De belangrijkste cao-regels voor bouwplaats- en uta-werknemers 1 januari 2011 tot en met 31 december 2011 Partijen bij de CAO voor de Bouwnijverheid Inhoud Over dit boekje 4 Van indiensttreding tot ontslag 6 Een arbeidsovereenkomst sluiten 7 Tijdens de arbeidsovereenkomst 9 10 Beëindiging dienstverband (ontslag) Buitenlandse werknemers 13 Uitzendwerk14 16 Werktijd, vrije tijd en verzuim Werktijden17 Vrije dagen 21 26 Kort verzuim en bijzonder verlof Tijdspaarfonds28 31 Persoonlijke levenslooprekening 32 Onwerkbaar weer Overzicht KNMI-weerstations per postcodegebied 34 38 Loon en salaris Definities39 Basis voor de loon-/salarisberekening 39 Uitbetaling loon bouwplaatswerknemers 42 Loontabellen bouwplaatswerknemers 43 Salarisschalen uta-werknemers 49 Inkomen bij ziekte, werkloosheid en pensioen Inkomen bij ziekte Aanvullingen bij arbeidsongeschiktheid Aanvullingen bij werkloosheid 2 52 53 54 55 Pensioen56 Uitkering bij overlijden of blijvende invaliditeit 57 Toeslagen en vergoedingen 58 Algemeen59 Bouwplaatswerknemers61 Uta-werknemers69 Opleidingen en cursussen 72 Bestrijden gevolgen economische crisis 73 Opleidingsplan74 74 Beroepsopleiding bouwplaatswerknemers 76 Cursussen bouwplaatswerknemers Cursussen uta-werknemers 77 Loopbaanontwikkeling78 78 Erkenning van verworven competenties (EVC) Veiligheid, gezondheid en re-integratie Bijzondere veiligheids- en arbobepalingen Arbeidsomstandigheden- en verzuimbeleid Re-integratie bij ziekte en arbeidsongeschiktheid 80 81 81 83 Werkingssfeer en naleving cao Commissie Werkingssfeer Commissie Naleving Meer informatie 86 87 87 88 Adressen cao-partijen 90 Werkgeversorganisaties91 Werknemersorganisaties92 Trefwoordenregister100 Inhoud 3 Over dit boekje Vereenvoudigd en verkort Dit is een vereenvoudigde versie van de belangrijkste bepalingen uit twee onderling samenhangende collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) voor de bouwnijverheid: -CAO voor de Bouwnijverheid, 1 januari 2011 tot en met 31 december 2011 (verder te noemen: de cao); -CAO Bedrijfstakeigen Regelingen voor de Bouwnijverheid, 1 januari 2011 tot en met 31 december 2015. De volledige, officiële versie van een cao is vaak moeilijk leesbaar door het juridische karakter van de formuleringen. Niet alleen de regels zijn erin beschreven, maar ook alle uitzonderingen daarop. Bovendien komen er bepalingen in voor, waar de gemiddelde werkgever of werknemer weinig mee te maken heeft. Arbeidsvoorwaarden op hoofdlijnen Cao-partijen vinden het belangrijk dat werkgevers en werknemers snel en op hoofdlijnen informatie kunnen vinden over de arbeidsvoorwaarden. Vandaar dit boekje. De belangrijkste cao-afspraken zijn er in begrijpelijke taal in opgeschreven, met weglating van allerlei details. Maar let op: aan de tekst van dit boekje kunnen geen rechten worden ontleend. Dit betekent dat bij een meningsverschil tussen een werkgever en een werknemer niet de inhoud van dit boekje, maar die van de officiële cao-tekst bepalend is. Bouwplaats- en uta-werknemers Sommige cao-bepalingen gelden alleen voor bouwplaatswerknemers. Bij die bepalingen staat in de kantlijn dit helmsymbool . Andere bepalingen gelden alleen voor uta-werknemers. Daarbij staat een beeldschermsymbool . Bij cao-bepalingen die voor alle werknemers 4 gelden, zijn geen symbolen afgebeeld. Let op: uitvoerders doen hun werk wel op de bouwplaats, maar zijn volgens de cao uta-werknemers. Meer informatie? Als u na lezing van dit boekje twijfelt over de precieze betekenis van een cao-afspraak, kunt u de officiële cao-tekst erbij nemen. Die is verkrijgbaar bij cao-partijen. Daar kunt u ook terecht met uw vragen over de inhoud van de cao. De adresgegevens van cao-partijen vindt u achterin dit boekje. Over dit boekje 5 Van indiensttreding tot ontslag 6 Een arbeidsovereenkomst sluiten In tijdelijke of vaste dienst • Bepaalde en onbepaalde tijd: De werkgever en de werknemer sluiten een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd (een tijdelijk contract) of een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd (de werknemer komt dan in vaste dienst). Afspraken op papier • Verplicht: Een schriftelijke arbeidsovereenkomst is verplicht. De belangrijkste afspraken moeten er in staan. Bijvoorbeeld wanneer de overeenkomst ingaat, welke functie de werknemer heeft, op welke tijden hij werkt en hoeveel hij verdient. • Meer weten? In de officiële cao staat om welke onderwerpen het precies gaat. Daarin zit ook een voorbeeld van een arbeidsovereenkomst. Cao als basis en ondergrens • Afwijken mag, mits...: De afspraken in een arbeidsovereenkomst mogen niet in strijd zijn met de cao. Afwijken van de cao mag alleen als dit gunstig is voor de werknemer. De cao geldt dus als basis en ondergrens. Intredekeuring • Geschikt voor het werk? Voor bepaalde bouwplaatsfuncties geldt, dat de werkgever alleen een arbeidsovereenkomst met een werknemer mag sluiten, nadat uit de intredekeuring is gebleken dat die werknemer geschikt is voor het werk dat hij gaat doen. • Welke functies? Om welke functies het gaat, staat in de functielijst van de officiële cao. Herkeuring: Als de werknemer het niet eens is met de uitslag van • een intredekeuring, kan hij een herkeuring aanvragen. Van indiensttreding tot ontslag 7 Proeftijd • Alleen als...: Een proeftijd geldt alleen als die in de schriftelijke arbeidsovereenkomst is vastgelegd. • Hoeveel maanden? De duur van de proeftijd hangt af van de looptijd van de arbeidsovereenkomst, maar mag nooit langer zijn dan twee maanden. Proeftijd (maxima) looptijd arbeidsovereenkomst onbepaalde tijd (vaste dienst) bepaalde tijd (tijdelijk): - korter dan 1 jaar - 1 tot 2 jaar - 2 jaar of langer - uta-projectcontract (zonder einddatum) proeftijd bouwplaatswerknemer proeftijd uta-werknemer 2 maanden 2 maanden 2 weken 1 maand 2 maanden 1 maand 1 maand 2 maanden n.v.t. 1 maand Meerdere tijdelijke contracten na elkaar • Dit mag...: De werkgever mag met dezelfde werknemer meerdere arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd na elkaar sluiten. • Maar let op: Een bouwplaatswerknemer komt ‘automatisch’ bij deze werkgever in vaste dienst bij: -drie arbeidsovereenkomsten waar steeds niet meer dan drie maanden tussen zitten en die - inclusief deze tussenliggende perioden - samen langer duren dan 24 maanden; -meer dan drie arbeidsovereenkomsten, waarbij de tussenliggende perioden niet langer dan drie maanden hebben geduurd. Dit geldt niet als het gaat om arbeidsovereenkomsten die alleen worden gesloten voor gladheidsbestrijding. • Relatie met uitzendwerk: De werkgever mag na afloop van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd dezelfde werkzaamheden 8 in principe niet door een uitzendkracht laten uitvoeren, als hij de werknemer van wie het contract niet verlengd is, nog een contract voor bepaalde tijd had kunnen aanbieden. Tijdens de arbeidsovereenkomst Introductie van de werknemer • Verplicht: De werkgever zorgt voor een goede introductie van de nieuwe werknemer. Daarbij besteedt hij onder meer aandacht aan de inhoud van het werk, de arbeidsvoorwaarden, veiligheid, opleidingen en medezeggenschap. Werken in het eigen bedrijf •Zeggenschap werkgever: De werkgever bepaalt welke werkzaamheden de werknemer uitvoert en waar dit gebeurt. Het werk moet bij de functie van de werknemer passen. In bijzondere omstandigheden kan de werkgever de werknemer ook ander werk binnen het bedrijf laten doen. •Als de werknemer zich niet aan de regels houdt...: Als de werknemer bijvoorbeeld steeds te laat komt of zomaar weg blijft, mag de werkgever hem maximaal een week zonder loon naar huis sturen. Werken in een ander bedrijf •Soms verplicht: De werkgever kan de werknemer verplichten in een ander bedrijf te werken, als het gaat om: - een bedrijf dat verwant is aan het bedrijf waar de werknemer normaliter werkt, of - een combinatie van bedrijven waar het (verwante) bedrijf onderdeel van uitmaakt, of - bijzondere gevallen, bijvoorbeeld tijdelijke hulpverlening (uitlening) aan een ander bedrijf. Van indiensttreding tot ontslag 9 •Arbeidsvoorwaarden: De werknemer mag er hierdoor qua arbeidsvoorwaarden niet op achteruit gaan. Zijn oorspronkelijke arbeidsovereenkomst blijft in principe bestaan. Beëindiging dienstverband (ontslag) Wetgeving en cao •Cao is aanvullend: In het Burgerlijk Wetboek staat waar de werkgever en de werknemer zich minimaal aan moeten houden bij de beëindiging van een dienstverband. De cao geeft hiervoor aanvullende regels. Ontslagverbod bouwplaatswerknemers •Wanneer? Een ontslagverbod geldt onder meer in de volgende situaties: - bij arbeidsongeschiktheid (‘ziekte’); - in een periode dat er door vorst niet kan worden gewerkt; -zolang de werknemer nog een tegoed heeft aan ‘verplichte overuren’ (zie Overwerk bouwplaatswerknemers); - in de industriële steigerbouw, namelijk van 1 november t/m 1 april. •Uitzonderingen: Op deze verboden bestaan uitzonderingen. Zie hiervoor de officiële cao. Ontslag: hoe en wanneer? •Basisregels: Opzeggen moet schriftelijk gebeuren. Voor zowel de werkgever als de werknemer geldt een opzegtermijn. Het ontslag gaat in aan het eind van de loonperiode waarin de opzegtermijn afloopt. Opzegtermijnen bouwplaatswerknemers •Aantal weken: Hoeveel weken de opzegtermijn bedraagt, hangt af van de leeftijd van de werknemer en het aantal jaren dat hij bij de werkgever heeft gewerkt. 10 •Werkgever/werknemer: Voor de werkgever gelden andere opzegtermijnen dan voor de werknemer. Zie de twee volgende tabellen. •Ontslagvergunning: Als de werkgever een ontslagvergunning heeft, mag hij de opzegtermijn uit de voor hem geldende tabel met een maand verkorten (of vier weken bij vierwekelijkse loonbetalingen). Als de werkgever van deze mogelijkheid gebruik maakt, is de resterende opzegtermijn volgens de wet minimaal een maand (respectievelijk vier weken). Doet de werkgever dit niet, dan zijn de opzegtermijnen uit de tabel onverkort van toepassing. •Chauffeurs: Voor werknemers in een chauffeursfunctie gelden niet de in de tabellen genoemde opzegtermijnen, maar alleen de wettelijke termijnen. •Bijzondere gevallen: In bijzondere gevallen, zoals een faillissement of een aaneengesloten zomervakantie, kunnen afwijkende opzegtermijnen gelden. Opzegtermijnen bouwplaatspersoneel: aantal weken voor de werknemer leeftijd 15 t/m 21 22 t/m 26 27/28 29/30 31/32 33 en ouder aantal volle dienstjaren 1 2345678910 11 12 1 1 1 1 2 1 11223 1 1122334 1 112233445 1 11223344556 Van indiensttreding tot ontslag 11 Opzegtermijnen bouwplaatspersoneel: aantal weken voor de werkgever leeftijd 16 t/m 19 20 21 22 t/m 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 t/m 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 t/m 64 65 en ouder 12 aantal volle dienstjaren < 112345678910 1112 13 1 1 1 12 1 123 1 1 2 3 4 1 12345 1 123456 1 123456 7 1 12345678 1 123456789 1 12345678910 1 12345678910 11 1 12345678910 1112 1 12345678910 1112 13 1 2345678910 11 1213 14 1 2 4 5 6 7 8 9 10111213 1415 1 2 4 6 7 8 9 1011121314 1516 1 2 4 6 8 9 101112131415 1617 1 3 4 6 8 10111213141516 1718 1 3 4 6 8 10121314151617 1819 1 3 4 6 8 10121415161718 1920 1 3 4 6 8 10121416171819 2021 1 3 4 6 8 10121416181920 2122 1 3 4 6 8 10121416182021 2223 1 3 4 6 8 10121416182022 2324 1 3 4 6 8 10121416182022 2425 1 3 4 6 8 10121416182022 2426 1 12345678910 1112 13 Opzegtermijnen uta-werknemers • Het aantal maanden opzegtermijn voor de werkgever hangt af van het aantal jaren dat de werknemer bij de werkgever heeft gewerkt. Voor de uta-werknemer die opzegt, geldt een termijn van een maand. Opzegtermijnen uta-werknemers duur dienstverband opzegtermijn opzegtermijn werkgeveruta-werknemer korter dan 5 jaar 5 tot 10 jaar 10 tot 15 jaar 15 jaar of langer 1 2 3 4 maand maanden maanden maanden 1 1 1 1 maand maand maand maand Vakantie- en roostervrije dagen bij ontslag • Vakantiedagen: Overblijvende vakantiedagen kunnen worden verrekend of voor het ontslag alsnog worden opgenomen. De werkgever mag teveel opgenomen wettelijke vakantiedagen verrekenen. • Roostervrije dagen: Overblijvende roostervrije dagen waarover de werkgever loon moet betalen, kunnen in beginsel niet worden verrekend. Ze worden voor het ontslag opgenomen. Roostervrije dagen waarvan de geldswaarde al in het Tijdspaarfonds is gestort, worden bij ontslag niet verrekend. Buitenlandse werknemers • Brochure: De cao is gedeeltelijk van toepassing op degenen die in dienst zijn van een buitenlands uitzendbureau of bouwbedrijf en als zodanig tijdelijk in de Nederlandse bouw werken. Zie hiervoor de brochure ‘Detachering van buitenlandse werknemers naar de Nederlandse bouwnijverheid’. Dit is een gezamenlijke uitgave van partijen bij de CAO voor de Bouwnijverheid, de ABU-CAO voor Uitzendkrachten en de NBBU-CAO voor Uitzendkrachten. Van indiensttreding tot ontslag 13 Uitzendwerk • Brochure: Voor uitzendkrachten die door een Nederlands uitzendbureau naar een bouwbedrijf worden uitgezonden, gelden - afhankelijk van de situatie - de hele cao of onderdelen ervan. Zie hiervoor de digitale brochure ‘Uitzendwerk in de bouw’. Dit is een gezamenlijke uitgave van partijen bij de CAO voor de Bouwnijverheid, de ABU-CAO voor Uitzendkrachten en de NBBU-CAO voor Uitzendkrachten. • Alleen gecertificeerde uitzendbureaus: De werkgever mag alleen uitzendkrachten inhuren van uitzendbureaus die beschikken over een geldig NEN-certificaat. Deze uitzendbureaus zijn te vinden op www.normeringarbeid.nl. Deze regel geldt niet voor uitzendbureaus die onderdeel zijn van een bouw- of opleidingsbedrijf en evenmin bij collegiale inlening binnen de bedrijfstak. 