hooglede tijdens de eerste wereldoorlog

HOOGLEDE TIJDENS DE
EERSTE WERELDOORLOG
31 juli 1914: ten oorlog!
rdt snel samengeroepen voor
wo
s
orp
erk
we
nd
bra
t
He
!
log
oor
is
t
He
moeten de jongens gaan
het gemeentehuis. De brandweermannen
n. Ze laten de noodklokken
waarschuwen die naar het leger moete
angrijk bericht komt.
luiden, zodat iedereen weet dat er een bel
De jongens vertrekken
De volgende dag al moeten de jongens
gepakt en gezakt klaarstaan aan de tramhalte.
Moeder-overste Philomena beschrijft de droeve taferelen
die ze daar ziet:
‘s Morgens aan den tram om 6 ure, wat een aandoenlijk schouwspel,
moeders met kinderkens die hun echtgenoot en vader een laatsten
zoen gaven. Vaders en moeders die op ‘t voorhoofd van hun zoon
een laatste kruiske drukten - een allerlaatste misschien - zou men
ze nog weerzien, die geliefden?
Het stoomtuig floot - raakte in beweging - en voerde ze weg naar
Antwerpen. De ontroerde menigte volgde ze met de ogen, wuifde
met de hand - de tram verdween uit het zicht en velen der
aanwezigen trokken kerkwaarts, waar de Heilige Mis zou
beginnen - terwijl de moeders met hun kinderen huiswaarts
keerden al wenend.
September 1914: op de vlucht voor de vijand
ingen toe in Hooglede
el
ht
uc
vl
te
rs
ee
de
en
m
ko
En dan
uit Brussel, Mechelen,
en
m
ko
Ze
.
en
rp
do
e
nd
ge
en de omlig
tse leger. Ze vertellen
ui
D
t
he
or
vo
ht
uc
vl
de
Leuven..., op
maakt de mensen
et
H
s.
er
ts
ui
D
de
er
ov
en
vreselijke verhal
bang.
Duitse verkenners
Kort daarna versch
de eerste Duitse soldijnen
Het zijn de ulanen: aten.
verkenners te paard
sommige plaatsen sa . Op
ze spoorlijnen of kn boteren
telegraaf- en telefooippen ze
nlijnen
door...
Legers marcheren voorbij
Begin oktober komen soldaten van het Belgisch leger voorbij.
Enkele dagen later trekt ook de Britse cavalerie voorbij en zien
de inwoners ook Franse soldaten.
19 oktober 1914: Schuwe Maandag
Op 19 oktober beschieten
Franse soldaten de Duitser
s
in de buurt van Hooglede.
De Duitsers denken dat he
t
burgers zijn die hen beschi
eten. En ze nemen wraak
door
huizen te plunderen en in
brand te steken. Er vallen
ook veel burgerslachtoffers
.
Tijdens de oorlog: Hooglede is bezet gebied
HO_01
. Sommige van die soldaten
ede
ogl
Ho
n
va
n
ate
str
de
in
en
dat
sol
Duitse
bejaardentehuis op ‘t Hoge
logeren bij gezinnen in Hooglede. Het
nstal en in de meisjesschool
wordt een hospitaal, de kerk een paarde
itsers een bakkerij en een
in de Kleine Stadenstraat richten de Du
beren de Hoogledenaars
pro
log
oor
e
hel
de
de
ren
du
Ge
in.
al
aza
cinem
Duitse bezetters.
zo goed mogelijk samen te leven met de
HO_02
‘Ortskommandantur’ staat
te
Dat is Duits voor comman lezen op dit gebouw.
dopost van het district.
