Docentenhandleiding Handboek HRM van andere opleidingen.

Docentenhandleiding – Opleidingen niet-P&A/HRM
Algemeen model per les:
 Bespreken van de huiswerkopdrachten aan de hand van twee presentaties (30 min.)
 Toelichting op de bestudeerde literatuur door de docent aan de hand van een sheetspresentatie
(20 min.)
 Discussie aan de hand van vragen van de studenten; twee of drie vragen achter de hand (20 min.)
 In kleine groepen uitwerken van één of meer opdrachten (30 min.)
 Twee groepen rapporteren plenair over de uitkomsten + bespreking daarvan (20 min.)
Module: HRM voor managers en niet-HR-professionals
Doelen:
 Kenmerken en ontwikkelingen in de organisatie of het eigen organisatieonderdeel en het
personeelsbestand kunnen analyseren
 Begrijpen hoe je de uitkomsten van die analyses kunt vertalen in maatregelen die nodig zijn om de
samenstelling en ontwikkeling van het personeelsbestand in de gewenste richting te kunnen
sturen
 Inzicht hebben hoe de organisatie en de productiviteit, kosten & opbrengsten, leren en
ontwikkelen en in-, door- en uitstroom van personeel kunnen worden beïnvloed
 Begrijpen welke effecten wijzigingen in de organisatie en in de samenstelling van het personeel
kunnen hebben op de resultaten van de organisatie
 Deze kennis kunnen gebruiken om HR-professionals goed aan te kunnen sturen (managers) of
om goed met hen te kunnen samenwerken (niet-HR-professionals)
Les
(2 à
2½
uur)
Onderdeel:
Literatuur: Jelle Dijkstra - Handboek Human
Resources Management
Zelfstudie en huiswerkopdrachten voorafgaand aan de
les.
Per les worden twee studenten gekozen om een
presentatie van 5 à 10 minuten te geven van hun
uitgewerkte huisopdracht (van tevoren niet bekend
maken wie een presentatie geven). Zij maken circa 4
sheets ter ondersteuning van hun verhaal.
1
Inleidende module
Korte leespauze: studenten lezen de inleiding, pag. 1
t/m 8.
Leerdoelen:
- Wat is HRM?
- Wat is het doel hiervan?
- Welke activiteiten vallen hieronder?
- Waarom is HR(M) voor managers en
andere niet-HR-profs belangrijk
- Wat moeten managers en andere nietHR-profs van HR(M) weten?
Plenaire discussie onder leiding van de docent.
Eventueel gebruik maken van de volgende stellingen:
- Kennis van HR(M) is van vitaal belang voor een goed
ondernemingsbeleid
- De verantwoordelijkheid voor HR(M) is onderdeel van
de integrale taak van de manager
- Niet-HR-professionals, die deel uitmaken van de staf,
dienen over basiskennis te beschikken op HR-gebied
Korte inventarisatie op flipover (open space methode;
vier flipovers; per flipover een gespreksleider;
studenten kunnen tussen de vier flipovers switchen).
Elke student geeft aan wat hij/zij (on)belangrijk vindt
wat betreft organisatie en personeel en aan welke
aspecten hij vooral aandacht wil besteden en waaraan
minder. Flipovers hebben de volgende titels: (1) dit
vind ik belangrijk, (2) dit onbelangrijk (3); hieraan zou
ik aandacht willen besteden, (4) hieraan minder.
Plenaire discussie over de uitkomsten onder leiding
van de docent: Wat valt op? Wat vinden studenten en
docent daarvan?
Ter voorbereiding van de volgende les lezen de
studenten hoofdstukken 1 en 2, beantwoorden zij voor
Steenbakker (bijlage 1, pag. 424-431) de eerste twee
vragen van pag. 19, geven zij aan op welk van
Mintzberg’s organisatietype of –typen het bedrijf
volgens het meest lijkt en hoe het met de in-, door- en
uitstroom van personeel gesteld is.
2
Analyse van de organisatie en
kwantitatieve analyse van het
personeelbestand
Leerdoelen:
- Hoe kun je de belangrijkste kenmerken
van de organisatie analyseren?
- Hoe bepaal je wat het verband is tussen
de visie, missie en strategie enerzijds en
structuur, cultuur en leiderschap
anderzijds?
- Wat is het nut van kengetallen hierbij?
