Economie samenvatting: Begrippen Externe effecten: We spreken hiervan als de welvaart van een ander, die niet rechtstreeks bij het proces is betrokken, word beïnvloed. Bijvoorbeeld: Gaswinning in Groningen, waardoor de bodem daalt. Negatief extern effect. Collectieve goederen: Goederen die niet splitsbaar zijn in individueel leverbare eenheden. Individuele gebruikers kunnen niet van het gebruik worden uitgesloten en het gebruik door de ene burger niet ten koste gaat van het gebruik door de andere burger. Bijvoorbeeld: Handhaving openbare orde(politie), straatverlichting en defensie. Individuele goederen: Goederen die je niet hoeft te delen met andere. Bijvoorbeeld kleren en eten. Deze goederen zijn daarom dan ook uitsluitbaar ze zijn alleen van jou. Ook onderwijs is een individueel goed. Rivaliteit: Als jij iets koopt, en een ander het niet meer kan kopen. Meeliftgedrag: Het verschijnsel dat personen wel van een bepaalde voorziening profiteren, maar er niet voor betalen. Bijvoorbeeld zwartrijders OV. Gevangenendilemma: Dit dilemma laat zien dat het vooropstellen van het eigenbelang tot een slechter resultaat kan leider dan wanneer het gezamenlijk belang in het oog was gehouden. Voorbeeld inbraak 2 mensen Dominante strategie: Strategie die een partij het beste resultaat oplevert, wat de keuze van de andere partij ook is. Nash-Evenwicht: Beide partijen kiezen de optie die voor hun het beste is hierdoor komen ze op een uitkomst dat in het midden ligt. Zelfbinding: Er is hier sprake van als een partij vrijwillig een bepaalde strategie voert, waarbij rekening word gehouden met de belangen van de andere partijen. Cao: Collectieve arbeidsovereenkomst over de voorwaarden waaraan elke arbeidsovereenkomst binnen de bedrijfstak of onderneming moet voldoen. Verzonken kosten: Kosten die al gemaakt zijn en geen rol meer spelen bij het nemen van een bepaalde beslissing. Aantekeningen: Economische Integratie Vrijhandelszone Vrij verkeer van goederen en diensten (geen onderlinge invoerrechten) Douane-unie Vrij verkeer van goederen en diensten (geen onderlinge invoerrechten) En een gemeenschappelijk buitentarief (bijvoorbeeld Benelux) Gemeenschappelijke Markt Vrij verkeer van goederen en diensten (geen onderlinge invoerrechten) En een gemeenschappelijk buitentarief En een vrij verkeer van productiefactoren Arbeid en Kapitaal (bijvoorbeeld de diploma’s van de lidstaten van de EU zijn overal erkent) Economische Unie Vrij verkeer van goederen en diensten (geen onderlinge invoerrechten) En een gemeenschappelijk buitentarief En een vrij verkeer van productiefactoren Arbeid en Kapitaal En Gemeenschappelijke Economische Politiek (bijvoorbeeld landbouwpolitiek, mededingingsbeleid) Economische en Monetaire Unie Vrij verkeer van goederen en diensten (geen onderlinge invoerrechten) En een gemeenschappelijk buitentarief En een vrij verkeer van productiefactoren Arbeid en Kapitaal En Gemeenschappelijke Economische Politiek (bijvoorbeeld landbouwpolitiek, mededingingsbeleid) En een Gemeenschappelijk Monetair Beleid: een gemeenschappelijke munt en een afgestemd economisch en financieel beleid (bijvoorbeeld gecontroleerd overheidsbegrotingsbeleid, wisselkoersen rentebeleid) Vrijhandel en Protectie Vrijhandel - Geen belemmering van Internationale Handel (‘volop’ samenwerking); => Dus iedereen zal daar kopen waar de producten het goedkoopst zijn; => En landen zullen zich specialiseren in producten en diensten die zij het goedkoopste kunnen maken, met de hoogste kwaliteit. Protectionisme - Om de eigen werkgelegenheid te beschermen; of - Om zelfvoorzienend te zijn (bv landbouw); of - Om beginnende industrieën zich te laten ontwikkelen (de eerste fase is immers altijd kostbaar) Protectionistische maatregelen:Tarifair: - Invoerrechten - Subsidiëring van de binnenlandse productie - Exportsubsidies Non-Tarifair: - Invoercontingentering (quota) - Kwaliteitseisen - Bureaucratie bij import (‘rompslomp aan de grens’) Gevolg van Protectie: tegenmaatregelen van andere landen Producten worden (kunstmatig) duurder; En niet alle producten uit alle landen zijn bereikbaar voor iedereen.