Het artikel zelfmanagement in de zorg Josie Berkx

Zelfmanagement in de zorg
nieuwe technologische ontwikkelingen het voor
de consument mogelijk om eerst zichzelf te
kunnen onderzoeken en daarna deze data door
te kunnen spelen naar de systeemwereld. Er
ontstaan een soort wisselwerking waarbij beide
partijen een positieve bijdrage aan elkaar
kunnen leveren.
Het aanbod in de zorg is de laatste jaren naar
een heel ander niveau gestegen. Sinds dat de
overheid de regie over de zorg steeds meer
uit handen heeft gegeven, hebben er veel
veranderingen plaatsgevonden. De mensen
in de samenleving kunnen steeds meer
richting geven aan hoe zij de zorg willen
indelen, uitvoeren en organiseren. Dit wordt
namelijk mogelijk gemaakt door middel van
zelfmanagement in de zorg.
Niet alleen consumenten merken op dat zij meer
invloed kunnen geven op de regie van de zorg.
Ook bedrijven krijgen hier steeds meer interesse
in. Grote bedrijven zoals Philips, KPN en Apple
zijn zich steeds meer in de zorgsector gaan
verdiepen. Philips biedt, door middel van
‘Philips
healthcare’,
zorg
aan
op
consumentenniveau
maar
biedt
ook
zorgproducten aan de grotere organisaties in de
maatschappij aan, zoals ziekenhuizen en
academische centra om zo het aanbod van de
zorg te kunnen verbeteren (Philips, 2015). Maar
ook kleinere bedrijven zien een mooie kans
hierin.
De verschillende gemeentes en organisaties in
Nederland hebben meer invloed gekregen over
hoe de organisatie in de zorgsector eruit hoort te
zien. Dit is ook mogelijk gemaakt door het
invoeren van het WMO en verschillende
bedrijven die zorg aan zijn gaan bieden op
consumentenniveau. (Rijksoverheid, 2015).
Deze veranderingen zijn wel belangrijk voor de
zorgmarkt want doordat deze markt steeds
meer
is
gaan
veranderen
naar
een
behoeftemaatschappij, moet er wel geluisterd
worden naar de behoeftes en waarden van de
consument. (Indora, 2015)
Zo komen er steeds meer producten de markt op
die het voor consumenten gemakkelijker maken
om de eigen zorg in hand te houden. Deze
producten zijn allemaal gericht op het
zelfmanagement, niet alleen bij hulpbehoevende
mensen in de samenleving. Ook zijn veel van
deze producten gericht op primaire en
secundaire preventie.
De zorg is opgedeeld in verschillende werelden.
Twee van deze werelden zijn de systeemwereld
en de consumentenwereld. De laatste jaren is
het steeds belangrijker geworden om deze
werelden dichter bij elkaar te brengen.
(Houtenbos, 2015) In de systeemwereld wordt
de zorg georganiseerd en gedirigeerd. In de
consumentenwereld wordt de zorg uitgevoerd.
In de verschillende systemen wordt er data
verzameld en uitgereikt aan verschillende
betrokken partijen. Alleen kost het heel veel tijd
en moet er heel veel rekening gehouden worden
met grotere partijen, zoals de overheid, de wet
en regelgeving. Het duurt langer voordat de
behoeftes van de consument worden vervuld.
Door het voor beide werelden makkelijker te
maken is er een nieuwe term binnen de sector
ingelast: zelfmanagement.
Scanadu
Scanadu is een voorbeeld van een product
gericht op zelfmanagement in de zorg. (Scanadu,
2015). Scanadu is in een korte zin: ‘een dokter in
jouw broekzak’. Met het gebruik van een
smartphone of bluetooth maakt Scanadu het
mogelijk om de bloeddruk, lichaamstemperatuur
en emotioneel stress level van de desbetreffende
persoon te meten. Scanadu meet alle gegevens
door het product tegen het voorhoofd aan te
houden. Niet alleen scant Scanadu het lichaam,
het verzamelt ook alle data in de bijbehorende
app.
