Competenties HBO-Rechten HvA propedeuse voltijd en deeltijd De

Competenties HBO-Rechten HvA propedeuse voltijd en deeltijd
De kwalificaties van de hbo-jurist vloeien voort uit het beroepsprofiel en zijn geformuleerd in
competenties. Een competentie wordt opgevat als ‘de bekwaamheid om kennis, inzicht,
vaardigheden en attitude in samenhang adequaat toe te passen in de beroepspraktijk’.
Competenties zijn gekoppeld aan het succesvol kunnen handelen van een professional op
alle relevante aspecten van het beroep in diverse beroepscontexten. Elke competentie
omvat een toelichting en een zevental voorbeelden van kritische beroepssituaties. De
voorbeelden noemen telkens de functie, de beroepsrol, de beroepstaak en de
beroepscontext. De competenties zijn ingedeeld in de clusters ‘Rechtstoepassing’ en
‘Omgeving van de rechtstoepassing’.
Het cluster ‘Rechtstoepassing’ omvat de competenties die de jurist in staat stellen om
juridisch te handelen. Wanneer de jurist over deze competenties beschikt, kan hij
bijvoorbeeld adviseren, reguleren en beslissen. Het analyseren en juridisch kwalificeren van
casussen en het oplossen van de bijbehorende rechtsvragen gaat vooraf aan het juridisch
handelen. De jurist begint met een analyse van de juridisch relevante feiten en juridische
bronnen. Dit verklaart dat het oplossen van casusposities als eerste competentie in de groep
rechtstoepassing wordt genoemd.
In het cluster ‘Facilitering van de Rechtstoepassing’ staan de competenties die de jurist in
staat stellen om zijn juridisch handelen en dat van anderen effectief en efficiënt te
organiseren.
Rechtstoepassing
1.
Formuleren en oplossen van rechtsvragen op basis van analyse van juridisch
relevante feiten en juridische bronnen. (Juridisch analyseren)
Toelichting
Voordat een jurist een beroepsproduct maakt, formuleert hij de juridisch relevante vragen bij
een casuspositie. Hij beschikt over onderzoeksvaardigheden: de jurist gaat systematisch te
werk door de relevante juridische bronnen te selecteren en verzamelen, zoals wetgeving en
jurisprudentie. Juridisch analyseren omvat het proces van verzamelen, selecteren,
kwalificeren en analyseren van feiten en juridische bronnen. Een jurist moet dit volledige
proces doorlopen om een goed beroepsproduct te kunnen opleveren.
Voorbeelden
Je werkt als:
a.
parketsecretaris bij het Openbaar Ministerie en je verzamelt en selecteert het door
onderzoek verkregen feitenmateriaal ter voorbereiding van het opstellen van een
tenlastelegging.
b.
jurist bij een advocatenkantoor en je maakt een juridische analyse van de situatie die
de cliënt aandraagt. Je verwerkt hierin de nieuwste jurisprudentie.
c.
juridisch medewerker bij de gemeente en je controleert of het dossier compleet is om
namens het gemeentebestuur te besluiten over een vergunningaanvraag.
d.
juridisch medewerker bij de gemeente en je onderzoekt het verzoek van een
journalist om openbaarmaking van declaratiegegevens van wethouders.
e.
jurist bij een rechtsbijstandverzekeraar, je analyseert het schadedossier en
formuleert een afdoeningsadvies.
f.
juridisch medewerker bij een bank en je inventariseert en onderzoekt klantgegevens
alvorens je beoordeelt of de verkoop van een bepaald financieel product in
overeenstemming geschiedt met de eisen die worden gesteld in toepasselijke wetten.
g.
bedrijfsjurist bij een multinational en je inventariseert en onderzoekt gegevens en
feiten alvorens een contract op te stellen.
2.
Geven van advies op basis van een juridische analyse. (Adviseren)
Toelichting
Nadat de situatie geanalyseerd en gekwalificeerd is, geeft de jurist mondelinge en
schriftelijke adviezen. Specifieker gezegd verzamelt hij eerst alle feitelijke gegevens, om
vervolgens de standpunten van de partijen te kunnen wegen, waarbij de relevante
rechtsbronnen worden gebruikt.
