7-dec-01-fundamentele

Lijst van de debatten
Français
Dinsdag 7 december 2004 :
De fundamentele rechten
in de Europese Grondwet
Voorzitter : Hugo Vandenberghe
Ondervoorzitter : Nathalie de T’Serclaes
Met de senatoren : Staf Nimmegeers, Francis Delpérée en Isabelle Durant
Experts : Prof. Dr. Paul Lemmens (Staatsraad)
Mensenrechten, democratie en de rechtstaat zijn fundamentele waarden van de Europese Unie.
Zij zijn verankerd in de oprichtingsverdragen en werden verder versterkt door de aanneming van
het Handvest van de grondrechten. De eerbiediging van de mensenrechten is een voorwaarde
voor landen die tot de Unie willen toetreden en een vereiste voor landen die met de Unie handels
en andere overeenkomsten hebben gesloten.
Indrukken van het debat
Senator Delpérée (cdH) :
"In deze tekst vallen mij vooral de herhalingen en de leemten op alsook de conflicten die de tekst
kan veroorzaken."
"Wat mij verrast, is dat in deze Grondwet niets staat over het recht op toegang tot openbare
functies, met inbegrip van de Europese openbare functies."
"De persvrijheid vind ik in de Grondwet niet terug."
"Opgelet voor bevoegdheidsconflicten tussen rechters. Opgelet voor forumshopping. De burger
zou wel eens in de verleiding kunnen komen om een zelfde proces achtereenvolgens voor de
Belgische rechter, de rechter in Straatsburg en de rechter in Luxemburg te brengen."
Senator Hugo Vandenberghe (CD&V) :
"Wat mij verrast, is dat deze tekst het alleen heeft over rechten en niet over plichten."
«Het idee dat zo’n belangrijke inventaris van grondrechten alleen van toepassing zal
blijven op de Europese bevoegdheden, is zeer onrealistisch. Kijk maar naar de Amerikaanse Bill
of Rights. Die zou ook alleen maar gelden voor de federale materies, maar dat was buiten het
Supreme Court gerekend. Dat breidde de werkingssfeer van die tekst uit tot het recht van de
deelstaten.»
«De rechters in het Hof van Justitie hebben vooral een economische specialisatie. Dat ligt
anders bij de rechters van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Die hebben vanouds
een grote gevoeligheid voor mensenrechten.»
Senator de ’T Serclaes" (MR) : Deze tekst zal geen omwenteling brengen wat de mensenrechten
betreft, maar kan wel nieuwe wegen openen."
Professor Paul Lemmens : "Nu de grondrechten een onderdeel worden van de Europese
Grondwet, zullen zij veel zichtbaarder worden. De bevolking zal voortaan veel sterker
aandringen op de naleving ervan."
«Na deze Grondwet zal het profiel van de rechters in het Hof van Justitie te Luxemburg
wellicht evolueren naar dat van een constitutionele rechter.»
Vraag van een burger:
"Denkt u niet dat onder het mom van de bestrijding van het terrorisme steeds meer fundamentele
rechten worden geschonden ?"
Antwoord van professor Lemmens :"Ja".
Vraag van de burger "Hoe kan dat worden voorkomen?"
Antwoord van professor Lemmens:"De rechter is de enige die dergelijke uitwassen kan
indijken.".
Vraag van een burger: "Waarom is er geen Europees commissaris voor de Mensenrechten ?"
Antwoord van professor Lemmens : "Dit zou een mooie rol zijn voor het Agentschap voor de
Grondrechten. Dat zou zo kunnen uitgroeien tot het geweten van Europa inzake grondrechten."