lln zoeken kaart E/F p. 35
Lkr. vraagt
 Zoek Stockholm op de kaart. In welke
kleurzone bevindt deze stad zich?
 Zoek de januaritemperatuur van
Stockholm. Hoeveel bedraagt die?
 Zoek nu de januaritemperatuur van
Athene. Hoeveel bedraagt deze?
 Doe nu het zelfde voor de steden maar
dan met de julitemperatuur.
 Vergelijk de januaritemperatuur van de 2
steden. Wat zie je?
Hoofdstuk 1: Stand van de zon
1. Seizoen
De hoogste temperatuur op het noordelijke
halfrond ervaren we gedurende onze
zomer.
4
woorden zeggen
dat de
temperatuur
afhankelijk is van
de afstand tot de
evenaar. (C3)
De leerlingen
kunnen in eigen
woorden uitleggen
op welke 3
manieren de stand
van de zon het
weer en klimaat
beïnvloedt. (C3)

Vergelijk de julitemperatuur van de
steden. Wat zie je hier?
 In welk seizoen hebben we de hoogste
temperatuur?
Demonstratie
seizoenen
Klassikaal invullen van de werkblaadjes.
Lkr schrijft op bord: - tijdstip van de dag
Lkr toont PowerPoint
Lkr. vraagt:
 Op welk moment van de dag is de
temperatuur het hoogst?
 Hoe staat de zon dan aan de horizon?
Lkr verduidelijkt afbeelding
 Als je naar de afbeelding kijkt, zie je dit
mooi. De zon staat hier in het midden
van de dagboog. Dit is het hoogste punt
dat de zon bereikt en dit vindt plaats op
de middag.
Klassikaal invullen van de werkblaadjes.
Transparant
seizoen
wereldbol
Wb p. 165
bord
ppt dagboog
wb p. 165
Lkr schrijft op bord: - afstand tot de evenaar
bord
Lkr vraagt lln opnieuw kaart E/F p. 35 te nemen atlas E/F p. 35
Lln zoeken kaart E/F p. 35
Lkr vraagt
 Kijk eens terug naar de januari- en
julitemperaturen van Stockholm en
Athene.
 Welke stad heeft de hoogste
temperaturen?
 Liggen deze steden op dezelfde afstand
van de evenaar?
 Welke stad ligt het verst van de evenaar?
 Heeft deze de hoogste of laagste
temperatuur?
Lkr toont ppt
Lkr verduidelijkt afbeelding
Ppt breedtegraad
Klassikaal invullen van de werkblaadjes.
2. tijdstip van de dag
De temperatuur is het hoogst op de
middag wanneer de zon hoog boven de
horizon staat.
Wb
3. afstand tot de evenaar
De breedteligging beïnvloedt de
temperatuur hoe verder de plaats van de
evenaar, hoe kouder de temperatuur 
aarde ingedeeld in verschillende
klimaatzones.
Verder naar N (noord. halfrond) 
zonnestralen vallen schuiner in  langere
weg door atmosfeer  verliest veel warmte
alvorens de aarde bereikt wordt.
5
De leerlingen
kunnen in eigen
woorden uitleggen
dat de
temperatuur
afhankelijk is van
de hoogteligging.
(C3)
De leerlingen
kunnen in eigen
woorden uitleggen
dat de hoeveelheid
neerslag
afhankelijk is van
de hoogteligging.
(C3)
De leerlingen
kunnen de
defenitie van het
begrip
stijgingsregens
formuleren. (C2)
De leerlingen
kunnen in eigen
woorden uitleggen
welk effect de
hoogteligging van
een plaats heeft
op weer en
klimaat. (C3)
Lesfase3:
Waarneming &
verwerking
15’
Lrk schrijft op bord: 2. Hoogteligging
- temperatuur
Lkr toont PowerPoint
Lkr vraagt:
 Kijk eens naar de foto en
klimatogrammen in je wb p. 166.
 Op welke hoogte zou je staan als je in het
dal zou staan?
 Zoek de januaritemperatuur van het dal.
Hoeveel bedraagt deze temperatuur?
 Hoe hoog zou je staan, moest je op de
top van de berg staan?
