IMMUNOGLOBULINES immunochemi e DEZE PERIODE.. Immunochemie Boek biomedische kennis in het MLO H7-8 Basis: afweer en immuniteit H 3-3-5 immuno chemische technieken Biologie voor het MLO H 8.5 Afweerreacties AFWEER Binnendringen van micro-organismen pathogenen -> infectieziekten Kolonisatieresistentie van het lichaam (eerste verdediging) Mechanische barrière Biologie barrière Chemische barrière Immuunsysteem in actie! (tweede verdediging) WEERSTAND VAN IMUUNSYSTEEM Algemene weerstand Algemene weerstand • alle micro-organismen • Leukocyten (witte bloedcellen) • Fagocytose (opeten van indringers) Neutrofiele Granulocyten en Monocyten in het bloed Macrofagen in de weefsels Specifieke weerstand Specifieke weerstand • Lichaamsvreemde stoffen • virussen, bacteriën • “Immuniteit” • Cellulair afweer- virussen en lichaamsvreemde weefsels (T-lymfocyten) • Humorale afweervorming antistoffen als reactie op antigenen (Blymfocyten) HUMORALE AFWEER http://www.bioplek.org/animaties/afweer/Blymfocyten.html BINDING ANTIGEEN-ANTILICHAAM HUMORALE (SPECIFIEKE) AFWEER Antigeen (Ag) Zorgt voor herkenning Lichaamsvreemde stof Virussen, bacteriën Antistof (Ab) immunoglobuline specifiek 1 Ab op 1 Ag Polyklonale antistoffen Monoklonale antistoffen Binding, Ag-Ab complex gemaakt door B-cellen http://www.schooltv.nl/beeldbank/clippopup/20051109_immuumsysteem02 IMMUNOGLOBULINES Opdracht: Beantwoord de volgende vragen .. 1.Wat is een immunoglobuline (Ig) en hoe werkt het? 2.Hoe zijn ze opgebouwd? (biomolecuul, Fab, Fc, lichte keten, zware keten, etc.) 3.Welke klassen (typen) zijn er in Ig en wat is het verschil? 4.Welk type wordt bij allergische reacties aangemaakt? En de andere types? 5.Ig kunnen worden gezuiverd en worden gebruikt voor verschillende doeleinden/toepassingen. Welke? +/- 15 min OPBOUW ANTILICHAAM KLASSEN (T YPEN) IMMUNOGLOBULINES IMMUNOCHEMISCHE TECHNIEKEN Principe: Een monoklonale antilichaam bindt met de stof (antigeen) waartegen hij gericht is. Als deze stof aanwezig is in een monster zal er een binding optreden. Bij sommige technieken wordt deze binding zichtbaar gemaakt door middel van een label Hoge concentratie – vorming neerslag en vertroebeling (Precipitatie reacties ) Lagere concentraties – samenklonteren van antigenen en cellen (agglutinatie reacties) Erg lage concentraties- labelen van antigenen vb Fluoriscerend, radioactief enzymen, luminescentie (Elisa – Enzym Linked Imunnosorbent Assay,Fluorescentie microscoop analyse) AGGLUTINATIE Wat is agglutinatie? A gglutininen - antilichamen (antistof fen) A gglutinogenen antigenen een ver schijnsel wat optreedt wanneer antilichamen reageren met antigenen op het celmembraan waardoor er een binding en ver volgens een samenklontering plaatsvindt AGGLUTINATIE REACTIES Toepassingen Bloedgroep bepalingen Bloed transfusies Antigeen bepalingen Zwangerschap – rhesus+ baby Detectie antilichamen - ziekte beeld Identificatie bacteriën en schimmels Bloed transfusies Opdracht!! Zie stencils. Compatibiliteit agglutinatie test Bloed transfusies Waarom kan je soms wel een bepaalde bloedgroep ontvangen maar niet doneren? Universele bloeddonor = ? Universele bloedontvanger= ? IMMUNOCHEMISCHE TECHNIEKEN Precipitatie tests Agglutinatie tests Immunoassay - ELISA IMMUNO ASSAY 3 belangrijke onderdelen Binding van de te bepalen stof met een specifieke antistof (immunoglobuline) Zeer gevoelige detectiemethode Verwijdering overmaat antistof en overmaat label PRODUCTIE ANTILICHAMEN Polyklonale antilchamen Kan afkomstig zjn van dier of mens Mens of dier krijgt injectiemet antigeen van ziekteverwekker (immunoniseren) meerdere monoklonale antichamen met 1 specfiteit Maar zijn niet allemaal gelijk (gericht op verschillende delen van het molecuul (ziekteverwekker) Kwaliteit is niet constant – geen 1 dier of mens reageert hetzelfde Productie Monoklonale antilichamen Muis injecteren met antigeen van ziekteverwekker (immunoniseren) Cel oogsten uit de milt van een muis Fusie met Tumor cellen (snellere celdeling) vormt hybrdecel Selectie van 1 hybridecel Kloon (celkweek van 1 hybride cel) productie van onbeperkt antilichaam Oefening: http://biologiepagina.nl/Oefeningen/Monoklonaleantistof/monoklonal eantistof.htm PRODUCTIE ANTILICHAMEN ELISA TEST Enzym Linked Immuno Sorbent Assay Immunochemische test Binding tussen antigenen en antilichamen Primaire en secundaire antilichamen Rol Enzym zorgt voor kleurreactie -> detectie Opbouw van de test kan variëren –twee typen SOORTEN ELISA’S Indirect ELISA Plaat: Antigeen antilichaam directe ELISA (sandwich) plaat: primaire antilichaam Antigeen Secundaire antilichaam SANDWICH (DIRECT) ELISA INDIRECT ELISA TOEPASSINGEN ELISA HIV Testen Detectie op HIV virus antigenen Zwangerschapstesten Detectie op zwangerschaps hormoon (hCG) Medicijnen Bv. residuen van dierbehandelingsmiddelen, (milieu) contaminanten, pesticiden Allergieën (allergene) eiwitten in voedselproductieketens. Bijvoorbeeld in hazelnoten. Plant pathologie Bloembollen keuringsdienst virustoetsen OPDRACHT Leg uit hoe je met een ELISA test illegaal drugs gebruik kan detecteren van ten minstens 15 verschillende drugs? Welk type ELISA test zou je gebruiken? Hoe zou je ELISA test inrichten (op de microtiterplaat)?