Inleiding - EuroStaete

De Longen
Motorongeluk
• Een jongeman werd tijdens een verkeersongeval
ernstig gewond aan zijn borst
• Effectieve ventilatie was daardoor niet mogelijk
• Bloedgas waarden:
• pH
• pCO2
=
=
• HCO3-
=
7,24
(7,35 - 7,45)
8,0 kPa
(4,6 - 6,0 kPa)
60 mmHg
25 mmol/l (21 – 25 mmol/l)
Waarom stijgt de pCO2 en daalt de pH?
Motorongeluk
• Doordat de ademhaling pijn veroorzaakt
verlaagt patiënt de frequentie.
• Hierdoor wordt CO2 minder goed
uitgeademd en treedt “verzuring” op.
• Het gevolg is een respiratoire acidose
door hypoventilatie.
Luchtstromingen
Zuurstofgradient
Alveoli (longblaasjes)
Zuurstof en CO2 diffusie
Dwarsdoorsnee alveoli
Kruispunt van drie alveoli
Erytrocyten in capillairen van een alveoli
Problemen in alveoli
Leucocyten in alveolus
Longontsteking met granolocyten
Problemen met het surfactant
Asbestiocis
Long emfyseem
Doorlaatbaarheid
Dwarsdoorsnede Alveolus
Bronchuscellen met
“zweepharen”
Acute bronchitis
Chronische bronchitis
Bronchitis en beschadigde alveoli
Oude man met chronische bronchitis
• Een oude man wordt in verwarde toestand opgenomen.
Hij was dyspnoeisch en had een sputum producerende
hoest.
• Hij was niet in staat een samenhangend ziektebeloop te
beschrijven.
• Men kende hem als insuline afhankelijke diabeet met
een lange geschiedenis van chronische bronchitis.
• Bloedgaswaarden:
•
pH
= 7,18
(7,35 – 7,45)
•
pCO2 = 7,54
(4,6 – 6,0 kPa)
•
(56,6 mmHg)
Wat is hier aan de hand?
Oude man met chronische bronchitis
• De vraag rijst of patiënt naast een ernstig
longprobleem (respiratoire acidose) ook een
metabole acidose heeft tengevolge van een
ontregelde suikerhuishouding.
• Bij de eerste acidose hoort een hoge pCO2
• Bij de tweede acidose hoort een laag pCO2
• De pCO2 zit hier tussenin dus: beide
Glucose, Natrium en Kalium geven uitsluitsel
Astma
Astma patiënt
• Een astma patiënt heeft een zware aanval en
krijgt zuurstof toegediend, waarna hij overlijdt
• Bloedgaswaarden vlak voor zuurstoftoediening
zijn:
• Arterieel pO2 6,0 kPa
(10 - 20 kPa)
• Arterieel pCO2 6,5 kPa
(4,7- 6,0 kPa)
(49 mmHg)
• Arterieel pH 7,30
(7,35 – 7,45)
Waarom overlijdt patiënt door de zuurstoftoediening?
Belang van zuurstof voor de hersenen
CO2 gevoelige sensoren
pCO2 is een gevoelige
stimulans voor de
ademhaling en regelt
de pH
Astma patiënt met zuurstof
• Patiënt hyperventileert om pO2 op peil te houden.
• pCO2 daalt hierdoor en patiënt krijgt een alkalose
Daalt de pO2 verder dan wordt de ventilatie en
diffusie nog moeilijker
Hierdoor stijgt de pCO2 en krijgt patiënt een
respiratoire acidose (pH was 7,30)
De frequentie en kracht worden nu geregeld door de pO2 druk
Door toediening van zuurstof vervalt de noodzaak om te ademen
Patient verzuurt en sterft vanwege acidose en hypoxie.
Pleura
Overzicht transport van gassen
1 Ventilatie
2 Diffusie
3 Circulatie
4 Zuurstof afgifte
5 Zuurproductie
6 Buffering
7 Regulatie
8 Nieren
Oude patiënt met buikpijn
• Een 80 jaar oude man wordt wegens ernstige
buikklachten met spoed opgenomen.
• De buikklachten begonnen ongeveer twee uur geleden.
