VCA Basisveiligheid Hoofdstuk 2 Wetten en regels Verplichte risicobeheersing Nederland is verplicht de Europese Richtlijnen te volgen onze wetgeving gaat zelfs verder Arbowet bescherming veiligheid en gezondheid plichten voor werkgevers én werknemers overheid houdt toezicht op naleving inspectiediensten Inspectie SZW ook: milieuwetgeving arbeidstijdenwetgeving Verplichte risicobeheersing 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 Invloed van Europa Nationale wetgeving veiligheid en gezondheid Plichten van de werkgever Plichten van de werknemer Deskundige bijstand Toezicht op V&G-wetgeving Milieuwetgeving Arbeidstijdenwet 2.1 Invloed van Europa Nederland is lid van de Europese Unie onze wetten moeten zo nodig worden aangepast verplicht de Europese richtlijnen te volgen bijvoorbeeld CE-markering CE-markering op machines en PBM m.b.t. veiligheid voldoen CE-producten aan de betreffende Europese richtlijn alleen CE-gemarkeerde arbeidsmiddelen mogen op de markt worden gebracht en worden gebruikt 2.2 Nationale wetgeving over veilig en gezond werken de Arbeidsomstandighedenwet is de belangrijkste wet op het gebied van veiligheid en gezondheid bij werken ook wel Arbowet genoemd doel: werknemers bij het werk beschermen het verbeteren van de veiligheid waarborgen van de gezondheid en het welzijn zo goed mogelijke arbeidsomstandigheden op alle plaatsen waar gewerkt wordt Arbowet de Arbowet geeft plichten aan werkgevers én werknemers: werkgever werkgever van het bedrijf waar je in dienst bent maar ook degene die jou aanwijzingen geeft, toezicht houdt en middelen verstrekt werknemers werknemers in vaste/tijdelijke dienst uitzendkrachten stagiairs vrijwilligers 2.3 Plichten van de werkgever de werkgever zorgt dat de werknemer veilig werkt en geen gezondheidsschade oploopt door het werk (als de werkgever dat niet goed doet, kan hij gestraft worden en zal hij de schade aan de werknemer moeten vergoeden) moet alle gevaren in kaart brengen risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) zorgen dat de risico’s worden beheerst (plan van aanpak) 2.3 Plichten van de werkgever staat de werkgever vooraan Veiligheidssignalering Veiligheidssignalering verbod gebod waarschuwing veiligheidsvoorziening brandbestrijding Markeringen geven aan dat er een gevaar is: gevaarlijk gebied aanduiden en/of afschermen bijvoorbeeld bij hijswerkzaamheden markeringen komen voor in diverse vormen: geplakt of geschilderd als linten: wit-rood of geel-zwart rood-witte hekken worden ook gebruikt Markeringen geel-zwarte markeringen smalle/lage doorgangen gevaar voor stoten (bijv. hijsblok) gebieden met gevaarlijke stoffen bij trappen een streep in een afwijkende kleur geeft bovenste en/of de onderste trede aan gele of witte streep • struikelgevaar • weinig onderscheid tussen vloer en traptrede Markeringen gele of witte strepen worden ook gebruikt om aan te geven welke doorgangen je moet vrijhouden en binnen welk gebied niet opgeslagen/gestapeld kan worden NB: voor het aangeven van een explosiegevaarlijke zone, wordt het waarschuwingsbord met de letters EX gebruikt Arbeidsplaatsen en projectlocaties werkgever én werknemer moeten ongevallen voorkomen meest voorkomende ongeval is onderuitgaan bij het lopen door: uitglijden, struikelen en verstappen niet-egale (niet vlakke) of losse ondergrond onverwachte hoogteverschillen te hoge afstap losliggende tegels gladde vloeren niet geschikt schoeisel rennen in plaats van in normaal tempo lopen Voorkom onveilige situaties bronbestrijding zorg besteden bij ontwerp en werkvoorbereiding scheiden van mens en gevaar met behulp van een fysieke afscheiding gescheiden rij- en voetpaden passende verlichting Voorkom onveilige situaties plichten werknemer zelf doen: good housekeeping: ordelijke en nette werkplek snel verhelpen van onveilige situaties goed opletten tijdens het lopen geen dingen dragen die het gezichtsveld hinderen de aangegeven, voorziene wegen en paden volgen gepast schoeisel dragen Plichten van de werknemer houding en kennis zorgen voor eigen veiligheid en gezondheid en voor die van anderen samenwerken met werkgever en preventiedienst een positieve bijdrage leveren aan het preventiebeleid geen ongewenst gedrag op het werk melden van ongevallen, gevaren of bijnaongevallen opleiding, voorlichting en instructies volgen Plichten van de werknemer veilige werkwijze toepassen op de goede manier gebruiken: aangebrachte beveiligingen machines, toestellen, gereedschappen, gevaarlijke stoffen, vervoermiddelen en andere middelen niet veranderen of weghalen op de juiste wijze toepassen persoonlijke beschermingsmiddelen op de goede manier gebruiken zorgvuldig onderhouden Rechten van de werknemer een veilige en gezonde werkomgeving informatie over de veiligheid en het werk opleidingen onderbreking van werk bij ernstig gevaar voor mensen 2.5 Deskundige bijstand de werkgever moet: een interne preventiedienst oprichten een of meer deskundigen aanstellen veiligheidskundige bedrijfsarts als het bedrijf zelf niet over de nodige deskundigheid beschikt: externe bijstand inschakelen Bedrijfsgezondheidszorg de bedrijfsarts is belangrijk gezondheidsbeoordeling gezondheidsbescherming de werkgever is verantwoordelijk werknemers in de gelegenheid stellen om periodiek, onderzoek te ondergaan om gezondheidsrisico’s te signaleren gezondheidsrisico’s te voorkomen en te beperken 2.6 Toezicht op V+G wetgeving inspectiediensten, waaronder de inspectie SZW, hebben de volgende taken en rechten: controleren naleven van de wetgeving eisen naleving van de wet ongevallen onderzoeken stilleggen werk bij ernstig gevaar proces-verbaal schrijven bij strafbaar feit vragen geldige legitimatie werknemers bezoeken van alle werkplekken 2.7 Milieuwetgeving doel: mens en omgeving beschermen tegen de schadelijke gevolgen van activiteiten uitstoot milieubelastende stoffen en afvalstromen beperken zorgen voor doelmatige en correcte verwijdering van afvalstoffen 2.8 Arbeidstijdenwet doel: voorkomen dat de veiligheid en de gezondheid van werknemers in gevaar komen aangeven maximale arbeidstijden aangeven minimale rusttijden bevorderen dat werken en zorgtaken/gezin gecombineerd kunnen worden