PGO-leidraad Algemene NatuurWetenschappen Module 3

PGO-leidraad Algemene NatuurWetenschappen
Module
Groepsleden
Artikel (titel)
3
Voorzitter:
Dimfy Lambriex
Notulist:
Isa Engelen
Overige (creatief brein):
Emma Bakker
Hoe worden de afstanden tot sterren bepaald? (De parallax-methode)
1. Verhelder onduidelijke termen en begrippen.
Basale - van zeer eenvoudig of laag niveau.
2. Definieer het centrale probleem/ vraag van het artikel.
De meest basale methode voor afstandsbepaling is de parallax methode. De sterren die heel
ver weg staan zien we zelfs helemaal niet bewegen, omdat hun beweging zo klein is dat deze
niet kan worden waargenomen.
3. Analyseer het artikel/ de rode draad.
In de afbeelding hier beneden wordt de parallax methode afgebeeld. In het bovenste deel
wordt links de Aarde die om de Zon draait en de richting waarin de grote ster wordt gezien
vanaf Aarde in juni en december. Je ziet in de twee figuurtjes onderaan waar de grote ster staat
ten opzichte van de achtergrondsterren. Het verschil in de positie van de ster tussen de twee
figuurtjes is maar heel miniem.
Uit hoeveel een ster in een half jaar lijkt te bewegen ten opzichte van een verre
achtergrondster, de parallax (π), kunnen we dus bepalen hoe ver weg deze ster staat. Deze
schijnbare beweging aan de hemel is een heel kleine hoek, zelfs voor de meest nabije sterren,
en wordt uitgedrukt in boogseconden ("). Een boogseconde is 1/3600 graad. Als je de parallax
hebt gemeten en 3.26/π uitrekent, vind je de afstand van de ster in lichtjaren (lj).
De beste parallax-bepalingen zijn op dit moment gedaan met behulp van de Hipparcossatelliet, die tussen 1989 en 1993 posities, helderheden van ruim 1 miljoen sterren en
parallaxen van ruim 118.000 sterren mat. Het meten van de parallax is dus zo moeilijk dat
zelfs de beste instrumenten van niet meer dan enkele tienduizenden sterren enigszins
nauwkeurig de parallax en dus afstand direct kunnen meten.
4. Orden de ideeën uit de analyse van het probleem.
Na het lezen van dit artikel hebben we dus een duidelijke en concrete manier ontdekt waarop
wetenschappers dus afstanden meten in het heelal. Al is deze methode wel basaal, het geeft
toch antwoord op onze vraag ‘hoe worden afstanden in het heelal gemeten?’ Dit zou dus een
eventueel antwoord kunnen zijn. Het afstanden meten in het heelal heeft dus veel met het
bewegen van het object te maken. Maar hoe doen we dit nu dan op aarde waar beweging niks
zal uitmaken voor onze laatste opdracht?
5. Formuleer leerdoelen.
- De parallaxmethode die hier op aarde gebruikt kan worden voor afstandsmetingen begrijpen.
- Meer ondersteunende artikelen bij de parallaxmethode vinden.
- Uitvinden hoe ze op de scouting afstanden meten.