14 Van indiensttreding tot ontslag 15 Werktijd, vrije tijd en verzuim 16 Werktijden Normale arbeidsduur en werkdagen • Veertig uur, maandag t/m vrijdag: De normale arbeidsduur is veertig uur per week en acht uur per dag. Een normale werkweek loopt van maandag tot en met vrijdag. De werknemer is niet verplicht te werken op zaterdag, zondag of een erkende feestdag. Dagelijkse werk- en rusttijden • W ijze van vastellen: De werkgever stelt - in overleg - vast op welke tijden de werknemer dagelijks werkt en rust. Als de werknemer om privé-redenen op andere tijden wil werken, houdt de werkgever daar serieus rekening mee. Extra regels voor werktijden bouwplaatswerknemers Dagelijkse werktijd: Deze valt tussen 07.00 en 18.00 uur. Bij werk• zaamheden die onderhevig zijn aan eb en vloed mag de werkdag een uur vroeger beginnen. • Maximaal 11,5 uur: De werktijd, verplichte pauze en de reistijd mogen samen niet meer dan 11,5 uur per dag duren. Zo nodig wordt de werktijd ingekort. De reisuren die daardoor in werktijd vallen, worden als gewerkte uren betaald. Ploegendienst • Grenzen: Bij ploegendienst ligt de normale arbeidsduur tussen maandagochtend 0.00 uur en vrijdagavond 24.00 uur. Bovendien geldt een maximum arbeidsduur van tachtig uur per twee weken. Verschoven uren Infra • Voor bouwplaatswerknemers: Op infrastructurele werken mag de bouwplaatswerknemer in verschoven uren werken. Dat wil zeggen: ook vóór 07.00 en na 18.00 uur en ook op zaterdag en zondag. De normale arbeidsduur blijft veertig uur per kalenderweek. Werktijd, vrije tijd en verzuim 17 • Voorwaarden: De cao stelt een aantal voorwaarden aan werken op verschoven uren. De belangrijkste zijn: -het mag alleen als de opdrachtgever dit heeft voorgeschreven en voor zover het noodzakelijk is; - de werkgever vertelt de werknemer minstens twee weken tevoren wanneer hij op verschoven uren moet werken; - de werknemer is er niet toe verplicht; - voor 55-plussers geldt een beperking tot dertig weken per jaar; - de normale arbeidsduur van veertig uur per week mag over vier diensten worden verdeeld als alle diensten in die week na 20.00 uur beginnen; -een keer per week moet de werknemer een rusttijd hebben van 48 uur aan één stuk; eens per twee weken valt die rusttijd tussen zaterdag 06.00 uur en zondag 21.00 uur; - voor zover nodig gelden de verschoven uren ook voor werknemers in asfaltcentrales; -de werknemer die op verschoven uren werkt, ontvangt een toeslag op zijn loon; als hij bovendien overwerkt, geldt ook de overwerkregeling. Zie het hoofdstuk Toeslagen en vergoedingen. Overwerk bouwplaatswerknemers • Wat is overwerk? Langer werken dan acht uur per dag of veertig uur per week, werken vóór 07.00 en na 18.00 uur en werken op zaterdag of zondag. Overwerk kan alleen in hele uren. In de officiële cao staan alle regels die gelden bij overwerk. De belangrijkste zijn: • Overwerktoeslag: Voor overwerk gelden toeslagen in tijd of geld. Zie het hoofdstuk Toeslagen en vergoedingen. • Verplicht overwerk: De werknemer met een vast contract voor veertig uur per week is verplicht overwerk te doen als dit volgens de werkgever nodig is om pieken en dalen in het werk op te vangen (discontinuïteit). Deze verplichting geldt tot een maximum van drie uur per week en 26 weken per kalenderjaar. De overwerktoeslag is gewoon van toepassing. 18 • Opnemen verplichte overuren: De werkgever mag verplichte overuren van de werknemer gebruiken om de werknemer vrij te roosteren op dagen dat er te weinig werk is (discontinuïteit). Dit moet uiterlijk in het eerstvolgende kwartaal zijn gebeurd. De werkgever meldt het inzetten van verplichte overuren minimaal 14 dagen van tevoren aan de werknemer. Maakt de werknemer meer dan 39 overuren, dan worden de meerdere uren direct uitbetaald. • Ontslagverbod: De werknemer die nog verplichte overuren tegoed heeft, mag in beginsel niet worden ontslagen. •Registratie: De werkgever legt de overuren en de overwerktoeslag schriftelijk vast. Hij geeft de werknemer minstens een keer per maand een kwartaaloverzicht van het saldo van gewerkte en opgenomen overuren, inclusief toeslag. • Een ander systeem? Een ander systeem van overwerk is alleen toegestaan na instemming van de werknemersorganisaties FNV Bouw, CNV Vakmensen en Vakvereniging Het Zwarte Corps. Verbodsbepalingen: Structureel overwerk is niet toegestaan. • Jongeren tot 18 jaar mogen helemaal niet overwerken. Overwerk uta-werknemers Niet verplicht: De uta-werknemer is niet verplicht over te werken. • Bereikbaarheidsdienst bouwplaatswerknemers • Waar gaat het om? Een werknemer heeft bereikbaarheidsdienst als hij buiten de normale arbeidsduur beschikbaar moet zijn om werk te doen dat niet tot de volgende werkdag kan wachten. •Vergoeding: De werknemer die bereikbaarheidsdienst heeft, krijgt daarvoor een vergoeding, óók als hij tijdens die dienst niet is opgeroepen voor werk (zie het hoofdstuk Toeslagen en vergoedingen). Overwerkvergoeding: De overwerkvergoeding geldt alleen voor • zover de werknemer tijdens zijn bereikbaarheidsdienst wordt opgeroepen om te werken. Werktijd, vrije tijd en verzuim 19 Deeltijdwerk • Ja, tenzij..: De werknemer mag in deeltijd werken, tenzij de werkgever aannemelijk kan maken dat de situatie in het bedrijf dit niet toelaat. Vierdaagse werkweek 55 jaar en ouder • Op verzoek: De werknemer van 55 jaar en ouder kan de werkgever vragen zijn werkweek terug te brengen tot vier dagen en 32 uur per week, zonder dat dit leidt tot een lager loon of salaris. • Inzet vrije dagen: Om dit mogelijk te maken, gebruikt de werknemer zijn vakantiedagen, roostervrije dagen (inclusief scholingsdagen), seniorendagen en feestdagen. Hij moet echter vijftien vakantiedagen overhouden voor zijn zomervakantie. Degene die door een collectieve bedrijfssluiting dagen tekort komt voor een vierdaagse werkweek, heeft recht op maximaal vijf roostervrije dagen extra. • Ontbrekende dagen ‘inkopen’: De inzet van vrije dagen levert niet altijd voldoende op om het hele jaar door vier dagen te kunnen werken. In de officiële cao (bijlage 5) staat voor welke werknemers dit in 2011 het geval is. Zo nodig kan de werknemer bij zijn werkgever extra dagen inkopen. Dit gebeurt tegen een prijs die is afgestemd op zijn loon. De werkgever houdt het benodigde bedrag in. • Uitzondering uta-functieladder 1: Voorzover deze werknemer dagen tekort komt door een collectieve bedrijfssluiting, compenseert hij dit tekort door een aantal weken vijf dagen te werken. Voorzover hij door een andere oorzaak dagen tekort komt, hoeft hij deze niet in te kopen. • U itzondering uta-functieladder 2, 3, 4 of 5: Deze werknemer heeft de keuze tussen inkoop van ontbrekende dagen of compensatie door een aantal werkweken van vijf dagen. • Relatie met Tijdspaarfonds: De verplichting voor de bouwplaatswerknemer om de geldswaarde van een aantal vakantie- en roostervrije dagen te laten storten in het Tijdspaarfonds geldt niet voor degene met een vierdaagse werkweek voor 55-plussers. Hij heeft deze dagen namelijk nodig voor het realiseren van zijn vierdaagse werkweek. 20 • Meer informatie: In de officiële cao (bijlage 5) staan handige schema’s voor het inroosteren van een vierdaagse werkweek 55-plus met behulp van verlof- en inkoopdagen in het jaar 2011. Zie ook de brochure ‘De vierdaagse werkweek 55-plus voor bouwplaats- en uta-werknemers’, een uitgave van cao-partijen. Normregeling •Voor zover over een bepaald onderdeel van de werktijden in de cao niets is geregeld, geldt de Normregeling arbeidstijden uit de cao. Experimenten 2009-2011: Cao-partijen voeren in de cao-periode • 2009-2011 experimenten uit met het beter afstemmen van werktijden en werkvormen op de behoeften van werkgevers en werknemers. Zie www.pilotsindebouw.nl. Vrije dagen Vakantiedagen bouwplaatswerknemers • Aantal dagen: Het aantal vakantiedagen per gewerkt kalenderjaar hangt af van de leeftijd van de werknemer. De in de volgende tabel genoemde aantallen gelden voor de werknemer met een arbeidsovereenkomst voor veertig uur per week, die het hele jaar bij de werkgever in dienst is. Vakantiedagen bouwplaatswerknemers leeftijd * tot 18 jaar 18 t/m 54 jaar 55 t/m 59 jaar 60 jaar of ouder aantal vakantiedagen per jaar wettelijk bovenwettelijk55-plus totaal 20 20 20 20 9 5 5 10 5 13 29 25 35 38 *D e werknemer die deze leeftijd pas tijdens het jaar bereikt, heeft recht op een aantal dagen naar verhouding. Werktijd, vrije tijd en verzuim 21 • W erken in deeltijd of in een deel van het jaar: Voor de deeltijdwerker geldt het aantal vakantiedagen naar verhouding van zijn arbeidsduur per week. De werknemer die slechts een deel van het jaar bij de werkgever in dienst is, bouwt alleen over dat deel van het jaar vakantiedagen op. • Soms een dag extra: In een jaar dat tussen Kerstmis en Nieuwjaar vijf werkdagen vallen, krijgt de werknemer er een vakantiedag bij. In dat geval betaalt de werkgever het loon over deze extra vakantiedag door. • Zomervakantie: De werknemer mag in de zomer drie weken aaneengesloten vakantie opnemen als hij daarvoor voldoende dagen heeft. De werkgever volgt bij het vaststellen van de vakantiedata de wensen van de werknemer, tenzij het werk dit niet toelaat. De data worden zo mogelijk minimaal een maand voor het begin van het kalenderjaar vastgesteld. • Vakantiedagen die de werknemer niet kan benutten: Als de werknemer tijdens zijn vakantie ziek is en daardoor zijn vakantiedagen niet als vrije tijd kan benutten, meldt hij dit onmiddellijk bij de werkgever. In overleg met elkaar bepalen zij wanneer de werknemer die dagen alsnog kan opnemen. • Loon over vakantiedagen: Over de wettelijke vakantiedagen en 55-plusdagen die de werknemer opneemt, betaalt de werkgever het vast overeengekomen loon. Van de bovenwettelijke dagen maakt de werkgever de geldswaarde over naar de individuele Tijdspaarrekening van de werknemer. Voor het loon over 55-plusdagen kan de werkgever een financiële vergoeding aanvragen bij het Aanvullingsfonds. Dit moet hij binnen zes maanden na het opnemen van dergelijke verlofdagen doen. Het aanvraagformulier is te vinden op www.administratienet.nl. • Vakantieopbouw tijdens ziekte: De werknemer die door ziekte langer dan 26 weken niet kan werken, bouwt maximaal over 26 weken vakantiedagen op. 22 • Beëindiging dienstverband: Het eventuele restant of tekort aan vakantiedagen wordt verrekend in tijd of geld. Vakantiedagen uta-werknemers • Aantal dagen: Het aantal vakantiedagen per gewerkt kalenderjaar hangt af van de leeftijd van de werknemer. De in de onderstaande tabel genoemde aantallen gelden voor de werknemer met een arbeidsovereenkomst voor veertig uur per week, die het hele jaar bij de werkgever in dienst is. Vakantiedagen uta-werknemers leeftijd * tot 18 jaar 18 t/m 54 jaar 55 t/m 59 jaar 60 jaar of ouder aantal vakantiedagen per jaar wettelijk bovenwettelijk55-plus totaal 20 20 20 20 7 5 5 5 9 11 27 25 34 36 *D e werknemer die deze leeftijd pas tijdens het jaar bereikt, heeft recht op een aantal dagen naar verhouding. • Werken in deeltijd of in een deel van het jaar: Voor de deeltijdwerker geldt het aantal vakantiedagen naar verhouding van zijn arbeidsduur per week. De werknemer die slechts een deel van het jaar bij de werkgever in dienst is, bouwt alleen over dat deel van het jaar vakantiedagen op. • Vakantie opnemen: De werkgever volgt bij het vaststellen van vakantiedata de wensen van de werknemer, tenzij het werk dit niet toelaat. Als dit in het belang van het bedrijf nodig is, neemt de werknemer minstens drie weken aaneengesloten vakantie op. De werknemer bepaalt zelf wanneer hij zijn resterende vakantiedagen opneemt. • Salaris over vakantiedagen: De werkgever betaalt over deze dagen het normale salaris. Werktijd, vrije tijd en verzuim 23 • V akantieopbouw tijdens ziekte: De werknemer die door ziekte langer dan 26 weken niet kan werken, bouwt maximaal over 26 weken vakantiedagen op. • Beëindiging dienstverband: Het eventuele restant of tekort aan vakantiedagen wordt verrekend in tijd of geld. Roostervrije dagen bouwplaatswerknemers • Aantal dagen: De werknemer met een arbeidsovereenkomst voor veertig uur per week, die het hele jaar bij de werkgever in dienst is, heeft per jaar twintig roostervrije dagen. Daarnaast heeft hij recht op twee roostervrije dagen voor het volgen van cursussen. • Werken in deeltijd of in een deel van het jaar: Voor de deeltijdwerker en degene die slechts een deel van het jaar bij de werkgever in dienst is, geldt een aantal roostervrije dagen naar verhouding (net als bij vakantiedagen). • Soorten roostervrije dagen: Er zijn drie soorten roostervrije dagen: - dagen voor individueel scholingsrecht; -niet vrij opneembare dagen: deze dagen worden per onderneming vastgesteld in overleg tussen de werkgever en zijn werknemers. De werkgever moet de werknemer ten minste tien dagen voor het begin van de roostervrije periode laten weten wanneer deze verplicht roostervrij is; - vrij opneembare dagen. • Loon over roostervrije dagen: De volgende tabel geeft aan hoe het zit met de betaling over de verschillende soorten roostervrije dagen. De werknemer kan zijn inkomen over de vrij opneembare dagen halen van zijn individuele rekening in het Tijdspaarfonds. 