Voorbeelden
Je werkt als:
a.
juridisch medewerker bij een gerecht. Je controleert of aan de formele juridische
vereisten is voldaan en bereidt de zaak inhoudelijk voor. Ter zitting treed je op als
griffier. Na afloop neem je deel aan het raadkameroverleg. Je maakt een procesverbaal op en legt de beslissing vast in een schriftelijke conceptuitspraak.
b.
secretaris van een commissie bezwaar en beroep bij een provincie en je schrijft een
conceptadvies naar aanleiding van een ingediend bezwaarschrift.
c.
juridisch medewerker op een gerechtsdeurwaarderskantoor en je geeft een crediteur
schriftelijk advies.
d.
octrooigemachtigde op een octrooibureau en je stelt voor een klant een adviesbrief
op over de wijze waarop hij zijn uitvinding middels een octrooi kan beschermen. Je
betrekt hierbij de nieuwste jurisprudentie.
e.
jurist bij een belangenorganisatie van huiseigenaren en je adviseert de leden over
koopaktes en hypotheekvoorwaarden.
f.
bedrijfsjurist bij een regionaal aannemersbedrijf en je adviseert de afdeling inkoop op
basis van regelgeving met betrekking tot de aanbesteding van een groot bouwproject.
g.
mede-eigenaar van een juridisch adviesbureau en je geeft samen met je
compagnons juridisch advies aan een cliënt op basis van gesprekken en
risicoanalyses over de invoering van een digitaal systeem waarin contracten worden
beheerd.
3.
Behartigen van juridische belangen van anderen door rechtsbijstand te verlenen, te
onderhandelen en te bemiddelen. (Vertegenwoordigen)
Toelichting
Een jurist treedt op als belangenbehartiger voor personen en organisaties. Het behartigen
van belangen kan bestaan uit procesvertegenwoordiging, onderhandelen, bemiddelen en
conflictbeheersing. De belangenbehartiging kan mondeling of schriftelijk gebeuren en daarbij
maakt de jurist eventueel gebruik van bemiddelingstechnieken.
Voorbeelden
Je werkt als:
a.
juridisch medewerker bij een advocatenkantoor en je treedt als procesgemachtigde
op voor een cliënt bij de kantonrechter of de bestuursrechter.
b.
juridisch medewerker bij de provincie en je handelt een geschil af tussen een bedrijf
en de provincie zonder tussenkomst van een rechter.
c.
juridisch medewerker op een gerechtsdeurwaarderskantoor en je stelt processtukken
op zoals een ingebrekestelling, aanmaning of dagvaarding en je procedeert.
d.
jurist bij een rechtsbijstandverzekeraar en je treedt op namens een verzekerde door
een ingebrekestelling te versturen naar een verkoper.
e.
jurist bij een stafafdeling van een winkelketen en je bent namens dit bedrijf in gesprek
met overheidsinstellingen over het verkrijgen van vergunningen.
f.
jurist binnen een due diligenceteam en je behartigt gezamenlijk de belangen van een
fastfoodconcern bij het voorbereiden van de onderhandelingen tot een overname.
g.
juridisch medewerker van een groot ziekenhuis en je bemiddelt in een arbeidsconflict
tussen een medewerker en een leidinggevende. Je betrekt hierbij niet alleen
juridische, maar ook ethische, maatschappelijke en sociale aspecten.
4.
Vaststellen van de rechtspositie van een of enkele personen binnen juridische kaders
met meeweging van juridische argumenten en maatschappelijke factoren. (Beslissen)
Toelichting
Een jurist beslist namens cliënten of namens de organisatie waar hij werkzaam is over de
rechtspositie van een of enkele personen. Bij dit beroepshandelen betrekt de jurist zo nodig
naast juridische argumenten ook de belangen van de personen of de instelling voor wie hij
werkt en waar nodig ook maatschappelijke factoren en belangen van anderen. Bij het
vastleggen van de rechtspositie gaat het bijvoorbeeld om besluiten in de publiekrechtelijke
sfeer (vergunningen) en om besluiten in de privaatrechtelijke sfeer (contracten).