 Zoek de januaritemperatuur van de top.
Hoeveel bedraagt deze temperatuur?
 En de julitemperatuur? Hoeveel bedraagt
deze?
Bord
Hoofdstuk 2: Hoogteligging
Ppt klimato
hoogte
Wb
1. Temperatuur
De hoogteligging beïnvloedt de
temperatuur, hoe hoger een plaats ligt,
hoe lager de temperatuur.
De temperatuur neemt af des te hoger je
gaat.
Klassikaal invullen van de werkblaadjes.
Wb
Lkr schrijft op bord: - neerslag
Lkr vraagt een kaart te zoeken met de jaarlijkse Bord
neerslag in Europa.
Lln zoeken kaart A p. 35.
Lkr vraagt:
Atlas A p. 35
 Wat is de jaarlijkse neerslag in
Amsterdam?
 Ligt Amsterdam hoog of laag? In welke
hoogtezone?
 Hoeveel bedraagt de jaarlijkse neerslag in
Rome?
 Is Rome hoog of laag gelegen, in termen
van hoogtezones?
 Doe hetzelfde bij Bern.
 Welke reliëfvorm overheerst er in Bern?
 Vergelijk de jaarlijkse neerslag tussen de
3 steden eens?
 Vergelijk nu de hoogtezones.
 Wat valt je op?
Klassikaal invullen van de werkblaadjes.
Doceren:
Lkr toont PowerPoint
Wb
2. Neerslag
De hoogteligging beïnvloedt de neerslag,
hoe hoger een plaats, hoe meer neerslag
door stijgingsregens
In reliëfrijke gebieden  lucht stijgt door
wind lucht koelt af. Door afkoelen:
waterdamp  druppels  stijgingsregens.
6
Lkr legt stijgingsregens uit.
Klassikaal invullen van de werkblaadjes.
De leerlingen
kunnen in eigen
woorden uitleggen
hoe de nabijheid
van de zee
hetweer en
klimaat
beïnvloedt. (C3)
Lesfase 4:
Waarneming &
verwerking:
5’
De leerlingen
kunnen in eigen
woorden de
invloed van de
Labradorstroom en
Golfstroom
uitleggen. (C3)
Lesfase 5:
Waarneming &
verwerking:
10’
Wb
Lkr schrijft op bord: 3. nabijheid van de zee.
Bord
Lkr toont ppt
PowerPoint
Lkr. vraagt:
klimato zee
 Bekijk het klimatogram van Ukkel en zoek
de januaritemperatuur op. Hoeveel
bedraagt deze?
 En de julitemperatuur?
 Doe dit ook voor Kiev.
 Ukkel en Kiev liggen beiden op dezelfde
breedtegraad. Toch is de temperatuur
verschillend. Welke stad heeft de hoogste
temperaturen in januari?
 Welke stad heeft de hoogste
temperaturen in juli?
 Hoe zou komen dat Ukkel in januari
hogere temperaturen heeft als Kiev, maar
dat Kiev in juli de hogere temperatuur
heeft?
Klassikaal invullen van de werkblaadjes.
De leerlingen
kunnen in eigen
woorden uitleggen
dat de invloed van
zeestromingen een
factor is die weer
en klimaat
beïnvloedt. (C3)
Ppt stijgingsregen
Hoofdstuk 3: De zee heeft invloed op de
temp. van het nabije land:
- In zomer: Zee warmt langzamer op dan
binnenland, waardoor het in het
binnenland warmer is.
- In winter: Binnenland koelt sneller af
dan zee, waardoor deze in de winter
warmte afgeeft aan de kust en het
binnenland koeler is.
Wb p.168
Lkr schrijft op bord: 4. zeestromingen
Lkr vraagt:
 Kijk eens op wb 169 naar de
breedteligging van NY en Brussel. Welke
stad ligt het dichtst bij de evenaar?
 Hoe denk je dat dit een invloed heeft op
de temperatuur? Wat verwacht je?
 Eens kijken of deze verwachtingen
kloppen.
Lkr vraagt kaart te zoeken met de
januaritemperatuur van de wereld.
Lln zoeken kaart p.140
 Is de temperatuur in januari het hoogst in Atlas p. 140
New York of in Brussel?
