Samenvatting Management en organisatie 1. Strategisch management 1.1 Inleiding Invloeden op organisatie: - media - leveranciers - klanten - concurrentie - overheid - WN - … 1.2 Benaderingen (klassiek en modern) Klassiek strat.mgnt gebeurt via strategische planning, evenwicht vinden tussen sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen. (SWOT) Modern strat.mgnt is strategisch denken. Kan snel omslaan. Klassieke benadering - de organisatie richt zich op de omgeving - is procesmatig - bestaat uit verschillende fasen ( situatieanalyse - strategievorming - plannen en implementatie – evaluatie) Situatieanalyse Vaststellen huidige doelstellingen/strategie Intern onderzoek Strategievorming Extern onderzoek Vaststellen toekomstbeeld Ontwikkelen van verschillende strategieën Evaluatie en keuze van een strategie Planning en implementatie Samenvatting MO Invoeren van strategie 1/10 Intern onderzoek BCG (= Boston Consultancy Group) marktgroei Hoog Ster Laag ? Beperkte +/cashflow Grote – Cashflow Koe Slapende hond Hoog Laag Grote + cashflow Beperkte +/cashflow Relatief marktaandeel Opmerkingen bij BCG: - het is een groei-model - overgroot deel van de SBU (Strat.Business Units) worden genegeerd. - Grote marktaandelen zien we enkel bij grote organisaties terwijl kleinere dat ook kunnen - Aanpassen aan bedrijfstak en onderneming Extern onderzoek bestaat uit: Ontwikkelingen uit de externe omgeving in kaart brengen en vertalen naar mogelijke kansen en bedreigingen. Interne omgeving Taakomgeving Concurrentieomgeving Macro-omgeving Interne omgeving organisatiestructuur, procedures,… Taakomgeving elke taak beïnvloed een andere taak Concurrentieomgeving soortgelijke ondernemingen Macro-omgeving milieu, technologie, economie, overheid,… Ontwikkelen van strategiën: Expansiestrategie: matrix van Ansoff Product Markt Bestaand Nieuw Bestaand Nieuw Marktpenetratie Marktontwikkeling Productontwikkeling Diversificatie Planning en implementatie: Belangrijkste fase. Goed plannen. 1.3 Opmerkingen bij de klassieke benadering: - Je moet steeds inspelen op nieuwe zaken De toekomst is niet voorspelbaar Planning is nog steeds belangrijk, maar ook flexibiliteit Samenvatting MO 2/10 1.4 Strategisch management in perspectief Klassiek model moet meer nadruk leggen op het strategisch denken binnen de organisatie. Hamel & Prahalad grote uitdaging zoeken proberen gap tussen realiteit en doelstelling te vullen. 1.5 Strategisch management en informatiesysteem EIS (executive Information System) helpt het topmanagement met het voorzien van info voor het besturen van activiteiten binnen de organisatie. Voordelen: - strategieformulering: verheldert succes van strategische bewegingen actie/initiatieven: wijst op de noodzaak voor het oplossen van problemen resultaten: communiceert resultaten van totale verrichting - onvoldoende essentiële info helpt geen oplossingen te zoeken problemen: Core competence Core products Final products Samenvatting MO 3/10 2. Samenwerking 2.1 Inleiding Evolutie vroeger productiegericht, nu vooral kennis Motieven Verdedigen Handhaven Achterstand weghalen Herstructureren Beschermen kernactiviteit marktleider Handhaven van marktleiderschap in niet-kerntaken Versterken van concurrentiepositie Een volger kan activiteiten afstoten 20% 80% 2 vragen: Wie brengt wat in en waar? Hoe worden de baten verdeeld? Samenwerking Zwak Losse markt-combo Netwerken Strategisch alliantie Sterk Contractuele relatie Outsourcing Licenties Franchise Eigendomsrelatie Joint-venture Integratie Overname fusie 2.2 Succesfactoren - betrokkenheid van elke organisatielid communicatie goede verdeling van baten onafhankelijkheid bewaren aandacht besteden aan de verschillende cultuurverschillen 2.3 Concurrenten die samenwerken. Waarom? - Zelfstandige productontwikkeling is onbetaalbaar - Penetratie op nieuwe markten - Productie-efficiëntie verhogen - Kwaliteitsbewaking verbeteren - Capaciteitstekorten opvangen Succesfactoren - Strategisch doel valt samen, concurrentiedoel verschilt. - Elk een klein marktaandeel, zijn van elkaar afhankelijk. - Partijen kunnen van elkaar leren en hun vaardigheden beschermen Samenvatting MO 4/10 2.4 Niet-concurrenten die samenwerken. Detailhandel Franchising (blokker, MCDonalds), inkoopcombo, vrijwillig filiaalbedrijf (spar, pizzaketen) - Tussen overheid en privatesector overheid maatschappelijk rendement, minder investeren private sector versnelling van procedures, zeker van financieel rendement Succesfactoren: - doelstellingen moeten overeenstemmen - is op vertrouwen gebaseerd - afspraken nakomen - opzetten duidelijke projectorganisatie - bedrijfsmatig en marktgericht handelen - Uitbesteden: - Organisatie doet alleen maar kerntaken. - Ondersteunende afdelingen worden uitbesteed (FM, boekhouding,…) - Problemen hoge indirecte kosten, kwaliteit is moeilijk objectief vast te stellen Adviezen: - Onderscheid maken tussen core en niet-core - Selecteer de leveranciers nauwkeurig - Werk met maincontractors 2.5 samenwerkingsverbanden in