WERELD 5 havo 1 Globalisering

WERELD
5 havo 1 Globalisering § 1-4
WERELD
5 havo
havo11Globalisering
Globalisering
§ 1-4
§ 1-2
De wereld verandert en Shanghai loopt voorop
Hoe blijkt uit elke
afbeelding dat de
wereld verandert?
Globalisering
dimensie
mogelijke
ontwikkeling
economisch
mengcultuur
sociaal
wereldstaat
politiek
wereldgemeenschap
cultureel
wereldmarkt
Vier dimensies van globalisering.
Welke ontwikkeling hoort bij welke
dimensie?
Globalisering of Mondialisering
Proces waarbij de vervlechting
tussen gebieden en
samenlevingen op aarde
toeneemt.
Bekijk het fragment over de
toenemende invloed van
China in de wereld en in
Europa
http://nos.nl/l/tcm:5-816771/
a. Om welke dimensie ging het hier?
b. Wat heeft dit met globalisering te maken?
Wordt de wereld een dorp?
1600
Tijd-ruimtecompressie: proces
waarbij tijd en ruimte in elkaar
worden gedrukt
1850
De wereld wordt kleiner
1920
Vervlechting
1950
1975
2000
Global village
Welke drie processen spelen een
rol bij tijd-ruimteprocessen?
A Opkomst mno’s
Hoe dragen mno’s bij aan de globalisering?
Vormen mondiaal netwerk van bedrijven en bedrijfsonderdelen
B1 Snelle ontwikkeling transporttechnologie
Sneller
Groter
Goedkoper
-reistijden sterk verlaagd
-reiskosten verlaagd
-infrastructuur sterk verbeterd
Toename uitwisseling van goederen
Groei van wereldhandel
B 2 Verbetering informatie- en communicatietechnologie
A
B
Opening
Wall street
AEX
C
Wat is het verband tussen A,B en
C? Gebruik het begrip
communicatietechnologie.
Door de moderne communicatietechnologie is het mogelijk altijd en
overal zaken te doen. Het gevolg is
dat aandelenbeurzen onmiddellijk op
elkaar reageren.
C Handelsgrenzen verdwijnen
Globalisering en strenge grenscontroles gaan slecht samen
Voorbeeld EU
Voor
Na
1. Wat zijn de twee verschillen en wat heeft dit met globalisering te maken?
2. Wat verandert er aan de geografische mobiliteit? Let op de economische
en sociale dimensie
Mainport Rotterdam: internationale draaischijf
Beredeneer waarom de haven
van Rotterdam sterk van de
globalisering profiteert ?
Door de globalisering neemt de
wereldhandel sterk toe> ook
transport groeit o.a. over zee>
Rotterdam ligt gunstig aan de
rand van Europa en is goed
verbonden met een economisch
belangrijk achterland.
MNO op zoek naar optimale lokatie
Welke vijf factoren bepalen
de keuze van Toyota voor
het kiezen van een locatie?
Formuleer bij elke factor
een hoe..hoe regel.
A arbeidsmarkt: loon- en opleidingsniveau
B ligging vooral bereikbaarheid van een locatie
C nabijheid (groeiende) afzetmarkt
D politieke stabiliteit van een land
E gunstige vestigingsvoorwaarden, bijvoorbeeld in een EPZ
Globalisering:aanhaken of achterblijven
Geef een verklaring voor
elk legendateken.
Transitieland: land in de
overgang naar
markteconomie
Bedrijfsverplaatsing: naar
lagelonen-gebieden in
Oost-Europa
Arbeidsmigratie naar
West-Europa waar de lonen
hoger zijn en er meer werk
is.
Verdwijnende grenzen..niet voor iedereen.
Op weg naar Fort Europa
Migrantenroutes in Noordelijk Afrika
http://nos.nl/video/179020-spanning-rond-spaanse-enclave-loopt-op.html
Relatieve afstanden worden door de tijd-ruimtecompressie kleiner.
Geldt dat ook voor de mannen op de vrachtwagen?
