Next generation management / Enhancing Servant Leadership De

Next generation management / Enhancing Servant Leadership
De filosofie in een notendop….
Sturen in vier dimensies
In organisaties wordt gestuurd in vier dimensies; mensen, resultaten, inhoud en taken.
Organisaties kunnen alleen optimaal presteren als zij daadwerkelijk (gedoseerd) sturen in
deze vier dimensies. In de praktijk zien we vaak dat één sturingsdimensie dominant is.
Meestal is dat de sturing die de voorkeur heeft van het management (de voorkeursstijl).
Binnen de organisatie zijn altijd mensen die zich niet thuis voelen bij deze stijl; elk mens is
immers anders. Deze mensen steken veel energie in het zichzelf aanpassen. Daar zijn ze zo
druk mee, dat ze niet de ruimte hebben hun authentieke kwaliteiten op een goede manier
in te zetten voor de organisatie. Resultaat is dat mensen gedemotiveerd raken en dat de
organisatie de mogelijkheden van deze mensen slechts beperkt benut. De praktijk wijst uit
dat het géén sine cure is om organisaties in vier dimensies te sturen. Vaak heeft het
management te weinig feeling bij de dimensies die buiten zijn voorkeur valt. Managers
voelen de meerwaarde daarvan onvoldoende. Omdat ze cognitief begrijpen dat andere
dimensies óók belangrijk zijn, voelen zij zich geroepen daar iets mee te doen. Resultaat is
dat hierop gekunsteld of geforceerd wordt gestuurd. Medewerkers voelen dat.
Alleen mensen kunnen sturen in vier dimensies sturen
Sturen in vier dimensies laat zich niet instrumenteel afdwingen door het schuiven met
poppetjes of het invoeren van overlegstructuren. Sturen in vier dimensies vergt
inlevingsvermogen in de kenmerken van en de drijfveren onder de dimensies,
bewustwording, bewustzijn en vermogen tot eerlijke (zelf)reflectie bij individu en
organisatie. Deze zaken zitten alleen in mensen zélf opgesloten. Dat betekent dat alleen
mensen (bewust) in vier dimensies tegelijk kunnen sturen. Wij hebben derhalve de
sturingdimensies gekoppeld aan psychologische dimensies: mensen = de voeler, resultaten
= de willer, inhoud = de denker, taken = de doener.
Als je als voorkeursstijl ‘de voeler’ hebt, dan maak je graag verbinding met mensen, heb je
oog voor de mens en zijn gevoel en ben je waarschijnlijk een goede dienstverlener. Valkuil
van voelers is dat ze gaan ‘pleasen’ om erkenning te krijgen, waardoor ze zichzelf te veel
kunnen wegcijferen. Als je voornamelijk een ‘willer’ bent, dan ben je resultaatgericht en
bewandel je je weg naar succes vastberaden, doelgericht en effectief. Valkuil van de willer
is dat hij mensen overrompelt en dat hij zijn zin wil doordrijven. De ‘denker’ is vooral
inhoudelijk sterk, benadert zaken beschouwend en analytisch en is onmisbaar bij
structureren en innovaties. Valkuil van de denker is dat hij verzandt in een abstracte wereld
en dat hij ‘de praktijk’ uit het oog verliest. En als laatste hebben we de ‘doener’. Die is
productief, concreet en kan de schoorsteen laten roken. Valkuil van de doener is dat hij
alleen nog maar ‘bezig’ wil zijn en dat hij zaken met te weinig beleid oppakt.
De intrinsieke drijfveren achter een specifieke sturingsdimensie komen overeen met die van
het individu die deze dimensie als voorkeursstijl hanteert; de sturing van de organisatie is
immers het product van een voorkeur van een individu. Dat betekent dat organisaties
alleen in vier dimensies kunnen sturen als de mensen zelf (management én medewerkers)
begrijpen en vooral voelen wat de toegevoegde waarde is van de verschillende
voorkeursstijlen en de sturingdimensies, hoe de dimensies (voorkeursstijlen) elkaar
versterken en hoe ze daar zelf bewust sturing aan kunnen geven. Als dat het geval is,
zullen mensen elkaar erkennen voor hun specifieke kwaliteiten (opgesloten in hun
voorkeursstijl) en zullen ze elkaar aanvullen zodat alle sturingsdimensies volwaardig in de
organisatie zijn vertegenwoordigd. Resultaat is een zelfsturende organisatie waarin mensen
elkaar beter begrijpen en aanvullen, waarin mensen zichzelf kunnen en mogen zijn en
waarin mensen hun capaciteiten volwaardig kunnen en mogen inzetten voor de organisatie.
Zelfleiderschap en functionele interventies
De crux van de filosofie en de daaruit voortvloeiende aanpak is om mensen in organisaties
in hun kracht te zetten. Daarmee bedoelen wij dat mensen moeten kunnen excelleren op
hun voorkeursstijl (waar ze vertrouwd mee zijn en die ze goed beheersen) maar dat ze
tegelijkertijd aanvoelen wat de meerwaarde is van de andere dimensies, zodat ze anderen
begrijpen en aan kunnen vullen. Doordat mensen mogen excelleren op hun voorkeursstijl
(en dus niet op hun tenen hoeven te lopen om louter mee te kunnen met een stijl waarmee
ze niet vertrouwd zijn) komt er energie en ruimte vrij om ze te trainen of coachen op die
dimensies waar ze niet bekend mee zijn en waar ze op onderuit kunnen gaan. Op deze
manier worden mensen op een praktische manier al doende méér all round en compleet.
Resultaat daarvan is dat ze zichzelf beter en vooral zelfstandiger kunnen leiden!
Dienend leiderschap
Het is aan managers of teamleiders om subtiel met deze filosofie om te gaan. Het is de
kunst om medewerkers zoveel mogelijk vrij te laten om te kunnen excelleren op hun
voorkeursstijl en om dat tegelijkertijd op een (commercieel) verantwoorde manier te
koppelen aan het belang van de organisatie. Onze filosofie pretendeert niet ‘vrijheid,
blijheid’, maar ‘eigen verantwoordelijkheid’. De enige manier om mensen te (laten)
ontplooien en in hun kracht te zetten is door ze zoveel mogelijk zélf te laten ervaren. Op
het moment dat ze dat niet mogen omdat het management van boven af wil sturen of een
filosofie wil afdwingen, dan schiet de energie van de medewerkers weer terug in
‘aanpassen’ aan de norm van het management. Onze filosofie vraagt derhalve dienende
managers of teamleiders. Leiders met het vermogen om mensen te erkennen voor hun
specifieke kwaliteiten (opgesloten in hun voorkeursstijl) en ze daarin te ondersteunen.
Leiders die hun mensen hun eigen builen laat vallen en die alleen interveniëren als het hoog
nodig is. Leiders die hun mensen vanuit vertrouwen kunnen inspireren en enthousiasmeren.
Leiders die hun mensen vanuit verbinding in de goede richting sturen. Dergelijke leiders
moeten niet de ambitie hebben om zélf voorop in de (commerciële) strijd te gaan. Juist
door zich te focussen op de toegevoegde waarde van zijn eigen mensen, door zijn mensen
te prikkelen dat in te zetten voor de organisatie en dat te koppelen aan de (ook
commerciële) organisatiedoelen, creëert de dienend leider een ongekende meerwaarde en
verdient hij zichzelf méér dan terug.
Méér info: Mark Hendrikx 06 54 27 0004