Aan bestuur en directie van de bij de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) aangesloten stichtingen en verenigingen Datum 13 november 2007 Contact mw. drs. C. (Claire) Vermolen Ons kenmerk B91107PVE1683 Telefoon 030-27 39 710 Bijlage(n) 5 E-mail [email protected] Onderwerp uitnodiging bijeenkomst zorgzwaartebekostiging Geacht bestuur, geachte directie, Op 7 september 2007 heeft de VGN voor het laatst een ledenbijeenkomst over de zorgzwaartebekostiging georganiseerd. Door middel van deze ledenzending willen we u graag schriftelijk informeren over de meest actuele ontwikkelingen. Tevens nodigen we u uit voor een technische briefing op 3 december 2007 over de stand van zaken en beoogde ontwikkelingen van de zorgzwaartebekostiging. Derde voortgangsrapportage Zorgzwaartebekostiging Op 26 oktober 2007 heeft staatssecretaris Bussemaker een brief geschreven aan de Tweede Kamer. Deze brief bevat de derde voortgangsrapportage invoering zorgzwaartebekostiging in 2007, een overzicht van de (bereikte) mijlpalen, een samenvatting van de uitkomsten van de controle van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) en een opsomming van de uitkomsten van het onderhoudstraject 2007 (bijlage 1). De voortgangsrapportage geeft in onze visie een goed beeld van de landelijke stand van zaken van de invoering van de zorgzwaartebekostinging. De VGN is het met een drietal punten in de voortgangsrapportage niet eens en heeft dat bij VWS aangekaart. Zo suggereert de staatssecretaris in de voortgangsrapportage dat instellingen voldoende voorbereidingstijd krijgen door het overgangsjaar 2008. Doordat de definitieve tarieven voorlopig nog niet bekend zijn, hebben zorgaanbieders echter niet het hele jaar de tijd om zich voor te bereiden. De tarieven worden namelijk nog in november 2008 geactualiseerd! Oudlaan 4 3515 GA Utrecht Postbus 413 3500 AK Utrecht www.vgn.org E [email protected] T 030-27 39 300 F 030-27 39 387 Rabobank 33.10.21.005 BTWnr. 80.47.42.534.B.01 KvK Utrecht 135.34578 pagina 2 ons kenmerk B91107PVE1683 Tevens wordt in de voortgangsrapportage op pagina 2 gemeld dat de prijzen van de ZZP’s voldoende zijn. Hier is de VGN niet op voorhand van overtuigd, zeker niet gezien de kortingen uit het heden en recente verleden en de tariefsonderhandelingen van de zorgkantoren. Tenslotte legt de staatssecretaris in de voortgangsrapportage de verantwoordelijkheid van een goede communicatie met de cliënt over de aanwending van de beschikbare tijd en middelen bij de zorgaanbieder. De VGN is van mening dat deze verantwoordelijkheid zeker niet alleen ligt bij de zorgaanbieder. Ook het ministerie van VWS dient de communicatie hieromtrent te verbeteren door een transitiebepaling op te nemen in de gebruikersgidsen met informatie over de gevolgen van de invoering van zorgzwaartepakketten. In de gebruikersgidsen moet volgens de VGN benadrukt worden dat er sprake is van een transitiefase en budgetneutraliteit, zodat er geen individuele urenclaims ontstaan. Dit punt wordt in de eerstkomende kerngroep besproken. Algemeen Overleg Zorgzwaartebekostiging Op 8 november 2007 vond het Algemeen Overleg (AO) Zorgzwaartebekostiging plaats in de Tweede Kamer. De Kamer was daarbij kritisch op de voortgang, maar heeft de staatssecretaris uiteindelijk wel weer groen licht gegeven om door te gaan. Ter voorbereiding op het AO heeft de VGN op 31 oktober 2007 een brief richting de Tweede Kamer gestuurd over de ‘dagbesteding en zorgzwaartebekostiging gehandicaptenzorg’ (bijlage 2). Deze brief is samen met de CG-Raad en VG Belang opgesteld. In de brief is gekozen voor een focus op het apart inkopen van de dagbesteding. Dagbesteding Dagbesteding in de gehandicaptensector werd tijdens het AO door kamerleden op een verschillende manier aangekaart. De PvdA en de VVD ondersteunden de lijn van de cliëntenorganisaties en de VGN om de dagbesteding los te koppelen van verblijf en apart te bekostigen, zodat het model van hoofd- en onderaannemerschap losgelaten kan worden. Het CDA stelde in het debat de keuzevrijheid van de cliënt centraal en pleit voor zelfstandige inkoop van dagbesteding binnen het integrale pakket. Volgens de staatssecretaris staat