Problematisch middelengebruik en LVB 31 okt. 2016 WEET WAT JE KAN Marsja Mulder en Ragna Plomp WEET WAT JE KAN, in gesprek over LVB Psycho-educatie Lichte Verstandelijke Beperking Voor cliënt en naasten Programma vandaag: Vooral demonstratie en praktische handvaten Materialen • • • Werkboeken Instructiefilm E-Health Kort om te beginnen: LVB, risicofactoren en ontwikkeling module We slaan over wat vandaag al verteld is…. Uitgangspunt van vandaag Middelengebruik bij LVB is zorgelijk! LVB verhoogt risico´s op problemen O.a. op middelengebruik maar ook op forensisch gebied Niet onderkennen LVB verhoogt risico´s nog meer, en/of houdt risico’s in stand. Overvraging, (zelf) overschatting, stress. Afwijzen hulp. Psycho-educatie Standaard aanbod bij vele stoornissen • • • • • • Weten: wat is er met me aan de hand? Wat betekent dat in mijn leven? Waar moet ik rekening mee houden? Wat is mogelijk aan behandeling en begeleiding? Hoe kan ik zelf kiezen? Wat kunnen mensen om mij heen betekenen? Ik ben speciaal – voorbeeld op gebied van autisme Wat maakt psycho-educatie lastig bij LVB? • • • • • Moeite zelfreflectie Moeite taal, praten over Moeite abstracte begrippen zoals beperking Soc. emot. ontw. niveau en zelfbeeld Door levensverhaal gevoeligheid voor afwijzing EN: er is ook weinig ‘speciaals’ aan LVB Ontwikkeling van de module Aanzet, financiering en door KFZ Project van Trajectum en Transfore Adviseurs: cliënten en verwanten kenniscentrum en hoogleraren maatschappelijk werk e.a. Oktober 2013 – februari 2015 ontwikkeltraject O.a. theoretische onderbouwing, pilots 2015 Start implementatie 2016 E-mental Health versie en instructiefilm Risicofactoren bij LVB Deels inherent aan de beperking (overzicht, planning, coping, zelfsturing) Deels door comorbiditeit Deels door levensgeschiedenis Niet mee kunnen komen in ingewikkelde maatschappij Motivatie voor behandeling en begeleiding zwak Belang van beschermende factoren 1 2 3 4 5 Intelligentie Hechte band kindertijd Empathie Coping Zelfcontrole 6 Werk 7 Vrijetijd 8 Financieel beheer 9 Motivatie voor behandeling 10 Houding tegenover autoriteit 11 Levensdoelen 12 Medicatie 13 14 15 16 17 Netwerk Intieme relatie Hulpverlening Woonsituatie Toezicht (SAPROF) Doelen van de module • Besef van aandachtspunten (kennis) • Open staan voor hulp (beleving) • Hulp vragen (vaardigheden) • Vergroten van vertrouwen in zichzelf, de hulpverlening en de toekomst Ook van belang bij verslaving! LVB, wat moet ik ermee? Ervaringsdeskundigheid De metafoor van de rugzak Bijna iedereen heeft wel een rugzak. Zo heeft ook bijna iedereen wel een beperking. Maar niet iedere beperking is even zwaar. Om een zware rugzak te dragen moet je sterk zijn. Maar ook een haalbare weg kiezen. Zo is dat met een beperking ook. Invloed ervaringsdeskundigen op voorblad Pilot 1e ontwerp definitief Peilers van de module Wensen en behoeftes: ervaringsdeskundigen Feedback gebruikers: trainers en cliënten/patiënten Onderzoek: Wetenschappelijk onderzoek (weinig) vooral practise based Theorieën: Forensische theorieën Richtlijnen effectieve interventies LVB Vereenvoudigde CGT Erkenningstraject wordt in gang gezet Richtlijn effectieve interventies LVB Wit, Moonen, Douma 2011 1. Uitgebreidere diagnostiek 2. Afstemmen van de communicatie 3. Concreet maken van de oefenstof 4. Voorstructureren en vereenvoudigen 5. Betrekken netwerk en hulp bij generalisatie 6. Veilige en positieve leeromgeving Elementen van Motiverende gespreksvoering Attitude trainer Aansluiten bij probleembesef Oplossingsgerichte benadering