diareportage

EGO
Expertisecentrum Gezondheid
Ouderen
KENNISCENTRUM VOOR
GEZONDHEIDSBEVORDERING BIJ HET
OUDER WORDEN
AVANS HOGESCHOOL, LECTORAAT
GERONTOLOGIE
DRS. LOWIE VAN DONINCK
PROJECTLEIDER
GROEN!PLUS
BRUGGE, 20 FEBRUARI 2010
Verloop presentatie
 1.Het ouder worden in cijfers
 2.Beelden bij het ouder worden
 3.Gezonder ouder worden
 4.Consultatiebureaus voor ouderen
 5.Enkele Tips bij het gezonder ouder worden
From One Cell to 100 Million
Million
Progress Through the Stages of Life
Then
20
Now
40
60
80
Age
Evolutie levensverwachting




In 2008 was de levensverwachting bij geboorte
78,0 jaar voor mannen
82,3 jaar voor vrouwen
Verschil = 4,3 jaar
 De resterende levensverwachting op 65 -
jarige leeftijd is
 16,5 jaar voor mannen
 19,9 jaar voor vrouwen
50/50/50
Tegen 20
50 zal
50 % van de bevolking
50 jaar of ouder zijn
Genetische leeftijd
QuickTime™ and a
TIFF (Uncompressed) decompressor
are needed to see this picture.
Bosmuis
3 jaar
Vleermuis
39 jaar
Canadese den
~5000 years
QuickTime™ and a
TIFF (Uncompressed) decompressor
are needed to see this picture.
Walvis
200 jaar
59 jaar
120 jaar
Dahlia anemoon
eeuwig
Insulin/Insulin Growth Factor Signalling
and Lifespan in Mice
2004
2006
QuickTim e™ and a
TIFF (LZW) decompressor
are needed to s ee this picture.
Long-lived mutant mice
stay healthy and disease-free for longer
Survival of Mutant and Control Mice
Irs1 null
Control
Micealive(%)
100
90
80
70
Mutant
60
50
40
30
20
10
0
0
250
Delayed onset of
•Osteoporosis
•Cataracts
•Ulcerative dermatitis
Preservation of
•Glucose homeostasis
•Immunity (T cells)
Time (days)
•Motor function
500
750
1000
1250
Professor Abrey de Grey
De onderzoeksprogramma’s veranderen:
 Ons genetisch materiaal voorspelt slechts 20-25%
van onze levensverwachting. De andere 75-80%
kunnen worden verklaard met behulp van
leefstijlfactoren. De verbanden tussen de twee
vragen nog veel onderzoek.
Beelden bij het ouder worden…
Beelden bij het ouder worden…
HEALTHY
AGEING
Aanbevelingen
De demografische evolutie behoeft dwingende
beleidsmaatregelen, gezondheidszorg is hierbij een
essentieel element
Er dient dringend meer geïnvesteerd te worden in
gezondheidspromotie en ziektepreventie
Er is behoefte aan een inclusief beleid waarbij het
gezondheidsthema in alle beleidsdomeinen
geïntegreerd wordt.
Een Europees beleid omtrent Gezond ouder worden
is de hoeksteen van een gezondheidsbeleid, waarbij
het toevoegen van gezonde levensjaren belangrijker
is dan een stijgende levensverwachting.
Wereldgezondheidsorganisatie
 Gezond zijn is meer dan de afwezigheid van ziekte
 Gezondheid is een lichamelijk, geestelijk en sociaal
welbevinden (+spiritueel)
 Gezondheid gaat om een dynamisch evenwicht
tussen



Een individu en de anderen
Verleden en toekomst
Teleurstellingen en verlangens
Kwetsbaar evenwicht
Belangrijkste topics :
1. Pensioen en pre-pensioenfase
2. Sociaal kapitaal
3. Geestelijke gezondheid
4. Omgeving
5. Voeding
6. Fysische activiteit
7. Valpreventie
8. Middelenmisbruik : alcohol en nicotine
9. Middelenmisbruik : medicatie
10. Preventieve gezondheidszorgsystemen
Geriatric Giants
 Hypertensie
 Hart-& vaatziekten
 Overgewicht
 Diabetes Mellitus
 Hypercholesterolaemie
 Kanker
 Dementie
 Depressie
 overgewicht
 alcohol/roken/












medicijnen
osteoporose
inactiviteit
vallen
zintuiglijke
stoornissen
sociaal isolement
angst
incontinentie
zingeving
huisvesting
veiligheid
vervoer
zieke mantelzorg
Sneaky dwarfs
Engelbewaarders
 Genetisch
 Gehuwd / samenwonend
 Hoge opleiding
 Hoog inkomen
 Religie /spiritualiteit
 Voldoende bewegen
 Actief sociaal netwerk
 Werk /maatschappelijke
participatie
 Beschikbaarheid
mantelzorg
 Huisdier
SALUTOGENESE
 Duizenden en
duizenden hebben
ziekten bestudeerd,
bijna niemand heeft
gezondheid
bestudeerd. (A.Davis)
 Bijna elke ziekte heeft
zijn eigen TVshow.(H.Martron)
 Sense of coherence
 De samenhang in je leven
Voorspelbaarheid,
structuur
 De moeite waard
 De vaardigheden om de
situatie te beïnvloeden

