VVOS hoofdstuk IV

Samenwerken en Woonzorgcentra:
Titel VIII hoofdstuk 4 Deus ex machina of goddelijk
monster?
VVOS -13 december 2013
Cies GYSEN
Advocaat-vennoot GD&A
1
I. ALGEMEEN
Financiële uitdagingen lokale besturen

Stijgende uitgaven en bijkomende taken
◦ Pensioenuitgaven
 Lokale besturen moeten pensioenuitgaven zelf financieren
◦ Brandweerhervorming
 Prijskaartje cfr. Politiehervorming?
◦ Vergrijzing
 Woonzorgcentra
 Dienstverlening aan huis
◦ Stijging geboortecijfer
 Bijkomende capaciteit kinderopvang en basisonderwijs
◦ Saneringsverplichting oppervlaktewater
 Tegen 2027 nog jaarlijks 800 miljoen investeren t.o.v. 300
miljoen saneringsbijdrage en 100 miljoen Vlaamse subsidies
3
Financiële uitdagingen lokale besturen

Dalende inkomsten
◦ Economische crisis
 Daling inkomsten uit personenbelasting
 Bouw valt stil: opcentiemen OV volgen niet
 50% leefloon ten laste van lokale besturen: turbo-effect minder fiscale
inkomsten én meer uitgaven
◦ Federale dotatie politiezones volgt ritme kosten niet
 Extra uitgaven Salduswet,…
◦ Verlies dividenden
 Gemeentelijke Holding 50 miljoen / jaar,…
◦ Rechtspersonen belasten blijft onmogelijk
 Geen aanvullende gemeentebelasting op Venn.B. of RPB, enkel op PB

Strikt financieel kader
◦ Financiële normen BBC
4
“Structurele beperkingen”




Rechtspositieregeling
◦ Meerkost statuut
◦ Gebrek aan flexibiliteit
Infrastructuur
◦ Gebrek aan onderhoud
◦ Verouderd
◦ Nieuwe normen
◦ Gediversifieerde verwachtingen
Publiek beslissingsproces
…
5
Wijziging van het speelveld

Kerntakendebat

Interne reorganisatie (bv. Gemeente / OCMW)

Optimaliseren gebruik en financiering publieke activa;

Heroriëntatie taak- en risicoverdeling tussen publieke en private
sector. Betrokkenheid publieke en private partner wijzigt. Van
uitbesteding naar samenwerking/sturen op output:
◦ Snellere realisatie;
◦ Mogelijk lagere kostprijs;
◦ Creatievere multifunctionele projectaanpak;
◦ Hogere commerciële en maatschappelijke meerwaarde;
◦ Billijke verdeling voordelen/risico’s;
◦ Schaalvergroting;
◦ Levenscyclusbenadering;
6

Financieel (bv. Antwoord Van Deurzen 5
december 2013)

Verouderde bestaande structuren;

Nood aan expertise op niveau exploitatie;

Personeelsproblematiek;

Nood aan schaalvergroting

Nood aan diversificatie



PPS




Boortmeerbeek
Oud Turnhout
Zoersel
DBFM (Vipa)
OCMW Verenigingen
 Zorgbedrijf
 Audio
 Wingene
 Zedelgem
 Ter Kempen
 Wuustwezel
Intergemeentelijk samenwerken
 Bocholt/Peer/Meeuwen
II. PARTICIPATIEF SAMENWERKEN
◦ Eigen –soepelere- beslissingsprocessus los van de
publiekrechtelijke verplichtingen;
◦ Niet alles moet op voorhand genegocieerd worden;
◦ Maatschappelijke herkenbaarheid (rechtsvorm en
werking);
◦ Fiscale voordelen;
◦ Vennootschapsdynamiek.
◦ Aantasting democratische primauteit;
◦ Publiek besluitvormingstraject afgestemd op
privaatrechtelijke vormgeving?
◦ Zware structuur;
◦ Legislatuurgebondenheid;
◦ Soms inadequaat wetgevend kader (inbesteding,
subsidies …);
◦ Botsing van culturen;

Rechtspraak
◦ Raad van State
 De arresten Janssens van 2 mei 1994 en 17 oktober 1994
 Schorsingsarrest OCMW Wingene van 31 juli 1998
◦ Arrest Hof van Cassatie 14 oktober 2002.

