Waarom deze vorming

Voor elk talent
een passend leertraject
Gesubsidieerd nascholingsproject 2010-2011
Organisatie: Gentse CLB’s en ARTEVELDEHOGESCHOOL
Waarom deze vorming?
Maatschappelijk kader
Het aantal jongeren dat het Vlaams
leerplichtonderwijs verlaat zonder diploma
of getuigschrift, stijgt de jongste jaren
systematisch.
In 1999 ging dat over 14.5 %, in 2006 al
over 17.6 %. Bij meisjes valt één op 10
leerlingen uit, bij jongens bijna één op 5.
(Zie onderzoek van het Steunpunt Studieen Schoolloopbanen in opdracht van de
Vlaamse regering.)
Gender, thuistaal, cultureel kapitaal,
functiebeperking… spelen een belangrijke
rol bij studiekeuzeprocessen en succesen/of faalervaringen tijdens een
schoolloopbaan. OLB (onderwijsloopbaan)
is daarom niet vrij van onbewuste
mechanismen van uitsluiting.
Naast een inclusieve benadering van OLB
is aandacht voor OLB bij specifieke
risicojongeren onontbeerlijk. Op die
manier kunnen we via OLB ook werken
aan gelijke onderwijskansen.
Wanneer beslis je om de lat voor een
leerling niet hoger te leggen dan het
niveau vierde leerjaar? Wanneer bereid je
een leerling voor op een 1B? Wat zijn de
voorwaarden en implicaties? Wat is de
visie op overzitten? Hoe kijkt men aan
tegen curriculumdifferentiatie en wat zijn
de gevolgen die deze beslissingen met zich
meebrengen? Wanneer besluit je om de
leerling door te verwijzen naar het
buitengewoon onderwijs?
De uitbouw van zorg maakt dat we binnen
een basisschool, waar iedereen in principe
dezelfde leerstof krijgt, meer en meer gaan
naar leerstof op maat.
Sticordi-maatregelen geven de school
enerzijds de vrijheid om elke leerling via
differentiatie zo goed mogelijk voor te
bereiden op het secundair onderwijs.
Anderzijds scheppen zij ook het probleem
dat sommige maatregelen duidelijke
gevolgen hebben op gebied van het
behalen van het getuigschrift
basisonderwijs. De nood aan een
duidelijke visie en een hanteerbaar
draaiboek dringt zich op. Immers,
wanneer grijp je in in de toekomst van de
leerlingen?
Daarom wordt aan de scholen binnen deze
nascholingssessies de kans gegeven om
een visie en werkplan/draaiboek op maat
te ontwerpen, vertrekkende vanuit hun
eigen reeds bestaande initiatieven.
Ontwikkelingskader
Onderwijsloopbaan is meer dan de
overgang van basis naar secundair alleen.
Met de evolutie van de zorg wordt er reeds
in het basisonderwijs meer en meer een
belangrijke aanzet gegeven inzake de
onderwijsloopbaan van de leerling.
In deze nascholing willen wij:
 Een beeld vormen van de
beginsituatie op vlak van
onderwijsloopbaanbegeleiding op
de eigen school
 Een schooleigen visie ontwikkelen
 Een leerlijn uitbouwen inzake het
keuzeproces van jongeren
 Kennismaken met het
onderwijsaanbod in Vlaanderen
 Kennismaken met en gebruik
maken van materialen en
initiatieven rond OLB
Brochure basisscholen
“
Doelgroep.
Samen Sterk
Deze nascholing richt zich tot elke school
basis- en secundair onderwijs in
Vlaanderen die een leerlijn OLB wil
ontwikkelen, ongeacht net of regio waar de
school toe behoort. Ze is bedoeld voor
scholen die het belangrijk vinden om een
gefundeerde visie en een degelijk
draaiboek te ontwerpen, om de
afwijkingen van het reguliere schooltraject
in de basisscholen te exploreren,
funderen, bij te sturen en te evalueren.