(Anthonovsky, Unraveling the
mystery of health)
Gezonder ouder worden = alle
beleidsdomeinen
Education
Regional
Development
Employment
Policies
Economic Policy
(Lisbon Agenda)
Innovation and
E-health
Healthy Ageing
Policies
Pensions
Sustainable
Development
Research
Twee voorbeelden
 Kangoeroewonen
 Consultatiebureau voor ouderen
Kangoeroewoningen in
Malle
‘VAN ZORGVISIE NAAR BOUWONTWERP’
Kangoeroewoningen Malle
Kangoeroewonen
 Twee winnaars


Ouderen kunnen langer zelfstandig blijven
Jongeren kunnen over een betaalbare woning beschikken
CBO
CONSULTATIE BUREAU VOOR OUDEREN
Definitie van een CBO
 Een globale en periodieke screening van ouderen
met als doel :



Beeld krijgen van gezondheidsrisico’s
Adviezen geven i.v.m. met behoud en verbeteren van
gezondheid
Wegwijs maken in de vele voorzieningen die er voor ouderen
zijn
Aantal CBO’s
 Van een 15-tal in 2006 tot meer dan 100 eind 2009 !!
 Wet publieke gezondheid (WPG) artikel 5a : gemeenten
verantwoordelijk voor de uitvoering van de
ouderengezondheidszorg
 Behoefte ?
 Hype ?
 Wetenschappelijk onderbouwd ?
 Kritiek Tweede kamer ?
Bereiken van de kwetsbare ouderen
 Ondermaatse adviezen

Quickscan Vilans
Ouderengezondheidszorg op lokaal niveau (11/2009)
 De preventieve zorg is erg versnipperd, er is geen
globale aanpak
 Er is behoefte aan meer interventies gericht op :







Voorkomen van eenzaamheid
Vroegsignalering van dementie
Beweegprogramma’s
Valpreventie
Overmatig gebruik van slaap- en kalmeermiddelen
Alcoholmisbruik
Vroegsignalering van angst en depressie
Quickscan Vilans
Ouderengezondheidszorg op lokaal niveau (11/2009)
 De preventieve zorg is erg versnipperd, er is geen
globale aanpak
 Er is behoefte aan meer interventies gericht op :







Voorkomen van eenzaamheid
Vroegsignalering van dementie
Beweegprogramma’s
Valpreventie
Overmatig gebruik van slaap- en kalmeermiddelen
Alcoholmisbruik
Vroegsignalering van angst en depressie
Quickscan Vilans Ouderengezondheidszorg op
lokaal niveau (11/2009)
 Er is behoefte aan :
Detectie en bereiken van risicogroepen
 Wijkgerichte aanpak, laagdrempelig
 Betere samenwerking tussen verschillende organisaties
 Sturing van de gemeenten
 Structurele financiering

Quickscan Vilans over ouderengezondheidszorg op
lokaal niveau (11/2009)
 Cijfers :



Rapportcijfer ouderen over CBO : 8.3
25 % van de ouderen die naar het CBO komen zijn kwetsbare
ouderen
75 % van de adviezen worden opgevolgd
CBO
 Focus ligt niet op wat de ouderen niet meer kunnen,
maar op wat zij nog wel kunnen
 Aandacht voor de aanbodzijde : kennis van de lokale
sociale kaart
 Plaats van de technologie
 Insteek :


Hoe kan ik zo lang mogelijk zelfstandig en onafhankelijk
blijven leven
Prettig ouder worden kan ook mét ziekte (sense of coherence)
SALUTOGENESE
GEZONDER OUDER WORDEN
Leefregels
 1.Zorg dat u steeds één of meer doelen heeft om u op
te richten.
 2.Bewaar uw gevoel voor humor, relativeer en
probeer niet lang boos te zijn.
 3.Beweeg tenminste 5 x per week een half uur.
 4.Zorg voor voldoende slaap. Regelmaat is hierbij
belangrijk.
Leefregels
 5.Probeer te leren van verliezen, teleurstellingen en
tegenslagen
 6.Koester echte vriendschappen en onderhoud deze
contacten.
 7.Denk regelmatig aan alles waar u dankbaar voor of
trots op bent.
 8.Streef er naar om te zorgen voor mensen of dieren.
Leefregels
 9.Wees matig met alcohol en eten. Kies voor





gevarieerde voeding met veel groenten en fruit en
rijk aan vezels. Vis!
10.Rook NIET !
11.Leer genieten van de kleine, mooie dingen van
het leven.
12.Aanraken en aangeraakt worden, plaats voor
intimiteit en seksualiteit.
13.Wees eerlijk met jezelf en tegenover anderen.
14.Plaats je leven in een ruimere context
"Ageing is like climbing a mountain. You get
out of breath but you have a magnificent
view"
(Ingmar Bergman)
Kenniscentrum EGO
AGZ
Lectoraat GERONTOLOGIE