organisatorische netwerken = deelnemen in netwerk van organisaties Netwerk = bundeling van organisatie om bepaald doel te bereiken Aandacht voor netwerken is toegenomen door: - strategisch gedrag omwille van efficiëntie en effectiviteit - technologie is dynamisch, ontwikkeling informatietechnologie meer contact tussen bedrijven Succes door: - Steeds sneller ontwikkelingen in technologie - Duurdere ontwikkelingsprocessen - Diversiteit aan producten - Kortere levencyclus Voordelen: - Meer technologische mogelijkheden - Meer producten of varianten - Betere producten - Meer markten bereikbaar - Betere marktpositie - Beter productieproces Samenvatting MO 5/10 Types van netwerken: - verbetering sec.processen - verbetering prim.processen - samenwerken aan afzet - verwerven van kennis, mensen en middelen - verticale samenwerking in productie - horizontale samenwerking in productie - co-makership - horizontale samenwerking Fasen in netwerking: - awareness - exploration - expansion - commitment - dissolution 2.6 Fusies en overnames Fusie beide ondernemingen verliezen hun zelfstandigheid, werken samen Overname één onderneming moet zich schikken aan de doelstellingen en plannen van de overnemer. Waarom? - Groter marktaandeel verwerven - Synergie - Persoonlijke belangen - Zorgen dat je zelf niet overgenomen wordt Prijs overname is afhankelijk van: - marktontwikkeling - branche-ontwikkeling - return on investment - biedstrijd tussen concurrenten - schaarste in overnamekandidaten problemen: - 40% mislukt - 50% stopt na 5jaar - Beter investeren in proces/productvernieuwing - Probleemgebieden: Cultuurverschillen Financiële verrassingen Geen motivatiekader meer Samenvatting MO 6/10 2.7 Fase na de fusie Na het tekenen implementatie dmv taskforce Organisatie en strategie: - Communicatie met belanghebbenden - Doelstelling duidelijk maken - Concurrentievoordelen - Personeel invullen - Zekerheid geven aan personeel Financiën: - Financieel verslag afstemmen - Verdeling budgetten Personeel: - Sociale regeling - Werving, selectie, beoordeling, training,… Marketing: - Nieuw gezicht, naam - Reclame voeren Productie: - Afstemmen van productiefaciliteiten - Inkoop goederen combineren - Keuze leveranciers Tips voor het management bij fusies: - Wees concreet - Wees consequent - Hou het tempo erin - Sta open - Communiceer - Toon moed - Toon betrokkenheid en begrip - Betrek iedereen vroegtijdig bij het proces - Wees eerlijk en kordaat Samenvatting MO 7/10 3. Outsourcing Insourcing intern uitvoeren Outsourcing uitbesteden Keuze hangt af van - strategisch voordeel - strategische kwetsbaarheid afhankelijkheid van leveranciers gebrek aan info Behoefte aan flexibiliteit Hoog Korte termijncontracten Langetermijncontracten Partiële eigendom Volledige eigendom Laag Hoog Laag Behoefte aan controle Strategische voordelen: - Bedrijf kan zich richten op de kernactiviteiten - Tijdsvoordeel - LTinvesteringen verminderen - Betere kwaliteit Strategische nadelen: - Toeleverancier kan misbruik maken van de afhankelijkheid - Uitbreiding van capaciteit enkel voor bepaalde relatie Redenen om uit te besteden - Conjucturele flexibiliteit Vlug inspelen op nieuwe situaties - Strategische flexibiliteit kans die zich voordoet sneller grijpen - Levencyclus productie ontwikkelings groei maturiteitsfase - Specialisatie - Lagere loonkosten - Sterke prikkels steeds je productie verbeteren - Technische competentie leverancier kan wat de uitbesteder niet kan - Innovatieve competentie leverancier zorgt voor de innovatie Redenen om niet uit te besteden: - kosten zelf maken is goedkoper - Technische competentie leverancier kan het niet zo goed doen als ik - Afhankelijkheid/risico - Strategie dienst is van strategisch belang, kennis kan gelekt worden,… Samenvatting MO 8/10 3 stappen naar outsourcing: Stap 1 welke activiteiten uitbesteden. - Prim/sec. activiteiten - Opstellen kritische succesfactoren Stap2 - kostenanalyse Bij maken-kopen-analyse kijkt men meestal naar KT Rekening houden met LT Benchmarking van activiteiten Extern en intern Stap 3 Betrekken kwalitatieve factoren - Expertise en schoolvoordelen van de leverancier - Flexibiliteit vlug over kunnen schakelen naar andere leverancier - Gezamenlijk innoveren Kostprijs outsourcing Via activity based costing beter berekenen Prijs leverancier + kosten nieuwe activiteiten + bijkomende kosten huidige activiteiten + wegvallen van synergie-effecten en schoolvoordelen - besparingen in overhead = kostprijs uitbesteding Samenvatting MO 9/10 EX-vragen: Geef 2 strategische overwegingen die kunnen spelen bij het aangaan van een samenwerkingsverband en leg uit. Geef 5 redenen waarom een organisatie kan kiezen voor uitbesteding. Wat is het verschil tussen een fusie en een overname? Geef de 4 fasen van het klassiek proces van strategisch management. BCG – matrix kan de SBU's worden gepositioneerd volgens 4 kwadraten, benoem ze. Waaruit bestaat de kritiek van Mitzberg op het klassiek proces? Wat betekent Core Competences? Samenvatting MO 10/10