westrozebeke tijdens de eerste wereldoorlog

WESTROZEBEKE TIJDENS DE
EERSTE WERELDOORLOG
Westrozebeke voor de oorlog
WES_05
Dit is een prachtige foto van 100 jaar geleden. Je ziet een grote
postkoets, getrokken door drie paarden. Zoals je ziet, vervoert
de koets niet alleen brieven! Je kon ermee reizen tussen Roeselare
en Langemark. De mensen gingen ermee naar de markt in
Roeselare of naar Ieper. En.... kinderen deden er schooluitstapjes
mee. Misschien is dit de meisjesschool van Westrozebeke die op
uitstap vertrekt! In 1913, net voor de oorlog, schaffen ze
de postkoets af en komt de stoomtram in de plaats.
31 juli 1914: ten oorlog!
Op 31 juli 1914 staat het dorp in rep en roer: het is oorlog!
Overal wordt erover gepraat, de mensen staan allemaal op straat.
De volgende dag al moeten de dienstplichtigen vertrekken. Jonge
mannen worden in plaats van bakker of slager van de ene dag op
de andere soldaat. Gepakt en gezakt vertrekken ze, niemand weet
voor hoelang.
Op de vlucht voor de vijand
rste vluchtelingen aan in
ee
de
en
m
ko
en
ek
w
ie
dr
a
N
e dorpen. Ze komen uit
nd
ge
lig
om
de
en
e
ek
eb
oz
tr
Wes
vertellen vreselijke
Ze
.
..
en
uv
Le
n,
le
he
ec
M
,
Brussel
kt de mensen bang.
aa
m
et
H
s.
er
ts
ui
D
de
er
verhalen ov
Duitse verkenners
Samen met de eerst
zien de mensen ook e vluchtelingen,
langs de wegen. HetDuitse soldaten
verkenners te paard zijn ulanen,
plaatsen saboteren . Op sommige
en snijden ze de teleze de spoorlijnen
telefoondraden doorgraaf- en
.
Legers marcheren voorbij
Begin oktober komen de eerste soldaten van het Belgisch leger voorbij:
zij komen van Antwerpen en trekken verder naar de IJzer. Enkele
dagen later trekt ook de Britse cavalerie voorbij en worden er ook
Franse soldaten gezien.
e Maandag
19 oktober 1914: Schusewsol
daten de Duitsers in de buurt
Op 19 oktober beschieten Fran
dat de burgers hen beschieten.
van Westrozebeke. De Duitsers denken
ken ze huizen in brand.
ste
en
n
ere
nd
plu
het
aan
ze
an
sla
aak
Uit wr
Er vallen ook veel burgerslachtoffers.
Westrozebeke bezet gebied
Vanaf dan is Westrozebeke bezet gebied. Tijdens de eerste jaren
van de oorlog is het dorp nog mooi en rustig. De Duitse soldaten
bekomen er van het harde leven aan het front.
Meestal is het rustig...
WES_06
in de eerste
De Duitse kunstenaar Luttebrandt maakt n die tekeningen
Va
oorlogsdagen mooie houtskooltekeningen.
sturen die naar huis.
drukken ze postkaarten en de soldaten
een keukenkachel
Op de prent zie je een rustig tafereel bij
1914 is van Luttebrandt
ergens in Westrozebeke. Na november
niets meer gehoord...
Soms zie je mensen lijden...
WES_08
Duitse soldaten van het 51° Sanitair Korps ondersteunen Engelse krijgsgevangenen. De mannen hebben gifgas ingeademd. Ze zijn getroffen door
de eerste gasaanval van 22 april 1915. De Duitse soldaten willen hen
naar Roeselare brengen, waar ze misschien hulp kunnen krijgen...
Maar dat is vergeefse moeite. Het gifgas verbrandt de longen
en dit kan de beste dokter niet genezen.
De meisjesschool wordt een ziekenhuis
Herken je die bordjes?
Weet je ook waarmee je
erop kunt schrijven?
WES_13
gd in de meisjesschool
Duitse soldaten worden verzor
school is, kun je zien
een
t
he
t
Da
e.
ek
zeb
ro
est
W
n
va
op staan de namen
ar
Da
.
nd
wa
de
op
jes
rd
bo
de
aan
ies hebben.
van de patiënten en wat ze prec
Antwoorden: Leien / griffel of krijt
Feestvieren kan ook!
WES_12
De Duitse soldaten spelen erg graag toneel. En als je toneel
speelt, moet je je verkleden! Op deze foto zie je hoe Duitse
soldaten carnaval vieren in 1916. Het is op dat moment
rustig aan het front. Dus is er tijd om plezier te maken.
En waar halen ze die vrouwenkleren vandaan? Zonder
twijfel gepikt uit Westrozebeekse kasten in verlaten huizen.
WES_11
Er moet iets feestelijks aan
de
Het muziekkorps staat klaa hand zijn in het dorp.
r.
versierde koets. De officier Rechts staat een
zit hoog op zijn paard
en gewone soldaten kijken
uit
van de eerste verdieping to de vensters
e.
En lekker eten...
WES_07
Juli 1916 - Slachtfeest in
Westrozebeke. Alle soldaten
aan het front moeten ook
elke dag te eten krijgen.