- Hoe kies je de belangrijkste HRkengetallen?
Twee presentaties van de uitkomsten van de
huiswerkopdracht + korte plenaire discussie per
presentatie.
Inleiding over de belangrijkste elementen van
hoofdstukken 1 en 2.
Beantwoordt in groepjes van 4 à 5 studenten voor het
casusbedrijf Steenbakker volgende vragen:
- Wat is de missie/visie/strategie?
- Welke knelpunten zie je in de structuur en de cultuur
van de organisatie?
- Hoe beoordeel je de kwaliteit van leiderschap?
- Welke kwantitatieve (personeels)gegevens zijn nodig
om een goed begrip te hebben van wat zich in de
organisatie en in het personeelsbestand afspeelt?
Bereidt per groepje een presentatie van 10 minuten
voor (circa 6 sheets) met de belangrijkste uitkomsten.
Plenaire bespreking van de uitkomsten en feedback
door de docent.
Ter voorbereiding van de volgende les lezen de
studenten hoofdstuk 3 en de paragrafen 4.1 t/m 4.3,
formuleren zij de drie belangrijkste competenties die
verder ontwikkeld zouden moeten worden bij
Steenbakker en ontwikkelen ze voor deze drie
competenties gedragsschalen met maximaal vijf
gedragsniveaus per schaal.
3
Kwalitatieve analyse van het
personeelbestand en bepalen
van de HR-prioriteiten
Leerdoelen:
- Hoe kun je de kwantitatieve en
kwalitatieve aspecten van het
personeelsbestand analyseren?
- Hoe vertaal je de uitkomsten van de
organisatie- en personeelsanalyse naar
de prioriteiten van het HR-beleid?
Twee presentaties van de uitkomsten van de
huiswerkopdracht + korte plenaire discussie per
presentatie.
Inleiding over de belangrijkste elementen van
hoofdstuk 3 en paragrafen 4.1 t/m 4.3.
Beantwoordt in groepjes van 4 à 5 studenten de
volgende vragen over Steenbakker:
- Welke kwalitatieve personeelsproblemen zie je bij het
bedrijf?
- Waardoor worden zij veroorzaakt?
- Hoe kan de employability van het bedrijf op een
hoger niveau worden gebracht?
Bereidt per groepje een presentatie van 10 minuten
voor waarin je op één sheet de HR-prioriteiten van
Steenbakker bepaalt.
Plenaire bespreking van de uitkomsten en feedback
door de docent.
Ter voorbereiding van de volgende les lezen de
studenten hoofdstuk 10 en beantwoorden zij de vragen
van pag. 267 en de tweede en derde vraag van pag.
283, toegespitst op Steenbakker.
4
Personeelsplanning
Leerdoelen:
- Hoe kun je een personeelsplan
gebruiken om van vanuit de huidige
situatie naar een gewenste situatie toe te
werken?
- Hoe kun je vaststellen welke
maatregelen nodig zijn en wat de
haalbaarheid daarvan is?
- Hoe kun je draagvlak voor een
personeelsplan ontwikkelen?
- Wat doet de manager en wat de HRprofessional inzake personeelsplanning?
Twee presentaties van de uitkomsten van de
huiswerkopdracht + korte plenaire discussie per
presentatie.
Inleiding over de belangrijkste elementen van
hoofdstuk 10.
Stel (op hoofdlijnen; circa 2 A4-tjes) een
personeelsplan op voor Steenbakker. Beantwoordt in
groepjes van 4 à 5 studenten de volgende vragen:
- Wat is de gewenste toestand in termen van aantallen
en kwaliteiten van personeel?
- Hoe is de huidige situatie?
- Wat is nodig om van de huidige naar de gewenste
situatie te komen?
- Wat is hierbij de rol/taak van de manager en wat de
rol/taak van de HR-professional?
Bereidt per groepje een presentatie voor waarin je de
hoofdlijnen van het plan presenteert (circa 10 minuten,
rond 4 sheets per groepje)
Ter voorbereiding van de volgende les lezen de
studenten hoofdstuk 11 en beantwoorden zij de vragen
van pag. 308 en 313.
5
Sturen op prestaties, productiviteit,
kosten en opbrengsten van personeel
Twee presentaties van de uitkomsten van de
huiswerkopdracht + korte plenaire discussie per
presentatie.