Schaalvragen Stimuleren tot zelfonderzoek CGT Helpende gedachtes Hardop denken Aanpassingen aan LVB bij werken met GCT… • Minder op begrip (wat is dat precies voor een G) • Minder op zelfreflectie en zelfsturing • Directievere benadering • Dus: keuze uit adviezen over gedachten en gedrag • Meer vanuit de situatie • Hulp uit systeem bij transfer en generalisatie Denken is: in stilte iets tegen jezelf zeggen. Helpend denken wil zeggen: Zo denken dat het je helpt om verder te komen. Als je ergens tegenop ziet: Jezelf aanmoedigen. Kom op, doorzetten! Als het lukt: Jezelf een compliment geven. Goed gedaan! Ik kan het! Als het niet lukt: Jezelf steunen. Geeft niet, ik heb het geprobeerd. Motto’s en tips aanreiken • Hulp vragen is heel gewoon en helpt je verder • Zoek mensen die je nemen zoals je bent • Hou rekening met goede tijden, slechte tijden LVB: niet op je hoofd maar op je dossier Schaalvragen Wat vind je van je leven? Een beroemd persoon met een mooi leven Iemand uit het nieuws met een naar leven Je eigen leven De module 2015 Kosteloos te downloaden materialen Websites KFZ, Transfore en Trajectum. • • • • Een Een Een Een werkboek voor deelnemers werkboek voor naasten trainershandleiding onderbouwing Inhoud module 2015/2016 Thema’s voor cliënten 1. 2. 3. 4. Jezelf leren kennen LVB in het dagelijks leven Zelfvertrouwen Verder komen Problemen voorkomen 5. Je laten horen 6. Een goede toekomst Thema’s voor naasten en begeleiders • Wat is LVB • Hoe help ik iemand met LVB • Zorg ook goed voor uzelf Grotendeels dezelfde info Wat achtergrondinfo toegevoegd Dwarsverbanden via invullijsten Samenvatting in film tekst uit film LVB in het kort 1) LVB is een woord voor hulpverleners Hulpverleners gebruiken het woord LVB om jou de goede hulp te kunnen geven. tekst uit film 2) LVB wil zeggen: moeite met leren en moeite met het dagelijks leven Je moet dus moeite doen om alles goed te laten gaan. tekst uit film 3) LVB is maar een deel van wie je bent. Je hebt ook sterke kanten en goede eigenschappen. tekst uit film 4) LVB kan het leven lastig maken en problemen geven. Maar daar is wat aan te doen. tekst uit film 5) LVB vraagt aandacht van jezelf, en van anderen. Met hulp waar nodig ziet je toekomst er goed uit. Hoe te implementeren? Ingrediënten • • • • • Bekendheid met de doelgroep in de instelling Draagvlak in de instelling (zorgprogramma) Een organisator of trekker Selectie en facilitering van trainers (HBO of hoger) Enkele enthousiastelingen en wat nijvere bijtjes Eventueel • • Workshop inhuren Scholing zelf organiseren m.b.v. instructievideo Te bekijken op youtube https://www.youtube.com/playlist?list=PLLVM bjAZG4qux2eknIApgfB9K0AyZfoyyl Inhoud instructievideo (circa 1 uur) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Introductie Achtergronden Ervaringsdeskundigen Materialen Inhoud in thema’s Tips voor trainers Ervaringen van trainers Indicaties Wat mist bij gebruik instructiefilm? • Model-leren (lastig te ensceneren) • Trainersvaardigheden oefenen • Ervaringsoefening Zelf aan de slag? Materiaal workshop: op aanvraag te krijgen Nieuw in 2016: online module (EMH) Ontwikkeld door Trajectum, Transfore en Minddistrict NB: abonnement Minddistrict vereist. • • • • Directere aanspreekvorm Minder tekst, meer visualisatie Lees meer i.p.v. bijlages Meer sessies Okt.– dec. 2016 pilot Nu volgen er indrukken van de EMH……… Downloaden documenten www.trajectum.info www.transfore.nl Link film https://www.youtube.com/playlist?l ist=PLLVMbjAZG4qux2eknIApgfB9K0 AyZfoyyl Voor vragen [email protected] [email protected]