December 2016 MaandJournaal Special 2017: Beleggingsvooruitzichten én kansen www.nnip.nl 2017: Beleggingsvooruitzichten én kansen NN Investment Partners verwacht een verbetering van de wereldwijde economische groei, met name in ontwikkelde markten. Beleggers houden een voorkeur voor cyclische aandelen. Wij zien ook een opwaartse trend in obligatierentes. Politieke onzekerheid voert in 2017 zowel in de Verenigde Staten als in Europa de boventoon. Dat hoeft echter geen slecht nieuws te zijn voor de reële economie. Visie Economische vooruitzichten • Wereldwijd verdere verbetering van het economisch groeimomentum • Politieke onzekerheid blijft een belangrijke factor voor de financiële markten • Beleid nieuwe president Donald Trump bepaalt vooruitzichten Verenigde Staten • Goede groeivooruitzichten Europese economie, ondanks onzekere politieke agenda • Groei opkomende markten vrijwel ongewijzigd NN Investment Partners gaat uit van een licht herstel van de wereldwijde economische groei en een meer evenwichtig economisch beleid. De reële wereldwijde groei bedraagt komend jaar naar verwachting 2,9%. In de ontwikkelde markten verwachten wij een groeiverbetering tot 1,7% komend jaar, van 1,4% in 2016. Politieke onzekerheid zal in 2017 een prominent thema blijven op de financiële markten. Dit hoeft echter niet schadelijk te zijn voor de reële economie. Wat doet Trump? De vooruitzichten voor de economie van de Verenigde Staten zijn deels afhankelijk van het beleid van de nieuwe president. Van belang is de balans die Donald Trump gaat vinden tussen het stimuleren van de economie (waarschijnlijk dmv uitgaven aan de infrastructuur) en het nemen van protectionistische handelsmaatregelen. Wij verwachten dat de wijzer uit zal slaan naar het eerste aspect, wat leidt tot een hogere groei en een stijgende inflatie. Goede vooruitzichten Europa Wij zijn positief over de vooruitzichten voor de Europese economie: consumenten zijn de afgelopen maanden meer gaan besteden, onder andere door een aantrekkende arbeidsmarkt en een stijgend consumentenvertrouwen. Ook bedrijven voeren de investeringen op. De Europese Centrale Bank heeft daarnaast het stimuleringsprogramma verlengd tot het einde van 2017. De huidige lagere waardering van de euro ten opzichte van de dollar pakt naar verwachting ook goed uit voor de export. De politiek in de eurozone zal komend jaar stappen moeten zetten om een antwoord te vinden op de zorgen van de kiezers. Groei opkomende markten vrijwel ongewijzigd De reële groei in opkomende landen valt naar verwachting met een voorspelde 4,4% iets lager uit dan in 2016 (4,5%). De mogelijk protectionistische agenda van Donald Trump is een risicofactor. Daarnaast nemen waarschijnlijk de kapitaalstromen richting opkomende markten af door de betere groeivooruitzichten in ontwikkelde landen en de stijgende rente in de Verenigde Staten. • 2 Visie Aandelen Visie Obligaties • Cyclische sectoren zetten opmars voort • Wij prefereren de Financiële sector en Basismaterialen • Hogere olieprijs ondersteunt herstel winstgroei • Japan is onze favoriete aandelenmarkt • De rentes in de kern-eurolanden blijven relatief laag • Verdere renteverhogingen in de VS verwacht • Hogere overheidsbestedingen steun voor obligatierentes • Voorkeur voor ‘High Yield’ bedrijfsleningen Aantrekkelijke cyclische sectoren De rentes op staatsleningen van ontwikkelde markten bereikten deze zomer een dieptepunt en zitten sindsdien in de lift. Een trend die naar verwachting ook volgend jaar door kan gaan. Deze beweging krijgt waarschijnlijk steun van de extra begrotingsmaatregelen die overheden nemen. Steeds meer beleidsmakers lijken geneigd ruimere begrotingen op te stellen. De rentes worden ook ondersteund door een verdere verbetering van de macrocijfers, betere groeiverwachtingen en de renteverhoging(en) van de Federal Reserve. Beleggers houden een voorkeur voor cyclische sectoren. Dit is het gevolg van de verbetering van macro-economische cijfers, de hogere prijzen van olie en industriële grondstoffen en de (geleidelijke) stijging van de obligatierentes. Ook hogere winstverwachtingen spelen een