ondersteuningsteam aan: MT Berséba van: Jan de Waard betreft

ondersteuningsteam
aan:
van:
betreft:
MT Berséba
Jan de Waard
Uitgangspunten voor het functioneren van het ondersteuningsteam
Aanleiding
In het proces van arrangeren hebben we in ons ondersteuningsplan aan de ondersteuningsteams van de
scholen een belangrijke scharnierfunctie toegekend. Aanvragen voor arrangementen en TLV’s dienen een hoge
kwaliteit te hebben, zodat de commissie van toekenning tot snelle besluitvorming kan komen. Bovendien
vraagt ook de afstemming met Jeugdhulp om een hoog niveau van functioneren.
Passend Onderwijs wordt gekenmerkt door zorgplicht voor de scholen (schoolbesturen) en het (in toenemende
mate) realiseren van thuisnabij onderwijs. Bij onze eigen principiële uitgangspunten hoort nadrukkelijk, dat
ieder kind er bij hoort, er bij hoort in zijn eigen sociale omgeving. Dit betekent dat de gerichtheid dient te zijn:
Wat heeft dit kind nodig om de eigen sociale context te kunnen functioneren.
Doelen passend onderwijs
-
-
School heeft zorgplicht
School regelt onderwijs en zorg op de eigen school of op een andere school of setting in het
samenwerkingsverband
Meer kinderen thuisnabij opvangen
Vergroting van de mogelijkheden om ondersteuning aan leerlingen binnen de eigen school te bieden.
Versterken handelingsbekwaamheid van leerkrachten
Van medisch labelen naar handelingsgericht arrangeren en denken in termen van onderwijs- en
ondersteuningsbehoeften
Integraal arrangeren en indiceren van onderwijs en jeugdzorg
Koppeling van onderwijs en jeugdhulp (transitie en transformatie jeugdhulp, overheveling AWBZ-taken)
Uitgangspunt van Eigen Kracht in jeugdhulp en onderwijs
Doelen vanuit de inspectie
De doelen voor de inspectie zijn verwoord in het toezichtkader. Domein overstijgend in het toezichtkader is het
begrip planmatig werken. Dit planmatig werken betreft niet alleen het groepsniveau, maar ook het leerling
niveau. Planmatig werken houdt in dat vanuit alle noodzakelijke en beschikbare gegevens beredeneerd en
beargumenteerd een integraal beeld wordt geschetst wat nodig is om doelen op groepsniveau en individueel
niveau te realiseren.
Samenstelling ondersteuningsplan
De basissamenstelling van het ondersteuningsteam bestaat uit een aantal vaste functionarissen. In relatie tot
de kwaliteit is het van belang dat dit vaste deelnemers zijn. Zij zijn het span waarom het functioneren van het
ondersteuningsteam draait. Het betreft:
- De intern begeleider van de school of de betreffende bouw
- De orthopedagoog die de school inkoopt vanuit instellingen die de visie van het samenwerkingsverband
ondersteunen
- De verbindingsfunctionaris vanuit de gemeente om de afstemming met de gemeentelijke zorgstructuren te
borgen. Deze verbindingsfunctionaris hoeft niet bij iedere casus in het ondersteuningsteams aanwezig te zijn.
Het vraagt wel alertheid van de school wanneer deze wel aan gaat schuiven.
1
Afhankelijk van de casus die ter bespreking in het ondersteuningsteam voorligt, kunnen andere professionals
aan schuiven als de ontwikkeling van een leerling op school en/of thuis vraagt.
Lichtbronnen voor de cultuur van het ondersteuningsteam
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Welbevinden van de leerling
Coachen en ondersteunen van de leerkracht vanuit eigen kracht
Ouders als partner in de ontwikkeling
Vertrouwen in professionals
Samenwerken met professionals
Handelingsgericht en praktijkgericht ondersteunen
Sterke signaleringskracht van zorgelijke ontwikkelsituaties
Professionele kracht om zaken bespreekbaar te maken
Richtinggevers voor het functioneren van het ondersteuningsteam
Hoewel het ondersteuningsteam vooral een rol speelt in het planmatig werken ten aanzien van onderwijs- en
ondersteuningsbehoeften van een individuele leerling, is het voortraject op groepsniveau niet onbelangrijk. Als een leerling
dan ook individueel wordt besproken is het van belang dat het ondersteuningsteam zich vergewist van de wijze waarop in
het voortraject tegemoet is gekomen aan deze behoeften.
