Management van gedrag Hoofdstuk 10 Organisatiestructuur en -ontwerp Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 10.2 Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 10.3 De betekenis van organisatiestructuur Structuur • Is het patroon van relaties tussen posities in de organisatie en de leden van die organisatie • Maakt het managementproces mogelijk • Creëert een kader van orde en gezag waarmee de activiteiten van de organisatie kunnen worden gepland, georganiseerd, aangestuurd en gecontroleerd Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 10.4 Structuurdoelstellingen Zijn gericht op: • De rendabele en efficiënte prestaties van de organisatie en een optimaal gebruik van beschikbare middelen • Het monitoren van de activiteiten van de organisatie • Toerekenbaarheid voor de werktaken van groepen en individuele organisatieleden Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 10.5 Structuurdoelstellingen (vervolg) Zijn gericht op: • De coördinatie van verschillende organisatie-units en werkgebieden • Flexibiliteit om op toekomstige vereisten en ontwikkelingen te kunnen reageren en veranderende omgevingsinvloeden te kunnen opvangen • De sociale voldoening van de organisatieleden Knight Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 10.6 Organisatieniveaus Technische niveau – omvat • De specifieke operationele activiteiten • De uitvoering van de afzonderlijke taken • De prestaties van de technische functie Managementniveau – omvat • De coördinatie en integratie van de werktaken die op het technische niveau worden verricht Gemeenschappelijke niveau – omvat • De algemene doelstellingen en het werk van de organisatie als geheel Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 10.7 Figuur 10.1 De relatie tussen de verschillende organisatieniveaus Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 10.8 Figuur 10.3 Aandachtspunten voor het ontwerp van de organisatiestructuur Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 10.9 Werkverdeling op basis van doel of functie Figuur 10.4 Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 10.10 Werkverdeling op basis van product of dienst Figuur 10.5 Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 10.11 Werkverdeling op basis van locatie Figuur 10.6 Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 10.12 Groeperingen combineren De gekozen combinatie is afhankelijk van het volgende: • De noodzaak van coördinatie • Het waarnemen van duidelijke verschillen tussen werktaken • Rentabiliteit • Het proces van het beheren van de activiteiten • Het vermijden van conflicten • Het ontwerp van de werkorganisatie, waarvoor men rekening moet houden met de ingezette werknemers, hun belangen en motivatie Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 10.13 Organisatieprincipes • • • • • Doelstelling Specialisatie Coördinatie Gezag Verantwoordelijkheid • • • • • Definitie Correspondentie Span of control Balans Continuïteit Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 10.14 Formele organisatierelaties • Lijn – het gezag stroomt verticaal door de structuur • Functioneel – relaties tussen mensen in gespecialiseerde of adviserende functies • Staf – komen voort uit de aanstelling van persoonlijke assistenten van leidinggevenden • Lateraal – worden gevormd tussen mensen in verschillende afdelingen of secties, en dan met name tussen mensen op hetzelfde organisatieniveau Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 10.15 De omgekeerde organisatie In deze structuur staan de klanten bovenaan en bevindt de bedrijfsleiding zich onderop. Dit gaat gepaard met een decentralisatie van macht en het delegeren van taken aan zelfstandig functionerende werknemers, die zich ook in de top van de piramide bevinden. Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007