24 Roostervrije dagen bouwplaatswerknemers: aantal dagen en wijze van betaling doel aantal wijze van betaling individueel scholingsrecht 2 vast overeengekomen loon 10 vast overeengekomen loon niet vrij opneembaar vrij opneembaar 10 werkgever stort geldswaarde in Tijdspaarfonds totaal22 Roostervrije dagen uta-werknemers • Aantal: De werknemer met een arbeidsovereenkomst voor veertig uur per week, die het hele jaar bij de werkgever in dienst is, bouwt per jaar 15 roostervrije dagen op. • Werken in deeltijd of in een deel van het jaar: Voor de deeltijdwerker en degene die slechts een deel van het jaar bij de werkgever in dienst is, geldt een aantal roostervrije dagen naar verhouding (net als bij vakantiedagen). • Vrij opneembaar: Alle roostervrije dagen zijn vrij opneembaar. Als de werknemer minimaal twee weken tevoren aangeeft wanneer hij zo’n dag wil opnemen, gaat de werkgever met die datum akkoord. • Salaris over roostervrije dagen: De werkgever betaalt over roostervrije dagen het normale salaris. De werknemer mag de werkgever vragen de geldswaarde van maximaal vijf roostervrije dagen per jaar over te maken naar zijn individuele rekening in het Tijdspaarfonds. Die overmaking gebeurt dan gespreid over het jaar. Werktijd, vrije tijd en verzuim 25 Feestdagen • Erkende algemene en christelijke feestdagen: De werknemer heeft recht op betaald verlof op de beide kerstdagen, nieuwjaarsdag, tweede paasdag, Hemelvaartsdag, tweede pinksterdag en Koninginnedag. • Andere religieuze feestdagen: De werknemer mag onbetaald verlof opnemen voor het vieren van niet-christelijke religieuze feestdagen. • Bevrijdingsdag: Eens in de vijf jaar heeft de werknemer op 5 mei recht op betaald verlof. Dit geldt met ingang van 2015. Kort verzuim en bijzonder verlof Kort verzuim •Cao-rechten: De cao geeft de werknemer het recht in de volgende situaties onbetaald vrijaf te nemen (‘kort verzuim’): -feestelijke familiegebeurtenissen, zoals huwelijk, bevalling van de partner en jubilea; -bijzondere familieomstandigheden, zoals ziekte of overlijden van een huisgenoot of (ander) familielid; -verhuizing; - (militaire) keuring of herkeuring; - bezoek aan een tandarts, huisarts of specialist; - poliklinische dagbehandeling; -ziekenhuisopname en ontslag uit het ziekenhuis van een huisgenoot; - voorbereidingscursus voor pensionering; -verkiezingen; -examens; -inschrijving bij UWV WERKbedrijf in verband met aangekondigd ontslag; -vergaderingen of studiebijeenkomsten van zijn werknemersorganisatie, waarvoor de werknemer persoonlijk is uitgenodigd. 26 •(Andere) calamiteiten: Voor calamiteiten die niet onder het hierboven bedoelde kort verzuim vallen, zoals een gesprongen waterleiding of brand thuis, heeft de werknemer recht op wettelijk calamiteitenverlof. Over dit verlof betaalt de werkgever het vast overeengekomen loon/het salaris. •Gevolgen voor deelnemer Tijdspaarfonds: De werknemer die aan het Tijdspaarfonds deelneemt, ontvangt bij kort verzuim geen loon of salaris. In plaats daarvan maakt de werkgever jaarlijks de geldswaarde van drie werkdagen over naar de individuele rekening van de werknemer in het Tijdspaarfonds. De werknemer kan zijn inkomen over kortverzuimdagen van deze rekening halen. •Geen deelname aan Tijdspaarfonds: Voor de uta-werknemer die niet aan het Tijdspaarfonds deelneemt, geldt dat de werkgever het salaris over de eerste drie dagen kort verzuim per jaar doorbetaalt. Als de werknemer voor dit doel méér dan drie dagen opneemt, komen die meerdere dagen voor zijn eigen rekening. Heeft de werknemer aan het eind van het jaar minder dan drie dagen kort verzuim gebruikt, dan betaalt de werkgever de resterende dagen uit. •Bij een chronische ziekte of ernstig ongeluk: Wanneer de werknemer als gevolg van een chronische ziekte of ernstig ongeluk meer dan drie kortverzuimdagen nodig zal hebben, bijvoorbeeld voor het bezoeken van een medisch specialist, zoeken de werkgever en de werknemer daarvoor een passende oplossing. Werktijd, vrije tijd en verzuim 27 Verlof voor stervensbegeleiding en rouwverlof •Tien dagen voor stervensbegeleiding: De werknemer mag in een periode van twaalf maanden maximaal tien dagen betaald verlof opnemen voor stervensbegeleiding in de terminale fase van zijn zieke partner of een naast familielid. Als de werknemer hiervoor meer tijd nodig heeft, mag hij vervolgens onbetaald verlof opnemen. •Tien dagen rouwverlof: Verder mag de werknemer tien dagen betaald verlof opnemen voor het verwerken van het overlijden van zijn partner of een naast familielid. Dit verlof moet worden opgenomen in een aaneengesloten periode die binnen vijf dagen na het overlijden begint. •Loon/salaris: In beide gevallen betaalt de werkgever het vast overeengekomen loon of het salaris van de werknemer door. Vanaf 1 januari 2011 kan hij deze loonkosten niet meer declareren bij het O&O-fonds. • Relatie met wettelijk, kortdurend zorgverlof: De werknemer die gebruik heeft gemaakt van betaald cao-verlof voor stervensbegeleiding of rouw, kan daarna gebruik maken van wettelijk, kortdurend zorgverlof. Maar als hij dit doet binnen twaalf maanden na het begin van het betaalde cao-verlof, hoeft de werkgever zijn loon niet door te betalen. Tijdspaarfonds De werking in het kort •Doel: De werknemer die aan het Tijdspaarfonds deelneemt, bouwt via zijn individuele rekening bij het fonds een financieel tegoed op. Dit tegoed ontstaat doordat de werkgever na elke loonbetaling (elke vier weken of elke maand) een bedrag op de Tijdspaarrekening van de werknemer stort. De werknemer kan zijn tegoed geheel of gedeeltelijk gebruiken als inkomen tijdens vrije dagen. Hij kan het echter ook geheel of gedeeltelijk laten uitbetalen. Het Tijdspaarfonds vergroot dus de keuzemogelijkheden van de werknemer. 28 •Deelnemers: De bouwplaatswerknemer neemt verplicht deel aan het Tijdspaarfonds. De uta-werknemer kan op vrijwillige basis deelnemen. Als deze werknemer wil deelnemen, moet de werkgever daaraan meewerken. •Uitvoeringsorganisatie: Cordares voert de regeling namens cao-partijen uit. Zie www.bter-bouw.nl. Stortingen in het Tijdspaarfonds •Vaste onderdelen: Binnen veertien dagen na elke loonbetaling stort de werkgever een vast bedrag op de Tijdspaarrekening van de werknemer. Deze storting bestaat uit de vakantietoeslag en de geldswaarde van een aantal dagen. Zie de volgende tabel. • Geldswaarde per dag: De brutowaarde van een dag in geld komt overeen met het vast overeengekomen loon of het salaris per dag, plus 8% vakantietoeslag, plus eventuele toeslagen voor voorlieden, leermeesters, ploegendienst, verschoven uren Infra en tijwerk. De werkgever past hierop de normale heffingen toe en maakt de nettowaarde over naar de Tijdspaarrekening van de werknemer. • Variabele onderdelen: De werknemer kan de werkgever vragen ook de geldswaarde van andere arbeidsvoorwaarden op zijn individuele rekening te storten. Bijvoorbeeld: vakantie- en/of roostervrije dagen die hij aan het eind van het jaar over heeft, overuren, reisuren en/of de chauffeurstoeslag. •Instructies voor de werkgever: Op www.bter-bouw.nl staat welke administratieve gegevens de werkgever aan Cordares moet leveren en hoe hij betalingen kan doen. Werktijd, vrije tijd en verzuim 29 30 vrij opneembare kortverzuim- 7 5 5* 5 5 5* 3 3 3 * A ls deze werknemer gebruik maakt van de vierdaagse werkweek 55-plus stort de werkgever uitsluitend de vakantietoeslag en de tegenwaarde van de drie kortverzuimdagen op zijn Tijdspaarrekening. ** Deelname op vrijwillige basis. uta-werknemers** jonger dan 18 jaar8% 8% 18 jaar of ouder 8% 55 jaar of ouder vakantiedagen roostervrije dagen dagen bouwplaatswerknemers jonger dan 18 jaar8% 9 10 3 18 jaar of ouder 8% 5 10 3 8% 5* 10* 3 55 jaar of ouder bovenwettelijke vakantietoeslag storting tegenwaarde van Vaste afdrachten werkgever aan Tijdspaarfonds Opname en uitbetaling van tegoeden • Opname: De werknemer kan tijdens het opbouwjaar geld opnemen van zijn individuele rekening. De bouwplaatswerknemer doet dit via de vakbondsconsulent; de deelnemende uta-werknemer doet dit zelf via www.bter-bouw.nl. •Uitkering: De rest van het opgebouwde tegoed wordt in de maand mei van het volgende jaar automatisch aan de werknemer uitbetaald. Als hij (een deel van) het tegoed op zijn rekening wil laten staan, moet hij dit tijdig melden via www.bter-bouw.nl. •Geen verlofstuwmeer: Let op, het is niet toegestaan via het Tijdspaarfonds een ‘stuwmeer’ van vakantie- en/of roostervrije dagen op te bouwen. Als de werknemer aan het eind van een kalenderjaar nog een tegoed aan vakantie- en/of roostervrije dagen op zijn Tijdspaarrekening heeft staan, mag hij daarvoor in het volgende jaar niet alsnog dagen opnemen. Hij kan dit deel van zijn tegoed op zijn Tijdspaarrekening laten staan, het in geld laten uitbetalen of het door de werkgever laten storten op zijn Levenslooprekening. Persoonlijke levenslooprekening Voor wie vroeger wil stoppen met werken • Doel: De Persoonlijke levenslooprekening maakt het mogelijk belastingvriendelijk te sparen. De werknemer kan dit spaartegoed gebruiken om vóór de pensioenleeftijd te stoppen met werken of de pensioenuitkering aan te vullen. • Storting door de werkgever: De werkgever stort aan het begin van ieder jaar een bedrag op de levenslooprekening van de werknemer. Dit bedrag komt overeen met 1,25% van het vast overeengekomen loon/het salaris. • Werknemer kan bijsparen: De werknemer kan zelf bijsparen door de werkgever een deel van zijn brutoloon/-salaris te laten overmaken Werktijd, vrije tijd en verzuim 31 naar zijn levenslooprekening. Daarnaast kan de werknemer die aan het eind van het jaar vakantie- en/of roostervrije dagen over heeft, zijn werkgever vragen de geldswaarde daarvan op zijn levenslooprekening te storten. • Maximaal 12 procent: De werknemer mag op jaarbasis maximaal 12% van zijn brutojaarloon/-salaris gebruiken om belastingvriendelijk te sparen via zijn levenslooprekening. Dit is inclusief de werkgeversbijdrage. • Opname tegoed: De werknemer die vóór de pensioenleeftijd stopt met werken, haalt zijn inkomen uit het spaartegoed op zijn levenslooprekening. • Niet verplicht: De werknemer is niet verplicht van zijn levenslooprekening gebruik te maken. Als de werknemer besluit dit niet te doen, ontvangt hij de werkgeversbijdrage jaarlijks in de vorm van een eenmalige uitkering. Onwerkbaar weer Bouwplaatswerknemers •Beoordeling van de situatie: De werkgever beoordeelt in redelijk overleg met de betrokken werknemers of het te slecht weer is of te donker om te kunnen werken (onwerkbaar weer). •Verschil van mening? De werknemer die in de buitenlucht werkt mag zelf ophouden met werken: - bij een gevoelstemperatuur van -6 graden Celsius of lager en/of -in geval van vorst, waarbij zich één of meer van de volgende omstandigheden voordoen: -de werkgever heeft geen winter-/doorwerkkleding ter beschikking gesteld; -de rijwegen of looppaden op de bouwplaats zijn niet begaanbaar; -er ligt een laag sneeuw die niet met eenvoudige middelen kan worden geruimd. 