We leren het meeste van mensen die in
dezelfde situatie zitten. Pas als
deelnemers bereid zijn hun ideeën en
werk met elkaar te delen, kunnen de
deelnemende scholen het gevoel krijgen er
niet alleen voor te staan.
We maken wel de afspraak dat alle
gedeelde kennis binnen de groep van
nascholers blijft.
Schoolbrede aanpak.
Vanuit de ervaring dat één enkele
afgevaardigde vanuit een school vaak veel
energie en moeite steekt in overdracht van
het geleerde, maar moeilijk op zichzelf een
visie kan uittekenen, vragen wij per school
3 tot 6 deelnemers aan het project. Dit
leidinggevend leerteam bestaat uit de
directeur, zorgcoördinator,
(een) leerkracht(en) uit de derde graad en
een CLB-medewerker. Het team krijgt de
kans om samen te reflecteren en kan
dankzij de verschillende disciplines het
beleid en de nodige ondersteuning op een
school uitbouwen en realiseren.
Zij hebben de opdracht het OLB- beleid
verder vorm te geven en te verankeren en
regelmatig te evalueren in de eigen school
zodat de continuïteit zo goed mogelijk
gewaarborgd blijft.
Afhankelijk van de aard van de
nascholingssessies zullen minder of meer
teamleden uitgenodigd worden.
Overzicht van de
verschillende sessies
1. Intakesessie:
Kijken naar de
onderwijsloopbaanbegeleiding
op de eigen school
Waar?
Wanneer?
Op eigen school
September 2010
We maken kennis met elkaar en met het
opzet, de opbouw en de doelen van deze
nascholing.
Uitgangspunt is dat de meeste scholen al
acties rond de keuzebegeleiding
ondernemen.
De projectmedewerker overloopt de
verschillende sessie-inhouden en zet de
doelstellingen in de verf.
De haalbaarheid van de doelstellingen
wordt samen met de leden van het
kernteam nagegaan. Er wordt een
engagement van de school gevraagd om
een ‘good-practice’ uit te werken om van
daaruit de schoolvisie op
onderwijsloopbaanbegeleiding te
ontwikkelen.
We brengen de beginsituatie van de school
in kaart: welke visie, leerlijn(en) en
activiteiten rond OLB bestaan er reeds op
de school? Tevens wordt ook de
engagementsverklaring op papier gezet.
Brochure basisscholen
“
2. Verkenningssessie:
Inzicht krijgen in geïntegreerde
onderwijsloopbaanbegeleiding.
Kennismaken met handige tools.
Waar?
Wanneer?
Arteveldehogeschool Gent
campus Sint-Amandsberg
dinsdag 12 oktober 2010
Zonder eerst een theoretische achtergrond
als basis kunnen we niet aan de slag. Hier
wordt in sessie 2 een antwoord op
gegeven.
Tijdens de voormiddagsessie koppelen we
praktijkervaringen aan enkele
wetenschappelijke inzichten rond
onderwijsloopbaanbegeleiding.
Enkele belangrijke sleutelbegrippen en
theoretische denkkaders worden
toegelicht.
Elke school krijgt de kans om onder
begeleiding een “good practice” OLB uit te
werken. Een nascholer coacht jullie
daarbij individueel. Zij zal jullie helpen om
van daaruit tot een visie en krachtlijnen te
komen.
Opdracht: Elke school werkt een actie uit
die het OLB project van de school
ondersteunt. De bedoeling is dan om met
deze actie vak- en klas overschrijdend te
gaan werken, rekening houdend met zowel
cognitieve, emotionele als lichamelijke
aspecten. Bij deze actie worden ook
externe actoren betrokken. Na de
evaluatie wordt ook de duurzaamheid van
de “good practice” bekeken.
In de namiddag kan je workshops volgen
aangepast aan het thema waar jij je wil in
verdiepen:
- Ondersteunende materialen voor
OLB
- Het gebruik van een portfolio of
keuzedossier
- Onderwijsaanbod en regelgeving
- Leerzorg en gemotiveerd verslag
- Ondersteunende werkvormen voor
OLB
- ...