Leerdoelen:
- Wat is het verband tussen prestaties en
productiviteit enerzijds en kosten en
opbrengsten anderzijds?
- Hoe kun je de prestaties en
productiviteit in positieve zin
beïnvloeden?
- Wat doet de manager en wat de HRprofessional inzake sturen op prestaties,
productiviteit, kosten en opbrengsten van
personeel?
Inleiding over de belangrijkste elementen van
hoofdstuk 11.
Stel voor Steenbakker het volgende op:
- Een lijstje van maximaal drie maatregelen die het
best genomen kunnen worden om de prestaties en de
productiviteit van medewerkers te verbeteren
- Een kosten-batenanalyse maken van de drie
maatregelen.
Bereidt in groepjes van drie een presentatie voor van 5
minuten met op één sheet de drie belangrijkste
maatregelen en per maatregel de twee belangrijkste
kosten- en bateneffecten.
Ter voorbereiding van de volgende les lezen de
studenten hoofdstuk 12 en beantwoorden zij de twee
vragen van pag. 326.
6
Leren en ontwikkelen van werknemers en
leidinggevenden
Twee presentaties van de uitkomsten van de
huiswerkopdracht + korte plenaire discussie per
presentatie.
Leerdoelen:
- Hoe bepaal je welke talentontwikkeling
nodig is voor een groep medewerkers?
Inleiding over de belangrijkste elementen van
hoofdstuk 12
In groepjes van 4 à 5 studenten per groepje voor de
- Wat doet de manager en wat de HRprofessional inzake leren en ontwikkelen
van medewerkers?
casus Steenbakker bepalen, welke leer- en
ontwikkelingsactiviteiten nodig zijn bij welke
onderdelen van het bedrijf (c.q. voor welke
personeelscategorieën).
Elk groepje bereidt een presentatie voor over één van
de drie leerdoelvragen (10 minuten, circa 3 sheets).
Ter voorbereiding van de volgende les lezen studenten
hoofdstuk 13 en beantwoorden zij de tweede vraag
van pag. 379 en de twee vragen van pag. 405.
7
In-, door- en uitstroom
Leerdoelen:
- Hoe kun je criteriumgericht werven en
selecteren voor een functie?
- Hoe kun je bepalen welke uitstroom van
welk personeel nodig is als een
organisatie haar personeelsbestand fors
moet inkrimpen?
- Welke uitstroommogelijkheden zijn er
beschikbaar als je van een groot aantal
medewerkers afscheid moet nemen?
- Wat doet de manager en wat de HRprofessional inzake in-, door- en
uitstroom van medewerkers
Twee presentaties van de uitkomsten van de
huiswerkopdracht + korte plenaire discussie per
presentatie.
Inleiding over de belangrijkste elementen van
hoofdstuk 13
In groepjes van 4 à 5 studenten één van de volgende
twee opdrachten uit voor Steenbakker (één opdracht
per groepje):
- Een set criteria (= functie-eisen) ontwikkelen waaraan
een nieuwe ICT-specialist moet voldoen
- Aangeven waar in het bedrijf het best hoeveel
formatieplaatsen van welke soorten geschrapt kunnen
worden, er vanuit gaande dat 50 medewerkers het
bedrijf moeten verlaten.
Alle groepjes beantwoorden daarnaast nog de
volgende vraag:
- Wat is de rol/taak van de manager en wat de rol/taak
van de HR-professional inzake uitstroom van
medewerkers?
Aan het eind van de les krijgen de studenten een link
naar een online proeftentamen dat zij ter voorbereiding
van de volgende les thuis kunnen invullen.
8
Verdieping van de stof door bespreking
van de vragen en antwoorden van het
proeftentamen.
Eerst worden de resultaten van het proeftentamen in
het kort besproken.
Elke student formuleert drie vragen. Elke vraag worden
op een aparte kaart gezet. De kaarten van alle
studenten worden aan de wand opgehangen. Iedere
student krijgt 10 ronde stickertjes die op de kaarten
kunnen worden geplakt. De vragen met de meeste
stickers worden in groepjes uitgewerkt. Elke groep
presenteert plenair kort te uitkomsten. Per groep volgt
een korte plenaire discussie.
Plenaire behandeling van de belangrijkste niet
behandelde vragen.
Ter voorbereiding van de toets nemen de studenten de
stof nog eens goed door.
9
TOETS