INFORMATIE Definitie Cluster hoofdpijn: Zeldzame in periode

INFORMATIE
Definitie
Cluster hoofdpijn: Zeldzame in periode aanvals gewijze hoofdpijnaandoening. Aanvallen van strikt
unilaterale, heftige, borende pijn rondom of achter het oog, vaak gepaard gaande met verschijnselen
van autonome ontregeling.
Clusterhoofdpijn
Clusterhoofdpijn is een betrekkelijk zeldzame aanvalsgewijze hoofdpijn aandoening, voornamelijk bij
mannen voorkomend (man : vrouw = 7 : 1) 3, 8, 9. De hoofdpijn ontstaat tussen de 18 en de 40 jaar 9.
Patiënten hebben aanvallen van strikt unilaterale, heftige, borende pijn 8. Deze pijn is peri- en/ of retroorbitaal 2, 8, 9, frontaal, temporaal en occipitaal gelokaliseerd. De pijn gaat gepaard met verschijnselen
van autonome ontregeling, zoals een tranend, rood oog, een verstopte dan wel lopende neus of een
ptosis of miosis (Horner) 7, 8-10. Ook dysesthesie in het gebied van het opthalamische gedeelte van de
vijfde craniale zenuw bij het aanraken van de schedelharen en fotofobie zijn veel voorkomende
verschijnselen. Meestal is er geen sprake van misselijkheid, maar het kan optreden 8-10, waarschijnlijk
bij de ernstige aanvallen of bij de piek van de aanvallen. Braken komt bij clusterhoofdpijn minder vaak
voor dan misselijkheid. Autonome symptomen en tekenen treden op aan de symptomatische zijde. Bij
een kleine groep treedt er een vermindering van de hartslag en een onregelmatige hartactiviteit op,
met name tijdens ernstige aanvallen 8, 9.
Nekbewegingen kunnen de hoofdpijn provoceren 2. Tijdens een clusterperiode kunnen aanvallen
geprovoceerd worden door vaatverwijdende stoffen, zoals alcohol, nitroglycerine en histamine 7, 9,
door een lage zuurstofspanning zoals in het hooggebergte en tijdens intercontinentale vliegreizen 8 en
langdurige stress 7, 9.
2. Smith KL, Horn C. Cervicogenic headache part 1: an anatomic and clinical overview. South
African Journal of Physiotherapy 1998;54:12-21.
3. Solomon S. Diagnosis of primary headaches disorders: validity of the international headache
society criteria in clinical practice. Neurologic Clinics 1997;15:15-25.
7. Cranial Neuralgies and Facial Pain. Diagnostic criteria. Classification and diagnostic criteria for
headache disorders. 1988;8.
8. Hijdra A. Neurologie. Maarssen; Elzevier/Bunge 1994
9. Merskey H, Bogduk N. Classification of chronic pain, discriptions of chronic pain syndromes and
definitions of pain terms. Seattle; IASP Press 1994
10. Oosterhuis HJGH. Klinische neurologie. Houten/ Antwerpen; Bohn Stafleu van Lochem 1992.
ONDERZOEK
Watson vragenlijst
Vragenlijst (anamnese)
Watson heeft een vragenlijst ontwikkeld, die informatie verschaft over het gebied, de kwaliteit, de
intensiteit, de frequentie, de symptomen, de duur van de symptomen, de geschiedenis, de
provocerende factoren en de verlichtende factoren van de hoofdpijn. Door middel van deze vragenlijst
kan clusterhoofdpijn in ieder geval uitgesloten worden 6. De genoemde items uit de vragenlijst komen
nagenoeg overeen met punten uit een anamnese.
6 Watson DH, Trott PH. Cervical headache: an investigation of natural head posture and upper
cervical flexor muscle performance. Cephalalgia 1993;13:272-282.