Samen beslissen - Kennisplein Chronische Zorg

Samen beslissen
De meeste patiënten willen zelf keuzes maken over hun behandeling. Bij
gezamenlijke besluitvorming stellen zorgverlener en patiënt samen vast hoe een
probleem wordt opgepakt. Samen zijn ze deskundig. De zorgverlener is expert
op medisch en gezondheidsgebied. Hij weet wat helpt bij de meeste mensen. De
patiënt kent zijn eigen lichaam en heeft zijn eigen voorkeuren. Samen beslissen
zorgt voor meer patiënttevredenheid, beter geïnformeerde patiënten, een hogere
therapietrouw en draagt bij aan een betere relatie tussen zorgverlener en patiënt.
70% VAN DE
PATIËNTEN WIL
SAMEN
BESLISSEN
Hoe vaak samen beslissen precies voorkomt, is niet bekend. Uit een verkennend
onderzoek dat Vilans in 2013 uitvoerde onder Nederlandse experts kwam naar voren dat
slechts 10% van de zorgverleners het goed doet op dit punt. Samen beslissen is iets wat
patiënten willen, al willen ze het niet allemaal. Uit verschillende onderzoeken (o.a. de
Meldactie van de patiëntenfederatie NPCF, 2013) blijkt dat 70% van de patiënten zelf wil
kunnen kiezen, 30% laat de beslissing over zijn behandeling liever aan de arts over.
www.kennispleinchronischezorg.nl 2015
Deze informatie mag vrij verspreid worden op voorwaarde dat een bronvermelding en link geplaatst wordt naar de website.
COACHENDE STIJL VAN
COMMUNICEREN
Gezamenlijke besluitvorming vraagt van zorgverleners een open, meedenkende en
coachende stijl van communiceren die de patiënt helpt bij het maken van de juiste keuze.
Voor veel zorgverleners is dit een flinke omslag. Er bestaan wel diverse keuzehulpen en
andere ondersteunde hulpmiddelen om het proces van gezamenlijke besluitvorming
vorm te geven. Ook een stappenplan biedt houvast. Bekijk de 9 stappen voor samen
beslissen gebaseerd op onderzoek van Kissling en Hamann (2008) en Van Staveren
(2011).
KEUZEHULPEN
Keuzehulpen helpen de patiënt bij het maken van keuzes over de behandeling. Dit
kunnen folders, boekjes, cd-roms of websites zijn. Hiermee kan de patiënt het consult
waarin de keuze is besproken goed laten bezinken, of hij kan zich voorbereiden op een
nog te bespreken en te nemen keuze.
Keuzehulpen geven inzicht in:
• wanneer de keuze gemaakt moet worden
• wat de diverse opties inhouden
• de keuze om af te zien van een behandeling;
• de uitkomsten voor de patiënt op korte, middellange en lange termijn
WERKT HET?
Over de effectiviteit van gezamenlijke besluitvorming is nog weinig bekend. Verbetering
van de gezondheid is niet aangetoond. Uit Amerikaans onderzoek (Decision aids for
people facing health treatment or screening decisions, 2011) komen positieve effecten
naar voren als: beter geïnformeerde patiënten, meer vertrouwen in en tevreden over de
behandeling, meer therapietrouw. Patiënten kiezen ook vaker voor de minst ingrijpende
behandeling.
AANDACHT
VOOR SAMEN
BESLISSEN
De aandacht voor samen beslissen neemt toe. Sinds 1995 is in de Wet op de
geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) vastgelegd dat patiënten het recht
hebben om betrokken te worden in de besluitvorming. Veel kenniscentra (Nivel, TNO,
CBO, Trimbos) en brancheorganisaties (Nederlands Huisartsen Genootschap, Orde
Medisch Specialisten) besteden aandacht aan het onderwerp en maken zich sterk om
gedeelde besluitvorming in de Nederlandse zorgpraktijk te realiseren.
Meer weten? Bekijk de Factsheet Samen beslissen
www.kennispleinchronischezorg.nl 2015
Deze informatie mag vrij verspreid worden op voorwaarde dat een bronvermelding en link geplaatst wordt naar de website.