Armbandje waarschuwt bij aanval epilepsie

GEZONDHEID 15
BRABANTS DAGBLAD DINSDAG 14 APRIL 2015
16 & 17 PSYCHOLOGIE
Tussen de lakens met een ander
䡵 foto ThinkStock
Armbandje
waarschuwt
bij aanval
epilepsie
door Rietje Krijnen
‘M
ax (8) heeft als baby een ongeluk gehad waardoor hij
een ernstige hersenbeschadiging
heeft opgelopen”,
vertelt zijn moeder Daisy Hijkamp. „Hij heeft ook epilepsie in verschillende vormen. Jarenlang was
het moeilijk om de grote aanvallen onder
controle te krijgen, omdat medicijnen allerlei bijwerkingen hadden. Bovendien
misten wij nogal eens aanvallen als hij die
’s nachts had. En dat was en is in zijn situatie erg gevaarlijk. We hebben het een keer
meegemaakt dat hij ook had overgegeven.
Als we daar niet snel bij waren geweest,
was hij er nu niet meer geweest.”
Ouders weten dat het belangrijk is hun
kind met epilepsie goed in de gaten te houden. Ook gespecialiseerde epilepsiecentra
willen nauwkeurig kunnen monitoren
wat er met hun bewoners of met patiënten die ter observatie zijn opgenomen. Johan Arends, neuroloog in het Academisch
Centrum voor Epileptologie Kempenhaeghe/Maastricht UMC in Heeze: „Epilepsieaanvallen kunnen gevaarlijk zijn. Daarom willen we geen risico’s nemen en mensen goed monitoren. Ook is het belangrijk
precies te weten wanneer iemand aanvallen heeft en hoe die verlopen. Daarop
stemmen we de behandeling af.”
Het lijkt eenvoudig: zet camera- of audiobewaking in. Maar zo werkt het niet, legt
Arends uit. „Epilepsie uit zich bij iedereen
weer net even anders. Sommige mensen
Epileptische aanvallen zijn
beangstigend en soms
levensgevaarlijk. Er is een
armband in ontwikkeling die
waarschuwt als iemand een
aanval heeft. „Stel dat je er
niet op tijd bij bent.”
hebben aanvallen die nauwelijks te zien
zijn. Slechts de helft van het aantal mensen maakt geluid tijdens een aanval. Voor
ons is het ondoenlijk om patiënten of bewoners zo te monitoren, want die camerabeelden moeten dan scherp in de gaten gehouden worden.”
De afgelopen tien à vijftien jaar zijn er allerlei ideeën uitgewerkt in samenwerking
met álle epilepsiecentra en specialisten bij
universitair medische centra. „We hebben
matjes uitgeprobeerd waaraan sensoren
waren gekoppeld, maar ook die misten
aanvallen of gaven veel valse alarmen. Uiteindelijk hebben we in een samenwerkingsverband met de Technische Universiteit in Eindhoven de Nightwatch ontwikkeld: een soort armband die armbewegingen én de hartslag signaleert. Tot op heden hebben we een 100 procent score bereikt. Het nieuwe systeem is inmiddels zover ontwikkeld dat we het nu in een testomgeving kunnen inzetten. Dat zal gebeuren in Kempenhaeghe, maar ook in de instellingen van SEIN (een kennis- en expertisecentrum voor mensen met epilepsie
en verwante aandoeningen) en het UMC
Utrecht. Elke armband moeten we instellen op aanvallen van de individuele patiënt, zodat we ze optimaal kunnen signaleren. Dat is voor een medische setting erg
prettig, want dan krijgen we een melding
als er ook echt iets aan de hand is. Het is
ons doel het waarschuwingssysteem geschikt te maken voor thuisgebruik. We verwachten dat we over een jaar zover zijn.”
Arends kent situaties waarbij kinderen
nog lang bij de ouders in bed of in elk geval in de ouderslaapkamer slapen, zodat
aanvallen direct worden gesignaleerd.
„Ouders en verzorgers staan vaak onder
grote psychische druk. Je zal maar eens
een aanval niet opmerken en er gebeurt
echt iets. Dat is natuurlijk vreselijk.”
Daar kunnen Daisy Hijkamp en haar man
over meepraten. „Je staat letterlijk doodsangsten uit. Stel dat je er een volgende
keer niet op tijd bij bent? Stel dat je net
een keer heel diep slaapt en dat je kind
dan overlijdt? Het is heel zwaar constant
met die druk te moeten leven. Omdat
mijn man nogal technisch onderlegd is,
heeft hij zelf iets in elkaar geknutseld. Dat
is zo’n matje met sensoren erin. Bij Max
werkt dat, omdat Max altijd heel veel beweegt als hij een grote aanval krijgt.”
De komst van de Nightwatch juicht ze toe.
„Je bent automatisch veel mobieler. De
laatste tijd krijgt Max vaker kleinere aanvallen. Ik hoop de armband daar straks
ook gevoelig voor is, zodat we hem altijd
in de gaten kunnen blijven houden.”
reageren?
[email protected]
KORTSLUITING
䢇
䢇
䢇
䢇
䢇
Epilepsie is een stoornis in
de hersenen waardoor er
kortsluiting ontstaat. Als dat
gebeurt, heet dat een aanval.
Aanvallen zijn er in allerlei
soorten: kleine aanvallen
waarbij mensen alleen een
beetje afwezig zijn (absences) of grote aanvallen waarbij iemand het bewustzijn
verliest en met gezicht en ledematen trekt.
Epilepsie begint meestal
vóór of aan het einde van de
tienerleeftijd, maar kan ook
op latere leeftijd nog ontstaan. Vaak is niet duidelijk
wat de aanleiding is.
Epilepsie kan ook worden
veroorzaakt door een herseninfarct, hersentumor of een
ongeval.
De meeste patiënten hebben aanvallen waarbij
slechts één hersenhelft is betrokken. Dit zijn de partiële
(gedeeltelijke) aanvallen: het
bewustzijn blijft. Er bestaan
ook aanvallen waarbij beide
hersenhelften zijn betrokken
en het bewustzijn weg is.
Hieronder vallen de absences maar ook de grote aanvallen.