• Hij heeft een shock en pols is niet te voelen.
• Hij gebruikt geen medicijnen
• Bloedgaswaarden:
• Arterieel pO2
12 kPa
(10 - 20 kPa)
• Arterieel pCO2 3,5 kPa
(4,7- 6,0 kPa)
(26 mmHg)
• Arterieel pH
7,05
(7,35 – 7,45)
• HCO37 mmol/l
(21 – 25 mmol/l)
Waaraan lijdt patiënt en daalt de pCO2 en is pO2 normaal?
Oude man met buikpijn
• De oude man heeft een aneurisma in zijn buik
waardoor er lokaal een slechte bloedcirculatie
ontstaat.
• Ten gevolge van deze locale hypoxie ontwikkelt
zich in de buik en lager een metabole acidose.
• Verhoogd H+ verbruikt de HCO3-.
• Dit wordt gecompenseerd met CO2 uitademen.
• Hierbij wordt extra O2 opgenomen, dat alleen
hoger dan de buik en in de extremiteiten
verhoogd is.
Diffusie van gassen
Zuurstof Transport in het Bloed
Invloed van temp, 2.3DPG en pH op
zuurstoftransport
Schaatser
• Een schaatser heeft 15 minuten onder ijs gelegen.
• Zijn lichaamstemperatuur is 25 C.
• Hij wordt opgewarmd en overlijdt.
Wat ging er bij het opwarmen fout?
Schaatser
• Door de lage temperatuur is de affiniteit van
hemoglobine voor zuurstof verhoogd waardoor
hemoglobine geen zuurstof afgeeft.
• Als men hier geen rekening mee houdt
overlijdt de patiënt aan hypoxie.
• Patient heeft juist extra zuurstof nodig:
• 1) voor het opwarmen
• 2) spierarbeid (rillingen)
• Fysisch opgelost zuurstof hoog houden en
patiënt van binnenuit opwarmen.
Invloed van CO en Hb derivaten op
zuurstoftransport
CO
CO
Lage COHb
dan % COHb
maal 2,8
N
O
Brandend huis
• Patiënte wordt uit een brandend huis gered
• Zij lijdt aan ernstige hypoxie en
overlijdt hieraan
COHb = 30%
Labuitslagen:
Hb
= 9,0 mmol/l
(7,5 – 9,5 mmol/l)
Sat O2 = 98%
(96 – 100%)
pO2
= 15 kPa
(10 – 20 kPa)
pH
= 7, 3
(7,35- 7,45)
Alle uitslagen kloppen! Wat is hier aan de hand?
Brandend huis
• Patiënt heeft een ernstige koolmonoxide
vergiftiging.
• Dit is alleen met een directe meting te bepalen.
• De saturatieformule (Sat O2%) bevat alleen
functionele hemoglobines.
• Koolmonoxide is geen functionele hemoglobine
en komt dus niet in de saturatieformule voor.
• Dit is zo afgesproken, omdat hiermee snel de
hoeveelheid afgestaan zuurstof kan worden
berekend.
Zuurstofafgifte =
• (Arterieel pO2 – veneus pO2).hartminuutvolume
• (Arteriële SatO2% - veneuze SatO2%).hartminuutvolume
• Hartminuutvolume is 3-4 liter/m2 lichaamsoppervlak
Als in de saturatieformule niet functioneel hemoglobine
zit, dan gaat deze formule niet meer op.
Jacob duikt diep
• Jacob, een bekende wedstrijdzwemmer,
ademt vlak voor het snorkelen drie keer
diep, duikt in het water en verdrinkt.
• Hij is niet de eerste en ook niet de laatste,
die dit overkomt.
• Wat is hier aan de hand?
Jacob duikt diep
• Jacob duikt te diep.
• Door diep ademhalen daalt de pCO2 en stijgt de pO2.
• De pCO2 prikkel om te ademen blijft langer uit.
• Hierdoor kan Jacob langer onder water blijven.
• Hij duikt daardoor te diep en komt niet meer levend naar boven.
• De eerste en laatste 10 meter onder water van bovenaf zijn het
gevaarlijkst.
Te diepduiken na hyperventilatie