Ondersteuningsteams in de Liemerse basisscholen

Ondersteuningsteams binnen het Samenwerkingsverband De Liemers p.o.
Inleiding
Elke school heeft in de Liemers heeft een ondersteuningsteam.
In de ondersteuningsstructuur binnen het Samenwerkingsverband de Liemers p.o. is de rol en de
positionering van de ondersteuningsteams op de scholen van cruciaal belang. Daarbij onderscheiden
we 2 belangrijke taken.
Enerzijds is het ondersteuningsteam het sluitstuk van de schoolinterne zorg en het scharnierpunt naar
de schoolexterne zorg. Dit wordt uitgewerkt onder het kopje ondersteuningsteams en de afstemming
met externe hulpverlening.
Anderzijds is het ondersteuningsteam het voorportaal voor de aanvragen van toelaatbaarheid
verklaringen voor het SBO en SO en andere arrangementen in het samenwerkingsverband de Liemers
p.o. Als de kwaliteit van de ondersteuningsteams optimaal is hoeft er op
samenwerkingsverbandniveau in de CLO relatief weinig (bureaucratie) worden opgetuigd om de
aanvragen te beoordelen en honoreren. Dit wordt verder uitgewerkt onder het kopje
ondersteuningsteam en de commissie leerling ondersteuning (CLO).
Daarnaast zal aandacht besteed worden aan de samenstelling van de ondersteuningsteams en de
professionalisering van de ondersteuningsteams.
Ondersteuningsteams en de afstemming met externe hulpverlening.
Scholen ervaren steeds meer dat opvoedingsmilieus van kinderen, het gezin, de school en de vrije tijd
met elkaar zijn verbonden. Scholen worden geconfronteerd met problemen waarvoor de huidige
schoolstructuur ontoereikend of niet bedoeld is. Dit geldt voor sociaal-emotionele en systemische
problematiek gerelateerd aan de thuissituatie en de daaruit voortvloeiende didactische problematiek.
Uit landelijke gegevens is gebleken dat het grootste deel van de kinderen (85%) zonder grote
problemen de basisschool doorloopt. Bij 10% van de kinderen is sprake van een enkelvoudige
problematiek, bij 3 à 4 % van meervoudige problematiek en bij de overige 1 à 2 % van urgente
problematiek.
Het onderwijs is verantwoordelijk voor het onderwijsaanbod en is geen hulpverlenings instantie. Dat
neemt niet weg dat het onderwijs een zeer belangrijke rol heeft bij de signalering van problematiek en
het initiëren van ondersteuning van ouders en leerlingen in de thuissituatie en op persoonlijk vlak.
Om een doorlopende onderwijslijn mogelijk te maken voor alle leerling zal de samenwerking met
hulpverleningsinstanties optimaal moeten verlopen. Waarbij ieders rol duidelijk moet zijn en
aanvullend aan elkaar.
We hebben in onze regio te maken met 5 gemeenten. 4 daarvan participeren in de regio Arnhem en
omgeving en hebben een gezamenlijke back-office ingericht. De gemeente Montferland participeert in
een Achterhoekse samenwerking. We constateren verschillen in visie, uitwerking en positionering in
beide regio’s.
Onze inzet in de gesprekken met de gemeenten over deze afstemming is ons uitgangspunt dat vanuit
de regierol van de gemeente geen nieuw overlegniveau moet worden gecreëerd (per gemeente) maar
dat vanuit de regierol onderwijs en hulpverlening in de ondersteuningsteams elkaar aanvullen en
versterken. De gemeente willen vindplaats gericht en sterk preventief werken. De voordeur van
hulpverlening bevindt zich wat ons betreft in de ondersteuningsteams. Deze functionaris kan direct
ondersteuning initiëren i.p.v. ouders/ kinderen te verwijzen of te begeleiden naar een intakeloket. De
afgevaardigde in het ondersteuningsteam van het sociale team kan als casusmanager vanuit de
hulpverlening functioneren en is bekend met de relevante hulpverlenings instanties in de regio en kan
dus alle noodzakelijke lijnen tot stand brengen,
Ondersteuningsteam en de Commissie Leerling Ondersteuning (CLO)
Ondersteuningsteam als sluitstuk van de schoolinterne zorg
In de 1 zorgroute worden leerlingen besproken in de groepsbesprekingen, desgewenst in de
leerlingbespreking en bij problematiek die de school overstijgt of dreigt te overstijgen in het
ondersteuningsteam. Ouders zijn daarbij als partner van cruciaal belang en zijn daarom ook
indien mogelijk altijd betrokken in de ondersteuningsteambesprekingen. Er wordt
samengewerkt tussen ouders en school en ouders zijn deelgenoot in het te lopen proces.