Dit product is een voorbeeld van de
verschillende technologische ontwikkelingen die
mogelijk zijn in de zorg. Door middel van de
Scanadu kan iemand zelf zijn lichaam
controleren en scannen op gebreken. Doordat de
zorg preventief wordt behandeld is er minder
snel hulp nodig van een onder andere een arts.
Wat is zelfmanagement?
Zelfmanagement in de zorg brengt balans tussen
deze twee werelden. Het geeft aan
dat de
consumenten zelf thuis die specifieke zorg die zij
nodig hebben kunnen beheren. Daarbij maken
1
Sproutling
De producten die op de markt worden gebracht
om zelf de zorg beter in hand te houden zijn niet
alleen gericht op de zorg van de patiënt zelf. Er
komen ook steeds meer technologische
ontwikkelingen waarbij er ook de zorg van
andere kan beheerd worden.
Voor en nadelen van zelfmanagement in de
zorg.
Maar wat zijn de voor- en nadelen aan
zelfmanagement in de zorg?
Voordelen
Niet alleen voelen de consumenten zich
aangesproken door de vele initiatieven van
bedrijven op het gebied van zelfmanagement in
de zorg.
Zelfs zorgverzekeraars worden
geïnspireerd. Zorgverzekeraars willen het
gebruik van zelfmanagement gaan stimuleren en
op een grotere schaal gaan laten toepassen in
Nederland. Volgens zorgverzekeraars zorgen
producten, die zelfmanagement mogelijk maken,
ervoor dat de zorg binnen de maatschappij niet
vast gaat lopen. De consumenten kunnen de
eigen zorg behoeftes zelf vervullen zonder dat ze
te maken krijgen met de grote drukte in de
professionele markt. De innovatieve vorm van
eigen zorgverlening zorgt ervoor dat de zorg
wordt geheven naar een hoger niveau met een
betere en efficiëntere kwaliteit. (TNO, 2010)
Zo is er nieuw concept bedacht genaamd
Sproutling. Sproutling zorgt ervoor dat alle
gegevens van het slaapritme en omstandigheden
tijdens de slaap van een baby gemeten wordt.
Sproutling werkt door middel van een draagbare
band en een smartphone app waarbij de baby
niet alleen gemonitord kan worden maar ook
kunnen de gebeurtenissen in kaart gebracht
worden. Wanneer er een verandering plaats
vindt in het slaapritme van de baby kan er
gekeken worden naar de data in de app wat hier
de oorzaak van zou kunnen zijn. Door dit soort
concepten wordt het steeds makkelijker om de
zorg in eigen handen te houden. (Sproutling,
2015)
Ook zijn er grootschalige onderzoeken geweest
naar de voordelen van zelfmanagement in de
zorg. Het gebruik van eigen zorgverlening zorgt
voor een bijdrage aan de doelmatigheid van de
zorg. De consument in de zorg kan de problemen
direct ondernemen en onderzoeken zonder eerst
andere stappen te moeten ondernemen. Dit zal
er ook voor zorgen dat wanneer de
hulpbehoevende professionele zorg nodig heeft
dit op een snellere en efficiëntere wijze kan
worden uitgevoerd. (Nederland, 2011)
OBLI
De producten die het zelfmanagement in de zorg
mogelijk maken hoeven niet heel gecompliceerd
te zijn. Zo komen er ook laagdrempelige
technieken in de zorgmarkt waarbij het vooral
gericht is op eenvoud en gemak.
De OBLI is hier een goed voorbeeld van. De OBLI
is gecreëerd om te ondersteunen en te
stimuleren in het drinkgedrag van de gebruiker.
De OBLI geeft door middel van kleur een sein
wanneer er niet voldoende gedronken wordt.
