een nieuwe behandeling van kinderen met een B-cel lymfoom

Onderzoek:
Titel Engels:
227
IgA isotype anti-CD20 antibodies: a novel treatment for B-cell
malignancies in children and pediatric leukemia patients that suffer from
B-cell diseases after stem cell transplantation
Titel Nederlands:
Antilichamen gericht tegen CD20: een nieuwe behandeling van kinderen met
een B-cel lymfoom of B-cel gerelateerde complicaties na stamcel transplantatie
Centrum:
UMC Utrecht
Startjaar:
2016
Looptijd:
3 jaar
Totale kosten/bijdrage KiKa: € 323.755
Introductie
Rituximab is een succesvol therapeutisch antilichaam dat gebruikt wordt voor de behandeling van kinderen met een B-cel lymfoom of B-cel
gerelateerde complicaties na stamcel transplantatie bij leukemie. Bij beide aandoening spelen “zieke” of ontspoorde B cellen een rol. Rituximab
herkent specifiek CD20, een eiwit dat zich op B cellen bevindt. Op deze manier kan het antilichaam specifiek de zieke B cellen aanvallen en
daarmee bijdragen aan de behandeling. Dit middel valt echter ook de gezonde B cellen in het lichaam aan, die een belangrijke rol spelen in het
afweersysteem. Behandeling met dit medicijn kan daarom, met name bij kinderen, ernstige langdurige problemen veroorzaken waaronder een
permanente verstoring van afweerreacties. Dit komt waarschijnlijk door de langdurige werking van dit medicijn in het lichaam. Onlangs zijn er
binnen deze onderzoeksgroep nieuwe therapeutische antilichamen ontwikkeld die ook CD20 herkennen. Volgens de eerste testen zijn deze
nieuwe antilichamen effectiever dan het momenteel gebruikte Rituximab. Bovendien, en zeker zo belangrijk, verdwijnen deze nieuwe
antilichamen veel sneller uit het lichaam waardoor de langdurige bijwerkingen van deze behandeling voorkomen zouden kunnen worden. In dit
project zal met behulp van onderzoeksmodellen en microscopen de werking van de nieuwe therapeutische antilichamen beter gekarakteriseerd
worden.
Stand van zaken
In het afgelopen jaar is een sterk verbeterde laboratoriumtest ontwikkeld waarmee de nieuwe antilichamen getest kunnen worden op
immuuncellen die uit het bloed van patiënten worden geïsoleerd. Met de eerste testen is bevestigd dat de nieuwe antilichamen veel beter in
staat zijn om B cellen te doden dan Rituximab. Deze nieuwe antilichamen doen dit door een bepaald type immuuncellen (neutrofielen) aan te
zetten tot het doden van de B cellen. Er is in dit onderzoek ook een nieuw mechanisme ontdekt waarmee de neutrofielen de tumorcellen
kunnen doden. Neutrofielen lijken namelijk in staat om heel veel kleine stukjes van tumorcellen op te eten totdat deze dood gaan. Dit proces
Stichting Kinderen Kankervrij werft fondsen voor onderzoek naar kinderkanker in Nederland
blijkt met de nieuwe antilichamen veel effectiever te worden gestimuleerd dan met Rituximab. Dit versterkte en continue “eet-proces” door
neutrofielen vereist vermoedelijk een hoge “verterings activiteit” in de neutrofielen. Als deze activiteit geremd wordt kunnen de neutrofielen de
tumorcellen dan ook niet meer doden. Dit mechanisme waarmee de neutrofielen de tumorcellen kunnen doden zal verder ontrafeld worden.
Deze kennis kan in de toekomst bijdragen om therapie met antilichamen nog verder de optimaliseren.
Stichting Kinderen Kankervrij werft fondsen voor onderzoek naar kinderkanker in Nederland