Thema: Suriname Vragen a. Verschillende groepen werden politiek actief na de radio rede van koningin (2) Wilhelmina op 7 december 1942 waarin zij autonomie beloofde. Leg uit waarom deze groepen mensen een aandeel wilden in het autonomie proces. De groepen wilden onder andere vanwege het opkomend nationalisme meer inspraak in de volksvertegenwoordiging en het bestuur van het land. b. De eerste politieke partijen werden op religieuze en etnische basis opgericht. (3) Noem 3 partijen. P.S.V., N.P.S., V.H.P. c. De autonomie werd in fasen uitgevoerd; (4) de Landsregeling van 1948, de interim-regeling van 1950 en de instelling van het Koninkrijksstatuut in 1954 Noem een overeenkomst en een verschil tussen deze fasen van autonomie. Overeenkomst: buitenlands beleid en defensie Nederlandse aangelegenheden Verschil: Suriname ressorteerde onder de Nederlandse grondwet Suriname kon haar eigen grondwet wijzigen d. De politieke ontwikkelingen in Suriname tussen 1954 en 1960 worden (4) gekenmerkt door de volgende gebeurtenissen: - interene machtstrijd binnen politieke partijen - introductie van de verbroederingspolitiek Bespreek 1 gebeurtenis. Let daarbij op het doel. Geef je mening m.b.t succes of falen bij realisatie van het doel Machtstrijd binnen politiek partijen: NPS Hoofdrolfiguren J.A. Pengel en D.A. Findlay. Pengel had succes , hij werd de absolute leider en de lichtgekleurde elite verliet de NPS. De partij werd een echte volkspartij waar grote groepen donkergekleurde creolen een politiek huis vonden. Ook de VHP o.l.v. J.Lachmon kreeg te maken met een afsplitsing van de actiegroep o.l.v. Chandishaw. Effect op de bevolking: etniciteit en patronage drukten een stempel op de achterban van politieke partijen. Verbroedering: hoofdrol figuren J Lachmon en J.A.Pengel Succes, ja etnische spanningen bleven achterwege Neen, de interpretatie v/d leiders was verschillend, uiteindelijk gingen ze met ruzie uit elkaar en kwam er een einde a/d verbroederingspolitiek. Invloed o/d bevolking: geen etnische calamiteiten, politiek verdeeld, alleen bij gemeenschappelijke dreiging voor de oude politiek is er samenwerking, maar de belangen tegenstellingen zijn zo groot dat het in de praktijk weer verdeeldheid tot gevolg heeft. e. Het samen gaan van politiek en vakbeweging is in Suriname geïntroduceerd in (2) de periode van Pater Weidman en is tot heden actueel. Deze vorm van samenwerking heeft de Surinaamse samenleving zowel voor als nadelen opgeleverd. Noem 2 voorbeelden van deze samenwerkingsvormen NPS - Moederbond / PSV - PWO /PNR/SPA – C-47/ f. De politieke Issue na 1973 was de onafhankelijkheid van Suriname. (3) Om de onafhankelijkheid te realiseren moesten de juiste partijen bij elkaar worden gebracht, terwijl Nederland overtuigd moest worden van het ongelijk van de tegenstanders van de onafhankelijkheid. Beargumenteer of er tussen 1973 en 1974 voldoende draagvlak was voor de realisatie van de onafhankelijkheid. Er was onvoldoende draagvlak, de VHP en haar achterban en ook de delen uit de Javaanse bevolkingsgroep waren tegenstanders en zij maakten zeker de helft van de totale bevolking uit. g. Leg uit of de voorwaarden van het M.O.P. 1975-1980 de economische (3) onafhankelijkheid van Suriname heeft belemmerd of bevorderd. Belemmerend, want uiteindelijk werd binnen de CONS bepaald waar de financiële middelen aan besteed zouden worden. h. Na 25 februari 1980 kwam de leiding van ons land in handen van de Nationale (3) Militaire Raad (N.M.R.). Een groot deel van de Surinaamse bevolking gaf de militairen “het voordeel van de twijfel”. Noem twee redenen waarom delen van het volk de militairen het voordeel van de twijfel gaf. 1. Sociaal-economische situatie was slecht 2. Corruptie viert hoogtij 3. Financiële ondersteuning van Nederland bleef i. Tijdens de militaire periode werd op economisch gebied meer aandacht (3) besteed aan kleinschalige projecten. Geef hiervoor een verklaring. Omdat zij de Surinaamse handel wilden bevorderen (export van niet traditionale produkten). Lokale industrie tot ontwikkeling brengen, Surinaamse ondernemers betrekken bij de ontwikkeling. j. De grondwet van Suriname werd enkele maanden na de staatsgreep van 1980 (2) opgeschort en het Parlement werd naar huis gestuurd. Leg uit of dit een positief of negatief effect had op de bevolking. Negatief: omdat het volk zich realiseert dat zij niet meer vertegenwoordigd zijn.. k. In de jaren ’90 van de 20ste eeuw bloeide de zwarte markt in Suriname. (2) Geef een oorzaak van de bloei van de zwarte markt in de negentiger jaren. 