Voorbeelden
Je werkt als:
a.
juridisch medewerker op een notariskantoor en je stelt de statuten op voor een
studievereniging.
b.
juridisch medewerker bij een waterschap en je neemt namens het bestuursorgaan
een besluit tot het toepassen van bestuursdwang.
c.
juridisch medewerker bij een gemeente en namens het college van burgemeester en
wethouders stel je de voorwaarden op bij een omgevingsvergunning.
d.
juridisch medewerker op een verzekeringskantoor en je beslist over de toe- of
afwijzing van een claim van een verzekerde.
e.
juridisch medewerker bij een zorgverzekeraar en je neemt een beslissing op een
bezwaarschrift van een verzekerde waarin je motiveert waarom een bepaalde
geneeskundige behandeling in een kliniek voor plastische chirurgie niet door de
zorgverzekeraar wordt vergoed.
f.
lid van de geschillencommissie in de reisbranche en je neemt samen met de overige
commissieleden een beslissing over een geschil tussen een reisorganisatie en een
aantal particulieren die bij deze organisatie een reis hebben geboekt.
g
juridisch medewerker bij de juridische afdeling van een grote multinational en je bent
lid van een commissie die een gedragscode ten aanzien van maatschappelijk
verantwoord ondernemen vaststelt.
5.
Opstellen en wijzigen van regelgeving. (Reguleren)
Toelichting
Een jurist stelt generieke regelingen op. Ook het wijzigen van bestaande regelingen behoort
tot deze competentie.
Voorbeelden
Je werkt als:
a.
juridisch medewerker bij de gemeente en je bent betrokken bij het opstellen van
gemeentelijke verordeningen.
b.
juridisch beleidsmedewerker bij de afdeling ruimtelijke ordening van de gemeente en
je bent betrokken bij het opstellen van beleidsregels inzake permanente bewoning
van recreatiewoningen.
c.
jurist bij een onderwijsinstelling en je levert een bijdrage aan het opstellen van
huishoudelijke reglementen en onderwijs- en examenregelingen.
d.
juridisch adviseur bij een opleidingsinstituut en je legt de procedure tot het voeren van
functionerings- en beoordelingsgesprekken vast in overeenstemming met de Wet op
de beroepen in het onderwijs.
e.
f.
g.
juridisch adviseur bij een internationaal opererende telecomorganisatie en je stelt
reglementen en algemene voorwaarden op, of je past bestaande documenten aan.
bedrijfsjuridisch medewerker voor een startende onderneming. Je gaat na welke
vergunningen vereist zijn en je stelt algemene voorwaarden op voor de arbeids- en
samenwerkingsovereenkomsten.
juridisch medewerker bij een vakbond en je bent betrokken bij de onderhandelingen
over een nieuwe CAO. Na de onderhandelingen stel je met de cao-partners een
nieuwe tekst op.
Facilitering van de rechtstoepassing
6.
Aanleggen en beheren van juridische dossiers, bewaken van de doorloop en de
samenhang, afsluiten en overdragen ervan. (Dossier managen)
Toelichting
De jurist draagt zorg voor het aanleggen, beheren, ontsluiten en overdragen van juridische
dossiers. Ook de bewaking van termijnen maakt onderdeel uit van deze competentie.
Hij bewaakt termijnen en indien nodig zorgt hij voor archivering of draagt het dossier over
aan een collega in de eigen organisatie of de keten.
Voorbeelden
Je werkt als:
a.
juridisch medewerker bij de rechtbank en je bewaakt de termijnen waarbinnen beslist
moet worden.
b.
parketsecretaris bij het Openbaar Ministerie en je controleert de processtukken op
formele en materiële aspecten. Ook verzamel je aanvullende en relevante informatie
voor het dossier.
c.
juridisch medewerker bij een advocatenkantoor en je krijgt de opdracht om t.b.v. een
due diligence-onderzoek een volledig juridisch dossier samen te stellen met
betrekking tot de overname van een bedrijf.
d.
juridisch medewerker bij de belastingdienst en je ziet erop toe dat de juridische
dossiers zodanig zijn ingericht dat de behandeling ervan op elk moment door een
collega kan worden overgenomen.
e.
ambtenaar bij een gemeentelijke bestuursdienst en je maakt een flowchart teneinde
ervoor te zorgen dat ingekomen zaken bij alle betrokken afdelingen op het juiste
moment passeren.
f.
contractmanager bij een groothandelsonderneming en je bent verantwoordelijk voor
de juridische uitvoering en contractbeheer.
g.
faillissementsmedewerker bij een advocatenkantoor en je bent verantwoordelijk voor
de verslaglegging ten behoeve van de rechtbank. Ook verzorg je een groot deel van
de faillissementscorrespondentie namens de curator.
7.
