Les kiezen, politieke stromingen en partijen J. Harinck Leerdoelen •Herkennen en toepassen van kenmerken van politieke stromingen, partijen en parlementaire democratie in Nederland Kiezers en partijen Kiesrecht in Nederland •Sinds 1917 voor mannen •Sinds 1919 voor vrouwen Kiesstelsels • Districtenstelsel • Meerderheidsregel • Evenredige vertegenwoordiging Evenredige vertegenwoordiging • Zetelverdeling parlement, provinciale staten en gemeenteraden zo nauwkeurig mogelijk afspiegeling voorkeuren kiezers • In Nederland sinds 1917 • Daarvoor districtenstelsel Vanaf 1970 geen opkomstplicht opkomst tweede kamer nog 80% Politieke partijen en stromingen • Opdracht : • Zet de Nederlandse politieke partijen, die je kent op een lijn • De meest linkse partij op het meest linkse deel van je lijn • De meest rechtse partij zet je rechts op je lijn NCPN-SP-groen links –PvdA-d’66-CDAVVD-kleine christelijke partijen-PVVextreem rechts Politieke stromingen en partijen • Socialisme en communisme • Liberalisme • christendemocratie Sociaal democratie en communisme • SDAP(1894) wordt SDP(1909) en CPH(1919) • sociaal democratie • communisme sociaal democratie • Sociale Ondersteuning van particulier ondernemersschap, maar sterk gereguleerd om de belangen van werknemers, door middel van vakbonden en soms van consumenten en kleine bedrijven te beschermen. • Een uitgebreid systeem van sociale zekerheid ( verzorgingsstaat) • Zorgen voor onderwijs, gezondheidszorg en kinderopvang voor alle burgers door middel van overheidssubsidie. communisme Communisme is een klasseloze maatschappijvorm met een economisch systeem gebaseerd op gemeenschappelijk eigendom van productiemiddelen, waarbij eenieder produceert naar vermogen en neemt naar behoefte, of een politieke stroming die streeft naar een dergelijk systeem. Liberalisme • de vrijheid van het individu. • macht van de staat en de kerk beperkt • vrije markt waarin de overheid zich terughoudend opstelt. • Ook willen liberalen dat de staatsinrichting wordt vastgelegd in een grondwet waarin ook de grondrechten van de burger staan. christendemocratie • de ideologie die stelt dat religie als principe binnen de politiek ten uitvoer gebracht dient te worden. • De christen-democratie in Nederland houdt een middenpositie in tussen het liberalisme (kapitalisme) en het socialisme (planeconomie). De laatste jaren ziet men echter een verschuiving naar het liberalisme, met name op economisch gebied. Democratie en participatie Betrokkenheid en individualisering • De meerderheid beslist…. niet • Iedereen tegen afbraak zorg • Kabinet zet toch bezuinigingen door • • • • • • Wat is democratie? Is parlementaire democratie democratisch? Verkiezingen Inspraak, referenda Demonstraties, blokkades, bezettingen Actiegroepen Sociale bewegingen Is de macht van grote bedrijven eigenlijk niet de macht die alles bepaald? Fabrieksbezetting EINDE