32 • Over de gevoelstemperatuur: De gevoelstemperatuur wordt bepaald door het KNMI-weerstation in het postcodegebied waar de bouwplaats zich bevindt. Zie de lijst aan het eind van dit hoofdstuk. Het opvragen van de gevoelstemperatuur kan via cao-partijen en www.vorstverlet.nl (klik achtereenvolgens op De regeling en Gevoelstemperatuur). •Loonbetaling: De werkgever betaalt over de onwerkbare uren het vast overeengekomen loon en de bijdrage- en premieverplichtingen. •Garantiefonds: Als de werkgever het loon niet doorbetaalt, kan de werknemer via de vakbondsconsulent een verzoek tot loondoorbetaling indienen bij het Garantiefonds loondoorbetaling bij vorst. Dit fonds vordert het betaalde bedrag terug bij de werkgever. • Steigerbouw: Bij een gevoelstemperatuur van -6 graden Celsius of lager mag een steigerbouwer per dag maximaal vier periodes van anderhalf uur buitenwerk doen. Tussen deze periodes heeft hij een opwarmpauze van minimaal een kwartier. De werkgever betaalt het vast overeengekomen loon over de normale arbeidstijd. Hij mag deze werknemer ook inzetten voor binnenwerk in de industriële steigerbouw. Uta-werknemers • Salaris: De werkgever betaalt de werknemer zijn normale salaris over de uren die hij wegens slecht weer niet kan werken. Dit geldt tot een maximum van 176 uur per winterseizoen. • Aanvulling WW-uitkering: Als dit maximum van 176 uur wordt overschreden, vraagt de werkgever voor dit doel namens de werknemer een WW-uitkering aan. De werkgever vult die uitkering aan tot 100% van het salaris. • Geen reden voor ontslag: Onwerkbaar weer is geen reden voor ontslag. Werktijd, vrije tijd en verzuim 33 Overzicht KNMI-weerstations per postcodegebied postcodegebiedweerstation 10001129 Schiphol 11301159 Berkhout 11601199 Schiphol 1200 1299 De Bilt 13001379 Lelystad 13801399 Schiphol 1400 1419 De Bilt 14201469 Schiphol 14701479 Berkhout 14801599 Schiphol 16001699 Berkhout 17001749 Schiphol De Kooy 1750 1759 17601779 Berkhout De Kooy 1780 1789 17901799 Terschelling 18001859 Schiphol 1860 1909 De Kooy 19101929 Schiphol 1930 1989 De Kooy 19902039 Schiphol 2040 2062 Valkenburg ZH 20632069 Schiphol 2070 2099 Valkenburg ZH 21002109 Schiphol 2110 2119 Valkenburg ZH 21202189 Schiphol 2190 2299 Valkenburg ZH 23002409 Schiphol 24102419 Cabauw 34 postcodegebiedweerstation 24202499 Schiphol Valkenburg ZH 2500 2599 26002679 Rotterdam 2680 2689 Valkenburg ZH 26902799 Rotterdam 28002899 Cabauw 29002939 Rotterdam 29402979 Cabauw 29803239 Rotterdam 32403259 Wilhelminadorp 32603299 Rotterdam 33003329 Herwijnen 33303349 Rotterdam 33503399 Herwijnen 34003429 Cabauw 3430 3439 De Bilt 34403449 Cabauw 3450 3459 De Bilt 34603499 Cabauw 3500 3639 De Bilt 36403699 Schiphol 3700 3769 De Bilt 37703789 Deelen 3790 3889 De Bilt 38903899 Lelystad 3900 3999 De Bilt 40004299 Herwijnen 43004499 Wilhelminadorp 45004599 Westdorpe 4600 4649 Gilze en Rijen postcodegebiedweerstation 46504699 Wilhelminadorp 4700 5059 Gilze en Rijen 50605069 Eindhoven Gilze en Rijen 5070 5079 50805099 Eindhoven Gilze en Rijen 5100 5199 52005249 Volkel 5250 5257 Gilze en Rijen 52585259 Volkel 5260 5269 Gilze en Rijen 52705279 Volkel 52805299 Eindhoven 53005339 Herwijnen 53405499 Volkel 55005739 Eindhoven 57405799 Volkel 58005809 Arcen 58105849 Volkel 58505999 Arcen 60006039 Eindhoven 60406049 Arcen 60506069 Maastricht 60706073 Arcen 60746079 Maastricht 60806099 Eindhoven 61006499 Maastricht 65006599 Arcen 66006659 Volkel 66606699 Herwijnen 67006829 Deelen 68306859 Herwijnen 68606999 Deelen postcodegebiedweerstation 70007219 Hupsel 72207229 Deelen 72307299 Hupsel 73007399 Deelen 74007459 Heino 74607689 Twenthe 76907709 Hoogeveen 77107739 Heino 77407759 Hoogeveen 7760 7769 Nieuw Beerta 77707799 Hoogeveen 7800 7849 Nieuw Beerta 78507857 Hoogeveen 7858 7859 Nieuw Beerta 78607869 Hoogeveen 7870 7899 Nieuw Beerta 79007999 Hoogeveen 80008059 Heino 80608069 Marknesse 80708199 Heino 82008259 Lelystad 82608269 Marknesse 82708279 Heino 82808329 Marknesse 83308354 Hoogeveen 83558379 Marknesse 83808399 Hoogeveen 84008459 Eelde 84608469 Leeuwarden 84708488 Eelde 84898879 Leeuwarden 88808899 Terschelling Werktijd, vrije tijd en verzuim 35 postcodegebiedweerstation 89009159 Leeuwarden 91609169 Terschelling 91709239 Leeuwarden 92409249 Eelde 92509299 Leeuwarden 93009409 Eelde 94109419 Hoogeveen 94209429 Eelde 36 postcodegebiedweerstation 94309449 Hoogeveen 94509499 Eelde 9500 9599 Nieuw Beerta 96009639 Eelde Nieuw Beerta 9640 9699 97009942 Eelde 9943 9949 Nieuw Beerta 99509999 Eelde Werktijd, vrije tijd en verzuim 37 Loon en salaris 38 Definities Garantieloon, vast overeengekomen loon en salaris • Garantieloon: Dit is het loon waarop de bouwplaatswerknemer recht heeft op grond van de voor hem geldende tabellen in de paragraaf Loontabellen bouwplaatswerknemers. • Vast overeengekomen loon: Dit is het garantieloon plus de eventuele prestatietoeslag van de bouwplaatswerknemer. • Salaris: Het vast overeengekomen brutobedrag per periode, dat de uta-werknemer ontvangt op basis van de voor hem geldende tabellen in de paragraaf Salarisschalen uta-werknemers. Dit bedrag is exclusief vakantietoeslag en andere toeslagen, vaste en variabele gratificaties, eindejaarsuitkeringen en uitkeringen ineens. Basis voor de loon-/salarisberekening Algemeen De hoogte van het loon/salaris hangt onder meer af van de volgende factoren: • Arbeidsduur: Voor de werknemer die op grond van zijn arbeidsovereenkomst een volle werkweek werkt, gelden de in dit hoofdstuk genoemde (garantie)weeklonen en maandsalarissen. De deeltijdwerker heeft recht op een loon/salaris naar verhouding van het aantal in zijn arbeidsovereenkomst genoemde uren. • Cao-periode: De lonen en salarissen worden tijdens de looptijd van een cao meestal één of meerdere keren aangepast. De aanpassingen voor de cao-periode 1 januari 2011 t/m 31 december 2011 zijn in de volgende tabel weergegeven. Deze loon- en salarisverhogingen zijn in de loon- en salaristabellen van dit hoofdstuk verwerkt. Loon en salaris 39 Loon-/salarisverhogingen 2011 ingangsdatum structurele verhoging met 1 januari 2011 1 juli 2011 0,50% 0,50% Bouwplaatswerknemers De loonhoogte van de bouwplaatswerknemer hangt verder af van: • Functie: De cao kent 127 verschillende bouwplaatsfuncties. Ze zijn ingedeeld in vijf functiegroepen, A t/m E. De loonhoogte hangt af van de functiegroep. Iedere werknemer wordt ingedeeld in een functie. De werkgever bepaalt de functie op grond van de inhoud van het takenpakket van de werknemer. In de officiële cao zijn alle functiebenamingen en functieomschrijvingen opgenomen. • Leeftijd: Voor de werknemer van 16 t/m 21 jaar bestaan aparte loonschalen. Die zijn gebaseerd op de leeftijd, functie en opleiding van de werknemer. Voor degene die aan een BBL 2 opleiding begint, kan een introductieperiode gelden met een aangepaste loonschaal (zie het hoofdstuk Opleidingen en cursussen). De werknemer t/m 21 jaar die getrouwd is of aantoonbaar duurzaam samenleeft, heeft recht op het loon van een drie jaar oudere werknemer. • Werkervaring (inloopschaal): Een werknemer die nog nooit in de bouw heeft gewerkt, wordt voor een periode van maximaal een jaar betaald volgens de inloopschaal voor bouwplaatswerknemers. De inloopschaal geldt niet voor een werknemer in opleiding of met een diploma BBL 2, BBL 3 of SOMA. De inloopschaal is gebaseerd op het wettelijke minimumloon (wml). Op het moment dat dit boekje werd gemaakt, was nog niet bekend welke wml-bedragen gelden met ingang van 1 januari 2011. Daarom zijn de lonen in tabel IV van de Loontabellen bouwplaatswerknemers nog niet ingevuld. 40 Uta-werknemers De salarishoogte van de uta-werknemer hangt - naast de onder het kopje ‘Algemeen’ genoemde factoren - af van: • Functie(niveau): De cao kent 25 functies en 6 functieniveaus voor uta-werknemers. De werknemer wordt op grond van zijn takenpakket ingedeeld in een bepaalde functie, op een bepaald functieniveau. Ieder functieniveau kent een salarisschaal met een minimum- en een maximumsalaris. De officiële cao bevat een overzicht van alle functies en functieniveaus. • Inschaling: De werkgever maakt de werknemer bekend op basis van welke factoren hij het beloningsniveau vaststelt tussen het minimum en het maximum van de geldende salarisschaal. De werkgever kan hierbij bijvoorbeeld rekening houden met het functioneren van de werknemer, zijn werkervaring en het bedrijfsresultaat. • Leeftijd: De werknemer t/m 21 jaar wordt op basis van zijn leeftijd en functie ingedeeld in één van de eerste vier functieniveaus. Voor de werknemer in deze leeftijdsgroep bestaan aparte salarisschalen. De werkgever mag de werknemer t/m 21 jaar die is ingedeeld op functieniveau 1 tijdens het eerste jaar dat deze in de bedrijfstak werkt, een salaris betalen volgens de inloopschaal van tabel 2. • Werkervaring: Hoe langer de werknemer op een bepaald functieniveau werkzaam is, des te hoger is zijn salaris. Een werknemer die langer dan acht maanden werkloos is geweest, wordt voor een periode van maximaal een jaar betaald volgens de inloopschaal voor uta-werknemers van 22 jaar of ouder. Het salaris volgens deze inloopschaal ligt tussen het wettelijke minimumloon (wml) en het salaris op functieniveau 1 voor werknemers van 22 jaar of ouder. Op het moment dat dit boekje werd gemaakt, was nog niet bekend welke wml-bedragen gelden met ingang van 1 januari 2011. Daarom zijn de salarissen in tabel 3 van de Salaristabellen uta-werknemers nog niet ingevuld. Loon en salaris 41 Uitbetaling loon bouwplaatswerknemers • Wanneer? De werkgever betaalt het loon uiterlijk twee werkdagen na afloop van de loonperiode. • Loonstrookje: Bij iedere loonbetaling geeft de werkgever een specificatie van: -het brutoloon, onderverdeeld in garantieloon, prestatiebeloning, overuren, reisurenvergoeding en eventuele andere vergoedingen en toeslagen; - ingehouden loonheffing en werknemerspremies; - stortingen in het Tijdspaarfonds; - voor de werknemer betaalde pensioenpremie. 42 Loon en salaris 43 A B C D E uur 12,13 12,83 13,63 14,58 15,30 A B C D uur 13,58 14,28 15,08 16,03 Loon bouwplaats - januari 2011 week 543,20 571,20 603,20 641,20 functiegroep Tabel II: Loon voorlieden, meesterknechts, putbazen, leermeesters of instructeurs (inclusief voorliedentoeslag; 1 januari 2011) week 485,20 513,20 545,20 583,20 612,00 functiegroep Tabel I: Garantieloon bouwplaatswerknemers 22 jaar of ouder (1 januari 2011) Lonen per 1 januari 2011 Loontabellen bouwplaatswerknemers 44 BBL3 155,20* 4,85 205,20 5,13 195,20 4,88 174,72* 5,46 230,80 5,77 219,60 5,49 282,40 7,06 310,40 7,76 266,80 6,67282,407,06268,00 6,70333,60 8,34366,80 9,17423,20 10,58 315,20 7,88333,608,34316,80 7,92384,80 9,62423,2010,58493,60 12,34 364,00 9,10384,809,62365,60 9,14449,2011,23493,6012,34 424,40 10,61 449,20 11,23 426,80 10,67 Deze lonen waren bij het maken van dit boekje nog niet bekend. Informeer t.z.t. bij cao-partijen. Tabel IV: Inloopschaal bouwplaatswerknemers (1 januari 2011) * D it is het weekloon voor een partieel leerplichtige met een vierdaagse werkweek (32 x het uurloon). Voor de 16-jarige partieel leerplichtige met een driedaagse werkweek bedraagt het weekloon 24 x het uurloon. De 17-jarige die niet partieel leerplichtig is en een volledige werkweek heeft, verdient 40 x het uurloon. ** Dit is het loon voor de jeugdige werknemer die vóór 2011 met de BBL 2 is begonnen. ***Dit is het loon voor de jeugdige werknemer die na 2010 met de BBL 2 begint. 16 17 18 19 20 21 tijdens opleiding met diploma tijdens opleiding met diploma voor 2011** vanaf 2011*** weekuur weekuur week uurweekuurweekuur weekuur leeftijd zonderBBL2 vakopleiding Tabel III: Garantieloon bouwplaatswerknemers t/m 21 jaar (1 januari 2011) Loon bouwplaats - januari 2011 Loon en salaris 45 16 17 18 19 20 21 5,13 5,77 7,06 8,34 9,62 11,23 uur 16 17 18 19 20 5,13 5,77 7,06 8,34 9,62 uur Loon bouwplaats - januari 2011 * Na deze eerste 13 weken geldt het loon op basis van tabel III, BBL 2, vóór 2011. week 128,25 144,25 176,50 208,50 240,50 leeftijd Tabel VI: Bouwplaatswerknemers vóór 2011 bij een samenwerkingsverband in BBL 2: loon tijdens de eerste 13 weken (1 januari 2011)* week 128,25 144,25 176,50 208,50 240,50 280,75 leeftijd Tabel V: Bouwplaatswerknemers na 2010 in BBL 2: loon tijdens de eerste 26 weken (1 januari 2011) 46 A B C D E uur 12,19 12,89 13,70 14,65 15,38 week 546,00 574,00 606,40 644,40 functiegroep A B C D 13,65 14,35 15,16 16,11 uur Tabel II: Loon voorlieden, meesterknechts, putbazen, leermeesters of instructeurs (inclusief voorliedentoeslag; 1 juli 2011) week 487,60 515,60 548,00 586,00 615,20 functiegroep Tabel I: Garantieloon bouwplaatswerknemers 22 jaar of ouder (1 juli 2011) Lonen per 1 juli 2011 Loon bouwplaats - juli 2011 Loon en salaris 47 BBL3 156,16* 4,88 206,40 5,16 196,00 4,90 175,68* 5,49 232,00 5,80 220,80 5,52 282,60 7,09 312,00 7,80 268,00 6,70283,607,09269,20 6,73335,208,38 368,40 9,21425,20 10,63 316,80 7,92335,208,38318,40 7,96386,809,67 425,2010,63496,00 12,40 365,60 9,14 386,80 9,67 367,60 9,19 451,20 11,28 496,00 12,40 426,80 10,67 451,20 11,28 428,80 10,72 Loon bouwplaats - juli 2011 * Dit is het weekloon voor een partieel leerplichtige met een vierdaagse werkweek (32 x het uurloon). Voor de 16-jarige partieel leerplichtige met een driedaagsewerkweek bedraagt het weekloon 24 x het uurloon. De 17-jarige die niet partieel leerplichtig is en een volledige werkweek heeft, verdient 40 x het uurloon. ** Dit is het loon voor de jeugdige werknemer die vóór 2011 met de BBL 2 is begonnen. *** Dit is het loon voor de jeugdige werknemer die na 2010 met de BBL 2 begint. 