Eerste richtinggever
Het ondersteuningsteam creëert binnen de school een situatie dat leerlingen met meer dan gewone
onderwijs- en ontwikkelbehoeften binnen de school de benodigde ondersteuning krijgen.
Dit betekent, dat
- het ondersteuningsteam in staat is om vroegtijdig en sneller is in staat is om onderwijs- en ondersteuningsbehoeften te realiseren
- het ondersteuningsteam zich laat leiden door het uitgangspunt hoe kunnen we voor deze leerling op deze school een goede
ontwikkelomgeving realiseren: zorgplicht en thuisnabij
- het ondersteuningsteam zich tegelijk afvraagt, welke ondersteuning een leerkracht nodig heeft om deze ontwikkelomgeving te
realiseren.
Voor veel van de kinderen kan het realiseren van de gewenste leeromgeving vorm krijgen binnen het gebruik van de
reguliere methoden. Of scholen nu wel of geen gebruik maken van groepsplannen: het reguliere aanbod dient toereikend
te zijn om aanbod, instructie, leertijd en begeleiding af te stemmen op de leerling om de reguliere doelen van de groep te
behalen.
Tweede richtinggever
Het ondersteuningsteam bewaakt, dat op diverse manieren met aanbod, instructie, leertijd en
begeleiding is gedifferentieerd om leerlingen binnen hun mogelijkheden in het reguliere proces in
hun cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling te begeleiden en te ondersteunen.
Dit betekent:
Gedifferentieerde aanpak binnen de groep op de genoemde onderdelen
Analyse van deze aanpak als het niet tot het gewenste resultaat leidt
Aanpassing gedifferentieerde aanpak op basis van de analyse
Ouders zijn onmisbare partners om de ontwikkeling van een leerling te ondersteunen. Vroegtijdige participatie van ouders
in het realiseren van passende ondersteuning en begeleiding is dan ook van belang.
Derde richtinggever
Het ondersteuningsteam zorgt ervoor, dat ouders in een vroegtijdig stadium als partner wordt
betrokken bij de ontwikkeling van een leerling.
Dit betekent:
- Betrekken van ouders bij begeleiding in de groep door de leerkracht
2
- Als een leerling individueel besproken wordt, zijn de ouders aanwezig.
- Zo veel mogelijk gebruikmaken van adviezen van ouders voor de begeleiding van een kind
De leerkracht is een cruciale factor in het tegemoet komen aan de verschillende onderwijs- en ondersteuningsbehoeften
van leerlingen. Dit is voor leerkrachten niet altijd een eenvoudige zaak. Leerkrachten hebben nodig zich gesteund te voelen
in meer of minder complexe situaties.
Vierde richtinggever
Het ondersteuningsteam zorgt ervoor, dat leerkrachten optimaal ondersteund worden als sprake is
van handelingsverlegenheid.
Dit betekent:
- dat er een veilig ontwikkelingsklimaat is binnen de school, zodat leerkrachten hun handelingsverlegenheid kunnen benoemen
- dat leraren elkaar steunen / adviseren als sprake is van handelingsverlegenheid
- dat leraren gecoacht worden vanuit hun eigen kracht
- dat leraren openstaan hun handelingsrepertoire aan te vullen / te wijzigen/ aan te passen om tegemoet te komen aan de
onderwijs- en ondersteuningsbehoeften van leerlingen
- dat leraren vertrouwen hebben in andere professionals die hen coachen en/of ondersteunen.
Voor een klein deel van de leerlingen zal gelden, dat het ontoereikend is om op deze wijze voldoende steun te creëren voor
de ontwikkeling van een leerling. Er zijn dan ingrijpender aanpassingen nodig in aanbod, instructie, begeleiding en leertijd
voor een leerling.
