Online nascholingsinstituut voor de gezondheidszorg - CME

Online nascholingsinstituut voor de gezondheidszorg
VALLEN EN OPSTAAN BIJ EPILEPSIE
Epilepsie is een aandoening die zich uit in de vorm van aanvallen. Aanvallen ontstaan door een
plotselinge, tijdelijke verstoring van de elektrische prikkeloverdracht in de hersenen. Aanvallen
verschillen van persoon tot persoon.
partiële (plaatsgebonden) aanvallen: eenvoudige en complexe partiële aanvallen
gegeneraliseerde (niet-plaatsgebonden) aanvallen: absences, myoclonische aanvallen, tonischclonische of grote aanvallen
niet in te delen aanvallen
SYMPTOMEN





motorisch: samentrekking van een enkele spier of spiergroep
sensorisch: verstoring van gehoor, gezicht, gevoel, smaak en reuk, verstoringen in de waarneming
van ruimte en tijd
autonoom: zweten, blozen, misselijkheid, kippenvel, hartkloppingen
psychomotorisch: tijdelijk gestoord geheugen, tijdelijk aangetaste spraakfunctie
psychisch: spontane angstgevoelens, woede, vreugde, hallucinaties
MEDICAMENTEUZE BEHANDELING




Eerste keus medicatie en tweede keus medicatie is afhankelijk van het epilepsiesyndroom.
Bij voorkeur monotherapie met opbouwschema
Indien het eerste middel faalt, tweede middel toevoegen met opbouwschema, daarna eerste middel
uitsluipen.
Indien tweede middel tijdens de insluipfase ook faalt, wordt in principe óf het eerste óf het tweede
middel uitgeslopen afhankelijk van relatieve effectiviteit, bijwerkingen en verdraagbaarheid,
voordat een volgend middel wordt gestart  combinatietherapie.
Status epilepticus: eerste keus midazolam nasaal/buccaal; tweede keus diazepam rectiole.
Advies bij interactie met OAC: een OAC met hoger oestrogeen- en progestageengehalte (bijv. 2
tabl. ethinylestradiol 30 µg/levenorgestrel 150 µg per dag) of OAC continu gebruiken. Alternatief:
progestageen (levonorgestrel) bevattend IUD (Mirena®).
KENMERKENDE BIJWERKINGEN
Dosisafhankelijke neurotoxische bijwerkingen, zoals slaperigheid, moeheid, duizeligheid, dubbelzien,
cognitieve stoornissen (stoornissen in denken, waarneming en taal) en stemmingsstoornissen. De
neurotoxische effecten verminderen meestal na enkele weken, maar kunnen ook een chronisch
karakter krijgen (slaperigheid, stemmingsstoornissen, cognitieve stoornissen).
Anti-epilepticum
(Tegretol®)
Overige veel voorkomende bijwerkingen
carbamazepine
oxcarbazepine (trlleptal®)
huidreacties, galbulten, misselijkheid en braken; bij ouderen of een hoge
dosering: trillende handen, een onzekere gang bij het lopen, traag of
onduidelijk spreken; osteoporose (lange termijn)
clobazam (Frisium®)
clonazepam(Rivotril®)
hoofdpijn, bewegingsstoornissen, spraakstoornissen, spierzwakte
bij langdurig gebruik: afhankelijkheid
fenytoïne (Diphantoïne Z®)
o.a. maag-darmklachten, slikstoornissen, trillende handen,
bewegingsstoornissen, hoofdpijn, huiduitslag, vergroving van de
gelaatstrekken
gabapentine (Neurontin®)
bewegingsstoornissen (onzekere gang bij het lopen, evenwichtsproblemen,
neiging tot vallen), virale infecties en koorts
lacosamide (Vimpat®)
maag-darmklachten, hoofdpijn
CME-Online Vallen en opstaan bij epilepsie februari 2017
ww.cme-online.nl
Online nascholingsinstituut voor de gezondheidszorg
lamotrigine (Lamicatal®)
hoofdpijn, huiduitslag (vlekken)
levetiracetam (Keppra®)
hoesten, neusverkoudheid en infecties;
psychiatrische effecten (depressie, angst, vijandigheid, agressief gedrag)
pregabaline (Lyrica®)
hoofdpijn; maag-darmklachten, psychische bijwerkingen, seksuele
stoornissen, bewegingsstoornissen
topiramaat (Topamax®)
maag-darmklachten, verminderde eetlust, keelpijn, loopneus of verstopte
neus, en een doof of tintelend gevoel in armen of benen
valproïnezuur (Depakine®,
Orfiril®)
maag-darmklachten, toe- of afname van de eetlust, (tijdelijke) haaruitval,
nagelafwijkingen, verminderde aanmaak van bloedplaatjes
zonisamide (Zonegran®)
verminderde eetlust, psychische klachten, bewegingsstoornissen
LINKS
www.epilepsie.nl
www.epileppsievereniging.nl
www.thuisarts.nl
CME-Online Vallen en opstaan bij epilepsie februari 2017
ww.cme-online.nl