moorslede tijdens de eerste wereldoorlog

MOORSLEDE TIJDENS
DE EERSTE WERELDOORLOG
Voor de oorlog
MO_03
en. Meisjes en jongens
rt
ho
sc
en
en
kk
ro
e
ng
la
et
Moeders m
Het lijkt gezellig op
n.
pe
om
kl
op
e
ig
m
m
so
,
en
met zwarte kous
e, een kar die over
rt
ve
de
in
l
aa
em
el
H
..
’s.
straat. Geen auto
de straatstenen hobbelt.
31 juli 1914: ten oorlog!
Op 31 juli 1914 is het met de rust gedaan. Het nieuws gaat als
een lopend vuurtje door de gemeente: er is een algemene mobilisatie
aangekondigd in België. Op 4 augustus brengt de veldwachter de
oproepingsbevelen voor de dienstplichtige mannen van Moorslede
rond. Gepakt en gezakt vertrekken ze. Niemand weet voor hoelang.
Op de vlucht voor de vijand
men de eerste vluchteko
is,
zig
be
en
ek
w
ie
dr
og
Wanneer de oorl
rpen. Ze komen uit
do
e
nd
ge
lig
om
de
en
de
le
lingen toe in Moors
rtellen vreselijke verhalen
ve
Ze
.
..
en
uv
Le
n,
le
he
ec
Brussel, M
kt de mensen bang.
over de Duitsers. Het maa
Duitse verkenners
Kort daarna versch
de eerste Duitse soldijnen
Het zijn ulanen: veraten.
paard. Op sommige kenners te
saboteren ze spoorli plaatsen
knippen ze telegraaf-jnen of
telefoonlijnen door. en
Legers marcheren voorbij
Begin oktober komen de eerste troepen van het Belgisch leger voorbij:
zij komen van Antwerpen en trekken verder richting IJzer. Enkele
dagen later trekt ook de Britse cavalerie voorbij en er worden ook
Franse soldaten gezien.
19 oktober 1914: Schuwe Maandag
Op 19 oktober beschieten Fr
anse soldaten de Duitsers
in de
buurt van Moorslede. Zi
j denken dat het de burger
s zijn die
hen beschieten en als wraak
plunderen ze en steken ze
in brand in verschillende
huizen
gemeenten in de buurt. Er
vallen
ook veel burgerslachtoffers
.
Moorslede bezet
Vanaf dan is Moorslede bezet gebied en verschillende Duitse soldaten
worden bij de burgers ingekwartierd. Tussen november 1914 en 22
april 1915 blijft alles aan het front vrij rustig. Moorslede ligt dan
niet in de gevechtszone. Die ligt dichter bij Ieper.
MO_10
Moorslede, 21 maart 1915
Het rustige marktplein staat nu bomvol soldaten. Ze hebben hun pinhelm op.
Ze zijn verzameld voor de ‘Feldgottesdienst’: de Heilige Mis in open lucht.
De kostschool wordt ziekenhuis
MO_05
Op de speelplaats van de kostschool geeft het Duitse muziekkorps een concert. De dirigent
staat in het midden. De school
is ingericht als militair veld­
hospitaal. De zieken of
gekwetsten dragen een witte
streepjespyjama met een lange
witte schort erover. De muziek
vrolijkt hen op.
MO_06
Soldaten met kiespijn kunnen zich in
Moorslede laten verzorgen.
Zie je wat de tandarts in de hand heeft?
Om wat te doen, denk je?
* Je kunt de foto ook downloaden en dan
uitvergroten op het scherm van je computer
Antwoord: Een spiegeltje en een klein tang
Soldatenhumor
MO_08
In het dakvenster van dit huis hebben
de soldaten nep-afweergeschut tegen
vliegtuigen gebouwd. Ze hebben hun
kunstwerk met vlaggen versierd.
Dit is soldatenhumor. Eigenlijk doen ze
precies wat wij met Halloween of met
Kerstmis doen: een nepheks voor de
deur zetten of een nepkerstman aan
een touw naar boven laten klimmen.
MO_09 1915
Dit geschut
daarentegen ziet
er echt uit!