rol. Wij hebben een voorkeur voor ondergewaardeerde sectoren als Financiële waarden, Basismaterialen en Energie. Winsten in de lift Een stijgende olieprijs en de naar verwachting ruimere overheidsbegrotingen jagen de mondiale winstgroei aan. Energiebedrijven leveren daaraan een grote bijdrage. Vooral Amerikaanse bedrijven profiteren naar verwachting van het beleid van Trump, maar de sterkere dollar zal ook gunstig zijn voor de winstgroei van nietAmerikaanse bedrijven, met name in Europa en Japan. Japan profiteert van lagere yen ten opzichte van dollar Japanse aandelen zijn gunstiger geprijsd dan Europese. Bovendien zien wij de yen in waarde verder dalen ten opzichte van de dollar. Japanse exporterende bedrijven zullen daar in 2017 van profiteren. Winstontwikkeling opkomende landen verbeterd Bedrijfswinsten in opkomende landen zijn de afgelopen periode verbeterd. De sterke Amerikaanse dollar en een stijgende rente zijn echter nadelig. Daarom zijn wij ook iets voorzichtiger ten aanzien van beleggen in opkomende landen. Binnen deze categorie hebben wij een voorkeur voor onder meer India, Indonesië, Argentinië en Vietnam. Minder positief zijn wij over Turkije, Brazilië, Rusland en China. Rente eurozone blijft laag Wij verwachten dat de rente in de kernlanden van de eurozone, zoals Duitsland en Nederland, nog relatief laag zal blijven. De ECB heeft begin december het obligatie-opkoopprogramma verlengd tot eind 2017. De rente op staatsleningen van landen aan de randen van de eurozone, die de afgelopen maanden al iets is opgelopen, wordt naar verwachting vooral gestuurd door politieke ontwikkelingen. High Yield-leningen profiteren van opleving economie Wij hebben een voorkeur voor hoogrentende obligatieleningen die waarschijnlijk profiteren van betere winst- en economische cijfers. Deze ‘high yield’ leningen met een relatief lage kredietwaardigheid hebben in onze ogen een aanmerkelijk groter opwaarts potentieel dan kwalitatief betere bedrijfsobligaties (de zogeheten investment grade obligaties). Visie Grondstoffen Wij zijn gematigd positief over grondstoffen. Het akkoord dat de organisatie van olie-exporterende landen OPEC eind november bereikte over een beperking van de olieproductie is een positief signaal en verkleint de neerwaartse risico’s voor de olieprijs. De verwachte verbetering van de economische groei is sowieso gunstig voor de meer cyclische segmenten als olie en industriële metalen. Deze laatste sector krijgt ook steun van de investeringsplannen voor de infrastructuur van president Trump. Visie Vastgoed Vastgoed profiteerde de afgelopen jaren van de wereldwijde zoektocht naar rendement als gevolg van de lage rentes. Een ommekeer van deze trend kan een risico zijn voor vastgoedaandelen. Vastgoed heeft echter ook een cyclische component: de sector kan profiteren van een sterkere arbeidsmarkt en betere detailhandelsverkopen. Wij hebben daarom een neutrale visie op deze beleggingscategorie. Fondsen die passen bij onze visie: Aandelen: NN Financials Fund NN Energy Fund NN Japan Fund NN North America Fund NN (L) US High Dividend N Dis ISIN Code: NL0000286169 NL0000289791 NL0000286078 NL0000286045 LU0953790879 Obligaties: NN (L) Global High Yield ISIN Code: LU0953792222 N Cap EUR (hedged) NN Euro Obligatie Fonds NN (L) Global Convertible Opportunities N Dis EUR (hedged) NL0006311797 LU1236546765 Grondstoffen: NN Basic Materials Fund NN (L) Commodity Enhanced ISIN Code: NL0000289882 LU0800559196 NCap EUR (hedged) Vastgoed: NN Global Real Estate Fund NN (L) European Real Estate N Cap EUR ISIN Code: NL0006311847 LU0953789517 • 3 FundFocus Welke fondsen hebben op dit moment, volgens NN Investment Partners de beste vooruitzichten? U leest dit iedere maand in de FundFocus. Hoe deze fondsen passen in een klantprofiel en welke plaats deze fondsen in een portefeuille kunnen innemen, verschilt natuurlijk per klant. Multi Asset Fondsen Morningstar vergelijkt beleggingsfondsen op basis van 3, 5 en 10 jaars rendementen en risico binnen zijn categorie. De resultaten geven zij aan met behulp van sterren: vijf sterren voor het best presterende fonds in zijn categorie