Dip - KU Leuven

Dip…dip… depressief…
Christendom is een godsdienst waarin hoop en verrijzenis centraal staan. ‘Geloof kan bergen
verzetten’. ‘Wie in mij gelooft zal leven’…. Vandaag begrijpen we deze uitspraken onder
andere als: ‘Wie gelooft in de zinvolheid van de wereld en het feit dat het ‘het voor elkaar
opnemen’ echt zin geeft aan ons bestaan. We voelen ons nuttig en krijgen daardoor een goed
gevoel. ‘Het is beter te geven dan te krijgen.’ , zegt Jezus.
Hoop, zelfs over de dood heen, maakt dat we het leven ondanks alle moeilijkheden als zinvol
ervaren.
Maar soms loopt het mis… laten onze hersenstoffen waardoor we ons al dan niet goed voelen,
het afweten.
Iedereen kent wel momenten van somberheid of van verdriet. Bijvoorbeeld als reactie op
tegenvallers of op ingrijpende gebeurtenissen. Meestal duren deze niet langer dan enkele uren
of dagen. We spreken van een depressie als de somberheid langer dan twee weken duurt. Een
depressie is dus iets anders dan een sombere bui. Depressie is een ziekte. Iemand die somber
is kan soms opgevrolijkt worden door mensen uit zijn omgeving. Bij iemand die depressief is,
lukt dat niet. Dat is geen kwestie van onwil. Het hoort bij de ziekte. Overigens is depressie
een ziekte die goed te behandelen is. In Nederland lijden per jaar tegen de 500.000 mensen
aan een vorm van depressie. Een depressie kan op elke leeftijd voorkomen, dus ook bij
kinderen en ouderen.
Verschijnselen
Mensen met een depressie voelen zich lusteloos en hebben nergens zin in. Ze kunnen niet
meer genieten van plezierige dingen en voelen zich somber. Vaak hebben ze ook last van
andere klachten zoals slaapproblemen, slechte concentratie, pijn,voortdurende vermoeidheid
of een onbedoelde verandering van lichaamsgewicht. Depressieve mensen kunnen last hebben
van schuldgevoelens, ze kunnen zich zondig of waardeloos voelen. De interesse in werk,
hobby's en andere activiteiten kan verminderd of helemaal verdwenen zijn. Ook vermindering
van (seksuele) gevoelens of totale gevoelloosheid kan voorkomen. Soms komen gedachten
aan de dood steeds terug, de dood van anderen of van zichzelf. Het leven kan zo zinloos of
somber lijken dat ze overwegen er een einde aan te maken. Depressieve mensen kunnen erg
prikkelbaar zijn, waarbij het soms zelfs tot ruzie komt. Maar ze kunnen ook teruggetrokken
zijn, traag en tot weinig in staat.
Oorzaken
Voor depressie is in de meeste gevallen niet één oorzaak aan te wijzen. Vaak gaat het om een
combinatie van factoren. Bepaalde gebeurtenissen of moeilijkheden kunnen bijdragen aan depressies.
Bijvoorbeeld het overlijden van een partner of een kind, een ongeluk, mishandeling, seksueel misbruik
of het verlies van een baan. Maar niet iedereen die zulke dingen meemaakt wordt depressief.
Persoonlijke eigenschappen spelen dus ook een rol:
is de persoon in kwestie gewend om met problemen en ingrijpende gebeurtenissen om te gaan. Ook
erfelijke factoren spelen mee. In sommige families komt depressie vaker voor dan in andere.
Onderzoek heeft uitgewezen dat sommige mensen met een depressie een tekort hebben aan bepaalde
chemische stoffen in de hersenen. Ook bepaalde medicijnen en het overmatig gebruik van alcohol of
drugs kunnen een tenslotte depressie veroorzaken. Sommige mensen worden min of meer regelmatig
depressief.
Behandelen
In principe behoort depressie tot de goed behandelbare psychische ziekten. Het grootste deel van de
behandelingen heeft een gunstig effect. Die behandeling kan gedaan worden door de huisarts. De
huisarts kan ook doorverwijzen naar een gespecialiseerd behandelaar.
Praten met iemand die veel kennis heeft van depressies kan helpen bij het oplossen van klachten.
Soms kunnen een paar goede gesprekken met een behandelaar een gunstige werking hebben. Soms is
er meer nodig, Medicijnen kunnen het effect van de behandeling van een depressie sterk vergroten.
Antidepressiva zijn de belangrijkste medicijnen daarbij. Het resultaat zal niet onmiddellijk te voelen
zijn. Het duurt over het algemeen 2 tot 4 weken voor de depressie vermindert. Soms worden tijdelijk
kalmeringsmiddelen (anti-angstmiddelen) en slaapmiddelen voorgeschreven, omdat deze wél direct
werken.
Als vader of moeder depressief is, kunnen kinderen zich daar ten onrechte heel schuldig over gaan
voelen. Daarom is het belangrijk om hen te vertellen wat er precies aan de hand is: dat depressie een
ziekte is, en dat zij die ziekte niet veroorzaakt hebben. Hierbij kan de hulpverlener of dokter
behulpzaam zijn. De sfeer in huis wordt vaak nogal bepaald door het depressieve gezinslid. Daarom is
het goed om kinderen de gelegenheid te geven op bezoek te gaan of te gaan logeren bij familieleden of
vriendjes. Ook clubs en andere sociale activiteiten kunnen een aanvulling bieden
Wat kunt u doen voor een depressief familielid?
Leven naast iemand die depressief is kan heel zwaar zijn. U kunt zich misschien schuldig voelen.
Bijvoorbeeld omdat u zich wél goed voelt, of omdat u denkt dat u misschien de oorzaak bent van de
depressie.
Een paar tips
Hoe raar dat ook lijkt.... het is beter als u zich niet te intensief bezig houdt met
betrokkene. Probeer de patiënt een beetje te 'laten'.
Wees niet te kritisch en ook niet te veel betrokken.
Wellicht voelt u zich af en toe boos en machteloos vanwege de situatie. Probeer die
gevoelens te accepteren. Praat erover met de betrokkenen zelf of met een persoon die u
vertrouwt.
Zorg dat u zélf niet overbelast wordt.
Roep tijdig hulp in van anderen als dat nodig is en zorg voor ontspanning voor uzelf.
Maak concrete afspraken over de dingen die u samen doet.
Probeer meer te weten te komen over de ziekte.