emelgem tijdens de eerste wereldoorlog

EMELGEM TIJDENS DE
EERSTE WERELDOORLOG
31 juli 1914: ten oorlog!
Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en
roer: het is oorlog! Iedereen
komt op straat en praat erover. De jon
ge mannen worden opgeroepen
om soldaat te zijn. Gepakt en gezakt ver
trekken ze, niemand weet
voor hoelang.
d
de vijan
r
o
o
v
t
h
c
lu
v
e
d
p
o
mber 1914:
Septe
rste vluchtelingen toe in
ee
de
en
m
ko
us
st
gu
au
in
Beg
en. Ze komen uit Brussel,
rp
do
e
nd
ge
lig
om
de
en
m
Emelge
voor het Duitse leger.
ht
uc
vl
de
op
.,
..
en
uv
Le
Mechelen,
alen over de Duitsers.
Ze vertellen vreselijke verh
.
Het maakt de mensen bang
Voor de oorlog
de
de kerk van Emelgem voor
Eerste Wereldoorlog
Duitse verkenners
Kort daarna versch
de eerste Duitse soldijnen
Het zijn de ulanen: aten.
verkenners te paard
sommige plaatsen sa . Op
ze spoorlijnen of kn boteren
telegraaf- en telefooippen ze
nlijnen
door...
Legers marcheren voorbij
Begin oktober komen soldaten van het Belgisch leger voorbij. Enkele
dagen later trekt ook de Britse cavalerie voorbij en zien de inwoners
ook Franse soldaten.
19 oktober 1914: Schuwe Maandag
Op 19 oktober beschieten Franse soldaten de Duitsers in de buurt van
Emelgem. De Duitsers denken dat het burgers zijn die hen beschieten.
En ze nemen wraak door huizen te plunderen en in brand te steken.
Emelgem wordt bezet gebied
Emelgem is nu bezet gebied. Sommige gezinnen moeten onderdak
bieden aan Duitse soldaten. De inwoners proberen zo goed
mogelijk samen te leven met de bezetters.
EM_04
Op de rugzijde van deze foto schreef een Duitse soldaat:
“Als aandenken aan de zeldzame blije momenten in ons
rustkwartier in “De Warande” in Emelgem, bij Theofiel Ameye.”
Misschien staat de soldaat die dit schreef ook zelf op de foto.
Waaraan zie je dat de vier mannen
soldaten zijn?
Waaraan merk je dat ze vriendelijk zijn?
Uniform en revolver / Ze zijn lief voor de hond en voor de kinderen.
Geen school meer
De Duitsers gebruiken de school en het klooster als ‘lazaret’
of veldhospitaal, om er hun gewonde soldaten te verzorgen.
De kinderen van Emelgem kunnen dus niet meer naar school gaan.
De onderwijzers proberen wel nog les te geven in huizen
of private gebouwen.
20 juni 1915: bommen op Emelgem
Op 20 juni 1915 valt er een bommenregen op Emelgem.
Vijf mensen komen om en vier andere raken gewond.
EM_03
n de 1° Kompagnie
Dit is de voerman van de veldkeuken va
goed verzorgd!
met zijn paarden, in 1915. De dieren zijn kanjer!
t een
Let eens op de pijp van de soldaat! Wa
EM_05
Parade te Emelgem op 19 augustus1915! Eerst zie
je het muziekkorps met de dirigent op kop. Daarna
volgen de soldaten van de 1° Kompagnie keurig in
het gelid, aangevoerd door de majoor te paard.
En de dorpsjongens van Emelgem lopen lustig met
de parade mee. Voor hen is dit een buitenkansje!
- Hebben de soldaten hun pinhe
- Wat staat er links van de weg?
a) geluidswering van stro
b) vlaskapelletjes
c) kerstbomen
lm op?
b) vlaskapelletjes: op die manier bonden de boeren het vlas samen na de oogst
Antwoorden: Nee, ze dragen een hoge muts
EM_01
Deze foto is genomen op 23 september 1915. “In Rühe” lees je
op het bord. Dat betekent: in rust. De soldaten verbleven
afwisselend een periode aan het front en in hun rustkwartier.
Wat doen alle soldaten
op één na?
Is het meisje bang,
denk je?
EM_02
a voorbij...
Het is augustus 1918 en de oorlog is bijn gespeeld
spel
Duitsers in rust hebben een partijtje bal
door bretellen!
in hun lange soldatenbroek, opgehouden
molen “.
Op de achtergrond zie je de “ Vijfwegen
Antwoord: Roken
Zijn er vandaag nog windmolens
in Emelgem? Je kan het opzoeken
op www.molenechos.org.
Klik op ‘Belgisch Molenbestand’.
Vul dan in het zoekveld ‘plaats’
Emelgem in...
Oktober 1918: het einde van de oorlog
rijd.
In oktober 1918 wordt de gemeente bev
EM_R02
Het monument aan het kerkhof
Op de muur van het kerkhof vind je een monument en een
naamplaat waarop je de namen kan lezen van de mensen
van Emelgem die in de Eerste Wereldoorlog zijn gestorven.
Zoek het eens op!
1. In de tijd van de Eerste Wereldoorlog schreven ze de naam van je gemeente zo:
Misschien vind je de oplossing als je de foto’s goed bestudeert. Zoek anders op het Internet of in de
bibliotheek van je gemeente.
2. Zoek op hoeveel inwoners je gemeente nu telt. Vind je ook hoeveel mensen er waren in het
begin van de 20ste eeuw, net voor de Eerste Wereldoorlog? En net erna?
Aantal inwoners vandaag:
Aantal inwoners rond 1910:
Aantal inwoners rond 1920;
Is het aanta inwoners van je gemeente
• afgenomen?
• toegenomen?
• gelijk gebleven?
3. Zoek je gemeente op in Google Maps. Druk de luchtfoto af en kijk of je enkele van de oude foto’s
op de kaart van je gemeente kan situeren.
1. Ga naar http://maps.google.be
2. Tik de naam van je gemeente in het zoekveld.
3. Je krijgt nu een kaart te zien van je gemeente. Verklein of vergroot de kaart en ga omhoog,
omlaag of opzij tot je de dorpskern mooi in het midden van je beeld krijgt.
4. Kies dan ‘Satelliet’: zo krijg je een luchtfoto, met de straatnamen erin.
5.Druk de luchtfoto af.
6. Kijk in het fotoalbum van je gemeente. Probeer de foto’s met straatnamen nu op je luchtfoto
te situeren.
Zelf aan de slag als fotoreporter!
Als je op stap bent in je gemeente, met de klas of met je ouders, neem dan een fototoestel mee
en het album met oude foto’s van je gemeente.
­• Zoek de straten of plaatsen op die je bij de foto’s vindt.
• Zoek die plaats op en ga staan waar de fotograaf vroeger stond. Dat is zeker niet makkelijk,
maar als je goed naar de oude foto kijkt, vind je misschien wel aanwijzingen.
• Neem nu een foto.
• Druk de foto af en situeer hem ook op je luchtfoto: zo kun je zien hoe de plaats veranderd is.