1. Gebrek aan valuta 2. Inflatie a.g.v. uitgifte ongedekte bankbiljetten l. Tijdens het Structureel Aanpassing Programma van 1992 werden enkele (2) ingrijpende economische maatregelen genomen door de overheid. Noem 2 effecten van de maatregelen op de bevolking: - schaarste aan consumptie hoge prijzen hulp uit Nederland van familie Thema: Latijns-Amerika Vragen a. De Latijns-Amerikaanse landen hebben gemeenschappelijke kenmerken. (3 ) Noem 1 gemeenschappelijk kenmerk op economisch gebied en 1 op sociaalmaatschappelijk gebied uit de 1ste helft van de 19de eeuw. Economisch: Ongelijke verdeling van de grond (grootgrondbezit)/ Mono culturen Sociaal-maatschappelijk: grote delen van de bevolking zijn arm en analfabeet, dominantie van Rooms Katholiek geloof/ taal van de kolonisator (spaans) b. Geef een nadere verklaring voor 1 van de bovengenoemde kenmerken op (3) economische gebied. De landbouw leverde stapelprodukten bestemd voor de export. De inheemsen bezatten geen grond ( ze werden verdreven van hun grondgebied) Monocultuur er wordt geplant wat de wereldmarkt vraagt Oorzaak voor de beïnvloeding van Europa, Latijns-Amerikaanse landen waren gekoloniseerd door Europese mogendheden, maar blijven economisch afhankelijk Oorzaak VSA, vanwege multinationals die gevestigd zijn in Latijns-Amerikaanse landen. c. Het streven van de vrijheidsstrijder Simon Bolivar, het stichten van een (3) f ederatie van Latijns-Amerikaanse staten werd niet gerealiseerd. Noem een externe bedreiging en een interne bedreiging voor de realisatie van de wens. Externe bedreiging: De VSA zou niet toestaan dat er op het continent nog een machtsblok zou ontstaan. Interne dreiging: Onderlinge oorlogen tussen de onafhankelijk geworden staten. Te grote onderlinge verdeeldheid d. Populistische leiders rekenen op ondersteuning van het volk, laat het verband (3) zien tussen populistische leiders en patriottisme. Populisme is een leer die o.a. de eenheid van het volk sterk benadrukt en volgens de ideologie van het patriottisme is vaderlandsliefde het hoogste ideaal. Door Patriottisme en nationalisatie te prediken en te koppelen verkrijgen de populistische leiders de steun van het volk. e. Economisch gezien veranderde er na de onafhankelijkheid niet veel voor de (3) bevolking van Latijns-Amerika. Beargumenteer of deze bewering waar is. Voor een groot deel van de bevolking bleef de armoede, er vond geen grondhervorming plaats, inheemsen als groep werden nog steeds uitgebuit. f. Als gevolg van Tweede Wereldoorlog hebben zowel op economisch als (4) sociaal-maatschappelijk gebied nieuwe ontwikkelingen zich voorgedaan in Latijns-Amerika. Geef een verklaring voor de opkomst van de middenklasse en de vakbeweging De middenklasse is ontstaan omdat vanwege het industrialisatieproces de vraag naar geschoolde arbeiders steeds toenam, ook de groei van het overheids apparaat heeft bijgedragen aan de verbreding van de missenklasse en verbetering v/d welvaart. De vakbeweging ontstond omdat de geschoolde arbeiders beter betaald wilden worden voor de door hun geleverde diensten en alleen in georganiseerd verband konden duidelijk geformuleerde wensen met werkgevers en de overheid besproken worden. g. Na jaren automatisch de kant van opeenvolgende machthebbers te hebben (3) gekozen keerden delen van de Rooms-Katholieke kerk zich in de 2e helft van de 20e eeuw tegen de machthebbers en kozen voor het volk. Leg uit waarom de Rooms-Katholieke kerk jaren de kant van de machthebbers heeft gekozen. Omdat de kerk zelf ook grootgrondbezitter was, een andere houding zou tot gevolg hebben dat de grond hen zou worden afgepakt. De kerk was afhankelijk van de kolonisator die haar ruimte gaf om bezig te zijn met het kerstenen van mensen. h. President John F. Kennedy van de VSA richtte de alliantie voor vooruitgang (2) op (Alliance for Progress) om de sociaal-maatschappelijke situatie in LatijnsAmerika te verbeteren.. Leg uit waarom deze alliantie toch geen vooruitgang bracht voor LatijnsAmerikaanse landen. Vanwege de corruptie van de bestuurders van Latijns-Amerika, werden de plannen niet gerealiseerd. De opvolger van president Kennedy heeft het programma stop gezet. i. Om te komen tot