Breek de stilte Muziek heeft iets met geluid te maken, je kunt het horen. Geluid alleen is niet genoeg, maar is het nodig? Maar wat is geluid en wanneer is geluid schadelijk? Hoekenwerk 20 min. per hoek In groepjes van 3 of 4 leerlingen doorlopen jullie alle opdrachten zelfstandig. Per hoek vinden jullie een instructiefiche over de opdrachten die je daar zal maken. Hoek 1: Wat is geluid? Opdracht 1: Experiment Leg een beetje paneermeel op zilverpapier dat over een potje is gespannen. Klap in je handen dichtbij het potje. - Wat gebeurt er? - Hoe komt dit? - Conclusie: Geluid is … Opdracht 2: Zelf al opgemerkt? 1) Zet een kruisje als jij dit al gezien of gevoeld hebt. Ja Neen Wanneer het dondert, trillen de ramen. Wanneer ik mijn muziek heel luid zet dan trillen de boxen of andere voorwerpen in de buurt van de boxen. Wanneer ik muziek heel luid zet, doen mijn oren pijn. GELUID 1 2) Lees de info. Er is 1 woord dat werd weggelaten. Welk? Geluid bestaat uit _______________ die zich voortbewegen door de lucht. Deze ______________bereiken ook onze oren met daarin het trommelvlies. Het trommelvlies kan je vergelijken met een trommel. Het is opgespannen en vangt de ________________ op, waarna ze worden doorgegeven aan jouw hersenen. Wanneer de ______________ te sterk zijn en het geluid dus te hard dan kan dit pijn doen en je oor beschadigen. 3) Surf naar www.oorcheck.nl. Zoek op tot wat jouw oren in staat zijn. Som 4 zaken op. Met je oren kan je: - ____________________________________________ ____________________________________________ ____________________________________________ ____________________________________________ Hoek 2: Toonhoogte Opdracht 1: Opdracht toonhoogte 1. Gebruik het fluitje. Hoor je altijd hetzelfde? Wat hoor je in de verschillende standen? 2. Lees de info. Omcirkel het juiste woord. Vul nadien de conclusie aan. Het verschil in geluid is een gevolg van een verschil in toonhoogte. Een ander woord voor toonhoogte is frequentie. Wanneer je alle gaatjes open houdt van de blokfluit, zal de toon hoog/laag zijn. Dit komt omdat de trillingen in de fluit kort/lang zijn als je nu blaast. Korte/lange trillingen geven een hoge toon. Wanneer je alle gaatjes gesloten houdt met jouw vingers, dan zal de toon laag/hoog zijn. De trillingen zijn dan langer/korter. Ook wanneer je zingt, kan je hoog of laag zingen. De toonhoogte/geluidssterkte van geluid wordt uitgedrukt in Hertz. In theorie kunnen jonge mensen tonen waarnemen van 20 tot 20.000 Hertz. Dat is een enorm bereik, maar GELUID 2 daarbinnen is het gehoor niet overal even gevoelig. Het beste horen we tussen ruwweg 100 en 5000 Hz. Dat is precies het spraakgebied. 3. Conclusie: Een ander woord voor frequentie = ___________________. De toonhoogte van een geluid wordt aangegeven in ________________ . De mens hoort tussen de _______________ Hertz en de _____________ Hertz. Wanneer we praten, ligt de toonhoogte tussen _________en __________Hertz. Opdracht 2: Gehoor bij mensen en dieren 1. Lees de info over het gehoor bij dieren. Duid met fluo de kernwoorden aan. De meeste dieren horen veel hogere tonen dan de mens. Geluiden hoger dan het hoorbare geluid voor de mens noemt men ultrasone geluiden. Geluiden die lager zijn dan het hoorbare geluid voor de mens noemt men infrasone geluiden. Toch horen niet alle dieren zo goed. Een slang is doof en hoort dus niets. Maar een slang voelt wel de kleinste trillingen via haar huid. 2. Bekijk de tabel en beantwoord de vragen. Dier Hoorbaar geluid (Hertz) Mens 20 – 20 000 Sprinkhaan 100 – 15 000 Roodborstje 250 – 21 000 Hond 15 – 50 000 Kat 60 – 65 000 Olifant 1 – 20 000 Vleermuis 1000 – 120 000 Dolfijn 150 – 150 000 - Welk dieren horen ultrasone geluiden? - Welke dieren horen lagere geluiden dan de mens kan horen? - Welk dier hoort de hoogste geluiden? GELUID 3 Hoek 3: Test jouw gehoor ! Opdracht 1: Gehoortest De gehoortest bepaalt hoe goed je spraak kunt horen in ruis. De verhouding tussen spraak en ruis heeft niets te maken met het volume, en is dus zeer geschikt om via het internet te testen. Ook de kwaliteit van de luidsprekers blijkt weinig invloed te hebben. Bovendien lijkt het ruisige geluid meer op de praktijk. Iemand verstaan op een rumoerig feestje is belangrijker dan dat je een enkel piepje kunt horen. Concentratie speelt wel een grote rol. Je moet de test met voldoende aandacht doen! Beantwoord deze vraag vooraleer je de gehoortest doet: - Ik vind het wel / niet belangrijk om mijn oren te testen omdat: - Surf naar www.oorcheck.nl optie ‘check’ en klik op ‘doe de oorcheck’. Hoe goed hoor jij volgens de test? - Ik had deze uitslag wel/niet verwacht omdat: Opdracht 2: Tips Ga naar de volgende webpagina: https://www.lne.be/campagnes/help-ze-niet-naar-detuut/help-ze-niet-naar-de-tuut/gehoorschade-voorkomen/risicos-beperken Noteer 5 tips die jij nuttig vind en kan toepassen. Zeg ook waarom deze tips voor jou belangrijk zijn: - - - - Tip 1: _______________________________________________________________ Omdat ______________________________________________________________ Tip 2: _______________________________________________________________ Omdat ______________________________________________________________ Tip 3: _______________________________________________________________ Omdat ______________________________________________________________ Tip 4: _______________________________________________________________ Omdat________________________________________________ Tip 5: ______________________________________________________ Omdat________________________________________________ GELUID 4