De eukaryote celcyclus

Studiefiche
Academiejaar 2016-2017
De eukaryote celcyclus (C002737)
Cursusomvang
(nominale waarden; effectieve waarden kunnen verschillen per opleiding)
Studiepunten 3.0
Studietijd 80 u
Contacturen
25.0 u
Aanbodsessies en werkvormen in academiejaar 2016-2017
A (semester 1)
hoorcollege
15.0 u
werkcollege: geleide oefeningen
10.0 u
Lesgevers in academiejaar 2016-2017
De Veylder, Lieven
Van Damme, Daniël
WE09
WE09
Aangeboden in onderstaande opleidingen in 2016-2017
Master of Science in Biochemistry and Biotechnology
Master of Science in de biochemie en de biotechnologie
Uitwisselingsprogramma Biochemie en biotechnologie (niveau
master)
Verantwoordelijk lesgever
Medelesgever
stptn
3
3
3
aanbodsessie
A
A
A
Onderwijstalen
Engels
Trefwoorden
Celdeling, DNA replicatie, mitose, cyclin-afhankelijke kinasen, cyclines, mitose,
cytokinese, meiose
Situering
De cursus "De eukaryotische celcyclus" beoogt een gedetailleerd overzicht te geven
over de moleculair mechanismen die celdeling controleren in de verscheidene
modelorganismen. De cursus richt zich specifiek op studenten die zich willen
specialiseren in celcyclus onderzoek bij planten of dieren. Na een historisch overzicht
en een algemene introductie tot de celdeling, zal dieper worden ingegaan in de
gelijkenissen en verschillen in de regulatie van celdeling in gist, vertebraten, vlieg, en
plant. Bijzondere aandacht zal worden gegeven aan de methodologie die wordt
gebruikt in celdelingonderzoek.
Dit opleidingsonderdeel sluit aan bij volgende opleidingcompetenties: Ma.WE.BB.2 en
Ma.WE.BB.3
Inhoud
1 Introductie tot de celcyclus
1 a. Celdeling in gist, dier, en plant
1 b. Genetische en moleculaire analyse van gist celcyclus mutanten
1 c. Het gebruik van oocyten in celdelings onderzoek
1 d. Cel-vrije extracten
1 e. Structurele aspecten van CDK activatie
2 Het celcyclus controle apparaat
1 a. CDKs en cyclines
1 b. CDK regulatie door fosforylatie
1 c. Structurele basis van CDK activatie
1 d. Transcriptionele controle van de celdeling
3 Chromosoom duplicatie
1 a. De basismechanismen van DNA synthese
1 b. Activatie van replicatie
1 c. Nucleosomen
1 d. Telomeren en centromeren
4 Aanvang van mitose
(Goedgekeurd)
1
1 a. WEE1 en CDC25
1 b. Subcellulaire localizatie van mitotische eiwitten
1 c. Chromatiden-cohesie en -condensatie
5 De mitose
1 a.Centromeer duplicatie
1 b. Opbouw van de spoelfiguur
1 c. Kinetochoren
1 d. Chromosoom segregatie
6 Anafase en telofase
1 a.Het spoelfiguurcheckpunt
1 b. Aurora kinasen
1 c. Defosforylatie van CDK substraten
1 d. Aanvang cytokinese
7 Cytokinese
1 a. Bepaling delingsvlak
1 b. De preprofase band bij planten
1 c. Cytokinese bij dieren en gist
1 d. Bepaling timing cytokinese
8 De meiose
1 a.Paren en recombinatie van homologe chromosomen
1 b. De meiotische deling
1 c. Apomixis
Begincompetenties
Dit opleidingsonderdeel sluit aan bij volgende opleidingcompetenties: Ma.WE.BB.2 en
Ma.WE.BB.3
Eindcompetenties
1 Celdelingsonderzoek op relevantie en wetenschappelijke waarde beoordelen.
2 Inzicht verwerven in courant gebruikte celdelingstechnieken.
3 Interpreteren en presenteren van celcyclus-gerelateerde onderzoeksdata.
Creditcontractvoorwaarde
Toelating tot dit opleidingsonderdeel via creditcontract is mogelijk mits gunstige beoordeling
van de competenties
Examencontractvoorwaarde
Dit opleidingsonderdeel kan niet via examencontract gevolgd worden
Didactische werkvormen
Hoorcollege, werkcollege: geleide oefeningen
Toelichtingen bij de didactische werkvormen
Bespreken wetenschapsliteratuur gerelateerd met celdeling.
Leermateriaal
Syllabus aangevuld met extracten uit de recente literatuur. Powerpoint slides (300-tal,
zelf af te printen) en een handboek worden ter beschikking gesteld.
Geraamde kostprijs: 10 EUR
Referenties
The Cell Cycle: Principles of control (David Morgan, 2007).
Artikels en overzichtsartikels uit internationale tijdschriften.
Vakinhoudelijke studiebegeleiding
Interactieve ondersteuning via Minerva (forums, e-mail), persoonlijk: op elektronische
afspraak.
Evaluatiemomenten
periodegebonden en niet-periodegebonden evaluatie
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de eerste examenperiode
Mondeling examen
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de tweede examenperiode
Mondeling examen
Evaluatievormen bij niet-periodegebonden evaluatie
Mondeling examen
Tweede examenkans in geval van niet-periodegebonden evaluatie
Examen in de tweede examenperiode is niet mogelijk
Toelichtingen bij de evaluatievormen
(Goedgekeurd)
2
Mondeling examen met schriftelijke voorbereiding.
Niet-periodegebonden evaluatie: presentatie wetenschappelijk artikel
Eindscoreberekening
15/20 mondelinge examen + 5/20 voorstelling wetenschappelijk artikel
(Goedgekeurd)
3