Management van gedrag Hoofdstuk 6 Arbeidstevredenheid en prestaties Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 6.2 Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 6.3 De betekenis en kenmerken van werktevredenheid • Een attitude of een interne toestand, geassocieerd met een gevoel van persoonlijk succes, hetzij in kwantitatieve, hetzij in kwalitatieve zin. • Recent wordt tevredenheid vooral geassocieerd met algemene benaderingen op functieontwerp, de organisatie van werktaken, de kwaliteit van de werkomstandigheden, stress en de balans tussen werk en vrije tijd. Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 6.4 Dimensies van werktevredenheid • Persoonlijke factoren • Sociale factoren • Culturele factoren • Organisatiefactoren • Omgevingsfactoren Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 6.5 Vijf aan tevredenheid gerelateerde contractuele gebieden • • • • • Het kenniscontract Het psychologische contract Het efficiëntie/beloning-contract Het ethische contract Het taakstructuurcontract Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 6.6 Variabelen die invloed hebben op werktevredenheid en -prestaties • Persoonlijke factoren – persoonlijkheid, opleiding, leeftijd, intelligentie, werkgerichtheid, etc. • Organisatiefactoren – aard en omvang van de organisatie, personeelsbeleid, relatie met werknemers, etc. • Omgevingsfactoren – economisch, sociale, technische en overheidsinvloeden. Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 6.7 Variabelen die invloed hebben op werktevredenheid en -prestaties (vervolg) • Culturele factoren – achterliggende attitudes, overtuigingen en waarden. • Sociale factoren – relatie met collega’s, groepsprocessen en -normen, mogelijkheden tot interactie, organisatie van informatie. Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 6.8 Door relaties en rolconflicten veroorzaakte stress Figuur 6.3 Bron: Arnold, J., Cooper, C.L. and Robertson, I.T., Work Psychology: Understanding Human Behaviour in the Workplace, derde editie, Financial Times Prentice Hall (1998) blz.434. Overgenomen met toestemming van Pearson Education Ltd. Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 6.9 Individueel functie(her)ontwerp De vroege benaderingen op functieontwerp waren gericht op de herstructurering van afzonderlijke werktaken en van toepassing op de volgende methoden: • Werkrotatie • Taakverbreding • Taakverdieping Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 6.10 Belangrijkste benaderingen op functieontwerp Figuur 6.6 Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 6.11 De cultuur van QWL • Quality of Working Life (QWL) als doel • QWL als proces • QWL als filosofie Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 6.12 Belangrijke aspecten van zelfsturende teams • Specifieke groepsdoelen, maar de leden beslissen hoe deze doelen het best kunnen worden behaald • Meer vrijheid voor groepsleden, onder andere op het gebied van de planning, uitvoering en beheer van de activiteiten • Collectieve vaardigheden en capaciteiten Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 6.13 Belangrijke aspecten van zelfsturende teams (vervolg) • Minder externe supervisie – de rol van de leidinggevende wordt meer een adviserende en ondersteunende • Feedback en evaluatie worden gerelateerd aan de prestaties van de groep als geheel Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 6.14 Flexibele werkregelingen Enkele voorbeelden van regelingen: • • • • Flexwerken Gespreide uren Arbeidstijdverkorting Minder dagen, langer werken per dag • Uitwisselen van diensten • Eigen werktijden indelen • Functiedeling • Thuiswerken • Telewerken • Sabbaticals Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007 Dia 6.15 Kwaliteitscirkels Een kwaliteitscirkel is een groep van organisatieleden die regelmatig bijeenkomen om problemen met kwaliteit, productiviteit of andere aspecten van de dagelijkse werkzaamheden te benoemen, te analyseren en op te lossen. Mullins: Management van gedrag – Individu, team en organisatie © Pearson Education Benelux 2007