VI. HET MATERIËLE RECHT A. DE INTERNE MARKT = Een ruimte zonder binnengrenzen waarin vrij verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal is gewaarborgd 1. VRIJ VERKEER VAN GOEDEREN o 2 pijlers De douane-unie Het verbod van kwantitatieve beperkingen en maatregelen van gelijke werking o Principe van vrij verkeer van goederen Goederen van communautaire oorsprong Goederen van oorsprong uit derde Staten die zich in het vrij verkeer bevinden Invoerformaliteiten zijn verricht Verschillende douanerechten en heffingen van gelijke werking zijn voldaan o Uitzondering -> Goederen in transit invoeren en daarna naar een andere lidstaat uitvoeren 1.1. DE DOUANE-UNIE = Het verbod van alle douanerechten en heffingen van gelijke werking tussen de lidstaten van de douane-unie en de toepassing van 1 gemeenschappelijk douanetarief op import uit derde Staten 1.1.1. VERBOD VAN DOUANERECHTEN EN HEFFINGEN VAN GELIJKE WERKING Verbod van douanerechten Verbod van de heffingen van gelijke werking o Geen definitie in het EG-Verdrag o Denkavit-arrest (≠ Denkavit-arrest over ‘interpreteren) Definitie: Ongeacht benaming en structuur, ieder eenzijdig opgelegde geldelijke last die wegens grensoverschrijding op goederen wordt gelegd en geen douanerecht is Niet: Heffing = Tegenprestatie voor verleende dienst Deel van een algemeen stelsel van binnenlandse belastingen o Geen uitzonderingen 1.1.2. HET GEMEENSCHAPPELIJK BUITENTARIEF o Bij invoer van een bepaald product uit een derde Staat wordt éénzelfde douanetarief betaald waar het product ook wordt ingevoerd Alle lidstaten hanteren een zelfde douanecode Geen differentiatie bij het bepalen van het douanerecht tussen de lidstaten o Gemeenschappelijk douanetarief -> Commuanautaire verordening Moeilijkheden bij de classificatie van bepaalde producten Veel geschillen, prejudiciële vragen en prejudiciële arresten o Afwijkingen kunnen worden toegepast voor bepaalde categorieën van derde Staten Akkoorden tussen de EG met deze landen Eenzijdige beslissingen van de EG o Het arrest Advanced Modern Art 1.2. VERBOD VAN KWANTITATIEVE BEPERKINGEN EN MAATREGELEN VAN GELIJKE WERKING 1.2.1. KWANTITATIEVE BEPERKINGEN = Maatregelen van een lidstaat waarbij de in- of uitvoer van goederen tot bepaalde hoeveelheden wordt beperkt Quota’s o Lidstaten hadden beperkingen als protectionistische maatregelen o Nu geen probleem meer in de intracommunautaire handel 1.2.2. MAATREGELEN VAN GELIJKE WERKING o Niet: Heffingen van gelijke werking -> Maatregelen situeren zich op ander niveau dan dat van geldelijke lasten o Systematiek Art. 28: Art. 29: Art. 30: Principiële verbod van maatregelen van gelijke werking als kwantitatieve invoerbeperkingen Uitvoerbeperkingen Uitzonderingen op verbodsprincipe -> Restrictieve benadering Rechterlijke controle is mogelijk Zeer strikte voorwaarden (Hof van Justitie) o Het arrest Henn & Darby o Het arrest Desmedt o Het arrest Poitiers o Het arrest Dassonville Omschrijving: ‘Iedere handelsregeling der lidstaten, die de intracommunautaire handel al dan niet rechtstreeks, daadwerkelijk of potentieel kan belemmeren’ -> Zeer brede definitie, zeer snel verbodsregeling van toepassing -> Aantal uitzonderingen Toevoeging Zolang communautaire regeling ontbreekt redelijke maatregelen nemen Niet: - -> Lidstaat mag slechts Middel tot willekeurige discriminatie Verkapte beperking van de handel tussen de lidstaten o Het arrest Cassis de Dijon Voorwaarden waaraan goederen moeten voldoen Maatregelen die zonder onderscheid van toepassing zijn op ingevoerde producten en op nationale producten Uitgaande van deze rechtspraak -> Beginselen, beleidsmaatregelen o Het arrest Keck en Mithouard Verkoopmethoden -> Niet als maatregelen van gelijke werking Hof erkent expliciet dat het van zijn vroegere rechtspraak afwijkt 1.3. VERPLICHTINGEN VAN DE LIDSTATEN Belemmeringen ten gevolge van acties van