MO_07 Van deze landelijke herberg maakten de soldaten van het 244°
Regiment hun kantine en ontspanningsplaats. Een soldaat stuurde
deze foto naar zijn ouders. Op de keerzijde schreef hij “Lieve Vader
en Lieve Moeder, ik ben nog altijd gezond en wel. En ik dank
jullie zeer voor het pakje!”
Regiment
(Ontspanningsplaats) van het
derde bataljon van het 244°
Kantine / Erholungsheim
Den Ouden Watermolendam /
Hauptstrasse (Hoofdstraat) /
geweer aan de schouder en
de munitie rond zijn middel.
Antwoorden:
De man met de pinhelm, he
- Er is één soldaat van dienst. Wa
araan kun je
hem herkennen?
* Tip: download de foto. Dan kun
je hem op
het scherm van je computer uitver
groten.
- Wat kun je zoal lezen op deze
foto?
De naam van de herberg:
De straatnaam:
Op het luik:
Boven de deur:
Blijven of vluchten?
Later komt Moorslede wel in de frontl
inie
krijgt het hard te verduren. De eerste M te liggen. Het dorp
oorsledenaars slaan op
de vlucht. Eerst naar dorpen en steden
dichtbij, later ook naar
Normandië in Frankrijk.
1918
MO_11
Luchtfoto van het verwoeste Moorslede
n in oktober 1918, is er van
Wanneer de laatste Duitsers wegvluchte estenij van bomkraters,
te wo
Moorslede niet meer over dan een gro
ruïnes en modder.
haast niets meer. Tussen
De dorpelingen die terugkeren, herkennen nsen een marmeren
me
het puin van de kloosterkapel vinden de
ken aan hun dorp...
wijwatervat, het enige tastbare aanden
MO_01
Het dorp na de oorlog.
Vergelijk deze foto nu met de eer
ste foto,
die van net voor de oorlog!
Alles wat je nu ziet in Moorslede
is steen
voor steen na de oorlog opnieuw
gebouwd.
Zoek het eens op!
1. In de tijd van de Eerste Wereldoorlog schreven ze de naam van je gemeente zo:
Misschien vind je de oplossing als je de foto’s goed bestudeert. Zoek anders op het Internet of in de
bibliotheek van je gemeente.
2. Zoek op hoeveel inwoners je gemeente nu telt. Vind je ook hoeveel mensen er waren in het
begin van de 20ste eeuw, net voor de Eerste Wereldoorlog? En net erna?
Aantal inwoners vandaag:
Aantal inwoners rond 1910:
Aantal inwoners rond 1920;
Is het aanta inwoners van je gemeente
• afgenomen?
• toegenomen?
• gelijk gebleven?
3. Zoek je gemeente op in Google Maps. Druk de luchtfoto af en kijk of je enkele van de oude foto’s
op de kaart van je gemeente kan situeren.
1. Ga naar http://maps.google.be
2. Tik de naam van je gemeente in het zoekveld.
3. Je krijgt nu een kaart te zien van je gemeente. Verklein of vergroot de kaart en ga omhoog,
omlaag of opzij tot je de dorpskern mooi in het midden van je beeld krijgt.
4. Kies dan ‘Satelliet’: zo krijg je een luchtfoto, met de straatnamen erin.
5.Druk de luchtfoto af.
6. Kijk in het fotoalbum van je gemeente. Probeer de foto’s met straatnamen nu op je luchtfoto
te situeren.
Zelf aan de slag als fotoreporter!
Als je op stap bent in je gemeente, met de klas of met je ouders, neem dan een fototoestel mee en het
album met oude foto’s van je gemeente.
­• Zoek de straten of plaatsen op die je bij de foto’s vindt.
• Zoek die plaats op en ga staan waar de fotograaf vroeger stond. Dat is zeker niet makkelijk,
maar als je goed naar de oude foto kijkt, vind je misschien wel aanwijzingen.
• Neem nu een foto.
• Druk de foto af en situeer hem ook op je luchtfoto: zo kun je zien hoe de plaats veranderd is.