En ze houden ook wel van
ee
Daarom proberen de Duits n malse varkenskotelet.
ers
zelf varkens vet te mesten. in verlaten boerderijen
H
zich klaarmaakt om het va ier zie je dat de slachter
rken.te slachten.
Meisjes versieren?
Luisteren de soldaten
mee denk je?
WES_10
Duitse soldaten wachten op de tram in Westrozebeke.
De twee meisjes lijken niet erg in hen geïnteresseerd.
De soldaten ook niet in hen, trouwens. De meisjes tateren
maar wat en trekken zich van de soldaten niks aan.
Antwoord: Nee, want ze begrijpen de taal van de meisjes niet.
Met deze ballon
kun je niet reizen,
want...
WES_09
Wat een gevaarte! En wat een vreemde vorm! In Westrozebeke
spreken ze van een ‘zwin’ omdat de vorm aan een ‘zwijn’ doet
denken. Dit is een hete luchtballon waar een mand aan hangt.
De Duitsers laten hem opstijgen in Westrozebeke. In die mand
zit een verkenner. De verkenner gaat hoog de lucht in, zodat
hij het front en de vijandelijke linies enkel kilometer verder
goed kan bespieden.
Antwoorden: Hij hangt vast aan een kabel.
1917-1918
Na de winter van 1917-1918 blijft er van het idyllische
Westrozebeke niets meer over: alles is platgebombardeerd
en weggevaagd door de oorlog. Gelukkig zijn de meeste
inwoners op tijd gevlucht.
WES_14
foto’s die de Duitsers
e
st
at
la
de
n
va
n
ee
is
it
D
Zomer 1918.
e fotograaf staat
D
e.
ek
eb
oz
tr
es
W
e
st
oe
rw
nemen van het ve
rktoren geklommen voor
ke
de
n
va
en
st
re
de
in
is
j
f
hoog: hi
ar kruisen van het kerkho
pa
n
ee
g
no
je
zie
an
ra
oo
de foto. V
aan het einde van de
tje
lle
pe
ka
et
H
.
en
rk
ze
en wat kapotte
der nog overeind!
on
w
j
bi
s
al
t
aa
st
at
ra
st
ps
Dor
Oktober 1918: de oorlog is over!
De dorpelingen die na de oorlog terug naar hun huis keren,
herkennen niets meer... Sommigen raken de moed helemaal kwijt
en keren terug naar Frankrijk, waar ze vandaan komen. Andere
mensen gaan tijdelijk wonen in barakken. Ze ruimen het puin
en bouwen hun huizen terug op.
WES_03
ngen hun
li
e
p
r
o
d
e
d
e
o
Kijk h
e aantreffen
k
e
b
e
z
o
tr
s
e
W
geliefde
oosteloze
tr
n
e
E
!
g
lo
r
na de oo
potte bomen.
a
k
t
e
m
p
o
o
h
puin
WES_02
WES_01
De foto van het station van
de Vijfwegen is in oktober 1918
gemaakt door een Belgisch
soldaat, meteen als de Duitsers
weg zijn uit Westrozebeke.
De spoorweg is het eerste
dat moet worden hersteld.
De komende jaren zal er immers
veel materiaal aangevoerd
worden om het dorp weer
op te bouwen.
Zoek het eens op!
1. In de tijd van de Eerste Wereldoorlog schreven ze de naam van je gemeente zo:
Misschien vind je de oplossing als je de foto’s goed bestudeert. Zoek anders op het Internet of in de
bibliotheek van je gemeente.
2. Zoek op hoeveel inwoners je gemeente nu telt. Vind je ook hoeveel mensen er waren in het
begin van de 20ste eeuw, net voor de Eerste Wereldoorlog? En net erna?
Aantal inwoners vandaag:
Aantal inwoners rond 1910:
Aantal inwoners rond 1920;
Is het aanta inwoners van je gemeente
• afgenomen?
• toegenomen?
• gelijk gebleven?
3. Zoek je gemeente op in Google Maps. Druk de luchtfoto af en kijk of je enkele van de oude foto’s
op de kaart van je gemeente kan situeren.
1. Ga naar http://maps.google.be
2. Tik de naam van je gemeente in het zoekveld.
3. Je krijgt nu een kaart te zien van je gemeente. Verklein of vergroot de kaart en ga omhoog,
omlaag of opzij tot je de dorpskern mooi in het midden van je beeld krijgt.
4. Kies dan ‘Satelliet’: zo krijg je een luchtfoto, met de straatnamen erin.
5.Druk de luchtfoto af.
6. Kijk in het fotoalbum van je gemeente. Probeer de foto’s met straatnamen nu op je luchtfoto
te situeren.
Zelf aan de slag als fotoreporter!
Als je op stap bent in je gemeente, met de klas of met je ouders, neem dan een fototoestel mee
en het album met oude foto’s van je gemeente.
­• Zoek de straten of plaatsen op die je bij de foto’s vindt.
• Zoek die plaats op en ga staan waar de fotograaf vroeger stond. Dat is zeker niet makkelijk,
maar als je goed naar de oude foto kijkt, vind je misschien wel aanwijzingen.
• Neem nu een foto.
• Druk de foto af en situeer hem ook op je luchtfoto: zo kun je zien hoe de plaats veranderd is.