De OBLI houdt een database bij van alle
gegevens over het drinkgedrag. Dit concept is
richt zich ook op de preventieve kant van de
zorg. (Factory, 2015)
In Nederland blijft welvaart en de economie een
moeilijke kwestie. Er wordt al jaren bezuinigd in
de zorg en zou deze verandering van
zelfmanagement een voordeel kunnen zijn in de
toekomst? In een rapport geschreven door A.
Notenboom
wordt
besproken
dat
zelfmanagement in de zorg wel daadwerkelijk
een positieve bijdrage levert aan de zorg. Door
dat de consumenten de zorg zelf kunnen
beheren wordt er minder beroep gedaan op
professionele zorg waardoor er kosten bespaard
worden in het personeel en arbeidsuren.
(Notenboom, 2012) (Brink, Timmermans,
Havers, & Veenendaal, 2013)
Verschuiving in de zorg
Door dit soort producten vindt er een
verschuiving plaats binnen de zorgsector. Het
maakt het mogelijk voor de consumenten in de
samenleving om een overzicht te behouden van
gegevens, ontwikkelingen en veranderingen.
De mensen in de samenleving veranderen van
een passieve- naar een actieve houding, van
geïsoleerd naar verbonden en van onbewust
naar geïnformeerd. (Prahalad, 2004).
2
Nadelen.
hulpbehoevende zelf kunnen onderzoeken waar
het probleem ligt zal de vraag naar professionele
zorg verminderen. In het huidig zorgsysteem
worden er namelijk nog steeds uren weggegooid
aan patiënten waar na onderzoek uit blijkt dat er
niets aan de hand is. Deze uren zullen dan in de
toekomst worden bespaard.
Natuurlijk zitten er ook nadelen aan de
verandering van zelfmanagement in de zorg.
Namelijk niet iedereen kan deze producten
veroorloven. De producten die gemaakt zullen
worden door verschillende bedrijven zullen niet
allemaal vergoed worden door de overheid. Dus
de zelfmanagement in de zorg zal niet voor
iedereen toegankelijk zijn.
Ook zal er door middel van deze ontwikkelingen
een samenwerking ontstaan tussen de
professionele kant van de zorg en de informele
zorg. De hulpbehoevende en de artsen kunnen
op een efficiëntere manier met elkaar
communiceren en samenwerken. Er ontstaat een
balans in de twee werelden waarbij er van
allebei de partijen inzet nodig is om het tot een
positieve ervaring te brengen.
Naarmate
de
positieve
bijdrage
van
zelfmanagement in de zorg bekend wordt zal er
een enorme stijging aan aanbod van producten
op de markt komen. Door het groeiende aanbod
zal de consument het overzicht verliezen. Veel
producten zullen ontwikkeld worden maar niet
worden verkocht. Dit zal dan ook voor grote
problemen
zorgen
binnen
de
ondernemersmarkt. (Giddens)
Samenvatting
De zorg heeft de laatste jaren veel veranderingen
doorgemaakt. De overheid heeft steeds meer uit
handen gegeven waardoor andere partijen
binnen de zorg meer grip hebben gekregen op de
uitvoering en organisatie van de zorg.
Door de zelfmanagement kan er ook een grotere
vraag naar professionele vraag ontstaan. Niet
alle apparaten die op de markt zullen
verschijnen, zullen geheel accuraat zijn.
Wanneer er een kleine afwijking in het lichaam
wordt aangegeven door het product zal er bij de
gebruiker een gevoel van paniek ontstaan
waardoor het sneller naar professionele hulp zal
neigen. Dit scenario van de zelfmanagement kan
daardoor ook een negatieve uiting krijgen
Door deze veranderingen hebben ook de
consumenten in de maatschappij meer invloed
gekregen over hoe zij de zorg willen uitvoeren.
