slypskapelle tijdens de eerste wereldoorlog

SLYPSKAPELLE TIJDENS DE
EERSTE WERELDOORLOG
Voor de oorlog
MO_03
Moeders met lange rokken en schorten. Meisjes en jongens
met zwarte kousen, sommige op klompen. Het lijkt gezellig
op straat. Geen auto’s... Helemaal in de verte, een kar die
over de straatstenen hobbelt.
31 juli 1914: ten oorlog!
Op 31 juli 1914 is de rust gedaan. Het nieuws gaat als een lopend
vuurtje door het dorp: er is een algemene mobilisatie aangekondigd
in België. Alle dienstplichtigen zullen opgeroepen worden.
Op 4 augustus rijdt de veldwachter rond en verkondigt overal het
nieuws dat het nu echt oorlog is. Hij draagt de oproepingsbevelen
voor de dienstplichtige mannen van Slypskapelle rond.
Op de vlucht voor de vijand
bezig is, komen de eerste
en
ek
w
ie
dr
og
rl
oo
de
er
Wanne
en de omliggende dorpen.
le
el
ap
sk
yp
Sl
in
e
to
n
ge
vluchtelin
en... Ze vertellen
uv
Le
n,
le
he
ec
M
,
el
ss
ru
B
Ze komen uit
Duitsers.
vreselijke verhalen over de
.
Het maakt de mensen bang
Duitse verkenners
Kort daarna versch
Duitse soldaten. Hetijnen de eerste
verkenners te paard zijn ulanen,
plaatsen saboteren . Op sommige
en knippen ze telegrze spoorlijnen
telefoondraden door aaf- en
.
Legers marcheren voorbij
Begin oktober komen de eerste troepen soldaten van het Belgisch
leger voorbij: ze komen van Antwerpen en trekken richting IJzer.
Later worden ook Britse en Franse soldaten gezien.
SLY_01
kerk van
Een soldaat voor de
Slypskapelle.
19 oktober 1914: Schuwe Maandag
Op 19 oktober beschieten Franse soldaten de Duitsers in de buurt
van Slypskapelle. De Duitsers denken dat het de burgers zijn die
hen beschieten. Uit wraak steken ze huizen in brand en slaan ze
aan het plunderen in verschillende gemeenten in de buurt.
Er vallen ook veel burgerslachtoffers.
Bezet gebied
Vanaf dan is Slypskapelle bezet gebied en verschillende Duitse soldaten
worden bij de burgers ingekwartierd. Het kasteel Koekuit in de
Krasselhoekstraat gebruiken ze als veldhospitaal.
MO_05
ool in Moorslede geeft
Op de speelplaats van de kostsch
ert. De dirigent staat
nc
co
een
ps
or
kk
zie
mu
e
its
Du
t
he
als militair veldhospitaal.
ht
ric
ge
in
is
ol
ho
sc
De
.
en
dd
mi
in het
streepjespyjama
tte
wi
een
en
ag
dr
ten
ets
kw
ge
of
De zieken
k vrolijkt hen op.
zie
mu
De
.
er
ov
er
rt
ho
sc
tte
wi
met een lange
Zie je wat de tandarts in de hand
heeft?Om wat te doen,
denk je? * Je kunt de foto ook dow
nloaden en dan
uitvergroten op het scherm van
je computer.
MO_06
Soldaten met kiespijn kunnen zich in Moorslede laten verzorgen.
Antwoord: Een spiegeltje en een klein tang
Soldatenhumor
In het dakvenster van dit
huis hebben de soldaten nepafweergeschut tegen vliegtuigen
gebouwd. Ze hebben hun kunstwerk
met vlaggen versierd. Dit is
soldatenhumor. Eigenlijk doen ze
precies wat wij met Halloween
of met Kerstmis doen: een nepheks
voor de deur zetten of een
nepkerstman aan een touw
naar boven laten klimmen.
MO_08
MO_09 1915
Dit geschut daarente
gen ziet er echt uit!