Economische globalisering: productie
5 havo 1 Globalisering § 3
Eonomische globalisering
Oorzaken voor economische globalisering
• Liberalisering/deregulering van de
wereldhandel > vrijhandel > vrije markt
leidend economisch principe
• Opkomst mno’s
Ondersteund door:
• snelle opkomst informatie- en
transporttechnologie
•beperking handelsbelemmeringen tussen
landen als gevolg van:
• invloed WTO, EU
• instorten Sowjetunie
• toetreding China tot WTO
MNO: ‘Think global, act local’.
Globalisering is het
proces waarbij de
verwevenheid tussen
gebieden toeneemt o.a.
door de opdeling van de
productieketen.
Leg dat uit aan de hand
van deze bron.
De productieketen van
de spijkerbroek is
opgeknipt en vindt plaats
in verschillende
gebieden
MNO: ‘Think global, act local’.
Leg uit waarom de route
van de wereldreis van de
spijkerbroek zo verloopt.
De verschillende
onderdelen van de
productieketen zijn daar
waar de omstandigheden
het meest gunstig zijn.
Let daarbij op:
• loonniveau
• geschooldheid
• nabijheid afzetmarkt
Spijkerbroek op wereldreis
Zie ook Box 1 H I op de buitenlandsite
(link nog invoegen)
Verklaar de titel van deze dia
Beschouw de hele wereld als je
speelveld maar let op de lokale
omstandigheden
Groei productie en export
Leg de getoonde ontwikkeling uit.
Gebruik in je antwoord de
begrippen;
• globalisering
• productieketen
• handelsvolume
De export neemt veel sterker toe dan de productie. Door de globalisering
worden goederen en onderdelen heen en weer over de wereld geschoven.
Hierbij wordt de productieketen steeds verder opgedeeld. Hierdoor neemt
het handelsvolume sterk toe.
Prijsontwikkeling
Hoe noem je de getoonde
ontwikkeling?
Ruilvoetverslechtering
Welke grondstoffen onttrekken
zich aan de getoonde
ontwikkeling?
Energie
Welke type landen in het wereldsysteem hebben het meeste last van deze
ontwikkeling? Licht je antwoord toe.
Periferie. Deze landen exporteren nog vaak grondstoffen en importeren
eindproducten
Stijgende graanprijzen
Na 2000 stijgen de
grondstofprijzen onder andere voor
voedsel. Noem daar een
demografische en een
economische reden voor
Demografisch: de toename van
de wereldbevolking
Economisch: Welvaartsstijging
vooral in de semiperiferie
Wie zijn de winnaars en wie de verliezers van deze ontwikkeling?
Winnaars: grondstofproducenten
Verliezers: importeurs van voedsel
Internationale arbeidsverdeling verschuift
A
Welk figuur hoort bij een
centrumland en welk bij een
land in de semiperferie?
A=centrumland
B =semiperiferie
B
Leg je keuze uit
Maakindustrie schuift voor
een deel uit naar de
semiperferie
Andere tijden, andere taken.
Detroit: opkomst en verval
Begin jaren vijftig was Detroit met 2 miljoen inwoners de vierde stad van de VS.
De grootste autostad ter wereld was een symbool voor the American dream:
mooie buitenwijken, snelwegen, moderne winkelcentra,de glittering van
neonreclame en massaproductie.
In de jaren zeventig zet het verval in. De auto- en verwante industrie verdwijnt
voor een groot deel. Detroit is nu een van de meeste criminele en armste steden
van de VS. Het inwonertal is gehalveerd, 81 procent van de bevolking is
zwart,chique buurten zijn vervallen wijken.
Hoe noem deze ontwikkeling?
De-industrialisatie
Andere tijden, andere taken.
Detroit: opkomst en verval
Begin jaren vijftig was Detroit met 2 miljoen inwoners de vierde stad van de VS.
De grootste autostad ter wereld was een symbool voor the American dream:
mooie buitenwijken, snelwegen, moderne winkelcentra,de glittering van
neonreclame en massaproductie.