Door dat de consumenten steeds meer invloed
willen uitoefenen op eigen zorgverlening zijn
bedrijven hierop in gaan spelen. Door middel
van het op de markt brengen van nieuwe
interessante concepten is het mogelijk gemaakt
voor de gebruikers om zelf te kwalen en
gebreken te kunnen onderzoeken van het eigen
lichaam of anderen.
Privacy zal ook een nadeel kunnen zijn in deze
nieuwe ontwikkeling binnen de zorg. Veel
producten zullen ervoor zorgen dat alle
gegevens voor iedereen wel toegankelijk kunnen
zijn. Ook zullen veel mensen het een probleem
vinden als ze continu gemonitord worden en
voelen zich niet op hun gemak bij het idee dat er
continu naar hen wordt gekeken. (Starre, 2015)
Doordat de zorg steeds meer in de handen van
de gebruiker komt te liggen vindt er een
verschuiving plaats in de zorgmarkt. Hier zitten
natuurlijk voor en nadelen aan. In het artikel
staat beschreven dat de voordelen vooral
economisch gericht zijn. En de nadelen vooral
veroorzaakt worden door emotionele waarden.
Conclusie: toekomst zelfmanagement
De zelfmanagement in de zorg is nog vol op in
ontwikkeling. In de huidige zorgmarkt is de
introductie al gemaakt maar mensen zijn nog
afwachtend naar wat het zal gaan doen.
Als de zorg daadwerkelijk zal gaan veranderen,
en de invloed van de hulpbehoevende zelf steeds
groter wordt dan zal er in de toekomst zeker een
verandering plaatsvinden.
In de toekomst zal de verandering naar eigen
zorgverlening een grote impact maken in de
zorgmarkt. Het zal verschillende werelden
dichter bij elkaar brengen en zorgen voor een
positieve en efficiënte balans binnen alle
betrokken partijen.
De zorgvraag zal aanzienlijk verminderen in de
toekomst.
Doordat
de
consument
en
3
Bibliografie
Brink, R. v., Timmermans, H., Havers, J., & Veenendaal, H. v. (2013). Ruimte voor regie: pioniers over
zefmanagement in de zorg.
Factory, F. I. (2015, 6 9). OBLI. Opgeroepen op 6 9, 2015, van OBLI: www.obli.info
Giddens, A. (sd). De schaduwzijde van de consumptiemaatschappij.
Houtenbos, R. (Regisseur). (2015). 'De bomen en het bos' - Vilans [Film].
Indora. (2015). Waarom klantinzichten (consumer insights) belangrijk zijn. Opgeroepen op 21 5, 2015, van
Indora: http://www.indora.nl/klantinzicht-consumer-insight-inzicht-in-klantbehoeften/
Nederland, Z. (2011, 4 22). E-health en zelfmanagement. Opgeroepen op 5 13, 2015, van
http://www.zelfmanagement.com/downloads/543/visiedocument-ehealth-zn.pdf
Notenboom, A. B. (2012). E-health en zelfmanagement. APE.
Philips. (2015). Philips healthcare. Opgeroepen op 05 21, 2015, van Philips Healthcare:
http://www.healthcare.philips.com/nl_nl/
Prahalad, C. (2004). The future of competition. Harvard Business School Publishing.
Rijksoverheid. (2015). Wet maatschappelijke ondersteuning 2015. Opgeroepen op 05 21, 2015, van
Rijksoverheid.nl: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/zorg-en-ondersteuningthuis/wmo-2015
Scanadu. (2015, 6 8). Scanadu . Opgeroepen op 6 8, 2015, van Scanadu: www.scanadu.com
Sproutling. (2015, 6 9). Sproutling . Opgeroepen op 6 9, 2015, van Sproutling: www.sproutling.com
Starre, M. v. (2015, 4 9). Zorg en de privacy-paradox. Opgeroepen op 9 6, 2015, van Skipr:
http://www.skipr.nl/blogs/id2229-zorg-en-de-privacy-paradox.html
TNO. (2010). Zelfmanagement als Arbeidsbesparende in de zorg.
4