16 17 18 19 20 21 tijdens opleiding met diploma tijdens opleiding met diploma voor 2011** vanaf 2011*** weekuur weekuur week uurweekuurweekuur weekuur leeftijd zonderBBL2 vakopleiding Tabel III: Garantieloon bouwplaatswerknemers t/m 21 jaar (1 juli 2011) 48 week 129,00 145,00 177,25 209,50 241,75 282,00 leeftijd 16 17 18 19 20 21 5,16 5,80 7,09 8,38 9,67 11,28 uur Tabel V: Bouwplaatswerknemers na 2010 in BBL 2: loon tijdens de eerste 26 weken (1 juli 2011) Deze lonen waren bij het maken van dit boekje nog niet bekend. Informeer t.z.t. bij cao-partijen. Tabel IV: Inloopschaal bouwplaatswerknemers (1 juli 2011) Loon bouwplaats - juli 2011 Loon en salaris 49 1741,28 1914,03 2135,35 2424,42 2801,04 3290,56 1 2 3 4 5 6 2291,20 2554,31 2884,62 3321,62 3889,62 4625,29 maximum Salaris uta - januari 2011 minimum functieniveau Tabel 1: Maandsalaris uta-werknemers 22 jaar of ouder (1 januari 2011) Salarissen per 1 januari 2011 Van maandsalaris naar vierwekensalaris Een in onderstaande tabellen vermeld maandsalaris wordt als volgt omgerekend naar een vierwekensalaris: het maandsalaris vermenigvuldigen met twaalf en de uitkomst delen door dertien. Salarisschalen uta-werknemers 50 548,51 626,86 783,58 979,47 1175,36 1371,26 609,45801,92 669,91894,01 696,51 916,48 765,611021,72 870,641145,60 957,021277,16 1088,301432,00 1196,271596,44 1334,591802,89 1305,961718,40 1435,521915,73 1601,512163,47 1523,622004,80 1674,782235,02 1868,432524,04 2121,37 2906,42 functieniveau 1 functieniveau 2 functieniveau 3 functieniveau 4 min.max. min. max.min. max.min. max. Deze salarissen waren bij het maken van dit boekje nog niet bekend. Informeer t.z.t. bij cao-partijen. Tabel 3: Inloopschaal uta-werknemers 22 jaar of ouder (1 januari 2011) 16 17 18 19 20 21 leeftijd inloopschaal Tabel 2: Maandsalaris uta-werknemers t/m 21 jaar (1 januari 2011) Salaris uta - januari 2011 Loon en salaris 51 Deze salarissen waren bij het maken van dit boekje nog niet bekend. Informeer t.z.t. bij cao-partijen. minimum 1749,99 1923,60 2146,03 2436,54 2815,05 3307,01 functieniveau 1 2 3 4 5 6 16 17 18 19 20 21 551,25 630,00 787,50 984,37 1181,24 1378,12 leeftijd inloopschaal Salaris uta - juli 2011 612,50805,93 673,26898,48 700,00 921,06 769,441026,83 875,001151,33 961,801283,54 1093,741439,16 1202,251604,43 1341,271811,90 1312,491727,00 1442,701925,31 1609,522174,28 1531,242014,83 1683,152246,20 1877,782536,66 2131,97 2920,95 functieniveau 1 functieniveau 2 functieniveau 3 functieniveau 4 min.max. min. max.min. max.min. max. Tabel 2: Maandsalaris uta-werknemers t/m 21 jaar (1 juli 2011) 2302,66 2567,08 2899,04 3338,23 3909,07 4648,42 maximum Tabel 3: Inloopschaal uta-werknemers 22 jaar of ouder (1 juli 2011) Tabel 1: Maandsalaris uta-werknemers 22 jaar of ouder (1 juli 2011) Salarissen per 1 juli 2011 Inkomen bij ziekte, werkloosheid en pensioen 52 Inkomen bij ziekte Het eerste ziektejaar • 100 procent: Het eerste ziektejaar heeft de werknemer recht op volledige doorbetaling van het vast overeengekomen loon/het salaris. • Wachtdagen: Als de werknemer zich voor de tweede keer binnen een kalenderjaar ziek meldt, hoeft de werkgever hem over de eerste dag van dat ziekteverzuim geen loon of salaris te betalen. Dit geldt ook voor de derde ziekmelding binnen dat jaar. De werknemer die deelneemt aan het Tijdspaarfonds, kan zijn inkomen over deze wachtdagen eventueel op peil houden met behulp van zijn tegoed in dit fonds. Het tweede ziektejaar • 70 procent: Het tweede ziektejaar ontvangt de werknemer 70% van het vast overeengekomen loon/het salaris. Re-integratiebonus werknemer: De werknemer die in het tweede • ziektejaar weer is gaan werken, kan in aanmerking komen voor een re-integratiebonus. Hiervoor gelden twee voorwaarden: -hij moet minstens twee maanden onafgebroken hebben gewerkt in zijn oude of in een nieuwe functie, binnen of buiten het bedrijf en - hij moet daarmee minstens 50% van zijn oude loon/salaris hebben verdiend. Als de werknemer aan de voorwaarden voldoet, betaalt de (oude) werkgever hem een aanvulling tot 100% van zijn oorspronkelijke vast overeengekomen loon of salaris. Deze aanvulling geldt voor de periode tussen de eerste dag van het tweede ziektejaar en de laatste dag van de tweede gewerkte maand. De periode waarover de werknemer deze aanvulling ontvangt, is echter nooit langer dan twaalf maanden. Wanneer een werknemer een nieuwe baan vindt in een andere onderneming, hoeft de oude werkgever de aanvulling Inkomen bij ziekte, werkloosheid en pensioen 53 alleen te betalen over de periode tot aan de dag waarop de werknemer aan zijn nieuwe baan is begonnen. • Re-integratiebonus werkgever: Ook de werkgever kan in aanmerking komen voor een re-integratiebonus. Die bestaat uit een bedrag ineens van € 2.500. De werkgever kan zijn bonus aanvragen bij Cordares. • Meer informatie: Informatie over de re-integratiebonus vindt u op www.bter-bouw.nl (klik op Aanvullingsfonds). Het onderwerp re-integratie bij ziekte wordt verderop in dit boekje behandeld. Zie het hoofdstuk Veiligheid, gezondheid en re-integratie. Aanvullingen bij arbeidsongeschiktheid Eindejaarsuitkering arbeidsongeschikte werknemer • Bij IVA-uitkering: De arbeidsongeschikte werknemer met een (niet-verhoogde) IVA-uitkering heeft recht op een eindejaars uitkering van € 685 (brutobedrag 2010). • Bij WGA-uitkering: De arbeidsongeschikte werknemer met een WGA-uitkering bij 80-100% arbeidsongeschiktheid heeft recht op een zelfde eindejaarsuitkering. • Bij WAO-uitkering: De werknemer die vóór 1 januari 2006 arbeids ongeschikt is verklaard en dit na die datum blijft, houdt in aanvulling op zijn WAO-uitkering recht op de oude eindejaarsuitkering. Die uitkering varieert van € 309 bij 35-45% arbeidsongeschiktheid tot € 685 bij 80-100% arbeidsongeschiktheid (brutobedragen 2010). • Verrekenen eindejaarsuitkering: De werkgever die de IVA-, WGA- of WAO-uitkering van de werknemer aanvult tot 100% van het laatst verdiende loon/salaris, mag de eindejaarsuitkering van die aanvulling aftrekken. Na beëindiging van de arbeidsongeschiktheid: In dit geval heeft de • werknemer recht op de voor hem geldende eindejaarsuitkering naar verhouding van het deel van het jaar dat hij arbeidsongeschikt is geweest. 54 • Z elf actie ondernemen: De bouwplaatswerknemer vraagt de vakbondsconsulent een aanvraag voor de eindejaarsuitkering in te dienen. De uta-werknemer doet dit zelf bij Cordares. • Meer informatie: Zie www.bter-bouw.nl (klik op Aanvullingsfonds). Arbeidsongeschiktheidspensioen • Compensatie WGA-hiaat: De werknemer met een WGA-uitkering ontvangt zo nodig een arbeidsongeschiktheidspensioen ter compensatie van zijn zogenoemde WGA-hiaat. De hoogte hiervan hangt af van de mate van arbeidsongeschiktheid. Hoe dit precies is geregeld, staat in het Pensioenreglement Bouwnijverheid. Zie ook www.bouwpensioen.nl. Aanvullingen bij werkloosheid Aanvulling WW • Uitkering ineens: De werknemer met een loongerelateerde WWuitkering kan in aanmerking komen voor een aanvullende uitkering vanuit het Aanvullingsfonds. Het gaat om een eenmalig bedrag van € 425 (bruto). Hoe lang de werknemer werkloos is, doet niet ter zake. • Zelf actie ondernemen: De bouwplaatswerknemer vraagt de vakbondsconsulent een aanvraag voor de eenmalige uitkering in te dienen. De uta-werknemer doet dit zelf bij Cordares. • Meer informatie: Zie www.bter-bouw.nl (klik op Aanvullingsfonds). Aanvulling pensioenpremie • Zes maanden: De werknemer heeft tijdens de eerste zes maanden van zijn WW-uitkering recht op aanvulling van zijn pensioenpremie vanuit het Aanvullingsfonds. Inkomen bij ziekte, werkloosheid en pensioen 55 • Tijdelijke overbruggingsregeling: De werknemer die tussen 1 juli 2009 en 1 januari 2012 wordt ontslagen omdat het slecht gaat met het bedrijf, kan in aanmerking komen voor een overbruggingsregeling. De regeling is bedoeld voor de werknemer die door dit ontslag werkloos wordt, terwijl hij - als hij had kunnen doorwerken - binnen drie jaar met (vroeg)pensioen zou zijn gegaan, Als de werknemer aan de voorwaarden van deze regeling voldoet, betaalt het Aanvullingsfonds ten hoogste drie jaar lang een deel van zijn pensioenpremie door. De bouwplaatswerknemer kan daardoor alsnog op 60-jarige leeftijd met pensioen; de uta-werknemer op 62-jarige leeftijd. • Zelf actie ondernemen: De werknemer die deze aanvullingen - de zes maanden aanvulling en de tijdelijke overbruggingsregeling wil ontvangen, moet hiervoor in actie komen. De bouwplaatswerknemer vraagt de vakbondsconsulent een aanvraag in te dienen. De uta-werknemer doet dit zelf bij Cordares. Beide aanvullingen kunnen tegelijkertijd, met hetzelfde formulier worden aangevraagd. Aanvragen voor de overbruggingsregeling moeten binnen drie maanden na de ontslagdatum worden ingediend. • Meer informatie: Zie www.bter-bouw.nl (klik op Aanvullingsfonds). Pensioen Ouderdomspensioen • Doel: De regeling voor het ouderdomspensioen van het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bouwnijverheid heeft tot doel het mogelijk te maken dat de werknemer die veertig jaar in de bedrijfstak heeft gewerkt, kan uittreden met een uitkering van 70% van het middelloon. De uittredeleeftijd is in dat geval 61 jaar en 2 maanden (voor de bouwplaatswerknemer), respectievelijk 62 jaar (voor de uta-werknemer). Wat de regeling precies inhoudt, staat in het pensioenreglement. • Persoonlijke levenslooprekening: De werknemer kan de levens56 loopregeling gebruiken om vóór de pensioenleeftijd te stoppen met werken of de pensioenuitkering aan te vullen (zie Persoonlijke levenslooprekening). • Excedentregeling: Normaliter mag pensioen worden opgebouwd over een jaarloon/-salaris van ten hoogste € 53.451,00. Voor de uta-werknemer die méér verdient en op 1 januari 2006 58 jaar of ouder was, bestaat een collectieve excedentregeling. Deze regeling maakt het mogelijk pensioen op te bouwen over een salaris tot maximaal € 81.518,76. Beide bedragen zijn inclusief 8% vakantietoeslag en gelden voor 2010. Ze worden jaarlijks aangepast. • Meer informatie: Zie www.bouwpensioen.nl (werknemers) en www.administratienet.nl (werkgevers). Uitkering bij overlijden of blijvende invaliditeit Collectieve ongevallenregeling • Uitkering ineens: De werknemer die tijdens werktijd of in het woonwerkverkeer een ongeluk krijgt en als gevolg daarvan blijvend invalide wordt of overlijdt, heeft recht op een uitkering ineens. Bij blijvende invaliditeit bedraagt de uitkering maximaal € 41.300. De hoogte van deze uitkering hangt af van de aard en mate van de invaliditeit. Bij overlijden bedraagt de uitkering aan de nabestaande(n) € 20.650. De collectieve ongevallenregeling geldt ook voor stagiairs. • Uitvoering: De regeling wordt namens cao-partijen uitgevoerd door AON Consulting Nederland, telefoon 010 - 448 74 81. • Meer informatie: Zie www.bter-bouw.nl (klik op Opleidings- en ontwikkelingsfonds). De algemene voorwaarden van de Collectieve ongevallenregeling zijn te vinden in de CAO Bedrijfstakeigen Regelingen voor de Bouwnijverheid. Daarin staat onder meer binnen welke termijn de uitvoerder van de regeling moet worden geïnformeerd over de dreigende invaliditeit of het overlijden van de werknemer. Inkomen bij ziekte, werkloosheid en pensioen 57 Toeslagen en vergoedingen 58 Algemeen Vakantietoeslag • Bouwplaatswerknemers: De vakantietoeslag bedraagt 8% van het vast overeengekomen loon. De werkgever stort de toeslag per betalingsperiode van vier weken of een maand op de individuele rekening van de werknemer in het Tijdspaarfonds. Uitbetaling vindt plaats in de maand mei. De werknemer mag reeds opgebouwde vakantietoeslag ook tussentijds opnemen. • Uta-werknemers: De vakantietoeslag bedraagt minimaal 8% van het jaarsalaris van de werknemer. De werkgever betaalt deze toeslag jaarlijks uiterlijk in de maand juni uit. Prestatietoeslag • Werkgever bepaalt: De werkgever mag bovenop het voor de werknemer geldende garantieloon een prestatietoeslag toekennen. • Werken in tarief: De prestatietoeslag kan worden gekoppeld aan een prestatiebevorderend systeem (werken in tarief). Over zo’n systeem moeten de werkgever en de werknemer het eens zijn en het moet op papier worden vastgelegd. • Jongeren niet: Werknemers jonger dan 18 jaar mogen niet in tarief werken. • In principe niet inbouwen: De werkgever mag de prestatietoeslag niet verrekenen met een verhoging van het garantieloon. Dit mag wel als de werknemer in een hogere functiegroep wordt geplaatst. Ziektekostenverzekering (vergoeding) • Werkgeversbijdrage: De werknemer met een aanvullende ziektekostenverzekering ontvangt hiervoor van de werkgever een vergoeding van € 7,50 per maand. Voorwaarde is dat de aanvullende en de basisverzekering samen in ieder geval de kosten dekken van fysiotherapie, ergotherapie en psychologische zorg. Toeslagen en vergoedingen 59 EHBO- en Bedrijfshulpverlening (vergoedingen) • Cursuskosten: De bouwplaatswerknemer die het officiële eenheidsdiploma EHBO heeft behaald, heeft recht op vergoeding van het examen- en diplomageld, het Oranje Kruisboekje en het eventueel betaalde lesgeld. • Overige vergoedingen: De bouwplaats- of uta-werknemer die de EHBO-cursus op verzoek van de werkgever en buiten werktijd heeft gevolgd, heeft recht op de normale