en één voor het minst presterende. NN Dynamic Mix Fund I t/m V • Vastgesteld beleggingsprofiel bestaat uit mix vastrentende waarden en aandelen • Beleggen flexibel over de verschillende beleggingscategorieën • De fondsen worden actief beheerd • Prijswinnende fondsen NN fondsen Aandelenfondsen NN Duurzaam Aandelen Fonds • Wereldwijd beleggen in ondernemingen die een duurzaam ontwikkelingsbeleid nastreven • Deze ondernemingen combineren hun streven naar goede financiële resultaten met respect voor maatschappelijke principes (bijv. mensenrechten, antidiscriminatie, kwesties met betrekking tot kinderarbeid) en respect voor het milieu. • Wij selecteren op basis van ‘de beste in hun klasse’ principe Dit geldt voor het NN Global Real Estate Fund, het NN Duurzaam Aandelen Fonds en de NN Dynamic Mix fondsen IV en V Aandelen sectoren NN Daily Consumer Goods Fund NN Health Care Fund NN Utilities Fund NN Financials Fund Obligatiefondsen Dit geldt voor het NN Dynamic Mix fonds I en het NN Euro Obligatiefonds NN High Yield Strategieën (Wereldwijd/Europees) • Beleggen in bedrijfsobligaties met een relatief hoge rente • Diversificatie binnen obligatieportefeuille • Speuren naar de beste verhouding tussen risico en rendement De informatie in deze publicatie is ontleend aan door ons betrouwbaar geachte bronnen. Voor de juistheid en de volledigheid van genoemde feiten, meningen en verwachtingen kunnen wij echter niet instaan. Tussen het moment waarop deze publicatie is samengesteld (15/12/2016) en gepubliceerd kunnen gegevens zijn herzien. Multi Asset Fondsen NN Dynamic Mix Fund I, II, III, IV, V Aandelen wereldwijd NN Global Fund NN Duurzaam Aandelen Fonds NN Global Real Estate Fund • Wereldwijd beleggen in vastgoed • Brede spreiding over verschillende categorieën vastgoed, zoals kantoren en winkelcentra • Aantrekkelijk jaarlijks dividend NN Euro Obligatie Fonds • Biedt een brede spreiding over obligatiecategorieën in de eurozone • Speelt actief in op veranderende marktomstandigheden, bijv. via duratie • Aantrekkelijk dividend per kwartaal • Geen valutarisico Morningstarsterren Vastgoed NN Global Real Estate Fund NN (L) European Real Estate Obligaties NN First Class Obligatie Fonds NN Global Convertible Opportunities NN (L) Emerging Markets Debt (Hard Currency) NN Euro Obligatie Fonds NN Global Obligatie Fonds Dit geldt voor de NN High Yield strategieën en het NN Dynamic Mix Fund III • 4 Beleggingsvisie Economische omgeving Obligaties Aandelen Optimisme voert boventoon Meer renteverhogingen Fed in 2017 • Hoewel er voldoende politieke onzekerheden zijn, leggen beleggers • Obligatierentes zijn de afgelopen periode verder opgelopen, deels hun focus op verbeterde economische omstandigheden en groeiende bedrijfswinsten. • Wij zien wereldwijd een verbetering van het groeimomentum. • De vooruitzichten voor de VS worden grotendeels bepaald door het daadwerkelijke beleid van Donald Trump, dat in 2017 steeds verder zal uitkristalliseren. • De duurdere dollar heeft naar verwachting een positief effect op de Europese en Japanse export. • Opkomende landen ondervinden juist hinder van de dure dollar en de stijgende rente in de Verenigde Staten. De kapitaalvlucht uit opkomende landen is de afgelopen maand geïntensiveerd. Rentes (10 jaars yield) Verenigde Staten Eurozone Japan • positief (+), neutraal (=), negatief (-) in afwachting van stijgende overheidsuitgaven en hogere inflatieen groeiverwachtingen. • De Federal Reserve verhoogde in december, zoals verwacht, ook het belangrijkste rentetarief en beloofde voor 2017 nog mogelijk drie verdere verhogingen. • De rente op de Duitse Bund is sinds oktober positief, maar desondanks vinden wij de verhouding tussen risico en rendement nog steeds niet gunstig voor een belegging. • Wij houden een voorkeur voor hoogrentende (high yield) bedrijfsleningen. • Minder positief zijn wij over leningen van opkomende markten, die de gevolgen ondervinden van de hogere dollar en de oplopende rentes in ontwikkelde landen. Obligaties 2,59% 0,33% 0,08% Staatsobligaties Bedrijfsobligaties High-Yield bedrijfsobligaties The only way is up? • Aandelen