Ontwikkeling van verbindingen in de hersenen bij

Sophia Kinderziekenhuis
Afdeling Kinder- en Jeugdpsychiatrie/psychogie
Woensdag 12 december 2012
16.00 – 17.00 uur
Colloquium
Kinder- en Jeugdpsychiatrie/psychologie
“Ontwikkeling van verbindingen in de hersenen bij autisme
en ADHD.”
Dienke Bos
PhD-student Kinder- en Jeugdpsychiatrie UMC Utrecht
Recent MRI-onderzoek heeft aangetoond dat verbindingen in de hersenen, zowel op het niveau van
structuur als functie, veranderen gedurende de ontwikkeling. Ook blijkt dat kinderpsychiatrische
aandoeningen, zoals autisme spectrum stoornis (ASS) of Attention Deficit/Hyperactivity Disorder
(ADHD), geassocieerd kunnen worden met veranderingen in deze verbindingen, ofwel connectiviteit.
Met behulp van beeldvormende technieken als functionele magnetische resonantie imaging (fMRI) en
diffusion tensor imaging (DTI) wordt onderzocht of er verbindingen zijn in de hersenen die zich anders
ontwikkelen bij autisme en ADHD en in welke mate een stoornis in deze ontwikkeling samenhangt met
specifieke symptomen van deze aandoeningen zoals respectievelijk rigiditeit of hyperactiviteit.
Neuroimaging studies hebben aangetoond dat de hersenontwikkeling bij kinderen met autisme of
ADHD afwijkend verloopt. Waar echter in het verleden de focus lag op de ontwikkeling van specifieke
gebieden in de hersenen, is er recent meer aandacht gekomen voor de verbindingen tussen deze
gebieden, ofwel netwerken in de hersenen. Het lijkt dan ook dat in beide aandoeningen de
verbindingen tussen hersengebieden in structuur en functie zijn aangetast. Hoewel beide
aandoeningen op het niveau van hersenontwikkeling een verschillend traject volgen, is er in sommige
gevallen wel sprake van overlap in symptomen. Kinderen met autisme kunnen druk zijn, of problemen
hebben met concentratie, en kinderen met ADHD kunnen rigide trekjes hebben of problemen in de
sociale vaardigheid. Het is echter niet bekend of het dezelfde hersensystemen zijn die betrokken zijn
bij het tot uiting komen van deze vergelijkbare gedragingen. Het onderzoek naar netwerken in de
hersenen is relatief jong, zeker in het geval van kinderpsychiatrische aandoeningen. Deze studie is er
op gericht om de ontwikkeling van netwerken in hersenen op het niveau van structuur en functie beter
in kaart te brengen. Daarnaast wordt gekeken hoe afwijkende ontwikkeling zich uit in specifiek gedrag,
zoals rigiditeit of hyperactiviteit. Nieuwe ontwikkelingen o.a. op het gebied van resting state fMRI en
diffusion tensor imaging bieden toekomstig onderzoek de mogelijkheid om de samenhang tussen
ontwikkeling van hersenverbindingen en gedrag bij ontwikkelingsstoornissen als ASS en ADHD verder
te ontrafelen.
Dit colloquium is geaccrediteerd voor psychiaters door NVvP (1 punt)
 De Colloquia Kinder- en Jeugdpsychiatrie/psychologie worden georganiseerd door de
Vakgroep Kinder- en Jeugdpsychiatrie/psychologie van het Erasmus MC-Sophia en vinden zes keer
per jaar plaats op woensdagmiddag in ErasmusMC-Sophia, Dr. Molewaterplein 60, 3015 GJ,
Rotterdam. Afd. polikliniek Kinder- en Jeugdpsychiatrie/psychologie, Screen 1 (kamer SP-2500)
 Voor informatie over onze colloquia kunt u terecht op onze website:
http://www.erasmusmc.nl/kinderenjeugdpsychiatrie_psychol/research/Colloquia
 Tevens kunt u voor informatie contact opnemen met Dr.ir. F.V.A. van Oort (010-703 60 86)
of met mevr. M.A. van Ballegooijen-Balvers, secretaresse Onderwijs & Onderzoek
(010-703 20 85, ma/di/do - [email protected])
 De colloquia in 2013 vinden plaats op: 6/2, 10/4, 19/6, 11/9, 30/10 en 11/12