reiskostenvergoeding en een brutobedrag van € 149,35. Het zelfde geldt voor de utawerknemer die het diploma Bedrijfshulpverlening heeft behaald. • Oefenlessen: De bouwplaatswerknemer die de verplichte jaarlijkse oefenlessen EHBO volgt, heeft recht op een vergoeding van de kosten van diplomaverlenging en het eventuele lesgeld. Stagevergoeding • Voor wie? De Stageregeling voor de Bouw geldt voor degene die bij een bouwbedrijf stage loopt als deelnemer aan een beroepsopleidende leerweg (BOL), een hogere beroepsopleiding (hbo) of technische universiteit (wo). • Bedragen: Voor stagiairs op mbo-niveau (BOL) geldt als richtlijn een brutovergoeding van € 400 per maand en € 92,31 per week. Voor stagiairs op hbo- en wo-niveau is dit € 550 per maand en € 126,92 per week. • Meer informatie: De stageregeling kan worden opgevraagd bij caopartijen en bij het Technisch Bureau Bouwnijverheid (www.tbbouw.nl). Vakbondscontributie • A ftrekbaar maken voor de belasting: De werknemer die lid is van een bij de cao betrokken werknemersorganisatie kan zijn vakbondscontributie fiscaal aftrekbaar maken. • H oe werkt het? De werknemersorganisatie stuurt alle leden een overzicht van de door hen betaalde contributie. De werknemer 60 geeft zijn overzicht aan de werkgever. De werkgever verrekent de contributie een maal per jaar met het brutoloon en betaalt dit bedrag netto aan de werknemer uit. Op deze manier hoeven over de contributie geen belastingen en premies te worden betaald. Bouwplaatswerknemers Reiskostenvergoeding • Voor wie? De reiskostenvergoeding geldt voor het gebruik van openbaar vervoer of een eigen vervoermiddel door de werknemer die: - zowel binnen als buiten zijn woongemeente werkt en dagelijks in totaal meer dan 15 kilometer moet reizen van zijn huis naar het werk en terug; - tijdens en ten behoeve van zijn werk gebruik moet maken van een vervoermiddel; - op verzoek van de werkgever tijdens vorstverlet reist; - tijdens ziekte naar de arbodienst moet. • Keuze vervoermiddel: De werkgever mag bepalen met welk vervoermiddel de werknemer reist. Het woon-werkverkeer vindt zoveel mogelijk als groepsvervoer plaats. • Bedragen: De hoogte van de reiskostenvergoeding is weergegeven in onderstaande tabel. Reiskostenvergoeding bouwplaatswerknemers vervoermiddel openbaar vervoer fiets bromfiets motor auto maatstaf laagste klasse per werkdag per km per dag (minimum) per km per km bedrag 100% € 0,80 € 0,07 € 0,89 € 0,22 € 0,31 Toeslagen en vergoedingen 61 • Bijzondere situaties: De cao kent een speciale regeling voor de vergoeding van reiskosten van werknemers die zo ver van hun woonplaats moeten werken, dat zij niet dagelijks naar huis kunnen gaan. Daarnaast is er een regeling voor het vervoer van het stoffelijk overschot van een overleden werknemer. Zie hiervoor de officiële cao. • Afwijkende reiskostenregelingen: Afwijkende regelingen zijn toegestaan als: -d e werkgever en de ondernemingsraad er overeenstemming over hebben en - de afwijkende regeling voor de werknemer per saldo niet ongunstiger is. Chauffeurstoeslag • Toeslag per dag: Voor de in de volgende tabel genoemde brutotoeslagen gelden de volgende voorwaarden: -de werknemer vervoert één of meer collega’s op verzoek van de werkgever of heeft dit in de praktijk minimaal twee weken lang gedaan; - de auto is niet door de werkgever ter beschikking gesteld. Chauffeurstoeslag per dag (bouwplaatswerknemers) 0-30 km toeslag € 6 enkele reisafstand 31-65 km meer dan 65 km € 9 € 12 Reisurenvergoeding • Voor wie? De werknemer die buiten zijn woongemeente werkt, heeft recht op een vergoeding over de uren die hij moet besteden aan het woon-werkverkeer. Dit geldt niet voor het eerste reisuur per dag. 62 • U itzonderingen eerste reisuur: Er zijn twee gevallen waarin het eerste reisuur wel wordt vergoed: - als de werknemer een auto bestuurt waarin hij één of meer collega’s meeneemt; -als de werknemer zo ver weg werkt, dat hij niet elke dag naar huis kan (deze werknemer moet één keer per week naar huis kunnen gaan). • Hoogte vergoeding: De vergoeding per uur is gelijk aan het garantie-uurloon van de werknemer. •Vervoermiddelen: De reisurenvergoeding geldt voor reizen per openbaar vervoer, met een eigen vervoermiddel en een vervoermiddel dat de werkgever ter beschikking stelt. • Registratie: De werkgever moet het aantal kilometers en de reisurenvergoeding per werknemer registreren. • Vaststellen reistijd: Als reistijd voor het openbaar vervoer geldt de dienstregeling. Bij andere vervoermiddelen wordt ervan uitgegaan dat de werknemer het volgende aantal kilometers per uur kan reizen: te voet 5 km, fiets 15 km, bromfiets 25 km, motor 40 km. Voor het reizen per auto geldt een normregeling, waarin wordt uitgegaan van de snelste route van huis naar het werk en terug. Zie de volgende tabel. • Bij vorstverlet e.d.: De werknemer heeft ook recht op de reisurenvergoeding als hij door slecht weer niet kan werken. Dit geldt niet als hij vooraf had kunnen weten dat hij niet naar het werk hoefde te gaan. • Afwijkende regelingen: De werkgever kan met de OR een afwijkende reisurenregeling overeenkomen, maar deze mag voor de werknemer per saldo niet ongunstiger zijn. Toeslagen en vergoedingen 63 Berekening reisuren bij autogebruik (bouwplaatswerknemers) woon-werkverkeer enkele reis in km uit te betalen reisuren per dag tot en met van meerijder of werknemer alleenrijdende die collega(‘s) werknemer*vervoert 0 km 25 km 0 op basis van een snelheid van 50 km per uur 26 km 50 km op basis van een op basis van een snelheid van snelheid van 50 km per uur 50 km per uur 51 km 59 km 1,2 2,2 60 km 70 km 1,4 2,4 81 km 1,6 2,6 71 km 92 km 1,8 2,8 82 km 93 km 105 km 2 3 106 km of meer werkelijke werkelijke reistijd** reistijd** * Het eerste reisuur is hier al van afgetrokken. ** Het aantal uitbetaalde uren kan hierbij nooit lager zijn dan dat bij een reisafstand enkele reis van 93 t/m 105 km. Overwerkvergoeding • In geld of tijd: De werknemer heeft de keuze tussen een vergoeding van overwerk in geld of vrije tijd. Hij meldt de werkgever binnen drie werkdagen na het overwerk waarvoor hij kiest. De keuze tussen geld en vrije tijd geldt niet bij verplicht overwerk (zie hoofdstuk Werktijd, vrije tijd en verzuim). • V ergoeding in geld: In dit geval geldt een verhoging van het vast overeengekomen uurloon, met de in de volgende tabel genoemde percentages. 64 • V ergoeding in tijd: Bij vergoeding in tijd wordt het aantal overuren vermeerderd met de in de tabel genoemde percentages. Als de werknemer op deze manier een tegoed van acht uren heeft opgebouwd, kan hij in overleg met de werkgever een dag vrij nemen. Over die dag betaalt de werkgever het vast overeengekomen loon. • Kust- en oeverwerken: Bij werkzaamheden die onderhevig zijn aan eb en vloed gelden aangepaste tijden en percentages. Zie hiervoor de tabel. • Overwerk in ploegendienst: In dit geval wordt de overwerkvergoeding berekend over het uurloon inclusief ploegendiensttoeslag. • Overwerk tijdens verschoven uren Infra: Hierbij wordt de overwerkvergoeding berekend over het vast overeengekomen loon en niet over de Toeslag verschoven uren Infra. Overwerkvergoeding (bouwplaatswerknemers) periode toeslag de eerste 3 overuren per dag overige overuren tussen maandag 05.00 en zaterdag 21.00 uur tussen zaterdag 21.00 uur en maandag 05.00 en op feestdagen 25% 50% 100% Bij werkzaamheden die onderhevig zijn aan eb en vloed: van maandag 05.00 uur tot vrijdag 22.00 uur: - tussen 05.00 uur en 22.00 uur - tussen 22.00 uur en 05.00 uur van vrijdag 22.00 uur tot zaterdag 21.00 uur van zaterdag 21.00 uur tot maandag 05.00 uur 25% 50% 50% 100% Toeslagen en vergoedingen 65 Ploegendiensttoeslag • Toeslag: De werknemer die in ploegendienst werkt, ontvangt hiervoor een percentuele toeslag op zijn vast overeengekomen loon. Voor de Industriële bouw geldt een afwijkende regeling. Beide regelingen zijn weergegeven in onderstaande tabel. De genoemde toeslagen gelden ook voor de werknemer t/m 21 jaar. Toeslag ploegendienst (bouwplaatswerknemers) periode toeslag tweeploegendienst10% drieploegendienst15% Industriële bouw bij begin vóór 06.00 of einde na 19.00 uur (excl. overuren): - uren tussen 06.00 uur en 19.00 uur - uren tussen 19.00 uur en 06.00 uur 5% 25% Verschoven uren Infra (toeslag) • T oeslag op vast overeengekomen loon: De toeslag verschoven uren Infra is een percentuele toeslag op het vast overeengekomen uurloon. De toeslag geldt voor gewerkte verschoven uren vóór 07.00 uur en na 20.00 uur, binnen de normale arbeidsduur per week. • A ls er iets tussen komt: Als het de bedoeling is in een bepaalde week uitsluitend in verschoven uren te werken, maar het niet lukt het normale aantal uren vol te maken, betaalt de werkgever een toeslag van 30% over de uren waarop niet kon worden gewerkt. De werknemer krijgt dan dus toch over de hele werkweek een toeslag. Toeslag verschoven uren Infra (bouwplaatswerknemers) verschoven gewerkte uren tussen maandag 20.00 uur en vrijdag 07.00 uur tussen vrijdag 20.00 uur en zaterdag 20.00 uur tussen zaterdag 20.00 uur en zondag 07.00 uur tussen zondag 07.00 en maandag 07.00 uur en op feestdagen 66 toeslag 30% 50% 75% 100% Bereikbaarheidsdienst (vergoeding) • Hoogte in overleg: De werkgever stelt de hoogte van de vergoeding in overleg met de werknemer vast. • Ondergrens: De in de volgende tabel genoemde bedragen gelden hierbij als ondergrens. • Per week of dag: Als de werknemer een hele kalenderweek bereikbaarheidsdienst heeft, geldt een vergoeding per week. Duurt de dienst minder dan een kalenderweek, dan geldt een vergoeding per dag. • Werken tijdens bereikbaarheidsdienst: Gewerkte uren tijdens bereikbaarheidsdienst gelden als overwerk. Bereikbaarheidsvergoeding bouwplaatswerknemers (bruto; minimum bedragen) mate waarin de werknemer is vergoeding per vergoeding per dag gebonden aan zijn woning kalenderweek (% van weekvergoeding) voortdurend op gezette tijden minimaal ma t/m vrij € 176,13 € 152,64 € 129,16 za/zo 10%25% 10% 25% 10%25% Persoonlijke beschermingsmiddelen, werkkleding en gereedschap (verstrekking en/of vergoeding) • Persoonlijke beschermingsmiddelen: De werkgever verstrekt de wettelijk verplichte beschermingsmiddelen kosteloos aan de werknemer. Hij zorgt ook voor onderhoud en vervanging. • Werkkleding: De werkgever kan de noodzakelijke werkkleding kosteloos verstrekken, onderhouden en vervangen of de werknemer die dit alles zelf regelt een financiële vergoeding geven. De financiële vergoeding is in de volgende tabel weergegeven. De werknemer in de industriële steigerbouw die tijdens vorst werkt, heeft daarnaast recht op een gratis extra kledingpakket. Dit moet voldoen aan de eisen van de stichting Arbouw. Toeslagen en vergoedingen 67 Kledingvergoeding bouwplaatswerknemers soort werkkleding werkkleding idem, voor het Heibedrijf laarzen uitsluitend knielaarzen laarzen en oliegoed Kust- en Oeverwerken vergoeding per gewerkte dag € 0,87 € 0,95 € 0,54 € 0,43 € 1,11 • Eigen gereedschap: Voor noodzakelijk gebruik van eigen gereedschap gelden de volgende vergoedingen per gewerkte dag: timmerman of straatmaker € 0,75; metselaar of tegelzetter € 0,54. Voorlieden- en leermeestertoeslag • Voorman: Een voorman (ook genoemd: meesterknecht of putbaas) is een werknemer van 22 jaar of ouder die leiding geeft aan ten minste vijf werknemers. Hij heeft recht op de voorliedentoeslag. Dit is een toeslag op het vast overeengekomen loon. • Leermeester: Een leermeester is een werknemer van 22 jaar of ouder die in opdracht van de werkgever optreedt als begeleidend vakman voor leerlingwerknemers en door Fundeon als leermeester is erkend. Een leermeester heeft recht op de leermeestertoeslag voor de perioden waarin hij daadwerkelijk leerlingen begeleidt. De hoogte van deze toeslag is gelijk aan die voor voorlieden. • Bedragen: De voorlieden- en leermeestertoeslag is verwerkt in tabel II van de Loontabellen bouwplaatswerknemers (zie het hoofdstuk Loon en salaris). Werken op grote afstand (vergoeding) • Diverse vergoedingen: De cao kent diverse vergoedingen voor voeding en/of huisvesting van werknemers die zo ver van hun woonplaats moeten werken, dat zij niet dagelijks naar huis kunnen gaan. Zie hiervoor de officiële cao. 68 Tijwerk (toeslag) • 25 procent: De tijwerktoeslag is bedoeld voor werkzaamheden die onderhevig zijn aan eb en vloed en die worden uitgevoerd vóór 06.00 en na 18.00 uur, binnen de normale arbeidsduur. Het is een toeslag van 25% op het garantie-uurloon. • € 7,91 per week: Deze toeslag geldt voor steenzetterswerk aan strandhoofden langs de Noordzeekust en rijswerk buitengaats. Uta-werknemers Reiskostenvergoeding • Voor wie? De reiskostenvergoeding geldt voor het gebruik van openbaar vervoer of een eigen vervoermiddel door de werknemer die: -in opdracht van de werkgever buiten zijn vaste standplaats of in een ander bedrijf werkt; - tijdens ziekte naar de arbodienst moet. • Keuze vervoermiddel: De