Vijfde richtinggever
Het ondersteuningsteam creëert mogelijkheden om leerlingen een eigen leerroute bij één of
meerdere basisvakken te volgen of een eigen aanpak voor leerlingen bij sociaal-emotionele
ontwikkelbehoeften.
Dit betekent,
- dat vanaf het moment dat leerlingen individueel besproken worden de school werkt met de voorschriften van het
groeidocument
- dat binnen een school leerlingen aanwezig zullen zijn met een eigen leerroute
- dat vanuit het dossier van een leerling duidelijk is, dat de mogelijkheden van een eigen leerlijn zijn ingezet.
- dat duidelijk is dat vanuit de overgedragen ondersteuningsmiddelen personele inzet is gedaan om leerlingen te ondersteunen
- dat inzet van ambulante begeleiding is gebruikt om de gewenste eigen leerroute of aanpak te realiseren,
- dat, waar het functioneren van een groep belemmerend werkt op het creëren van mogelijkheden van een eigen leerroute,
ambulante wordt ingezet gericht op het klimaat van de groep.
Er zullen situaties zijn, dat leerlingen binnen de mogelijkheden van de school niet in staat zijn om de doelen van de eigen
leerroute te realiseren. Er is extra ondersteuning vanuit het samenwerkingsverband nodig.
Zesde richtinggever
Het ondersteuningsteam creëert mogelijkheden om door middel van inzet van extra ondersteuning
vanuit het samenwerkingsverband leerlingen in staat te stellen met een
ontwikkelingsperspectief(plan) een bij hen passende ontwikkeling te realiseren.
Dit betekent,
- dat de school waar nodig voor leerlingen met een ontwikkelingsperspectief werkt
- dat het werken met een ontwikkelingsperspectief vanuit het dossier van een leerling duidelijk wordt
- dat de school de mogelijkheden van inzet van extra ondersteuningsarrangementen maximaal heeft uitgebuit
Leerlingen ontwikkelen zich niet alleen binnen school, maar ook binnen andere opvoedcontexten. Deze opvoedcontexten
beïnvloeden elkaar. Belemmerende factoren in de ene opvoedcontext versterkt belemmerende in de andere en verzwakt
stimulerende factoren in de andere.
Zevende richtinggever
3
Het ondersteuningsteam van de school werkt voor leerlingen die extra begeleiding en ondersteuning
nodig hebben vanuit een integraal beeld van alle opvoedcontexten.
Dit betekent, dat:
- in het dossier van een kind duidelijk is dat er wordt beargumenteerd vanuit de stimulerende en belemmerende factoren van de
verschillende contexten en op basis van onderwijsbehoeften.
- de geformuleerde onderwijsbehoeften direct te herleiden zijn tot de genoemde factoren
- de gerealiseerde aanpakken, al dan niet met een eigen leerroute of een ontwikkelingsperspectief beredeneerd worden vanuit een
integraal beeld van een leerling
- bewust is ingegaan op de wenselijkheid en mogelijkheid van de inzet van Jeugdhulp
- in gevallen van inzet van Jeugdhulp gewerkt is en/of wordt volgens de principes van 1Kind1Gezin1Plan
Er zullen altijd situaties blijven voorkomen, dat het voor leerlingen noodzakelijk is dat een arrangement of TLV wordt
aangevraagd.
Achtste richtinggever
Bij het aanvragen van een arrangement of een TLV wordt vanuit het ondersteuningsteam een
ontwikkelingsperspectief overlegd, waaruit duidelijk is dat de aanvraag van een arrangement of een
TLV noodzakelijk is om de gewenste ontwikkelomgeving te realiseren.
Dit betekent, dat aanvragen conform de vereisten vanuit het groeidocument worden ingediend; dus op basis van een
ontwikkelingsperspectief, gebaseerd op een beredeneerd en beargumenteerd integraal beeld, dat vanuit planmatig werken tot
stand is gekomen.
4