Jezus zoekt ruzie

Jezus zoekt ruzie
Inleiding
Denk niet dat ik gekomen ben om op aarde vrede te brengen. Ik ben niet
gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard. Want ik kom een wig
drijven tussen een man en zijn vader, tussen een dochter en haar moeder
en tussen een schoondochter en haar schoonmoeder…1
Verontrustende woorden! Ze staan in het bijbelboek Matteüs hoofdstuk 10. Ze
klinken uit de mond van Jezus.
Verwarrende woorden! Jezus was toch de man van de hemelse vrede? De
profeet Jesaja noemt hem toch de Vredevorst?2 Vrede op aarde3, dat zingen de
engelen toch in het geboorteverhaal van Jezus?
Denk niet dat ik gekomen ben om op aarde vrede te brengen. Ik ben niet
gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard. Want ik kom een wig
drijven tussen een man en zijn vader, tussen een dochter en haar moeder
en tussen een schoondochter en haar schoonmoeder…
Jezus is kennelijk een vredevorst die het conflict niet schuwt. Blijkbaar zoekt
Jezus soms doelbewust ruzie.
Bloedbanden
Als we verder lezen in het tiende hoofdstuk van Matteüs, horen we Jezus het
volgende zeggen:
Matteüs hoofdstuk 10 vers 34 – 35
Jesaja hoofdstuk 9 vers 5
3
Lucas hoofdstuk 2 vers 14
1
2
1
Wie meer van zijn vader of moeder houdt dan van mij, is mij niet waard,
en wie meer houdt van zijn zoon of dochter dan van mij, is mij niet waard.
Wie niet zijn kruis op zich neemt en mij volgt, is mij niet waard. Wie zijn
leven probeert te behouden zal het verliezen, maar wie zijn leven verliest
omwille van mij, die zal het behouden.4
Ik heb natuurlijk geen idee wie u, luisteraar, bent. Maar één ding kan ik met
grote zekerheid over u zeggen: u bent een zoon of een dochter. Allemaal hebben
we een vader en moeder.
☼☼☼
Het mooie van familie is dat we er onlosmakelijk mee verbonden zijn. Of onze
ouders nou nog in leven zijn of niet… hun bloed stroomt door ons lichaam…
hun geschiedenis is van invloed op onze toekomst… hun karakters zijn bepalend
voor onze persoonlijkheid.
Dat is mooi… en het kan ook vreselijk lastig zijn. Het is onmogelijk om los te
komen van je familie. Het is soms bijna onvoorstelbaar hoe we gebonden zijn
aan onze vaders en moeders. Niet alleen aan de goede vaders en moeders. Ook
aan de slechte. De meeste ouders zijn trouwens net mensen: ze hebben ons veel
goeds gegeven, maar soms ook veel verkeerds.
Onze band met onze ouders, ook al zijn ze misschien al overleden, is een soort
onzichtbare navelstreng. Het kan een heerlijke levengevende verbondenheid
zijn, een echte levensader. Maar net zoals bij baby’s kan die levensader ook een
doodsoorzaak zijn. Hij kan om onze nek gaan zitten en ons doen stikken.
Wie zijn leven probeert te behouden zal het verliezen, maar wie zijn leven
verliest omwille van mij, die zal het behouden.5
4
5
Matteüs hoofdstuk 10 vers 37 – 39
Matteüs hoofdstuk 10 vers 39
2
Het is een uitspraak die vaker voorkomt in de evangeliën. Maar het is uniek voor
Matteüs dat hij deze woorden verbindt aan familierelaties. Het is alsof Jezus hier
wil zeggen: ‘Je kunt koste wat het kost aan die navelstreng, die je met je familie
verbindt, vast blijven zitten… je kunt op die manier uit alle macht je leven
willen behouden… maar misschien verlies je dan juist je leven.
Het oorspronkelijke Griekse woord dat de Bijbel hier gebruikt voor leven, is
psyche. Dat betekent zowel leven als ziel. Het gaat hier niet strikt over een
lichamelijk doodgaan. Het gaat hier om het verliezen van jezelf, jezelf
kwijtraken, niet meer in contact staan met jezelf. Mensen die verkeerd
verbonden zijn met hun ouders, met hun familie, verliezen zichzelf, verliezen
hun leven.
Beknellende verbondenheid
Hoe kunnen we op een verkeerde wijze gebonden zijn aan onze ouders? Talloze
manieren zijn denkbaar. Om het een beetje concreet te maken, noem ik er een
paar.
