FYSIOLOGIE VAN DE ADEMHALING Waarvoor dienen onze longen? Ons metabolisme is “aeroob”: dit wil zeggen: berust op verbrandingsprocessen die zuurstof (O2) verbruiken en koolzuurgas (CO2) produceren. Transport van O2 naar de cellen en CO2 van de cellen Ppl < 0 Ademspieren: -diafragma -intercostaalspieren Ppl < 0 Ademspieren: -diafragma -intercostaalspieren COMPLIANTIE Hoog: bv emfyseem Laag: bv fibrose Wat is de éénsecondewaarde? (ESW of FEV1) • De hoeveelheid lucht die we op één seconde kunnen inademen • De snelheid die de lucht bereikt na één seconde krachtig uitademen • De maximale hoeveelheid lucht die we op één seconde kunnen uitademen na een maximale inademing • De maximale tijdsduur die het publiek van Heremans bij de les kan blijven (geeuw…) EENSECONDEWAARDE - INDEX VAN TIFFENEAU - PIEKSTROOM ADEMARBEID: Diafragma Intercostaalspieren Hulpademhalingsspieren Het bloeddebiet door ons ganse lichaam is ongeveer 5 liter per minuut. Het bloeddebiet door de longen is dan: • • • • • Ongeveer een twintigste daarvan Ongeveer een tiende daarvan Ongeveer de helft daarvan Evenveel Ik weet het niet, maar weet dat 1 idioot meer vragen kan stellen dan 1000 wijzen kunnen beantwoorden! Opgeloste zuurstof in cellen, interstitium en plasma Gasvormige zuurstof in alveool Zuurstof bindt aan hemoglobine 21% van buitenlucht = O2 “Concentratie O2” = 21 % van 760 mmHg ~= 150 mm Hg = PO2 “Concentratie opgeloste O2 in vloeistof” : ‘ml O2 per liter vloeistof’ – ‘PO2’ PaO2= 90 mmHg PvO2= 40 mmHg HYPOXEMIE Ik zit in een vliegtuig op kruishoogte (10000m). Mijn PO2 is dan • 90 mmHg, dwz dezelfde als op de begane grond • Dezelfde als op 10000 m dwz 18 mmHg • Dezelfde als op 2000 m hoogte dwz ongeveer 65 mmHg • Ik weet het niet en ik wil het ook niet weten want ik heb vliegangst en ik ga met de trein CO! 0,3 ml O2 per 100 ml plasma Alle Hb moleculen vol O2: 20 ml O2 per 100 ml bloed GEOXYGENEERD BLOED GEDESOXYGENEERD BLOED PULS OXIMETER REGELING VAN DE ADEMHALING SENSOREN: CHEMORECEPTORS REACTIE OP PH (PCO2) CAROTIS- en AORTA LICHAAMPJES REACTIE OP PO2, PH en PCO2 VENTILATIE P CO2 HYPERVENTILATIE DALING PCO2 HYPOVENTILATIE STIJGING PCO2 “can’t breathe” ----- “won’t breathe” DYSPNOE • “Bewust zijn van een verhoogde ventilatoire inspanning” • “gevoel van moeilijk ademen” • Subjectief !!! • ≠ hyperpnoe, ≠ tachypnoe, ≠hypoxemie • Onbalans tussen “vraag” en “mogelijkheid van aanbod” Een patiënt met COPD klaagt van kortademigheid • Kan niet: ik meet haar/zijn saturatie en die is normaal. • Niet moeilijk: zij/hij ademt volledig verkeerd • Ik meet haar/zijn saturatie: die is verlaagd, maar ik geef best geen zuurstof want zij/hij zou in CO2 retentie kunnen gaan • De patiënt heeft altijd gelijk: ik geef haar/hem extra bronchodilatatie en O2 zo nodig en hou haar/hem in ‘t oog en verwittig zo nodig een arts. • Patiënten klagen nu eenmaal… Als ik 10 minuten zo hard ik kan loop ben ik buiten adem • Dat is logisch, want ik adem dan zo hard ik kan (ik bereik mijn maximum ademminuutvolume) • Dat is logisch, want ik zit dan zonder zuurstof (die is opgebruikt in mijn spieren en mijn PO2 en saturatie zijn dan gezakt) • Dat is logisch, dat is wat men dyspnoe noemt • Ik zal veel trainen, dan kan in mijn longfunctie verbeteren • Neem toch de fiets!