Tijdens de ondersteuningsteambesprekingen kunnen interventies en of opschaling worden
afgesproken op verschillende niveaus. Bijv extra ondersteuning in of rond de klas, extra
ondersteuning voor de medewerkers van de school in de begeleiding van deze leerling,
uitvoeren handelingsgerichte diagnostiek, extra ondersteuning voor de ouders in de vorm van
gesprekken of verdere probleemverkenning, initiëren van hulpverlening voor de leerling, de
ouders of het gehele gezin. Indien de samenwerking met ouders onvoldoende op gang komt
kan zo nodig een melding worden gedaan bij de Vira
Ondersteuningsteam als voorportaal van de CLO
Indien de school vanuit haar mogelijkheden t.a.v de basis- en breedteondersteuning niet meer
in staat is haar zorgplicht waar te maken en alle interventie zoals hierboven besproken niet tot
gewenste verbeteringen hebben geleid moet het ondersteuningsteam op grond van de
interventies en de opbrengsten daarvan in staat zijn een duidelijk beeld te schetsen van de
ondersteuningsbehoefte en het ontwikkelingsperspectief van deze leerling. Deze
onderbouwing wordt doorgeleid naar de CLO voor een toelaatbaarheid verklaring.
Stand van zaken t.a.v. het functioneren van de Ondersteuningsteams.
-Het aantal ondersteuningsteambijeenkomsten verschilt per school. De bijeenkomsten passen
weliswaar in de zorgstructuur van de school, maar zijn nog niet altijd ingepast in de structuur van de
1-zorgroute.
-De samenstelling van het ondersteuningsteam verschilt per school. Op veel scholen zit ook een
orthopedagoog bij het overleg.
-De toeleiding naar het ondersteuningsteam, het signaleren van risicoleerlingen is soms nog een
ontwikkelpunt. Leerkrachten weten waar ze met een vraag terecht kunnen. Tegelijkertijd wordt
geconstateerd dat nog niet alle signalen van zorgelijke situaties rond kinderen/gezinnen in het
ondersteuningsteam ingebracht worden.
-Het formuleren van een handelingsgerichte hulpvraag is op veel scholen nog een punt van
verbetering.
-Het zorgformulier wordt gebruikt bij de aanmelding.
-Het betrekken van ouders bij de bespreking in het ondersteuningsteam is standaard.
-De bespreking in het ondersteuningsteam volgens een vaste systematiek werkt steeds beter. De
ondersteuningsbehoeften van het kind ( en de ouders) staan centraal.
-Uitvoering van acties naar aanleiding van de ondersteuningsteambespreking is goed. De afgesproken
aanpak/acties worden volgens plan uitgevoerd. De afgesproken hulp kan meestal snel worden
geboden.
-De betrokkenheid van de deelnemers bij de bespreking in het ondersteuningsteam is groot. Alle
deelnemers aan het team voelen zich verantwoordelijk voor een goede oplossing voor elk kind.
Samenstelling van de ondersteuningsteams
Het ondersteuningsteam bestaat uit:
-de onderwijskundig leider van de locatie
-de Intern begeleider
-de groepsleerkracht van de betreffende leerling
-de ouders
-schoolmaatschappelijk werk (of via BOZ of vanuit 1 van de ketenpartners binnen het Sociale Team)
-een hulpverlener (generalist vanuit 1 van de ketenpartners of de Jeugdverpleegkundige of jeugdarts)
(De participant(en) vanuit de sociale teams is nog niet overal goed geregeld maar onderwerp van
gesprek met de gemeenten en de Sociale Teams. )
-De schoolbegeleider (orthopedagoog)
-Een ambulant begeleider op afroep.
Professionalisering van de ondersteuningsteams.
We streven naar een hoge kwaliteit van leerling ondersteuning. Hieronder verstaan we in ieder geval
een hoge mate van efficiëntie in de besprekingen, een oplossingsgerichte houding, een goede
procesgang kunnen initiëren en bewaken, efficiënte verslaglegging en respectvolle en professionele
communicatie met ouders.
Leren van elkaar, buiten de eigen school zal een onderdeel van de professionalisering, kunnen
worden. Hiermee wordt het referentiekader vergroot.
Er wordt de komende tijd geïnventariseerd of er nog behoefte is aan specifieke scholing of trainingen.
De commissie leerling ondersteuning (CLO)
Het CLO beoordeelt de binnengekomen verzoeken tot toelaatbaarheid verklaringen en/of
arrangementen voor leerlingen waarvoor de basisondersteuning en de breedteondersteuning te kort
schiet.
Deze commissie bestaat uit een onafhankelijk voorzitter, een orthopedagoog (deskundigenadvies) en
een secretaris.
De commissie kan worden aangevuld met een deskundige vanuit het SBO.
Daarnaast kan er per aanvraag een tweede deskundigenadvies noodzakelijk zijn vanuit de volgende
disciplines, GZ-psycholoog of revalidatiearts.
Voortgang
Deze notitie zal besproken worden in verschillende geledingen (CAG, AB overleg binnen BOZ, de
gemeenten, directeurenberaad en het IB netwerk) alvorens deze wordt geaccordeerd in de
bestuursvergadering van het samenwerkingsverband.
Planning:
-maart
-maart
-april
-april
-april
-juni
Maart 2015
School maatschappelijk werk
CAG
AB overleg
IB netwerk
Directeurenberaad
Gemeenten