DENK “Door Ervaring Naar Kennis” 1. Ontstaan en doelstelling van de werkgroep DENK De werkgroep DENK is ontstaan als pilootproject van het Vlaams Brabants Overlegplatform (Vlabo). Men wou naast de hulpverleners en de dichtbetrokkenen ook de stem van de (ex-) patiënten horen. De bedoeling van de werkgroep is om mensen met een psychische kwetsbaarheid te empoweren. empoweren: “empowerment” is het proces van zelfversterking (individueel en collectief) met de bedoeling ongewenste achterstalling in rechten, plichten en kansen ongedaan te maken en ruimte te scheppen voor het ontwikkelen en demonstreren van competenties en voor het beleven van een zinvol bestaan” ( Prof. Dr .J. van der Horst) De leden van de werkgroep zijn mensen die psychisch ziek zijn en meestal al een hele weg afgelegd hebben in de psychiatrie en de geestelijke gezondheidszorg. De werkgroep DENK wil proberen het zorgaanbod af te stemmen op de noden en wensen van de patiënt. De bedoeling is om de hulpverlening te verbeteren, en op een constructieve manier een dialoog met de sector op gang te brengen. Dit alles vanuit het standpunt van de patiënt. De naam DENK is een afkorting van “Door Ervaring Naar Kennis” 2. Wat doet de werkgroep DENK? a. Ervaringsinformatie verzamelen We verzamelen informatie door gesprekken te voeren met lotgenoten. Dat kan met groepsgesprekken, one-to-one gesprekken, enquêtes en bevragingslijsten gebeuren. Als er veel dezelfde ideeën, opmerkingen of klachten binnenkomen, hebben we een mogelijk thema en wordt dit besproken in de groep. We beseffen dat het vaak moeilijk is om “vrijuit” te spreken over de hulpverlening omdat mensen met een psychisch probleem vaak levenslang nood hebben aan die hulpverleners. We mogen onze bruggen niet opblazen. Daarom worden er nooit namen of andere herkenbare gegevens in onze rapporten opgenomen. 1 b. Opstellen van rapporten – aanbevelingen doen naar de GGZ Mensen met psychische problemen leggen een hele weg af van opname tot re-integratie. Alle moeilijkheden die ze kunnen tegenkomen op die weg kunnen een onderwerp zijn voor een rapport. We proberen rapporten te maken die bruikbaar zijn voor de sector: objectief, concreet en met voldoende aandacht voor de maatschappelijke context. De leidraad in onze rapporten is dat alles bekeken wordt vanuit het standpunt van de (ex-)patiënt. Waar mogelijk proberen we onze rapporten wetenschappelijk te onderbouwen. Zeker als het om statistische gegevens gaat, zodat we een vergelijking kunnen maken met andere doelgroepen. Hiervoor kunnen we beroep doen op organisaties buiten het Vlabo, zoals bijvoorbeeld de wetenschapswinkel. We streven naar een win-win situatie, waar zowel de patiënten, de hulpverleners als de overheid iets aan hebben. Dit om ervoor te zorgen dat de kwaliteit van de hulpverlening stijgt. Enkele voorbeelden van rapporten: verbeteringen bij opname bevragingslijsten voor personen met een psychische handicap beschut wonen als tussenstap naar zelfstandig wonen de vrije keuze van de therapeut Enkele ideeën in behandeling: website met informatie informatie verstrekken over diagnose bestedingsprofiel van de psychiatrisch patiënt bestuderen … We gaan er vanuit dat de zorgverlenende sector probeert concreet iets te doen met onze aanbevelingen, maar beseffen ook dat er op maatschappelijk gebied iets moet veranderen. Er is nood aan meer informatie over geestelijke gezondheid, omdat we nog te veel als ‘gestoord’ bestempeld worden. c. Omzetten in de praktijk Om onze doelstelling van empowerment te bereiken, worden een aantal projecten opgestart. Voorlopig ligt de nadruk op informeren