particulieren verhinderen 2. VRIJ VERKEER VAN PERSONEN 2.1. WERKNEMERS Principe = Elke discriminatie op grond van nationaliteit tussen de werknemers van de lidstaten moet zijn opgeheven voor wat betreft: -> Arrest Moser Uitzonderingen o Openbare orde o Openbare veiligheid o Non-discriminatieregel - Werkgelegenheid Beloning Overige arbeidsvoorwaarden Overwegingen van: -> Dienen strikt geïnterpreteerd te worden Afwijking op 1 van de grondbeginselen van gelijke behandeling ↓ Werkelijke en genoegzaam ernstige bedreiging voor de openbare orde -> Arrest Rutili o (4e uitzondering) Voor betrekkingen in overheidsdienst Strikte interpretatie -> NMBS-arresten -> Definitie overheidsdienst: Uitoefening van openbaar gezag Dragen van verantwoordelijkheid voor de bescherming van de algemene staatsbelangen ‘Je moet EG-onderdaan zijn’ -> Nuancering - Via 2 elementen o Akkoorden van de EG met derde Staten Bepalingen van vrij verkeer Voorbeeld. Zwitserland o In het interne EG-recht Voorbeeld. 2.2. EER Het arrest Kermachek RECHT VAN VESTIGING Heeft betrekking op personen die zich in een andere dan hun eigen lidstaat vestigen -> Economische activiteit uitoefenen: - Als zelfstandige Onder de vorm van vennootschap o Directe werking o Probleem van Nationaliteitsdiscriminatie Vereisten van diploma’s, certificaten, beroepservaring,… De Raad kan hierover richtlijnen vaststellen -> Heel aantal! Twee algemene erkenningrichtlijnen Nuancering -> Het arrest Vlassopoulou Bijkomende eisen -> Voor zover noodzakelijk voor de goede uitoefening van het betreffende beroep 2.3. NIET ECONOMISCH ACTIEVE BURGERS 2.4. INVLOED VAN HET EUROPEES BURGERSCHAP o Het arrest Baumbast o Het arrest Chen (Werd enkel kort vermeld) - Het arrest Säger 3. VRIJ VERRICHTEN VAN DIENSTEN o Diensten Dienstverrichtingen welke gewoonlijk tegen vergoeding geschieden Het arrest Gravier o Reikwijdte Het arrest Cassis de Dijon Niet veel nieuws! Vanuit het oogpunt van de dienstverrichter o Het arrest Rush Portugesa o Het arrest Vander Elst Opmerking. Vestiging ≠ Dienstverrichting -> Tijdelijk Vanuit het oogpunt van de dienstgenieter o Het arrest Society for the Protection of Unborn Children t. Ireland 4. Lidstaten blijven vrij om zelf te bepalen -> Goeie recht van Ierse wetgeving om zo streng op te treden Verbod om naar het buitenland te gaan -> Dienst wordt daar aangeboden en is legaal -> Beperking van vrij verkeer van diensten VRIJ VERKEER VAN KAPITAAL o Het arrest Casati o Geen directe werking Waarom niet? Principe is verbonden met het monetair beleid Uitvoeringsmaatregelen - Bestond nog niet! B. DE MEDEDINGINGSREGELS 1. REGELS VOOR ONDERNEMINGEN 1.1. ARTIKEL 81 EG 1.1.1. HET VERBODSPRINCIPE o Overeenkomst tussen ondernemingen Het arrest Christiani & Nielsen Wilsovereenstemming tussen partijen Onderneming -> Als een economisch begrip Rechtspersonen Fysieke personen o Onderling afgestemde feitelijke gedraging Onderneming zal haar gedragingen afstemmen (Meestal) op de marktleider o Besluit van een ondernemersvereniging 1.1.2. SANCTIE BIJ INBREUK OP VERBOD VAN ART. 81 EG, LID 1 Van rechtswege nietig -> Kan alleen door nationale rechter worden uitgesproken 1.1.3. VRIJSTELLING OF ONTHEFFING Mogelijkheid om aan de sancties te ontsnappen 1.2. ARTIKEL 82 EG Verbod misbruik van machtspositie op gemeenschappelijke markt of op wezenlijk deel ervan o Bestaan van een machtspositie -> Geografisch criterium Productenmarkt criterium Relevante markt o Territorium? -> Veel factoren Grote lidstaten 2/3e van Duitsland = Grote lidstaat Nederland Het arrest Michelin o Relevante productenmarkt Substitueerbaarheid Machtsposities zullen sneller bereikt worden indien het relevante productenmarkt criterium versmalt Het arrest Hazelblatt Het arrest United Brands o Opsomming van de meest frequente misbruiken van machtspositie Niet exhaustieve opsomming Er kunnen nog andere types van misbruik zijn