Paragraaf 6.2 De Gouden Eeuw van Nederland

Paragraaf 6.3
Internationale handel
1)
2)
Kenmerkende aspecten:
De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei
in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse
Republiek
Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en
het begin van een wereldeconomie
http://www.youtube.com/watch?v=r0gm2UFO
q70
De Republiek der Zeven Verenigde
Nederlanden vanaf 1581
Geeft advies aan…
Staten Generaal
-Defensie
-Buitenlands beleid
-Bestuur van de
generaliteitslanden
Stadhouder
- Opperbevelhebber
van leger en vloot
Raadpensionaris
(alleen Holland, v
De
Nederlandse
republiek:
Oranje)
-voorzitter van de
1. Had
geen centrale regering
-Toezicht op
Staten van Holland
Sturen
rechtspraak
(dus belangrijkste)
2. Beslissingen werden
genomen na lang
overleg en debat
vertegenwoordigers
en betalen belasting
- gratie verlenen aan
- Contacten met het
(schikken en plooien)
aan…
veroordeelden
buitenland
3. Naar buiten toe (buitenland)
trad de republiek op als eenheid,
Gewestelijke
intern wasStaten
het absoluut
geen eenheid.
benoemt
/
benoemt
4. Nergens in de wereld
had de
stedelijke burgerij zoveel macht
provinciale
Staten
woord in
als in de Republiek
zeven verenigde Nederlanden Laatste
-Eigender
bestuur
benoeming leden
-Eigen rechtspraak
5. Stadhouder van Oranje
was machtigste man v/d Republiek:
maar er waren voortdurende spanningen: prinsgezinde (voor
Sturen
Oranje) tegenover
staatsgezinde (tegen Oranje) regenten.
vertegenwoordigers
en betalen belasting
Vroedschappen
Graafschappen
aan…
± 24 á 36 voor het leven benoemde
Adel op het platteland
regenten in de steden (afkomstig uit
handelselite)
4 oorzaken van economische groei in
de Nederlandse Republiek
1. De Oostzeehandel zorgde voor grote welvaart
(handel in hout, graan, zout)
2. Technische uitvindingen  meer
arbeidsproductiviteit (fluitschip, houtzaagmolen
, haringbuis)
3. Hoge specialisatiegraad (veeteelt)
4. Internationale handel: VOC (Azië) en WIC (Afrika,
Amerika) zorgde voor extra welvaart
https://www.youtube.com/watch?v=oxwXeeULUv0
1. De internationale handel kreeg een impuls door de Val
van Antwerpen 1585 (Antwerpen viel in Spaanse
handen)  veel handelaren vluchtten naar de
Noordelijke Nederlanden en zetten daar hun
handelsbedrijf door.
Eind 16e + begin 17e eeuw
Handelskapitalisme = geld verdienen met de handel en een
deel van de winst investeren in het vergroten van je
handelsonderneming
• Eerste helft van de 16e eeuw:
Portugezen en Spanjaarden
• Tweede helft van de 16e eeuw:
Engelsen, Nederlanders en Fransen
In de 17e eeuw waren veel Europese landen bezig met
internationale handel / handelskapitalisme en
concurreerde behoorlijk met elkaar! De Engelsen hebben
uiteindelijk de meeste invloed gehad in de internationale
handel.
Door de enorme welvaartsgroei in de
Republiek gingen mensen geld uitgeven
aan:
Kunst  Hollandse meesters (o.a. Rembrandt) schilderen
in opdracht van rijke mensen. Onderwerpen zijn: de
mensen zelf, landschapsschilderijen, huiselijke
taferelen, christelijke thema’s e.d. + dichtkunst leeft op
+ Bouwkunst leeft op (denk aan het stadhuis op de
Dam)
Wetenschap  Door de welvaartsgroei wilden veel
mensen dingen sneller of beter doen = impuls voor het
doen van uitvindingen (bijv. nog betere molen)
(hierover meer in hoofdstuk 7)
Samenvattend:
De Gouden Eeuw van de Nederlandse Republiek wordt gekenmerkt
door:
 Bijzondere staatkundige positie van de Nederlanden: republiek die
door regenten in gewesten wordt bestuurd i.p.v. een monarchie
 Economische bloei in Hollandse steden: internationale handel (Indië
en Europa = Oostzeehandel) stapelmarkt, nijverheid, bankwezen,
landbouw
 Culturele bloei: dichtkunst, schilderkunst
 Wetenschappelijke bloei: wiskunde, waterbouwkunde, rechten,
filosofie
 Gewetensvrijheid: geen ‘precisie’, maar ‘rekkelijkheid’
 Bevolkingsgroei: i.v.m. gewetensvrijheid en relatieve tolerantie 
vluchtelingen uit andere delen van Europa (joden, protestanten)