We leren waarom het zo belangrijk is als
basisschool om te investeren in OLB als
continuïteit doorheen de jaren en maken
kennis met mogelijke partners tijdens dit
proces.
We leren ook dat OLB meer is dan het
enkel toepassen van een aantal
technieken. Het is een denkkader om naar
jongeren te kijken en hun talenten te
ontdekken. Hierdoor geeft elke leerlijn je
de kans om voor elke leerling het gepaste
traject uit te stippelen….
4. Leren van de buren:
Thematische uitwisseling
Waar?
Wanneer?
3. Aan de slag:
Uitwerken van "good practice" voor de
eigen school
Waar?
Wanneer?
Begeleid gesprek met het
team op school
november - december 2010
Arteveldehogeschool Gent
campus Sint-Amandsberg
één dagdeel op di 8
februari of do 10 februari
2011,
afhankelijk van het gekozen
thema.
Tijdens deze sessies worden de scholen
die rond eenzelfde thema werken,
samengebracht om hun actieplan,
ervaringen en vragen mbt de “good
practice” uit te werken.
Brochure basisscholen
“
Elke school presenteert zijn “good
practice” aan de anderen en benadert zijn
project op een zelfkritische wijze.
synthese brengt van de overtuigingen
gegroeid uit de “good practice” van
voorbereiding tot evaluatie. De visie is ook
historisch gegroeid.
Een leerlijn is de weg die gevolg wordt om
tot goed 'leren kiezen' te komen.
Een leerlijn uittekenen is relatief nieuw en
hier moet tijd genomen worden om
doordacht te werk te gaan.
Binnen de school wordt een werkgroep
opgericht die zich hiermee bezig houdt
zodat de continuïteit van
onderwijsloopbaanbegeleiding
gewaarborgd wordt.
Praktische info:
Start van de bijscholing via
intakegesprekken vanaf half september
2010
5. Leren van de buren:
Uitwisseling binnen onderwijsniveau
Waar?
Wanneer?
Arteveldehogeschool Gent
campus Sint-Amandsberg
één dagdeel op di 22
of do 24 maart 2011
Tijdens deze sessies worden de scholen
binnen hetzelfde onderwijsniveau,
samengebracht om hun “good practice” en
de evaluatie ervan, uit te wisselen.
De scholen krijgen de kans om hun
ervaringen binnen het schoolteam naar
voor te brengen en te toetsen aan
anderen. Hier kan men als school ook
contacten leggen met andere scholen om
zo, ook buiten de navorming om, een
constructieve communicatie en
samenwerking te ontwikkelen.
Handvaten voor een leerlijn
‘leren kiezen’
Wanneer?
Inschrijven kan enkel via
www.ond.vlaanderen.be/nascholing.
Wij krijgen van het departement dan jouw
inschrijving door. Tim Vanden Hende zal
je zo spoedig mogelijk contacteren met de
vraag om een formulier met
inschrijvingsgegevens in te vullen en terug
te sturen.
Inschrijvingsgeld:
De deelname aan dit project is gratis.
Locatie sessies:
Op school zelf en een aantal sessies gaan
door op Arteveldehogeschool campus SintAmandsberg.
6. Nazorg:
Waar?
Inschrijven:
Contactpersonen:
Begeleid gesprek met het
team op school
Mei 2011
Enerzijds krijgt het leerteam na de
presentatie en het coachingsgesprek
impulsen om de krachtlijnen met het
schoolteam tot een visietekst om te
buigen. Anderzijds wordt een inspirerende
aanzet gegeven tot het uittekenen van een
leerlijn. Een leerlijn verschilt van een
visietekst in die zin dat een visietekst een
Els Deloddere, Projectleider
[email protected]
09 266 16 60
Lies De Hauwere, projectmedewerker
[email protected]
09 269 89 00
Tim Vanden Hende,
secretariaatsmedewerker
[email protected]
09 269 98 23
Brochure basisscholen