en het op gang brengen van een dialoog. Het Vlabo ondersteunt deze projecten administratief en logistiek. Enkele voorbeelden van projecten: Getuigen over eigen ervaringen via het scholenproject: in scholen gaan enkele mensen getuigen hoe het is om met een psychische ziekte te leven. Dit doen we meestal met twee sprekers per groep, die vanuit eigen ervaring vertellen wat ze hebben meegemaakt en hoe het leven 2 nu voor hen is. Zo kunnen de leerlingen of studenten het probleem eens ‘van binnen uit’ leren kennen Deelname aan congressen en studiedagen: aanwezig zijn en spreken over onderwerpen die in onze rapporten behandeld zijn. De bedoeling is gehoord te worden en contacten te leggen die belangrijk kunnen zijn Dialoog met beleidsmensen en hulpverleners: een geanimeerde dialoog voeren in de instelling zelf, eventueel op aanvraag. Project informatie en communicatie: de manier van informatieverstrekking en communicatie in een psychiatrisch ziekenhuis ter plekke gaan doorlichten met de groep. Hierover wordt dan een rapport geschreven waarin onze aanbevelingen ter verbetering genoteerd staan. 3. De structuur van de werkgroep DENK is een vergadering waar alle leden gelijkwaardig zijn. De vergaderingen worden geleid door een voorzitster. Bij besluitvorming wordt er democratisch gestemd. Elk lid kan als vertegenwoordiger van de werkgroep naar voor treden. Het is wel belangrijk dat het standpunt van de groep zoveel mogelijk verdedigd wordt. Professionele hulpverleners mogen deelnemen aan de vergadering, hun inbreng kan een verrijking zijn voor onze werking. Wel is het van belang dat alle leden van de groep vrijuit kunnen spreken. De inbreng van de ervaringsdeskundigen krijgt hierin voorrang op die van de professionelen. Iedereen wordt gelijkwaardig behandeld op de vergadering, zowel professionelen als andere deelnemers. De communicatie onderling gebeurt meestal via e-mail. Er wordt voldoende privacy inzake telefoonnummers en mailadressen gegarandeerd, in principe wordt er niets vrijgegeven zonder toestemming van de betrokkene. 4. De werkgroep praktisch bekeken We vergaderen maandelijks in het Leuvense. Dit elke tweede woensdag van de maand, van 14.00 tot 16.00 uur. Per vergadering is er een onkostenvergoeding van 18 € voorzien, ook een broodje (indien de vergadering moest uitlopen of vroeger beginnen) en drank tijdens de vergadering zijn inbegrepen. Indien er een extra vergadering is, wordt dat onderling afgesproken. 5. Aansluiten bij de werkgroep DENK Alle gebruikers van geestelijke gezondheidszorg uit de provincie VlaamsBrabant zijn welkom op onze vergadering. Wel is het belangrijk dat je je kan vinden in onze vergadercultuur en oog hebt voor het creëren van een goede 3 sfeer. We wensen mensen aan te trekken die op een constructieve manier een steentje willen bijdragen aan ons project. We zoeken dus vrijwilligers die: constructief en kritisch willen bijdragen aan een meer kwaliteitsvolle GGZ ervaringen hebben met psychiatrie. afstand kunnen nemen van hun persoonlijk verhaal. voorstellen kunnen formuleren die leiden tot verbetering. Wat biedt Vlabo - Werkgroep “DENK” de kans om vorm te geven aan vernieuwende projecten dialoog en ervaringsuitwisseling met andere betrokkenen. een zinvolle tijdsbesteding voor mensen die betrokken zijn bij GGZ samenwerken met professionals aan thema’s zoals herstel, participatie, … deelname aan studiedagen en vormingsmomenten Indien je meer wil weten over DENK, kan je vrijblijvend contact opnemen met: Laure Verbruggen Vzw Logistiek Vlabo Groeneweg 151/8 3001 Heverlee 016-27 03 10 [email protected] www.vlabo.be 4