Efficiënt en effectief uitvoeren en regisseren van organisatieprocessen in een
juridische context met aandacht voor proces- en kwaliteitsmanagement, kennis- en
informatiemanagement en innovatie. (Organiseren)
Toelichting
De jurist houdt zich bezig met de vraag hoe de organisatie van juridische dienstverlening kan
bijdragen aan het efficiënter en klantvriendelijker uitvoeren van juridische diensten. Hij werkt
hierbij multi- en interdisciplinair samen met vakgenoten en niet-vakgenoten.
Voorbeelden
Je werkt als:
a.
juridisch informatiespecialist op een advocatenkantoor en bent betrokken bij de
inkoop van juridische databanken. Je instrueert collega’s en attendeert hen tijdig op
relevante vakinformatie.
b.
beleidsmedewerker kwaliteitszorg bij de provincie en je stelt een uniform model op
voor de beantwoording van alle soorten uitgaande brieven.
c.
juridisch medewerker bij de gemeente waar je een onderzoek verricht dat moet leiden
tot het versnellen van de doorlooptijd en klantvriendelijkheid bij de behandeling van
bezwaarschriften.
d.
projectmedewerker bij een gemeente om het digitale dienstenloket in te richten zodat
alle procedures bij online producten en diensten toegankelijk en juridisch correct zijn
beschreven.
e.
jurist bij een bank waar je een nieuwe regeling opstelt over toezicht van financiële
instellingen ten behoeve van de implementatie naar producten en diensten.
f.
juridisch medewerker bij een uitzendorganisatie en je wordt bij een cliënt
gedetacheerd om een juridisch kwaliteitszorgsysteem op te bouwen en te
onderhouden.
g.
medewerker bij een woningcorporatie en je stelt voor de interne communicatie een
databank op met alle relevante wetgeving en jurisprudentie rondom huur en verhuur.
8.
Ontwikkelen van de eigen professionaliteit. (Reflectieve professional)
Toelichting
De hbo-jurist toont een adequate beroepshouding in interactie met collega’s, cliënten en
opdrachtgevers. Dat wil zeggen dat hij blijk geeft van beroepsethisch handelen en
maatschappelijk bewustzijn. Daarnaast beschikt hij over een stevige kennisbasis,
professioneel vakmanschap en onderzoekend vermogen. Op basis hiervan evalueert en
verantwoordt hij zijn werkwijze en resultaten. Hij werkt systematisch en planmatig aan zijn
professionele ontwikkeling. Hij doet dit in relatie tot actuele ontwikkelingen in het
(internationale) juridische werkveld, het juridische kennisdomein en andere relevante
vakgebieden. Hij reflecteert daarbij op zijn eigen talenten en ambities in relatie tot actuele
beroepsvraagstukken, eisen en mogelijkheden.
Voorbeelden
Je werkt als:
a.
juridisch medewerker bij een rechtsbijstandverzekeraar en je oriënteert je op een
volgende stap in je loopbaan door in een POP je talenten en ambities in kaart te
brengen ter voorbereiding van je functioneringsgesprek met je leidinggevende.
b.
parketsecretaris bij het Openbaar Ministerie en je draagt een dossier over aan een
collega omdat je één van de slachtoffers in de betreffende zaak kent.
c.
jurist bij van een koepel van zorginstellingen en hebt een actieve bijdrage in de
discussie tijdens een themabijeenkomst over euthanasie waarin nuanceringen,
ethische overwegingen en dilemma’s aan de orde komen, naast de formele kaders
van het euthanasiebeleid waartoe de zorginstellingen zich moeten verhouden.
d.
e.
f.
g.
juridisch adviseur bij een winkelketen waarvan de producten sinds kort ook online
verkrijgbaar zijn en je zorgt voor je eigen bijscholing op het gebied van de koop op
afstand.
juridisch medewerker bij een internationaal transportbedrijf en je verzamelt
bewijsmateriaal en argumenten om in aanmerking te komen voor de functie van
juridisch medewerker op het kantoor in Istanbul.
bewindvoerder bij een bewindvoerderskantoor en je neemt maandelijks deel aan
intervisiebijeenkomsten met collega’s om ethische en andere beroepsmatige kwesties
te bespreken aan de hand van door jou ingebrachte leerpunten en casuïstiek.
jurist bij een trustkantoor en je signaleert dat op de website van het kantoor
privacygevoelige informatie staat. Je meldt dit bij de beheerder van de site, waarna
de informatie wordt verwijderd.