1 augustus 1917: verplichte evacuatie
en een aanval op Duitse
nn
pla
n
itte
Br
de
:
aar
gev
igt
dre
7
191
In
gustus het bevel aan de
au
1
op
ft
gee
er
ett
bez
itse
Du
De
.
gen
stellin
n klaarmaken om te vluchten.
burgers van Hooglede dat ze zich moete
willen of niet. Op 4 augustus
Drie dagen later moeten ze de trein op,
Ze komen aan in Mol en
g.
bur
Lim
ar
na
n
kke
tre
ver
en
ere
ied
et
mo
gemeenten.
van daar naar Meerhout de omliggende
Oktober 1918: het ein
de va
n de oorlog
De Britten weten w
aa
ze wekenlang. Op 15 r de Duitse stellingen liggen en beschiet
en
Op het einde van de oktober blazen de Duitsers de aftocht.
oorlog is Hooglede
een puinhoop.
de Iepersestraat in Hooglede
Herkennen jullie deze foto?
Bekijk de gebouwen.
Wat is er gebeurd?
de verwoeste school van Hooglede
De wederopbouw
De mensen die na de oorlog terugkeren, leven eerst in houten
barakken, tot ze hun huizen weer kunnen opbouwen.
De Duitse begraafplaats
HO_R01
Nee, dit is niet zomaar een veld. Als je goed kijkt,
zie je platte stenen tussen het gras. En vijf stenen
kruisjes. Onder elke platte steen ligt een Duitse
soldaat begraven.
Deze grote begraafplaats in Hooglede was op het einde
van de Eerste Wereldoorlog helemaal niet zo groot.
Er lagen toen slechts 1101 gesneuvelde soldaten
begraven. Tussen 1932 en 1937 worden verschillende
begraafplaatsen hier samen gebracht. In het totaal
liggen er nu 8257 slachtoffers van de Eerste
Wereldoorlog begraven.
Onder de knop ‘Excursies’ op de
website
vinden jullie de lesbrief met opdra
chten.
Aan de hand van deze opdrachten
, kom je
nog meer over de oorlog te weten
.
Zoek het eens op!
1. In de tijd van de Eerste Wereldoorlog schreven ze de naam van je gemeente zo:
Misschien vind je de oplossing als je de foto’s goed bestudeert. Zoek anders op het Internet of in de
bibliotheek van je gemeente.
2. Zoek op hoeveel inwoners je gemeente nu telt. Vind je ook hoeveel mensen er waren in het
begin van de 20ste eeuw, net voor de Eerste Wereldoorlog? En net erna?
Aantal inwoners vandaag:
Aantal inwoners rond 1910:
Aantal inwoners rond 1920;
Is het aanta inwoners van je gemeente
• afgenomen?
• toegenomen?
• gelijk gebleven?
3. Zoek je gemeente op in Google Maps. Druk de luchtfoto af en kijk of je enkele van de oude foto’s
op de kaart van je gemeente kan situeren.
1. Ga naar http://maps.google.be
2. Tik de naam van je gemeente in het zoekveld.
3. Je krijgt nu een kaart te zien van je gemeente. Verklein of vergroot de kaart en ga omhoog,
omlaag of opzij tot je de dorpskern mooi in het midden van je beeld krijgt.
4. Kies dan ‘Satelliet’: zo krijg je een luchtfoto, met de straatnamen erin.
5.Druk de luchtfoto af.
6. Kijk in het fotoalbum van je gemeente. Probeer de foto’s met straatnamen nu op je luchtfoto
te situeren.
Zelf aan de slag als fotoreporter!
Als je op stap bent in je gemeente, met de klas of met je ouders, neem dan een fototoestel mee
en het album met oude foto’s van je gemeente.
­• Zoek de straten of plaatsen op die je bij de foto’s vindt.
• Zoek die plaats op en ga staan waar de fotograaf vroeger stond. Dat is zeker niet makkelijk,
maar als je goed naar de oude foto kijkt, vind je misschien wel aanwijzingen.
• Neem nu een foto.
• Druk de foto af en situeer hem ook op je luchtfoto: zo kun je zien hoe de plaats veranderd is.