PGO-LEIDRAAD ALGEME NATUURWETENSCHAPPEN MODULE: Heelal GROEPSLEDEN: Joost Bus, Erik Hernaamt, Kenji van Keeken, Ruben Stollman ARIKEL (TITEL): Wat betekent kosmochemie? 1. Verhelder onduidelijke termen en begrippen Kosmochemie/astrochemie: de scheikunde van het heelal die zich bezighoudt met de verandering in de chemische samenstelling van het heelal sinds de oerknal. 2. Definieer het centrale probleem / vraag van het artikel Wat is kosmochemie en waar houdt kosmochemie zich met bezig? 3. Analyseer het artikel / de rode draad De sterren in het heelal zijn gevormd door een verandering in de chemishe samenstelling sinds het begin van het heelal. De sterren maken gebruik van kernfusie om nieuwe elementen en kosmochemie onderzoeken hoe snel en in welke verhoudingen dit gebeurt. In een ster als de zon kun je de kernfusie die in de kern van de zon plaatsvindt niet zien, maar naarmate een ster ouder wordt en uitzet en steeds heter word is de kernfusie ook aan het oppervlak van de ster te observeren. Als een ster gaat uitzetten verliest het zo’n 35% van zijn gas en dat verspreid zich in de ruimte. Het onderzoeken van die verandering in samenstelling is ook kosmochemie. Sterren als onze zon bestaan uit meer elementen dan alleen waterstof en helium, dat komt doordat de zon is ontstaan uit de resten van andere geëxplodeerde sterren. Alle elementen zwaarder dan lithium die zich op onze aarde bevinden zijn dus resten van andere sterren dan de zon die al miljarden jaren niet meer bestaan. 4. Orden de ideeën uit de analyse van het probleem -kosmochemie houdt zich bezig met de veranderingen in samenstelling van het heelal en steren. -bij een oude ster vind kernfusie ook plaats aan het oppervlak van de ster -Alle elementen zwaarder dan lithium op onze aarde komen van sterren die al lang niet meer bestaan 5. Formuleer leerdoelen -Hoe werkt kernfusie? -hoe oud kan een ster worden? - hoe explodeert een ster? 6. Beantwoord je leerdoelen 7. Schrijf een korte samenvatting van de ‘oplossing’ van dit probleem