Nieuws Afstandsverklaring in een collectieve pensioenregeling Het komt wel eens voor dat een werknemer niet wil meedoen in een collectieve pensioenregeling van de werkgever. Pas op, want hiermee worden snel verborgen aanspraken gecreëerd. In deze nieuwsbrief wordt de situatie in geval van een verzekerde pensioenregeling besproken. Afstand doen van pensioen in een, door de CAO, wettelijk verplicht gestelde pensioenregeling is overigens onmogelijk. In deze nieuwsbrief wordt alleen de situatie besproken die geldt voor een werkgever die zijn pensioen heeft ondergebracht bij een verzekeringsmaatschappij. Een collectieve (verzekerde) pensioenregeling voor werknemers valt onder de Pensioenwet. Onder de Pensioenwet is de werkgever verplicht om de werknemer bij indiensttreding een aanbod te doen tot deelname in de pensioenregeling. Indien de werknemer dit aanbod accepteert dan komt er een pensioenovereenkomst tot stand tussen de werkgever en de werknemer. Echter, vice versa, indien de werknemer het aanbod van de werkgever niet accepteert, dan komt er ook geen pensioenovereenkomst tot stand en doet de werknemer niet mee in de collectieve pensioenregeling. Dus onder de Pensioenwet is het voor de werknemer mogelijk om niet deel te nemen in de collectieve pensioenregeling van de werkgever. Echter, de werkgever heeft een uitvoeringsovereenkomst ondertekend met de pensioenuitvoerder. In deze uitvoeringsovereenkomst is vrijwel altijd wél de verplichting opgenomen tot aanmelding van alle werknemers. Dit heeft te maken met het feit dat onder de Wet op de medische keuringen, pensioenuitvoerders geen medische waarborgen meer mogen vragen. En om antiselectie te voorkomen heeft de pensioenuitvoerder de verplichte aanmelding van alle deelnemers opgenomen. Indien een werknemer dus niet deelneemt in de pensioenregeling dan pleegt de werkgever contractbreuk ten aanzien van de pensioenuitvoerder. Dit kan onder andere leiden tot een andere (en vaak veel hogere) premieberekening in het pensioencontract. In de praktijk komt het desondanks voor dat een werkgever accepteert dat een werknemer niet meedoet in de pensioenregeling. In dat geval dient er een afstandsverklaring, of beter gezegd een afstandsovereenkomst, tussen de werkgever en de werknemer te worden opgesteld. Hierbij zitten een paar aandachtspunten: Op de eerste plaats heeft de werkgever de verplichting om de werknemer goed duidelijk te maken waarvan hij afstand doet. Dus niet alleen van deelname aan de pensioenregeling, maar veel concreter en in cijfers. Noem dus concreet de pensioenvormen, ingangsdata, indexatiebepalingen, Overwater Pensioenconsultants Wilhelminastraat 6 3271 BZ Mijnsheerenland Postbus 5906, 3273 ZG Westmaas Telefoon (0186) 82 00 16 Mail [email protected] www.overwater-pensioen.nl financieringsmethoden e.d. Neem daarbij tevens voor ieder onderdeel ook de concrete bedragen op, zodat het voor alle partijen duidelijk is waarvan afstand wordt gedaan. Hiermee wordt voorkomen dat de werknemer of diens partner zich later verschuild achter onwetendheid. Op de tweede plaats wijzigt er in een jaar veel. Dus ook de persoonlijke situatie van de werknemer kan veranderen. Voor de werkgever is het derhalve van groot belang dat hij regelmatig (zeg minimaal één keer per jaar) bij de werknemer informeert of hij alsnog niet wil toetreden tot te pensioenregeling. En om de werknemer opnieuw een juiste beslissing te laten maken dienen de cijfers in de afstandsovereenkomst wel aangepast te zijn aan de laatste stand van zaken, zoals salaris, parttime percentage etc.. Indien de werknemer nog steeds niet wil deelnemen in de pensioenregeling, dan is het verstandig om dit ook schriftelijk met elkaar vast te leggen. Op de derde plaats dient een eventuele partner van de werknemer mee te tekenen met de afstandsovereenkomst. Formeel hoeft dit niet omdat de partner geen partij is zolang er geen pensioenovereenkomst tot stand is gekomen. Maar omdat de partner toch een belangrijke partij is in de pensioenregeling, is het verstandig om hem/haar ook duidelijk te maken waarvan afstand wordt gedaan, en dat er geen aanspraak op partnerpensioen bestaat. Op de vierde plaats dient de handtekening van de partner goed gecontroleerd te worden. Dit kan door middel van het aanleveren van een kopie id van de partner, maar beter is om de partner in het bijzijn van de werkgever de afstandsovereenkomst te laten ondertekenen. Uit jurisprudentie blijkt namelijk dat de werkgever verantwoordelijk is voor een goede controle van de handtekening van de partner onder de afstandsovereenkomst. Op de vijfde plaats is het van belang dat de werknemer weet onder welke voorwaarden hij/zij weer mag meedoen aan de pensioenregeling. Vaak zal de pensioenuitvoerder medische waarborgen vragen. Hiertoe is zij ook gerechtigd conform de Wet op de medische keuringen. Deze medische waarborgen kunnen financiële consequenties hebben of zelfs leiden tot (gedeeltelijke) uitsluiting. Ondanks dat in een afstandsovereenkomst rekening is gehouden met het bovenstaande, is een afstandsovereenkomst nooit 100% juridisch waterdicht te krijgen. De werkgever blijft hierbij een financieel risico lopen. Indien een werknemer (met afstandsovereenkomst) overlijdt dan bestaat de kans dat de weduwe/weduwnaar zich toch zal alsnog zal melden voor het partnerpensioen. Het gaat hierbij namelijk om veel geld waardoor het voor de nabestaande(n) meteen ook interessant wordt om een juridische procedure met de werkgever aan te gaan. Ter illustratie: een levenslang partnerpensioen van € 15.000,- per jaar voor een weduwe/weduwnaar van 45 jaar oud, kost als snel € 300.000,-. Overwater Pensioenconsultants Wilhelminastraat 6 3271 BZ Mijnsheerenland Postbus 5906, 3273 ZG Westmaas Telefoon (0186) 82 00 16 Mail [email protected] www.overwater-pensioen.nl Conclusie: Voorkom het opzetten van afstandsovereenkomsten door werknemers duidelijk te maken dat deelname aan de pensioenregeling verplicht is. Mocht er toch afstand van de pensioenregeling worden gedaan, laat een pensioenadviseur dan een correcte afstandsovereenkomst opstellen. Daarnaast is het raadzaam om verouderde afstandsverklaringen te updaten. Overwater Pensioenconsultants Wilhelminastraat 6 3271 BZ Mijnsheerenland Postbus 5906, 3273 ZG Westmaas Telefoon (0186) 82 00 16 Mail [email protected] www.overwater-pensioen.nl