de keuzevrijheid van de cliënt voorop, bezien in het kader van de kosten en de bureaucratie. De staatssecretaris laat het advies van de cliëntenorganisaties en de VGN zwaar wegen. Ze heeft het besluit echter voor zich uitgeschoven. Ze wilde eerst meer helderheid over een brief van ZN die vlak voor het debat verzonden is, waarin vermeld wordt dat de door ons voorgestelde variant €250 miljoen extra zal kosten, en over de rapportage ‘Realistische tarieven voor dagbesteding in de gehandicaptenzorg’ van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). pagina 3 ons kenmerk B91107PVE1683 Tijdens het AO heeft de staatssecretaris gemeld dat de NZa denkt aan een gedifferentieerd tarief rekening houdend met de verschillende doelgroepen. De VGN heeft het rapport vertrouwelijk in concept ontvangen. Hierdoor kunnen wij u over de inhoud van het rapport nog niet informeren. Naar verwachting is dit begin december 2007 wel mogelijk. Bekostigingssysteem Tijdens het AO gingen de kamerleden in op de wenselijkheid van de invoering van zorgzwaartebekostiging. De Tweede Kamer vindt dat de zorgzwaartebekostiging een stap in de juiste richting kan zijn, onder de voorwaarden dat de onduidelijkheden worden weggenomen (over onder andere de tarieven), dat er een zorgvuldig invoeringstraject wordt gekozen, dat de cliëntenondersteuning op orde is en dat er een betrouwbaar beeld is van de zorgzwaartescores. Vervolg Een aantal Kamerleden heeft aangekondigd een vervolg AO te zullen plannen waarin moties worden ingediend over cliëntenondersteuning en het apart contracteren van dagbesteding. De datum hiervoor is ons nog niet bekend. Onderhoudstraject 2007 Op basis van de onderhoudsbijeenkomsten die de VGN in het voorjaar 2007 voor de leden heeft georganiseerd is een hele serie verbeterpunten aangedragen bij het ministerie van VWS. Hiervan is een deel opgepakt door VWS, de overige punten komen in 2008 aan bod. Naar aanleiding van de per doelgroep geïnventariseerde tekortkomingen/verbeterpunten, zijn de desbetreffende ZZP-profielen aangepast. Op 1 oktober 2007 is het document gepubliceerd waarin de aangepaste omschrijvingen van de zorgzwaartepakketten (ZZP’s) voor het jaar 2008 staan genoemd (zie bijlage 3). Voor de gehandicaptenzorg zijn voornamelijk wijzigingen doorgevoerd die hebben geleid tot betere omschrijving en afbakening van de ZZP’s. De belangrijkste wijzigingen hebben betrekking op gedragsproblematiek, de behoefte aan ADL-ondersteuning bij SGLVGen SGEVG-cliënten en de ondersteuningsbehoefte van cliënten met een niet aangeboren hersenletsel. De aanpassingen in de ZZP’s zijn in de bijlage door middel van arcering herkenbaar. In onze visie zijn de aanpassingen een stap in de goede richting. Momenteel wordt er in de ZZP’s geen onderscheid gemaakt tussen kinderen (tot 18 jaar) en volwassenen. De VGN heeft gemeld en toegelicht dat de zorg voor kinderen een ander karakter heeft dan de zorg voor volwassenen, onder andere door het opvoedkundige aspect. VWS heeft echter besloten geen aparte ZZP’s voor kinderen te ontwikkelen, maar een nadere toelichting te maken op het gebruik van ZZP’s bij de indicatiestelling van kinderen en jeugdigen. In 2008 wordt bezien of deze oplossing voldoende toereikend is. pagina 4 ons kenmerk B91107PVE1683 Extreme en bijzondere zorgzwaarte Tijdens een Technisch Overleg (TO) bij de NZa op 17 oktober 2007 is gesproken over cliënten met een extreme of bijzondere zorgvraag en de daarbij passende toeslagen. De toeslag ‘extreme zorgzwaarte’ wordt ontwikkeld voor individuele gevallen, terwijl de toeslag ‘bijzondere zorgzwaarte’ bedoeld is voor aanwijsbare groepen, bijvoorbeeld cliënten met ademhalingsondersteuning. We kunnen u nog niet vertellen hoe de uiteindelijke regelingen er uit gaan zien, maar wel over de huidige stand van zaken en de opstelling van de VGN. Extreme zorgzwaarte Het aanvankelijke uitgangspunt bij de ZZP’s was dat er bovenop iedere ZZP een toeslag voor extreme zorgzwaarte mogelijk was als de cliënt niet uitkomt met de standaarduren voor dit pakket. De VGN heeft dit standpunt ook verdedigd. Zorgverzekeraars Nederland (ZN) stelt echter voor om dit alleen mogelijk te maken voor de hoogste ZZP’s (bv. VG 7 of ZG 5) om te voorkomen dat de regeling leidt tot grote meerkosten. De NZa heeft een conceptbeleidsregel gemaakt waarin wel bij elke ZZP extreme zorgzwaarte kan worden aangevraagd, maar pas als er een bedrag nodig is van meer dan 120% van het bedrag dat hoort bij de hoogste ZZP (dus bijvoorbeeld 120% van het tarief VG 7 of ZG 5). Er wordt dan wel vergoed vanaf het niveau van de onderliggende ZZP. Aanvragen moeten samen met het zorgkantoor worden ingediend. Over deze beleidsregel wordt binnenkort verder gesproken met de NZa. Bijzondere zorgzwaarte De NZa heeft ook een eerste beleidsregel voor bijzondere zorgzwaarte ontworpen, waarbij sprake is van een aantal klassen, uitgedrukt in extra uren per week en daarbij behorende bedragen. Door middel van deze beleidsregel moeten extra middelen beschikbaar komen voor bijzondere groepen als bijvoorbeeld mensen met ademhalingsondersteuning en epilepsie. De VGN zet in op een adequate vergoeding van aantoonbare kosten voor bijzondere en herkenbare groepen die niet uit de ZZP’s worden gedekt. Ook over dit onderwerp wordt binnenkort verder overlegd met de NZa. Herallocatietraject De NZa heeft begin oktober 2007 een conceptnotitie over gevolgen van het herallocatietraject verspreid naar de landelijke partijen van het technisch overleg, waaronder de VGN. De notitie is vertrouwelijk, waardoor de uitkomsten nog niet kunnen worden verspreid. VWS heeft de Kamer ingelicht en er is in globale termen in kamerdebat over gesproken. In zijn algemeenheid kan gesteld worden dat er in de conceptnotitie sprake is van een aanzienlijke spreiding in de uitkomsten tussen instellingen, maar ook dat de gemaakte berekeningen nog veel vragen oproepen. De spreiding binnen de gehandicaptenzorg is veel groter dan die bij de verpleeg- en verzorgingshuizen. pagina 5 ons kenmerk B91107PVE1683 De staatssecretaris heeft tijdens het AO van 8 november 2007 aangegeven dat er per deelsector, in samenspraak met de branches, verschillende herallocatietrajecten kunnen worden ontwikkeld en dat de wijze van heralloceren modelmatig in maart 2008 helder moet zijn. De NZa gaat de komende maanden eerst zelf zorgen voor meer duidelijkheid en betere berekeningen voordat er resultaten openbaar worden gemaakt. De berekeningen kunnen pas verbeterd worden als de ZZP-tarieven aangepast zijn op grond van de uitkomsten van de CIZ-controles en het dagbestedingsonderzoek. De VGN dringt aan op snelle duidelijkheid en transparante en toetsbare berekeningen vanuit de NZa, maar het is ook duidelijk dat de NZa hier wel de genoemde gegevens voor nodig heeft. Stand van zaken gap-tool De gap-tool is het van de benchmark afgeleide instrument waarmee u het verschil tussen uw huidige budget en het verwachte budget in ZZP-tarieven inzichtelijk kunt maken. Het is op verzoek van de VGN door PricewaterhouseCoopers (PwC) ontwikkeld om minder afhankelijk te zijn van de berekeningen van de NZa en ook om eigen analyses te kunnen maken van eventuele systematische effecten van de invoering van de ZZP’s. De gap-tool is begin september 2007 aan de leden van de VGN ter beschikking gesteld, inclusief ondersteuning door een helpdesk bij PwC. 70 VGN-leden hebben de ingevulde gap-tool teruggestuurd. PWC is bezig alle ingevulde gap-tools te analyseren en een rapportage te maken van de te verwachten herallocatie-effecten. PWC heeft toegezegd de rapportage voor de ledenbijeenkomst op 3 december gereed te hebben. Ook bij de gap-tool geldt dat de berekeningen niet beter kunnen zijn dan de gebruikte indicatieve tarieven, die immers nog zullen worden aangepast. De VGN gaat met PWC in overleg wat te doen met de gap-tool bij veranderingen van de tarieven. De AFEA en de HEAD-vereniging worden hierbij betrokken. Transitieproblematiek indicatie en bekostiging Sinds 1 juli 2007 krijgen nieuwe cliënten en cliënten die voor een herindicatie in aanmerking komen een indicatie in zorgzwaartepakketten (ZZP’s). Hiermee maken zij jegens de instelling waar zij verblijven aanspraak op de geïndiceerde zorg. De bekostiging gebeurt echter nog op de oude parameters. Een deel van de instellingen moet aan de cliënt al wel de geïndiceerde zorg leveren maar zonder een passende