Rechtsleer

Toezichthoudende overheid

Casuïstieke doorbraken september 2010

Wijziging OCMW-decreet 29 juni 2012
◦ Van Tichelt, Baeten …
◦ D’Hooghe, Vandendriessche, Lewalle
◦ Wingene
◦ Zedelgem
Krachtlijnen hervorming OCMW verenigingen:




Meer ruimte voor verzelfstandiging
Ook voor bestaande OCMW-diensten
Keuzevrijheid en mogelijkheden lokaal
maatwerk
Democratische controle en bewaakte
openbare dienstverlening
III. TITEL VIII HOOFDSTUK 4
Kenmerken

Specifiek kader bij decreet gecreëerd voor bestaande WZC’s

Leden

Bewaakte VZW:
◦
VZW-wetgeving en/versus OCMW decreet
◦
Beslissingsprocessus
◦
Openbaarheid bestuursdocumenten / formele motivering
◦
Geen BBC / toezicht (indirect)
◦
Garanties uitbating:

Continuïteit dienstverlening

Democratische controle

Ideologisch profiel

Opnamebeleid / prijszetting

Buitengerechtelijke ontbinding
15
Oprichtingsdossier

Grondige motiveringsnota

Duidelijk bestuursplan
◦
Opdracht
◦
Organisatie
◦
Rechten en plichten
◦
Waarborgen
Financieel plan

◦
Bedrijfsopdrachten
◦
Financiële middelen/structuur
◦
Controle
Statuten

◦
Deelgenoten / stemmenaantal
◦
Inbreng / verbintenissen en bijdragen
◦
Communicatie OCMW
◦
Bestemming vermogen (…)
16
•
Marktverkenning
•
•
Overheidsopdracht?
Samenwerkingsovereenkomst
•
Basisafspraken en uitgangspunten
•
Principe beslissing OCMW en partners
•
Stukken oprichtingsdossier
•
Motiveringsnota
•
Financieel plan
•
Bestuursplan
•
Statuten
•
Overleg ABB
•
Sociaal Overleg
•
Oprichtingsbeslissing OCMW
• Gemeenteraad
• Goedkeuring Vlaamse Regering
• Implementatie
•
Publicatie
•
Neerlegging
•
Algemene vergadering
•
(…)
Mogelijke voordelen titel VIII hoofdstuk IV
Soepeler privaatrechtelijk kader en mogelijkheden

bedrijfsmatige aanpak:
◦
Beslissingsprocessus
◦
Openbaarheid bestuursdocumenten / formele motivering
◦
Geen BBC / toezicht

Rechtspositieregeling

Schaalvoordelen

Importeren bijkomende know-know

Financiële inbreng
19
IV. CAPITA SELECTA

Participatie is niet noodzakelijk overheidsopdracht

Principes beginselen behoorlijk bestuur:

◦
Gelijkheid
◦
Transparantie
◦
Proportionaliteit
Unieke posities?
◦
Geografische verwevenheid
◦
Grondposities
◦
Vergunningen/ erkenningen / programmatie
◦
Eerdere/bestaande overeenkomsten

Art 44 § 2, 2° BTW-wetboek

Circulaire 36/2012 dd. 27 november 2012

BTW-eenheid

Soms mogelijkheden BTW-optimalisatie!
• Art. 246 OCMW-decreet
•
Terbeschikkingstelling statutairen
•
Overdracht contractuelen met behoud van bezoldiging en
geldelijke anciënniteit
• CAO 32 Bis (behoud van rechten bij overdracht
onderneming)
• Richtlijn 2001/23/EG
• Vipa
• GESCO
• Sociale Maribel
• Responsabiliseringsbijdrage
V. Steen des aanstoots?
•
RIZIV-financieringsnormen:
•
•
MB 6 november 2003
“Eigen” loontrekkend of statutair personeel
•
Strikte interpretatie
•
Antwoord Minister Bourgeois dd. 24 oktober 2013
•
Logisch?
•
Oplossingen?
VRAGENRONDE
28
Kantoor te Mechelen
Kantoor te Westerlo
Antwerpsesteenweg 16-18
B-2800 MECHELEN
+32 15 404940
+32 15 276276
[email protected]
www.gdena-advocaten.be
4WINGS - Nijverheidsstraat 13
B-2260 WESTERLO
+32 14 57 46 52
+32 15 276276
[email protected]
www.gdena-advocaten.be
© Steven Michiels
29