werkgever mag bepalen of en met welk vervoermiddel de werknemer reist. • Bedragen: De hoogte van de reiskostenvergoeding is weergegeven in onderstaande tabel. Reiskostenvergoeding uta-werknemers vervoermiddel openbaar vervoer motor auto maatstafbedrag laagste klasse per km per km 100% € 0,22 € 0,31 • B ij werken op grote afstand: Als de werknemer zo ver van zijn standplaats moet werken, dat hij niet dagelijks naar huis kan gaan, verstrekt de werkgever een redelijke vergoeding voor de extra reis-, voedings- en logieskosten. Deze werknemer mag eenmaal per week naar huis. Toeslagen en vergoedingen 69 • Afwijkende reiskostenregeling: Een andere regeling is onder de volgende voorwaarden toegestaan: -de werkgever en de werknemer hebben er overeenstemming over; -de afwijkende regeling is per saldo gelijkwaardig aan de cao-regeling. Verhuiskostenvergoeding • Voor wie? De werknemer die in een andere gemeente dan zijn oorspronkelijke standplaats moet werken en daarheen op verzoek van de werkgever verhuist, komt in aanmerking voor een verhuiskostenvergoeding. • Vergoeding: De werkgever verstrekt een redelijke vergoeding voor alle kosten die samenhangen met de verhuizing van deze werknemer. Overwerkvergoeding • In geld of tijd: De werkgever maakt schriftelijk aan de werknemer bekend hoe hij overwerk van aanmerkelijke omvang compenseert. • A ls de afspraken niet zijn vastgelegd...: In dat geval geldt voor de werknemer tot en met functieniveau 3 minimaal een vergoeding tegen het geldende salaris per uur, in de vorm van tijd voor tijd. 70 Toeslagen en vergoedingen 71 Opleidingen en cursussen 72 Bestrijden gevolgen economische crisis ‘Bouw door, leer verder’ • Waarom speciale maatregelen? Een economische crisis heeft ingrijpende gevolgen voor werknemers en werkgevers in de bouw. Nieuwe opdrachten blijven uit, voor (ervaren) werknemers dreigt ontslag en opleidingsplaatsen worden schaars. Maar straks - wanneer de economie opleeft - heeft de bedrijfstak weer volop vakmensen nodig. Daarom hebben cao-partijen - los van de cao - afspraken gemaakt om de gevolgen van de economische crisis zo goed mogelijk op te vangen. Deze afspraken gelden van april 2009 tot januari 2012. • Het project: Onder de noemer ‘Bouw door, leer verder’ kunnen bouw- & infrabedrijven die onvoldoende werk hebben, hun volwassen bouwplaatswerknemers een opleiding laten volgen. Dit gebeurt tijdens werktijd en met doorbetaling van loon. De werkgever krijgt een vergoeding voor deze loonkosten. Voor de opleidingen hoeft hij niets te betalen. Dit laatste geldt ook voor de werknemer. Als tegenprestatie is de werkgever verplicht de leerlingen die al in zijn bedrijf werken, de opleiding te laten afmaken. Afhankelijk van het aantal volwassen werknemers dat de werkgever laat opleiden, kan hij ook worden verplicht nieuwe leerlingen binnen te halen. • Informatie en aanmelding: Op www.bouwdoorleerverder.nl staat informatie over het project. Voor meer informatie kan de werkgever terecht bij een van de vijf speciale, regionale steunpunten. Daar kan hij zich ook aanmelden. • Steunpunten: De vijf steunpunten zijn ondergebracht bij regiokantoren van Fundeon. Ze zijn telefonisch bereikbaar op de volgende nummers: - Noord-Nederland:038 426 83 51 - Oost-Nederland: 038 426 83 52 - Randstad Noord: 0348 49 02 42 - Randstad Zuid: 0348 49 02 44 - Zuid-Nederland: 0492 50 71 24 Opleidingen en cursussen 73 Opleidingsplan Voor alle werknemers De werkgever maakt een opleidings- en scholingsplan voor de bouwplaats- en uta-werknemers in zijn onderneming. Beroepsopleiding bouwplaatswerknemers BBL 1 • Vergoeding: De deelnemer aan de BBL-opleiding op niveau 1 ontvangt van de werkgever een financiële vergoeding op basis van de Regeling opleiding bouwplaats- en infra-assistent (BPA/ INA-regeling). De regeling is verkrijgbaar bij cao-partijen en bij het Technisch Bureau Bouwnijverheid (www.tbbouw.nl). BBL 2 en 3 • Werknemer tot 27 jaar: De werkgever biedt de werknemer de gelegenheid een beroepsopleiding te volgen. Hierbij gaat het om de BBL-opleiding op de niveaus 2 en 3 voor de kwalificaties B&U of Infra. Met de werknemer die een door de bedrijfstak gesubsidieerde BBL-opleiding volgt, sluit de werkgever een praktijk- en arbeidsovereenkomst voor de duur van de opleiding. De onderneming van de werkgever moet erkend zijn als individueel leerbedrijf. Onderwijs in werktijd en met loon: Het individuele leerbedrijf laat • de leerlingwerknemer maximaal 8 uur per week beroepsonderwijs volgen aan een ROC, binnen werktijd en met behoud van loon. Dit laatste geldt ook bij deelname aan examens. • Introductieperiode BBL 2: Voor de werknemer tot en met 21 jaar die na 2010 met de BBL 2 begint, gelden de eerste 26 weken van de opleiding als introductieperiode. Tijdens deze periode is zijn weekloon gebaseerd op een arbeidsduur van 25 uur (zie loon74 tabel V in het hoofdstuk Loon en salaris). Na de introductieperiode ontvangt hij een loon op basis van tabel III. • Leermeester verplicht: Het individueel leerbedrijf wijst een werknemer aan als leermeester voor de begeleiding van de leerlingwerknemer in de praktijksituatie. Samenwerkingsverband (opleidingsbedrijf) • BBL 2, 40 uur werken: De werknemer tot en met 21 jaar die in dienst is van een samenwerkingsverband (opleidingsbedrijf) en daar een BBL 2 opleiding volgt, werkt veertig uur per week. • Introductieperiode BBL 2: Voor degene die na 2010 aan de opleiding begint, gelden dezelfde introductieperiode en hetzelfde loon als voor de werknemer die de opleiding volgt in dienst van een individueel leerbedrijf (zie BBL 2 en 3). Voor degene tot en met 20 jaar die eerder aan de opleiding is begonnen, geldt een introductieperiode van 13 weken. In die periode ontvangt hij een loon op basis van tabel VI in het hoofdstuk Loon en salaris. Na de introductieperiode ontvangt hij een loon op basis van tabel III. • Einde opleiding = einde werk: Op het moment dat de praktijkovereenkomst wordt verbroken, komt automatisch ook een eind aan de arbeidsovereenkomst met het samenwerkingsverband. Leermeester •Cursus: De werkgever stelt de leermeester in de gelegenheid de cursus Leermeester van Fundeon te volgen. •Tijd voor begeleiding: De werkgever geeft de leermeester vrijstelling voor een deel van zijn normale arbeidstijd om de leerlingwerknemer(s) goed te kunnen begeleiden. Dit mag niet ten koste gaan van zijn loon. De mate van vrijstelling hangt af van het aantal leerlingwerknemers dat de leermeester begeleidt. Opleidingen en cursussen 75 • Leermeestertoeslag: De leermeester heeft recht op een leermeestertoeslag over de perioden waarin hij daadwerkelijk leerlingen begeleidt. Zie het hoofdstuk Toeslagen en vergoedingen. Leermeester: tijd voor begeleiding leerlingwerknemers aantal leerlingen percentage arbeidstijd 1 2 - 4 4 - 7 5% 10% 20% Cursussen bouwplaatswerknemers Introductiecursus • Veilig en gezond werken: De werkgever laat iedere nieuwe werknemer die nog niet eerder in de bedrijfstak heeft gewerkt, de basiscursus ‘Veilig en gezond werken’ volgen. Dit geldt niet voor de werknemer die deelneemt aan de beroepsbegeleidende leerweg (BBL). Individueel scholingsrecht • Gemiddeld 2 dagen per jaar: De werknemer heeft recht op gemiddeld twee scholingsdagen per jaar voor het volgen van cursussen. Hierbij gaat het om cursussen die verband houden met het huidige of toekomstige beroep van de werknemer in de bouwnijverheid. • In werktijd, met behoud van loon: De werknemer volgt de cursussen binnen de normale werktijd en met behoud van zijn vast overeengekomen loon. De werknemer en de werkgever bepalen in overleg met elkaar wanneer de cursusdagen worden opgenomen. Vergoeding voor de werkgever: Bij de meeste cursussen ontvangt • de werkgever op grond van de cao een vergoeding voor de loon-, cursus- en reiskosten van de deelnemer. Dit is een vergoeding in de vorm van een vast bedrag per dag. De hoogte daarvan wordt jaarlijks vastgesteld. 76 • Initiatief werknemer: Als de werknemer twee jaar lang geen cursus heeft kunnen volgen, mag hij dit op eigen initiatief alsnog doen. Het Scholingsfonds betaalt de kosten en brengt ze in rekening bij de werkgever. • Meer informatie: Informatie over de cursussen die de werknemer kan volgen en de vergoedingsregeling voor de werkgever vindt u op www.bter-bouw.nl (klik op Scholingsfonds). Cursussen uta-werknemers Rechten en plichten • Aantal cursusdagen per jaar: Het aantal cursusdagen voor uta-werknemers in het eerder genoemde opleidingsplan is gelijk aan tweemaal het aantal uta-werknemers in de onderneming. Het totale aantal cursusdagen wordt zoveel mogelijk over deze werknemers gespreid. • Recht op scholing: Op basis van het opleidingsplan heeft de werknemer in beginsel recht cursussen te volgen die verband houden met zijn huidige of toekomstige functie in de onderneming. Als de werknemer twee jaar lang geen cursus heeft kunnen volgen, zorgt de werkgever ervoor dat de werknemer dit binnen een redelijke termijn alsnog kan doen. • Binnen en/of buiten het bedrijf: Een cursus kan zowel binnen het bedrijf plaatsvinden (bedrijfscursus), als daarbuiten. De werknemer is verplicht deel te nemen aan bedrijfscursussen die door de werkgever zijn georganiseerd. De werkgever betaalt in dat geval alle kosten. De kosten van cursussen buiten het bedrijf worden voor tenminste 90% door de werkgever betaald. • In werktijd, met behoud van salaris: De werknemer volgt de cursussen in werktijd en met behoud van salaris, tenzij ze uitsluitend buiten werktijd worden gegeven. Opleidingen en cursussen 77 • Inzet roostervrije dagen: Als de werknemer in een bepaald jaar meer dan drie werkdagen aan cursussen deelneemt, mag de werkgever voor de overige cursusdagen maximaal drie roostervrije dagen inzetten. Loopbaanontwikkeling Loopbaantraject Bouw & Infra Adviescentra: Op 28 plaatsen in het land zijn Adviescentra • loopbaanbeleid ingericht voor werknemers die een andere functie willen gaan vervullen, binnen of buiten het bedrijf of de bedrijfstak. Bijvoorbeeld omdat zij op zoek zijn naar een nieuwe uitdaging of omdat zij werkloos of arbeidsongeschikt dreigen te worden. • Faciliteiten: Iedere werknemer kan bij zo’n centrum eens per vijf jaar een gratis loopbaanadvies en opleidingsplan laten opstellen. Hij kan ook een bijpassend scholingstraject volgen. • Financiering: De kosten worden vergoed door de bedrijfstak. • Meer informatie: www.loopbaantrajectbouw.nl. Erkenning van verworven competenties (EVC) Alsnog een vakdiploma halen • Wat is EVC? EVC is bedoeld voor werknemers die wel veel praktijkervaring hebben, maar nooit een officieel vakdiploma hebben behaald. Degene die dit alsnog wil doen, kan zijn kennis en ervaring in kaart laten brengen. Daarna volgt hij gerichte bijscholing op die punten waar zijn kennis en ervaring tekortschieten. Een EVC-traject is dus een verkorte route naar een vakdiploma op latere leeftijd. 78 • Maximaal 10 dagen: Iedere werknemer heeft recht op een EVC-traject. Het O&O-fonds vergoedt de kosten hiervan tot een maximum van tien dagen per werknemer. • Meer informatie: www.fundeon.nl (klik op Loopbaan- en scholingsadvies). Opleidingen en cursussen 79 Veiligheid, gezondheid en re-integratie 80 Bijzondere veiligheids- en arbobepalingen Officiële cao • Voor bouwplaats- en uta-werknemers: In de cao staat een groot aantal specifieke veiligheids- en arbobepalingen voor bouwplaatsen uta-werknemers. Bijvoorbeeld over de verplichte veiligheidshelm, tillen, gevaarlijke stoffen, voorzorgsmaatregelen bij wegwerkzaamheden en cursussen op arbogebied. Zie hiervoor de officiële cao. Arbeidsomstandigheden- en verzuimbeleid Activiteiten op ondernemingsniveau • Doelstellingen: Het arbeidsomstandigheden- (arbo-) en verzuimbeleid van de werkgever heeft tot doel: -de veiligheid en gezondheid van de werknemers te bevorderen en beschermen; -het ziekteverzuim te verminderen, met name door maatregelen die dit verzuim voorkomen. Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) • Basis voor het beleid: De werkgever stelt een RI&E op. Hierin besteedt hij aandacht aan de gevaren van het werk voor de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van de werknemers. Ook de oorzaken van het ziekteverzuim in het bedrijf komen er in aan de orde. Plan van aanpak • Bedoeling: In dit plan beschrijft de werkgever op basis van de RI&E hoe hij de bovengenoemde doelstellingen wil bereiken en wie het plan uitvoert/uitvoeren. • Inhoud: Het plan van aanpak bevat de volgende onderdelen: -m aatregelen die nodig zijn om de in de RI&E beschreven risico’s te voorkomen en/of te verminderen; Veiligheid, gezondheid en re-integratie 81 - t echnische en/of organisatorische maatregelen ter bevordering van de veiligheid en ter bescherming van de gezondheid en (voor zover deze maatregelen niet afdoende zijn) het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen; - voorlichting en scholing van werknemers op het gebied van veilig en gezond werken, met speciale aandacht voor jeugdige werknemers; - de manier waarop de werknemers gebruik kunnen van het Individugericht pakket preventiezorg. Individugericht pakket preventiezorg • Voor iedere werknemer: Iedere werknemer heeft het recht gebruik te maken van het Individugericht pakket preventiezorg. Het wordt uitgevoerd door arbodiensten die voldoen aan de kwaliteitseisen van de Stichting Arbouw. Arbouw vergoedt de kosten (www.arbouw.nl). • Inhoud: Het pakket bevat onder meer de volgende faciliteiten: -intredekeuring; - arbeidsgezondheidskundig onderzoek voor jongeren; - periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO); -gericht periodiek onderzoek (GPO) voor werknemers in bepaalde beroepen (de kosten hiervan worden niet door Arbouw vergoed); -arbospreekuur. Stress en werkdruk uta • Professionele begeleiding: De uta-werknemer die problemen ondervindt door stress of werkdruk, kan professionele begeleiding krijgen bij het oplossen daarvan. Hij kan hiervoor contact opnemen met CSR Centrum. De werknemer kan ook een doorverwijzing naar dit instituut vragen op het Arbospreekuur of bij het periodiek geneeskundig onderzoek. • Meer informatie: www.roofbouw.nl. 82 Bestrijding ziekteverzuim • Wachtdagen: Bij de tweede en derde ziekmelding binnen één jaar gelden zogenoemde wachtdagen. Zie het hoofdstuk Inkomen bij ziekte, werkloosheid en pensioen. Re-integratie bij ziekte en arbeidsongeschiktheid Zieke werknemers • Re-integratiebedrijf: De werkgever sluit zich voor re-integratie van een werknemer aan bij een re-integratiebedrijf met het keurmerk ‘Blik op werk’. Dit bedrijf helpt de werknemer zo snel mogelijk weer aan het werk. Het re-integratiebedrijf moet goede samenwerkingsafspraken hebben met de arbodienst van de werkgever. Hoe dit precies is geregeld, staat in de officiële cao. • Als de werkgever geen actie onderneemt...: Een zieke werknemer voor wie na veertien weken nog geen re-integratieplan is opgesteld, mag hiervoor zelf een erkend re-integratiebedrijf in de arm nemen. Het Aanvullingsfonds schiet de kosten voor en brengt ze in rekening bij de werkgever. • Re-integratieverslag: Bij de aanvraag van een arbeidsongeschiktheidsuitkering, moet de werknemer een ‘re-integratieverslag’ inleveren. De arbodienst en het re-integratiebedrijf leveren de hiervoor benodigde informatie. Dit gebeurt uiterlijk tien dagen voor de datum waarop de aanvraag moet zijn ingediend. • Re-integratiebonus: Als de werknemer in zijn tweede ziektejaar weer gaat werken, kunnen hij en zijn werkgever in aanmerking komen voor een re-integratiebonus. Zie het hoofdstuk Inkomen bij ziekte, werkloosheid en pensioen. Veiligheid, gezondheid en re-integratie 83 Arbeidsongeschikten • Ander werk: Als een werknemer geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt is verklaard voor zijn oude functie, zoekt de werkgever voor hem ander passend werk binnen het bedrijf of - als dit niet mogelijk is - elders binnen de bedrijfstak. • Nazorg: Nadat de eerder arbeidsongeschikt verklaarde werknemer bij een andere werkgever aan het werk is gegaan, neemt het re-integratiebedrijf in het eerste halfjaar twee keer contact met hem op om naar zijn situatie te informeren. Als de werknemer behoefte heeft aan één of meer gesprekken, komen de kosten daarvan voor rekening van de oorspronkelijke werkgever. 84 Veiligheid, gezondheid en re-integratie 85 Werkingssfeer en naleving cao 86 Commissie Werkingssfeer • W aar gaat het om? Deze commissie is door cao-partijen ingesteld om onderzoek te doen naar aanleiding van signalen dat een bepaald bedrijf de cao ten onrechte niet toepast. • Signalen van wie? Cao-partijen, bouw- & infrabedrijven en werknemers kunnen dergelijke signalen schriftelijk bij de commissie melden. De commissie mag namens cao-partijen knopen doorhakken. Commissie Naleving • Waar gaat het om? Deze commissie kan namens cao-partijen uitspraken doen naar aanleiding van: -Signalen dat een bepaald bedrijf de cao niet volledig toepast. Dit kunnen signalen zijn van cao-partijen, bouw- & infrabedrijven, werknemers en paritaire stichtingen in de bouw. De commissie kan naar aanleiding daarvan een nalevingsonderzoek starten. -Verzoeken van werkgevers of werknemers om bepaalde caoartikelen niet te hoeven toepassen (dispensatieverzoeken). -Verschillen van mening tussen individuele werkgevers en werknemers over de uitleg van cao-bepalingen. • Let op! Een werkgever en een werknemer die het niet eens kunnen worden over de betekenis van een passage uit dit boekje, moeten in eerste instantie terugvallen op de tekst van de officiële cao, want die tekst is bepalend. Daarbij kunnen zij de hulp inroepen van hun werkgevers- en/of werknemersorganisatie. Als ze het daarna nog steeds niet eens zijn, kunnen zij (of kan één van beiden) het verschil van mening per brief voorleggen aan de Commissie Naleving. De adviesaanvraag moet altijd zijn gebaseerd op de tekst van de officiële cao. Werkingssfeer en naleving cao 87 Meer informatie • W erkwijze: De werkwijze van beide commissies is beschreven in de CAO Bedrijfstakeigen Regelingen voor de Bouwnijverheid. Zie ook www.bureau-naleving-werkingssfeer.nl. • Meldingen en adviesaanvragen: Technisch Bureau Bouwnijverheid, Postbus 1128, 3840 BC Harderwijk. 88 Werkingssfeer en naleving cao 89 Adressen cao-partijen 90 Werkgeversorganisaties Bouwend Nederland Postbus 340 2700 AH Zoetermeer t: 079 325 22 52 w: www.bouwendnederland.nl e: [email protected] NVB Vereniging voor ontwikkelaars & bouwondernemers Postbus 620 2270 AP Voorburg t: 070 386 02 04 w: www.nvb-bouw.nl e: [email protected] Vereniging van Waterbouwers Postbus 474 2800 AL Gouda t: 0182 56 73 67 w: www.waterbouwers.nl e: info@ waterbouwers.nl Ondernemersvereniging Bestratingsbedrijven Nederland (OBN) Postbus 7125 3430 JC Nieuwegein t: 030 604 22 94 w: www.obn.nl e: [email protected] Adressen cao-partijen 91 Werknemersorganisaties FNV Bouw Postbus 520 3440 AM Woerden t: 0900 368 26 89 w: www.fnvbouw.nl e: [email protected] CNV Vakmensen Postbus 2525 3500 GM Utrecht t: 030 751 10 07 w: www.cnvvakmensen.nl e: [email protected] 92 Adressen cao-partijen 93 Aantekeningen 94 Aantekeningen Aantekeningen 95 Aantekeningen 96 Aantekeningen Aantekeningen 97 Aantekeningen 98 Aantekeningen Aantekeningen 99 Trefwoordenregister 100 A Aanvullende ziektekostenverzekering (vergoeding) 59 Aanvulling WW 33, 55 Aanvullingen bij arbeidsongeschiktheid 54 Adressen cao-partijen 90 Ander bedrijf (werken in een) 9 Arbeidsgezondheidskundig onderzoek jongeren 82 Arbeidsduur (normale) 17 Arbeidsomstandigheden 81 Arbeidsongeschiktheid: - inkomensaanvullingen bij 54 - re-integratie bij 83-84 Arbeidsongeschiktheidspensioen 55 Arbeidsovereenkomst 7 Arbeidstijden (normregeling) 21 Arbo 81 Arbospreekuur 82 Arbouw, Stichting 82 B BBL 74 Bedrijfshulpverlening (vergoeding) 60 Beëindiging dienstverband (ontslag) 10 Bepaalde tijd (arbeidsovereenkomst voor) 7 Bereikbaarheidsdienst 19, 67 Beroepsopleiding 74 Trefwoordenregister 101 Beschermingsmiddelen, persoonlijke 67, 82 Bevalling partner (kort verzuim) 26 Bevrijdingsdag 26 Bijzonder verlof 26 Blik op werk (keurmerk) 83 Bouw door, leer verder 73 Bouwplaatswerknemer 4 BPA/INA-regeling 74 Buitenlandse werknemers 13 C Calamiteitenverlof (wettelijk) 27 Cao-partijen 90 Certificering (uitzendbureaus) 14 Chauffeurstoeslag 62 Chronische ziekte (kort verzuim) 27 Collectieve ongevallenregeling 57 Commissie Naleving 87 Commissie Werkingssfeer 87 Cursussen 76, 77 D Dagelijkse werk- en rusttijden 17 Deeltijdwerk 20 Detachering vanuit het buitenland 13 Dispensatie 87 102 E EHBO-vergoedingen 60 Eindejaarsuitkering arbeidsongeschikte werknemers 54 Erkenning van verworven competenties (EVC) 78 Examens: - kort verzuim 26 - BBL 2/3 74 Excedentregeling 57 Experimenten werktijden/werkvormen 21 F Familieomstandigheden (kort verzuim) 26 Feestdagen 26 Functie (-groep, -indeling, -niveau) 40, 41 G Garantiefonds loondoorbetaling bij vorst 33 Garantieloon: -definitie 39 -bedragen 43-48 Gereedschap (vergoeding) 68 Gericht periodiek onderzoek (GPO) 82 Gevoelstemperatuur 32, 33 Gezondheid 80 Trefwoordenregister 103 H Herkeuring 7, 26 Huisarts (kort verzuim) 26 Huwelijk (kort verzuim) 26 I Indiensttreding 6 Individueel scholingsrecht 76 Individugericht pakket preventiezorg 82 Infra, verschoven uren 17, 66 Inkomen: -algemeen 38 - bij ziekte 53 - aanvullingen bij arbeidsongeschiktheid 54 - aanvullingen bij werkloosheid 55 Inloopschaal 40, 41 Instructeur (leermeester) 68, 75 Intredekeuring 7, 82 Introductie nieuwe werknemer 9 Introductiecursus 76 Introductieperiode BBL 2 40, 74, 75 Invaliditeit (uitkering) 57 IVA 54 104 J Jubilea (kort verzuim) 26 K Keuring/herkeuring (kort verzuim) 26 Kledingvergoeding 67 KNMI-weerstations 34 Kort verzuim 26 L Leerbedrijf, individueel 74 Leermeester (toeslag) 68, 75, 76 Levenslooprekening 31 Loon: - bij beroepsopleiding 74 - bij feestdagen 26 - bij roostervrije dagen 24 - bij rouwverlof 28 - bij scholing 76 - bij slecht (onwerkbaar) weer 33 - bij stervensbegeleiding 28 - bij vakantiedagen 22 - bij vorst 33 - bij ziekte 53 Trefwoordenregister 105 Loon (vervolg): - garantieloon (bedragen) 43-48 - garantieloon (definitie) 39 - vast overeengekomen (definitie) 39 Loonbetaling 42 Loonstrookje 42 Loonsverhogingen 40 Loontabellen 43-48 Loopbaanontwikkeling 78 M Maandsalaris 49 Meesterknecht (voorliedentoeslag) 68 Meningsverschillen werkgever/werknemer 87 N Naleving cao 87 Normale arbeidsduur 17 Normregeling arbeidstijden 21 O Onbepaalde tijd (arbeidsovereenkomst voor) 7 Ongeluk (kort verzuim) 27 Ongevallenregeling (collectief) 57 Ontslag 10, 26 Ontslagverbod 10, 19 Onwerkbaar weer 32-33 106 Opleiding 72 Opleidingsbedrijf (samenwerkingsverband) 75 Opleidingsplan 74 Opzegging (ontslag) 10 Opzegtermijnen 10-13 Ouderdomspensioen 56 Overbruggingsregeling (pensioenopbouw) 56 Overlijden: - werknemer (uitkering) 57 - huisgenoot/familielid (kort verzuim) 26 Overwerk 18, 19 Overwerkvergoeding 64, 70 P Pensioen 56 Pensionering, voorbereidingscursus (kort verzuim) 26 Periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) 82 Persoonlijke beschermingsmiddelen 67, 82 Persoonlijke levenslooprekening 31 Ploegendienst 17 Ploegendiensttoeslag 66 Poliklinische dagbehandeling (kort verzuim) 26 Praktijk- en arbeidsovereenkomst 74 Prestatietoeslag 59 Preventiezorg, individugericht pakket 82 Proeftijd 8 Putbaas (voorliedentoeslag) 68 Trefwoordenregister 107 R Re-integratie 53, 83 Re-integratiebonus 53-54 Reiskostenvergoeding 61, 69 Reisurenvergoeding 62 Risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E) 81 Roostervrije dagen 24, 25 Rouwverlof 28 Rusttijden 17 S Salaris: - bij feestdagen 26 - bij roostervrije dagen 25 - bij rouwverlof 28 - bij scholing 77 - bij slecht (onwerkbaar) weer 33 - bij stervensbegeleiding 28 - bij vakantiedagen 23 - bij vorst 33 - bij ziekte 53 -definitie 39 Salarisschalen uta 49-51 Salarisverhogingen 40 Samenwerkingsverband (opleidingsbedrijf) 75 108 Scholing(srecht) 76, 77 Seniorendagen 20, 21 Slecht weer (niet werken bij) 32 Specialist, medisch (kort verzuim) 26 Stagevergoeding 60 Stervensbegeleiding (verlof voor) 28 Stress en werkdruk (begeleiding bij) 82 T Tandarts (kort verzuim) 26 Tarief (werken in) 59 Tijdelijk arbeidscontract 7 Tijdspaarfonds 28 Tijwerk (toeslag) 69 Toeslagen: -algemeen 59 -bouwplaatswerknemers 61 -uta-werknemers 69 U Uitbetaling loon bouwplaatswerknemers 42 Uitkering bij overlijden of blijvende invaliditeit 57 Uitzendwerk 8, 14 Uta-werknemer 4 Trefwoordenregister 109 V Vakantiedagen 21-24 Vakantietoeslag 59 Vakbonden 92 Vakbondsbijeenkomsten (kort verzuim) 26 Vakbondscontributie 60 Vakopleiding 74 Vast overeengekomen loon (definitie) 39 Vaste dienst (in) 7 Veilig en gezond werken (cursus) 76 Veiligheid 80 Vergoedingen: -algemeen 59 -bouwplaatswerknemers 61 -uta-werknemers 69 Verhuiskostenvergoeding 70 Verhuizing (kort verzuim) 26 Verkiezingen (kort verzuim) 26 Verlof, Bijzonder 26 Verlof voor stervensbegeleiding 28 Verplicht overwerk 18 Verschoven uren Infra 17, 66 Verzuim, kort 26 Verzuimbeleid 81 Vierdaagse werkweek 55+ 20 Vierwekensalaris (omrekening naar) 49 110 Vijf mei 26 Voorbereidingscursus voor pensionering 26 Voorliedentoeslag 68 Vorstverlet 32 Vrije dagen 21 Vrijstelling van cao-regels (dispensatie) 87 W Wachtdagen (bij ziekte) 53, 83 WAO 54 Weerstations (KNMI) 34 Werkdagen 17 Werkdrukproblemen (begeleiding bij) 82 Werken: - in een ander bedrijf 9 - in tarief 59 - op grote afstand 68 Werkervaring 40, 41 Werkgeversorganisaties 91 Werkingssfeer cao 87 Werkkleding 67, 68 Werkloosheid 55 Werknemersorganisaties 92 Werktijden 17, 21 WGA 54, 55 WW 33, 55 Trefwoordenregister 111 Z Ziekenhuisopname/-ontslag huisgenoot (kort verzuim) 26 Ziekte: -chronisch 27 - inkomen bij 53 - re-integratie bij 83 - van huisgenoot of familielid (kort verzuim) 26 Ziektekostenverzekering (vergoeding) 59 Ziekteverzuim (bestrijding) 81, 83 Zomervakantie 22 Zorgverlof, wettelijk 28 112