bekostiging. Deze actuele "transitieproblematiek" is aan de hand van een aantal praktijkcasussen door de VGN begin oktober 2007 bij VWS, CIZ en ZN aanhangig gemaakt (zie bijlage 4). Punt 5 in de bijlage (‘aflopende indicaties voor SGLVG toeslag’) is voor het jaar 2008 opgelost. Per 31 december 2007 loopt een groot aantal SGLVG-indicaties voor de verblijfstoeslag SGLVG af. Door het uitstel van effectuering van de ZZP-bekostiging naar 2009 zou er in 2008 geen adequate bekostiging zijn voor een deel van deze doelgroep. pagina 6 ons kenmerk B91107PVE1683 Om het CIZ nu niet te belasten met een "hausse" aan herindicaties voor (verlenging van) een SGLVG-toeslag, zijn VWS en CIZ na enig aandringen van de VGN overeengekomen de per 31 december 2007 aflopende indicaties met 1 jaar te verlengen. VWS zoekt voor de overige punten in overleg met het CIZ en Zorgverzekeraars Nederland (ZN) naar oplossingen en verwacht daarbij soepelheid van de zorgkantoren. Signalen leden over nieuwe indicaties in relatie tot eerdere controle De VGN krijgt van verschillende instellingen signalen dat het CIZ sinds 1 juli 2007 indicaties afgeeft die veel lager zijn dan de gescoorde ZZP. Dit is vreemd en verontrustend, vooral omdat het hier instellingen betreft die niet zijn gevlagd (en waar het scoren dus in orde was) of omdat het gecontroleerde instellingen betreft waar de scores van de instelling eerder conform de inzichten van het CIZ bleken te zijn. Het signaal is met VWS besproken. Ook is het onderwerp onder de aandacht gebracht van de Raad van Bestuur van het CIZ. Het CIZ is zelf bezig met een onderzoek naar de kwaliteit van de indicatiestelling en heeft de VGN verzocht casuïstiek te overleggen. Vanzelfsprekend zullen we gebruik maken van dit aanbod. Indien u over dergelijke casuïstiek beschikt nemen we daarvan graag kennis. Toelatingenproblematiek Tijdens de VGN-ledenbijeenkomst over zorgzwaartebekostiging van september 2007 bleek dat er grote vertragingen optreden bij de afgifte van toelatingen. Dit is reden geweest voor de VGN om mondeling en schriftelijk hiervoor aandacht te vragen bij het ministerie van VWS en bij het Agentschap Centrum Informatiepunt Beroepen Gezondheidszorg (CIBG), dat tegenwoordig verantwoordelijk is voor de afhandeling van de toelatingsaanvragen. Directeur Langdurige Zorg, Arnold Moerkamp, heeft aangegeven dat hij het probleem onderkent en dat er reeds maatregelen zijn getroffen om tot versnelling van de procedures te komen. Als bijlage 5 vindt u onze brief over dit onderwerp. Het CIBG heeft de brief inmiddels beantwoord, maar daaruit bleek weinig voortvarendheid. We zullen de druk erop houden. Uitnodiging Technische briefing Indicatieve Prijzen ZZP’s Op 22 november 2007 vindt de volgende Algemene Ledenvergadering (ALV) plaats van de VGN. Het was onze intentie om voorafgaand aan een ALV een technische briefing/ledenbijeenkomst over zorgzwaartebekostiging te organiseren. Helaas bleek dit niet mogelijk op dezelfde dag op dezelfde locatie vanwege de Veiligheidsconferentie van de Inspectie die tegelijkertijd in de Doelen plaatsvindt. Daarom nodigen wij u hierbij uit om op maandagmiddag 3 december 2007 aanwezig te zijn bij de technische briefing over de zorgzwaartebekostiging. Het programma zal globaal bestaan uit een deel ‘stand van zaken’, toekomstige ontwikkelingen en openstaande punten. pagina 7 ons kenmerk B91107PVE1683 Bij de openstaande punten zal ondermeer nader worden ingegaan op de dagbesteding en het onderzoek van de NZa naar de nieuwe tarieven daarvoor, het herallocatietraject, de extreme zorgzwaarte, de GAP-analyse en –indien beschikbaar- de uitkomsten van de CIZ-controle. Tevens zal er ruimte worden geboden voor discussie. De bijeenkomst vindt plaat in het Van der Vlak Hotel te Leusden op 3 december 2007 van 13.30 uur tot 17.00 uur. U kunt zich opgeven via het bijgevoegde aanmeldingsformulier. Met vriendelijke groet, mw. drs. J.E.A.M. Nooren Directeur Bijlagen - Aanmeldingsformulier - Derde voortgangsrapportage van VWS - Brief aan de Tweede Kamer over dagbesteding en zorgzwaartebekostiging - Zorgzwaartepakketten - Notitie problemen invoering ZZB in de GHZ - Brief aan CIBG over klachten toelating