Zintuigen - Biologie IJsselcollege

Pageina 1 van 2
Zintuigen
Levenskenmerken






Voortplanten
Erfelijk material
1 of meer cellen
waarnemen
stofwisseling
o opnemen
o omzetten
o uitscheiden
groei en ontwikkeling
Zintuigen (receptoren)-------Zenuwstelsel------Spieren/klieren (effectoren)
Receptoren (indeling naar afkomst prikkel)


interne milieu
o evenwicht
o bloeddruk
o pH, pO2, pCO2
o rek
externe milieu
o smaak
o reuk
o pijn
o gezicht
o gehoor
o gevoel
Pageina 2 van 2
Receptoren (indeling naar prikkeltype)





Mechanoreceptoren
o Druk
 Lichte aanraking (ruw/glad)
tastreceptor bovenin in de
lederhuid
 Druk
drukreceptor onderin de lederhuid
 Bloeddruk
bloeddrukreceptor oa in de aortawand
o Beweging (draaien/rechtlijnig) evenwichtsorgaan in binnenoor
o Rekken
spierspoeltjes/peeslichaampjes
o Geluid (trillen van lucht)
gehoorzintuig in klokkenhuis
binnenoor
Pijnreceptoren
pijnreceptoren overal in het
lichaam
o Hitte
o Chemische stoffen
o Extreme druk
Thermoreceptoren
o Koude
koudereceptoren in huid
(schiltemp) of
hypothalamus
(kerntemp)
o Warmte
warmtereceptoren in huid (schiltemp)
of
Hypothalamus (kerntemp)
Chemoreceptoren
o O2, CO2, H+
pO2, pCO2, pH receptoren o.a. in
aortaboog
o Osmolariteit
osmoreceptoren in hypothalamus
o Allerlei chemische stoffen
reukzintuig in de neusholte
o Allerlei chemische stoffen
smaakzintuig op de tong
Electromagnetische receptoren
o Licht
 UV
gezichtzintuigen in oog vogel
 Infrarood
gezichtszintuigen in oog slang
 Zichtbaar licht
gezichtszintuigen in oog mens, vogels
(vooral rood, insecten (vooral blauw)
o Electriciteit
zintuigen in haaien en roggen
o Magnetisch veld
zintuigen vogels
Zintuigen als spierspoeltjes, peeslichaampjes en het evenwichtzintuig worden ook
wel proprioreceptoren genoemd. Ze registreren de spanning van spieren/pezen of de
stand van een lichaamsdeel en spelen dus een rol bij bewegingen en handhaving
van lichaamshouding en evenwicht