 Ligt New York of Brussel het meest
noordelijk?
 Dus NY ligt dichter bij de evenaar, maar
Hoofdstuk 4: Zeestromingen kunnen de
temp. op het lang beïnvloeden:
Zeestromingen van evenaar  warmte.
(golf)
Zeestromingen van polen koude.
(labrador)
Ons klimaat wordt beïnvloedt door de
Golfstroom (warme stroming)  verzacht
onze winter.
7
heeft toch lagere temperaturen in de
winter. Hoe zou dit komen?
Lkr toont transparant en vraagt leerlingen de
Transparant
atlas open te leggen op pagina met
zeestromingen
zeestromingen.
Lln zoeken kaart p.142 Atlas p.142
Lkr vraagt lln naar voor te komen en
Labradorstroom aan te duiden op transparant
(overtekenen uit atlas).
Lln werkt actief mee
Lkr vraagt lln naar voor te komen en Golfstroom
aan te duiden op transparant (overtekenen uit
atlas).
Lln werkt actief mee
Klassikaal invullen van de werkblaadjes.
De leerlingen
kunnen in eigen
woorden uitleggen
dat de
overheersende
windrichting een
factor is die weer
en klimaat
beïnvloedt. (C3)
De leerlingen
kunnen in eigen
woorden de
eigenschappen
van de
verschillende
winden uitleggen.
(C3)
De leerlingen
kunnen het
verband leggen
tussen de
luchtsoorten en
hun
Lesfase 6:
Waarneming &
verwerking:
Lkr schrijft op bord: 5. Windrichting
Lkr toont transparant en verduidelijkt
afbeelding.
Hoofdstuk 5:
Overheersende
windrichting
Lkr. vraagt:
 De W wind komt van de oceaan. Zou
deze wind dan vochtig of droog zijn?
 Komt de O wind van over de oceaan of
van over een continent? Zou deze dan
vochtig of droog zijn?
 De N wind komt van de Noordpool. Is de
wind dan koud of warm?
 De Z wind komt van de evenaar naar ons
land. Is deze wind koud? Warm?
 De NO wind komt van de pool of de
evenaar? Is deze dan koud of warm?
 De NW wind komt ook van de pool dus
is…?
 Net als de Z wind, komen de ZW wind
en ZO wind van de pool of de evenaar?
Zijn deze dan warme of koude winden?
5’
Doceren
 Warme lucht die uit het Zuiden komt,
noemen we tropische lucht.
Wb
Bord
Transparant
windrichtingen
Hoofdstuk 5: Overheersende windrichting:
De windrichting heeft invloed op de temp.
en de neerslag. In België overheerst
zuidwestenwind. Dit is een vochtige warme
wind.
8
eigenschappen.
(C3)

Koude lucht die uit het Noorden komt,
noemen we polaire lucht.
Lkr vraagt:
 Zoals je ziet komen de NW en ZW wind,
net als de W wind van over de oceaan?
Zijn deze dan net als de W wind vochtig
of zijn deze winden droog?
Doceren
 Vochtige lucht die over de zee komt,
noemen we maritieme lucht.
Lkr vraagt:
 Zoals je ziet komen de NO en ZO wind,
net als de O wind van over het land. Zijn
deze winden dan ook droog?
Doceren
 Droge lucht die van over het land komt,
noemen we continentale lucht.
Lkr vraagt:
 Kijk nu eens naar de dikke pijlen die de
wind aangeven. Welke pijl overheerst/is
het grootst?
 Welke wind zou dus in België
overheersen?
klassikaal invullen van de werkblaadjes.
Lesfase 7:
Synthese:
Wb
9
links
agenda
B
O
R
D
S
C
H
E
M
A
midden
Factoren die weer en klimaat beïnvloeden
1. Stand van de zon
-Seizoen
-Tijdstip van de dag
-Afstand tot de evenaar
2. Hoogteligging
-Temperatuur
-Neerslag
3. Nabijheid van de zee
4. Zeestromingen
5. Windrichting
Normale klasschikking
L
O
K
A
A
L
voor
zover
afwijkend
van
normale
schikking
rechts