MO_07 Van deze landelijke herberg maakten de soldaten van het 244°
Regiment hun kantine en ontspanningsplaats. Een soldaat
stuurde deze foto naar zijn ouders. Op de keerzijde schreef
hij “Lieve Vader en Lieve Moeder, ik ben nog altijd gezond
en wel. En ik dank jullie zeer voor het pakje!”
- Er is één soldaat van dienst.
Waaraan kun je hem herkennen
?
* Tip: download de foto. Dan kun
je hem
op het scherm van je computer uit
vergroten.
- Wat kun je zoal lezen op deze fot
o?
De naam van de herberg:
De straatnaam:
Op het luik:
Boven de deur:
(Ontspanningsplaats) van het derde bataljon van het 244° Regiment
- Den Ouden Watermolendam / Hauptstrasse (Hoofdstraat) / Kantine / Erholungsheim
Antwoorden: - De man met de pinhelm, het geweer aan de schouder en de munitie rond zijn middel.
Het front komt dichterbij: de bewoners vluchten
Nog in oktober wordt de eerste grote veldslag geleverd bij Ieper.
Slypskapelle komt nu in de frontlinie te liggen. De eerste inwoners
vluchten. Eerst naar dorpen en steden dichtbij, later ook naar
Normandië in Frankrijk.
Hoe kun je zien
dat deze soldaten
geen Duitsers zijn?
SLY_02
erd op de Duitsers.
Britse soldaten hebben een bunker herov Demyttenaere.
ve
De bunker ligt op het terrein van de hoe
Antwoord: Aan de vorm van hun helm.
Op het einde van de oorlog
Wanneer de laatste Duitsers wegvluchten in oktober 1918,
is er van Slypskapelle en Moorslede niet meer over dan
een grote woestenij van bomkraters, ruïnes en modder.
De dorpelingen die terugkeren, herkennen haast niets meer.
MO_11
Luchtfoto van het verwoeste Moorslede
Vergelijk deze foto nu met de eer
ste
foto, die van net voor de oorlog!
Alles wat je nu ziet in Slypskape
lle
en Moorslede is steen voor steen
na de oorlog opnieuw gebouwd.
MO_01
Het dorp na de oorlog.
Zoek het eens op!
1. In de tijd van de Eerste Wereldoorlog schreven ze de naam van je gemeente zo:
Misschien vind je de oplossing als je de foto’s goed bestudeert. Zoek anders op het Internet of in de
bibliotheek van je gemeente.
2. Zoek op hoeveel inwoners je gemeente nu telt. Vind je ook hoeveel mensen er waren in het
begin van de 20ste eeuw, net voor de Eerste Wereldoorlog? En net erna?
Aantal inwoners vandaag:
Aantal inwoners rond 1910:
Aantal inwoners rond 1920;
Is het aanta inwoners van je gemeente
• afgenomen?
• toegenomen?
• gelijk gebleven?
3. Zoek je gemeente op in Google Maps. Druk de luchtfoto af en kijk of je enkele van de oude foto’s
op de kaart van je gemeente kan situeren.
1. Ga naar http://maps.google.be
2. Tik de naam van je gemeente in het zoekveld.
3. Je krijgt nu een kaart te zien van je gemeente. Verklein of vergroot de kaart en ga omhoog,
omlaag of opzij tot je de dorpskern mooi in het midden van je beeld krijgt.
4. Kies dan ‘Satelliet’: zo krijg je een luchtfoto, met de straatnamen erin.
5.Druk de luchtfoto af.
6. Kijk in het fotoalbum van je gemeente. Probeer de foto’s met straatnamen nu op je luchtfoto
te situeren.
Zelf aan de slag als fotoreporter!
Als je op stap bent in je gemeente, met de klas of met je ouders, neem dan een fototoestel mee
en het album met oude foto’s van je gemeente.
­• Zoek de straten of plaatsen op die je bij de foto’s vindt.
• Zoek die plaats op en ga staan waar de fotograaf vroeger stond. Dat is zeker niet makkelijk,
maar als je goed naar de oude foto kijkt, vind je misschien wel aanwijzingen.
• Neem nu een foto.
• Druk de foto af en situeer hem ook op je luchtfoto: zo kun je zien hoe de plaats veranderd is.