lijken hun opmars vooralsnog voort te zetten, maar de markt kan op relatief korte termijn verzadigd raken. • Cyclische aandelen profiteren naar verwachting het meest van de verbeterde economische cijfers, hogere rentes en hogere winstverwachtingen. • De hogere olieprijs ondersteunt het herstel van de winstgroei. • Wij houden een voorkeur voor Basis materialen, Energie en Financiële waarden. • Japan is momenteel onze favoriete aandelenmarkt met aantrekkelijke waarderingen en een sterke nadruk op cyclische bedrijven VISIE NN IP Aandelen - regio’s • = • = • + • - Verenigde Staten Europa Japan Opkomende Markten Aandelen - sectoren = + Energie Basismaterialen Industriegoederen Luxe Consumentengoederen Dagelijkse Consumentengoederen + + + + - • Gezondheidszorg • Financiële Waarden • Informatie Technologie • Telecommunicatie • Nutsbedrijven = + + = - • 5 Disclaimer De informatie in dit document is uitsluitend opgesteld ter informatie en is geen aanbod noch een uitnodiging om effecten of een beleggingsinstrument te kopen of verkopen of om deel te nemen in een handelsstrategie. Beleggers zouden zelf advies moeten vragen indien ze twijfelen over de geschiktheid van een belegging. Hoewel de inhoud van dit document met de meeste zorg is samengesteld en gebaseerd is op betrouwbare informatiebronnen, wordt er geen enkele uitdrukkelijke of impliciete garantie of verklaring gegeven omtrent de juistheid of volledigheid van de informatie. De informatie en mogelijke aanbevelingen in dit document kunnen zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. NN Investment Partners B.V., NN Investment Partners Holdings N.V. en haar dochtermaatschappijen, noch enig andere vennootschap of onderdeel dat behoort tot de NN Group, noch een van haar functionarissen, haar directeuren of werknemers aanvaarden enige aansprakelijkheid of verantwoordelijkheid met betrekking tot de hierin opgenomen informatie of mogelijke aanbevelingen. Het is niet toegestaan dit document te vermenigvuldigen, door te sturen, te distribueren, te verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, zonder de voorafgaande uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Voor gedetailleerde informatie over de genoemde fondsen verwijzen wij u naar het prospectus en het daarbij behorende supplement. Voor deze fondsen is tevens de Essentiële Beleggersinformatie opgesteld met informatie over het product, de kosten en de risico’s. Loop geen onnodig risico. Lees het prospectus en de Essentiële Beleggersinformatie voordat u belegt. Beleggen brengt risico’s met zich mee. De waarde van uw beleggingen is mede afhankelijk van de ontwikkelingen op de financiële markten. Daarnaast kent ieder fonds zijn eigen specifieke risico’s. Kijk voor de fonds specifieke kosten en risico’s in het prospectus. Het prospectus, het supplement en de Essentiële Beleggersinformatie zijn verkrijgbaar via www.nnip.com. De genoemde Luxemburgse fondsen zijn een subfonds van een SICAV, gevestigd te Luxemburg. Deze SICAV beschikt over een vergunning van de Commission de Surveillance du Secteur Financier (CSSF) te Luxemburg. Zowel het subfonds als de SICAV zijn geregistreerd bij de CSSF. NN Investment Partners B.V. is de beheerder van alle in Nederland gevestigde NN Investment Partners beleggingsfondsen en in die hoedanigheid in het bezit van een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten op grond van de Wet op het financieel toezicht. De genoemde fondsen zijn geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam. Dit document is niet bestemd voor burgers van de Verenigde Staten en is uitsluitend bestemd voor personen die gevestigd zijn in jurisdicties waar de betreffende aandelenklassen/(sub)fondsen voor distributie zijn toegelaten of waar een dergelijke toestemming niet vereist is. Dit document is niet bestemd voor burgers van de Verenigde Staten en is uitsluitend bestemd voor personen die gevestigd zijn in jurisdicties waar de betreffende aandelenklassen/(sub)fondsen voor distributie zijn toegelaten of waar een dergelijke toestemming niet vereist is. Op deze disclaimer is Nederlands recht van toepassing. • 6