In de jaren zeventig zet het verval in. De auto- en verwante industrie verdwijnt
voor een groot deel. Detroit is nu een van de meeste criminele en armste steden
van de VS. Het inwonertal is gehalveerd, 81 procent van de bevolking is
zwart,chique buurten zijn vervallen wijken.
Beredeneer hoe Detroit slachtoffer
van de globalisering kan zijn
De auto-industie is voor een
groot deel verplaatst naar het
buitenland. Detroit heeft zich
niet kunnen aanpassen aan de
globalisering en raakt in verval.
Winnaars!
Wat wil deze cartoon duidelijk
maken?
Op hoofdkantoren wordt beslist
welke locatie in de wereld het
beste is voor het bedrijf?
Zitten we nog wel goed in Nederland?
Noem twee redenen waarom deze mno voor China als locatie voor een
bedrijfsonderdeel kiest.
• Lagere lonen
• Groeiende afzetmarkt
Mitsubishi Born: over en sluiten!
In 2012 besluit de Japanse
autofabrikant Mitsubishi haar
productieafdeling in Born, Limburg te
sluiten.
Bekijk het videofragment.
http://nos.nl/artikel/337707-mitsubishibevestigt-sluiting-nedcar.html
Wat heeft dit met globalisering te
maken?
De directie van een mno is voortdurend op zoek naar de beste locatie.
Zij beschouwt daarbij de hele wereld als haar ‘speelveld’.
Tegelijk met het bericht over de sluiting meldt het hoofdkantoor in Japan,
dat er een nieuwe autofabriek gebouwd wordt in Thailand. Wat zijn twee
redenen waarom men in Nederland een bedrijf sluit en in Thailand opent?
 lagere loonkosten
 groeiende afzetmarkt in Azië terwijl deze in Europa juist daalt.
Economische globalisering: handel.
5 havo 1 Globalisering § 4
Snelle toename wereldhandel
Oorzaken groei wereldhandel
•Liberalisering/deregulering van de
wereldhandel >vrijhandel>vrije markt
leidend economisch principe
• Opkomst mno’s > vormen mondiale
netwerken
Ondersteund door:
• snelle opkomst informatie - en transporttechnologie
• beperking handelsbelemmeringen tussen landen als gevolg van:
• invloed WTO, EU
• instorten Sovjet Unie
• toetreding China tot WTO
Snelle ontwikkeling transport- en communictie
Sneller
Goedkoper
Groter
Overal
Transport en communicatie in hoogste versnelling
Gevolgen:
• Sommige gebieden op aarde sterk met elkaar verbonden> fast world.
Andere gebieden zijn veel minder goed verbonden>
slow world
Tegenstelling speelt op meerdere schaalniveaus
Tempo tijd-ruimtecompressie verschilt per regio
•Wereldhandel en stromen van goederen en diensten sterk gegroeid
Wereldhandel
Welke uitspraak(en) is/zijn juist?
A global shift is zichtbaar
B triade beheerst de wereldhandel
C goederenproductie is grote in Europa dan in VS
D Afrika hoort tot de slow world
Wereldhandel
Welke uitspraak(en) is/zijn juist?
A global shift is zichtbaar
B triade beheerst de wereldhandel
C goederenproductie is grote in Europa dan in VS
D Afrika hoort tot de slow world
Interactietheorie van Ullman
Interactie tussen gebieden komt op
gang onder drie voorwaarden. Welke
drie en bedenk steeds een voorbeeld.
Complementariteit
Transporteerbaarheid
Geen tussenliggende mogelijkheden
Interactietheorie van Ullman
A Leg met de theorie van Ullman uit
dat er een olietransport op gang komt
tussen Japan en Indonesië.
Gebruik alle elementen uit de theorie
B Leg nu met de interactietheorie
uit waarom Indonesië als
olieleverancier van Japan wordt
vervangen door China
Containervervoer
Een van de drukste containerlijnen is die tussen Shanghai en Los
Angeles. Leg uit hoe dat komt en gebruik de theorie van Ullman.