een oplossing van gemeenschappelijke economische (2) problemen worden tussen de Latijns-Amerikaanse landen verschillende handelsblokken opgericht. Noem een handelsblok die in de tweede helft van de twintigste eeuw zijn opgericht Mercosu j. Omschrijf een algemeen doel welke wordt nagestreefd met de oprichting van (2) handelsblokken? Creëren van een grotere afzetmarkt, bundeling tegen o.a. grote mogendheden en grotere economische machtsblokken k. De actuele problemen van Latijns-Amerika liggen op het vlak van bestrijding (3) van drugscriminaliteit, aanpak van milieu vervuiling en de aanpak van het toenemend aantal straatkinderen. Beschrijf naar keuze een van de bovengenoemde problemen. Bestrijding van drugs criminaliteit: drugsbaronnen waren geïnfiltreerd in het overheidsapparaat m.a.g. corruptie (drugs telen en verkoop werd niet echt aangepakt) onder druk van o.a. de VSA die ook financiële steun geeft maakt de overheid zich los uit deze wurggreep en is er nu een serieuze aanpak van de drugs criminaliteit. Voor de bevolking m.n. de cocaboeren betekent dit dat hun bron van inkomsten weg vallen en zij andere gewassen voor minder moeten gaan telen m.a.g. dreigende armoede voor vele gezinnen. Milieuvervuiling : de overheid verdient miljoenen dollars door het verlenen van toestemming aan buitenlandse bedrijven om afval te dumpen (corruptie) ook lokale bedrijven dumpen voedsel e.a. afval en betalen hiervoor overheidsambtenaren om niet echt volgens de regels te controleren Effect op de bevolking: het afval van buitenlandse ondernemingen komt in de grond en het grondwater terecht vormt dus een bedreiging voor hun gezondheid. Het afval van lokale bedrijven vormt voor hun een bron van inkomsten(kunnen spullen vinden die ze verkopen, verzamelen van flessen en poetskatoen voor wederverkoop) en vult de magen van velen die anders leeg zouden blijven. Straatkinderen: corruptie, deze worden vermoord door politie agenten die in hun vrije tijd op deze manier iets bijverdienen om zo winkelcentra veilig te houden tegen diefstal en voor toeristen (deze moordzaken worden niet onderzocht of nooit opgelost) Voor de bevolking: geen bescherming van overheidswege, veel jongeren belanden ook vroeg in de gevangenis (slechte soc-maatsch omstandigheden) l. Het Amazone oerwoud wordt door de hele wereld beschouwd als de longen (3) van de aarde en daarom zijn delen hiervan omgezet in natuurreservaten. Welke voordelen kan Suriname halen uit het instellen van natuurreservaten. Ecotoerisme sector opgang brengen en zo bekendheid aan ons land geven alsook geld verdienen t.b.v. de toerisme sector of de staatskas. Thema: Caraibisch Gebied Vragen a. Historisch bekeken behoort Suriname tot het Caraibisch gebied. (2) Leg uit waarom Suriname historisch gezien deel uitmaakt van het Caraibisch gebied. Suriname kent ook het plantage systeem waarbij gebruik gemaakt werd van slavenarbeid en daarna contractarbeid. b. Noem 2 redenen waarom de plantages in de negentiende eeuw in het (2) Caraibisch gebied zo sterk achteruit gingen. Twee redenen zijn: -intensieve beplanting, - hoge onderhoudskosten, suikerexport liep terug, - vraag naar katoen nam af. c. In augustus 1973 werd de Caricom opgericht. Welke landen (2) kunnen gezien (2) worden als de grondleggers van de Caricom? Grondleggers zijn: Guyana, Jamaica, Trinidad en Tobago. d. De mijnbouw sector in de Caraibische landen staat onder beheer van (3) Multinationals. Om welke reden kunnen Caraibische landen zich niet losmaken van deze multinationals. Gebrek aan kapitaal/ know how en de toegang tot de wereldmarkt is moeilijk voor hun. e. Een algemeen doel van de Caricom is samenwerking op het gebied van (2) onderwijs. Op welke wijze heeft Suriname kunnen participeren in het onderwijs systeem in het Caraibisch gebied. De mogelijkheden om verder te studeren en verder nog O.A.S beurzen. f. Het creëren van de Carribbean Common Market heeft zowel voor- als nadelen (2) voor de lidlanden. Illustreer met een voorbeeld het voordeel op het culturele vlak. Deelname aan Carifesta, Suriname heeft een Carifesta georganiseerd g. Beargumenteer of wetgeving en taal belemmeringen vormen voor de (4) integratie van Suriname in de Caricom. Belemmering, onze wetgeving moet op verschillende punten worden aangepast. Taal; de beheersing van de Engelse taal als communicatie laat nog te wensen over. SCORE: 90+10:10