Sommige ouders zadelen hun kinderen op met hele hoge verwachtingen. Het
kind moet iets bereiken. Op zijn minst moet zoon of dochter bijvoorbeeld een
bepaalde opleiding voltooien. Het kind moet in ieder geval voor een bepaald
soort beroep kiezen… op een bepaalde manier geloven.
Het gevaar is dat het kind de boodschap hoort dat het niet goed genoeg is. Het
risico is dat kinderen hun leven lang op hun tenen lopen in de hoop ooit de
goedkeuring te krijgen die ze zo nodig hebben.
3
Andere kinderen groeien op bij ouders die een hele sterke familiecode uitdragen.
‘Zo doen wij dat hier, zo en zo gaan we hier met elkaar om, zo hoort het niet
anders. Zo ga je om met je huis, met je relaties, met je geloof. Als je het anders
doet, is dat een aantasting van onze eer. Eigenlijk schamen we ons dan voor
jou.’
Er zijn kinderen die zijn opgegroeid bij ouders die hen verwaarloosd hebben. Ze
hebben niet de liefde en zorg ontvangen die ze nodig hadden. Dat kan tot een
intense gebondenheid leiden. Zelfs als het kind al lang volwassen is, kan het
maar blijven hopen en wachten tot het ooit krijgt van vader of moeder waar het
zo intens naar verlangt.
Vrijheid, ook ten opzichte van familie
Jezus is een vrijheidsstrijder. Natuurlijk is hij uit op vrede. Maar hij wil echte
vrede. Geen gemakkelijke, laffe, lieve schijnvrede. Als er ruzie nodig is om
vrede te bereiken, dan gaat Jezus het conflict aan. Om mensen te bevrijden had
hij zelfs zijn leven over.
Om de vrijheid te bevechten deinsde hij niet terug voor onenigheid,
bedreigingen of uitsluiting. Ook met zijn familie – die hij van harte liefhad –
leefde hij soms op gespannen voet. Moet u eens horen wat er in het bijbelboek
Marcus staat:
4
Jezus ging terug naar huis, en weer verzamelde zich een menigte, zodat ze
[Jezus en zijn vrienden] zelfs niet de kans kregen om te gaan eten. Toen
zijn verwanten [zijn familie] hiervan hoorden, gingen ze op weg om
Jezus, desnoods onder dwang, mee te nemen, want volgens hen had hij
zijn verstand verloren.6
Er zat een groot aantal mensen om Jezus heen, en die zeiden tegen hem:
‘Uw moeder en uw broers staan buiten en zoeken u.’ Hij antwoordde:
‘Wie zijn mijn moeder en mijn broers?’ Hij keek de mensen aan die in een
kring om hem heen zaten en zei: ‘Jullie zijn mijn moeder en mijn
broers. Want iedereen die de wil van God doet, die is mijn broer en zuster
en moeder.’7
De familie van Jezus vond dat Jezus zich niet normaal gedroeg. Ze probeerden
hem mee naar huis te halen. Jezus gaat niet direct in op hun vraag. Hij neemt
zelfs een beetje afstand van z’n familie. Hij maakt duidelijk dat bloedbanden
niet doorslaggevend zijn voor wat hij doet en voor wie hij is. Bepalend voor wie
Jezus is en wat hij doet… doorslaggevend voor hoe hij zich verbindt met
mensen… zijn niet bloedbanden, maar de wil van God.
☼☼☼
Regelmatig komt Jezus in conflict… met godsdienstige leiders, met de overheid,
met zijn vrienden, met zijn familie. Niet omdat hij zo graag conflict wil. Niet
omdat hij gewelddadig is. Hij komt in conflict omdat hij God de eerste plaats
geeft. Hij laat de Liefde regeren in zijn leven. Hij weigerde andere zaken, andere
mensen, bloedbanden een grotere invloed toe te kennen dat de God die vrijheid,
liefde en goedheid schenkt.
Die spirit, die heilige Geest van Jezus, wens ik u van harte toe. Amen.
Marcus hoofdstuk 3 vers 20 – 21; tekst tussen haken is toegevoegd; waar Jezus staat in de oorspronkelijke tekst
soms gewoonweg hij of hem.
7
Marcus hoofdstuk 3 vers 32-35; waar Jezus staat, staat in de oorspronkelijke tekst soms gewoonweg hij of hem.
6
5