Paragraaf 6.2 De Gouden Eeuw van Nederland

Paragraaf 6.3
Internationale handel
1)
2)
Kenmerkende aspecten:
De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei
in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse
Republiek
Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en
het begin van een wereldeconomie
http://www.youtube.com/watch?v=r0gm2UFO
q70
De Republiek der Zeven Verenigde
Nederlanden vanaf 1581
Geeft advies aan…
Staten Generaal
-Defensie
-Buitenlands beleid
-Bestuur van de
generaliteitslanden
Stadhouder
- Opperbevelhebber
van leger en vloot
Raadpensionaris
(alleen Holland, v
De
Nederlandse
republiek:
Oranje)
-voorzitter van de
1. Had
geen centrale regering
-Toezicht op
Staten van Holland
Sturen
rechtspraak
(dus belangrijkste)
2. Beslissingen werden
genomen na lang
overleg en debat
vertegenwoordigers
en betalen belasting
- gratie verlenen aan
- Contacten met het
(schikken en plooien)
aan…
veroordeelden
buitenland
3. Naar buiten toe (buitenland)
trad de republiek op als eenheid,
Gewestelijke
intern wasStaten
het absoluut
geen eenheid.
benoemt
/
benoemt
4. Nergens in de wereld
had de
stedelijke burgerij zoveel macht
provinciale
Staten
woord in
als in de Republiek
zeven verenigde Nederlanden Laatste
-Eigender
bestuur
benoeming leden
-Eigen rechtspraak
5. Stadhouder van Oranje
was machtigste man v/d Republiek:
maar er waren voortdurende spanningen: prinsgezinde (voor
Sturen
Oranje) tegenover
staatsgezinde (tegen Oranje) regenten.
vertegenwoordigers
en betalen belasting
Vroedschappen
Graafschappen
aan…
± 24 á 36 voor het leven benoemde
Adel op het platteland
regenten in de steden (afkomstig uit
handelselite)
Vier oorzaken van economische groei
in de Republiek!
1….
2…
3…
4….
Zoek op welke! (5 minuten tijd)
Tactiek: koppensnellen, begin / einde alinea.
4 oorzaken van economische groei in
de Nederlandse Republiek
1. De Oostzeehandel zorgde voor grote welvaart (handel
in hout, graan, zout)
2. Technische uitvindingen  meer arbeidsproductiviteit
(fluitschip, houtzaagmolen
,
haringbuis)
3. Hoge specialisatiegraad (veeteelt)
4. Internationale handel: VOC (Azië) en WIC (Afrika,
Amerika) zorgde voor extra welvaart
https://www.youtube.com/watch?v=oxwXeeULUv0
1. De internationale handel kreeg een impuls door de Val van
Antwerpen 1585 (Antwerpen viel in Spaanse handen) 
veel handelaren vluchtten naar de Noordelijke Nederlanden
en zetten daar hun handelsbedrijf door.
http://goudeneeuw.ntr.nl/krant/#/overzicht/1585/
http://goudeneeuw.ntr.nl/krant/afleveringen/#
/overzicht/2/
Eind 16e + begin 17e eeuw
Handelskapitalisme = geld verdienen met de handel en een
deel van de winst investeren in het vergroten van je
handelsonderneming
• Eerste helft van de 16e eeuw:
Portugezen en Spanjaarden
• Tweede helft van de 16e eeuw:
Engelsen, Nederlanders en Fransen
In de 17e eeuw waren veel Europese landen bezig met
internationale handel / handelskapitalisme en
concurreerde behoorlijk met elkaar! De Engelsen hebben
uiteindelijk de meeste invloed gehad in de internationale
handel.
Door de enorme welvaartsgroei in de
Republiek gingen mensen geld uitgeven
aan:
Kunst  Hollandse meesters (o.a. Rembrandt) schilderen
in opdracht van rijke mensen. Onderwerpen zijn: de
mensen zelf, landschapsschilderijen, huiselijke
taferelen, christelijke thema’s e.d. + dichtkunst leeft op
+ Bouwkunst leeft op (denk aan het stadhuis op de
Dam)
Wetenschap  Door de welvaartsgroei wilden veel
mensen dingen sneller of beter doen = impuls voor het
doen van uitvindingen (bijv. nog betere molen)
(hierover meer in hoofdstuk 7)
Samenvattend:
De Gouden Eeuw van de Nederlandse Republiek wordt gekenmerkt
door:
 Bijzondere staatkundige positie van de Nederlanden: republiek die
door regenten in gewesten wordt bestuurd i.p.v. een monarchie
 Economische bloei in Hollandse steden: internationale handel (Indië
en Europa = Oostzeehandel) stapelmarkt, nijverheid, bankwezen,
landbouw
 Culturele bloei: dichtkunst, schilderkunst
 Wetenschappelijke bloei: wiskunde, waterbouwkunde, rechten,
filosofie
 Gewetensvrijheid: geen ‘precisie’, maar ‘rekkelijkheid’
 Bevolkingsgroei: i.v.m. gewetensvrijheid en relatieve tolerantie 
vluchtelingen uit andere delen van Europa (joden, protestanten)
Opdracht
1.
2.
3.
4.
5.
Kies twee schilderijen uit de Gouden Eeuw: kijk in de collectie van het
Rijksmuseum. (tip zoek op naam schilder: Vermeer, Rembrandt, Jan
Steen enz.)
Sla de afbeeldingen van de schilderijen op de harde schijf op
Ga naar thinglink.com (log in)
Upload de schilderijen in thinglink.com
Maak ten minste vier tags in ieder schilderij waarin je het volgende doet:
1.
2.
3.
4.
6.
Een bijpassend kenmerkend aspect noemen
Feitelijke weergave over wat er op het schilderij staat, probeer dit heel
feitelijk te omschrijven. Bijv. een bloemvaas met verschillende bloemen of
een stadsgezicht van Delft: 5 huizen, rode daken enz.
De boodschap / verhaal vertellen waar het schilderij over gaat.
De feitelijke gegevens: wie het geschilderd heeft, wanneer, waar.
Presenteer voor de klas.